ივანე მრისხანე

1. ავტორი: ე.დევრისაშვილი

2. 1547 წელს მოსკოვის მთავარმა ივანე IV-მ (რიურიკი/რიურიკოვიჩი)
მეფის წოდება მიიღო.
ეს ტიტული (ცარ)- რომისა და ბიზანტიის იმპერატორთა (კეისართა,
ცეზართა) ტიტულის რუსულ ვარიანტს წარმოადგენდა. ამით მეფე
პრეტენზიას აცხადებდა ბიზანტიის იმპერიის ადგილზე
ქრისტიანულ სამყაროში.

3.  შექმნა მეთოფეთა მუდმივი ჯარი ,,სტრელცები“;
 ჩამოაყალიბა საარტილერიო დანაყოფი;
 პრივილეგიები მიანიჭა ვაჭრებს;
 შექმნა ადგილობრივი თვითმმართველობები;
 შეიქმნა სამართლის კოდექსი;
 კონტროლი დაამყარა სასამართლოზე;
 მთელ ქვეყანაში შემოიღეს ერთიანი საეკლესიო წესები და
რიტუალები;
 გამოიცა პირველი რუსული წიგნი;
 საფუძველი ჩაუყარა ,,ოპრიჩნინების“ ინსტიტუტს

4. მიწების დიდი ნაწილი სახელმწიფო
საკუთრებაში გადაიტანა და ,,ოპრიჩნინა
უწოდა“.
იქ მცხოვრებ დიდებულებს მიწები ჩამოართვა
და მეფის სანდო პირებს -ოპრიჩნიკებს გადასცა.
ოპრიჩნიკები სასტიკად უსწორდებოდნენ მეფის
მოწინააღმდეგეებს. მათმა განუკითხაობამ და
უსამართლობამ ქვეყანა ეკონომიკურად და
დემოგრაფიულად გაანადგურა. მოსახლეობა
გამუდმებულ შიშში ცხოვრობდა.

5. XVI საუკუნის 50-იან წლებში
შემოიერთა ყაზანისა და
ასტრახანის სახანოები.
 კონტროლი დაამყარა
მდინარე ვოლგის სავაჭრო
გზაზე;
 მოიპოვა გასასვლელი
კასპიის ზღვაზე;
 გზა გაეხსნა ციმბირისაკენ.

6. ციმბირის სახანოს დაპყრობით რუსეთი ხელში ჩაიგდებდა
ძვირადღირებული ბეჭვეულით ვაჭრობას.
ციმბირის დაპყრობაში რუსების მოკავშირეები ვოლგისპირელი
კაზაკები იყვნენ. კაზაკებს დიდი სამხედრო უპირატესობა
ჰქონდათ- ისინი ცეცხლსასროლი იარაღით იყვნენ
შეიარაღებულები, ციმბირელი თათრები კი მხოლოდ მშვილდ-
ისრებით და შუბებით.
XVI საუკუნის 90-იან წლებში რუსეთმა საბოლოოდ მოახერხა
დასავლეთ ციმბირის დაპყრობა.

7. ივანე მრისხანემ ყირიმის
სახანოს დაკავებაც სცადა,
თუმცა უშედეგოდ.
მოგვიანებით ყირიმის ხანმა
აიღო მოსკოვი და გადაწვა.
დევლეთ I
ყირიმის ხანი
რომელმაც მოსკოვი
გადაწვა.

8. ლივონიის ომი
დაიწყო 1558 წელს ბალტიის ზღვაზე
გასასვლელისათვის
VS
ლივონიის
ორდენი
რუსეთი
ომის პირველ ეტაპზე რუსეთმა წარმატებას მიაღწია და ლივონიის ტერიტორიებიც დაიკავა.
ლივონიის ორდენი დაიშალა

9. 1561 წელს ომი განახლდა. რუსეთი თავდაპირველად წარმატებით
აწარმოებდა საბრძოლო ოპერაციებს, თუმცა 1564 წლიდან ვითარება
მკვეთრად იცვლება.
შვედეთი პოლონეთი
ლიტვა
რუსეთი
VS

10. რეჩ პოსპოლიტა
პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობა
1569 წელს გაფორმდა ,,ლუბლინის უნია“.

11. მეფე
სეიმი
ლიტველი
დიდებულები
პოლონელი
დიდებულები
ირჩევდა
მეფეს

12. არჩევნები
• მეფის არჩევნებში მონაწილეობდნენ
დიდებულები
სეიმი
• პარლამენტში ორივე ქვეყნის დიდებულები
იყვნენ წარმოდგენილი და მეფე ვალდებული
იყო სეიმი ყოველ ორ წელიწადში მოეწვია.
შეთანხმების
შეთანხმება
• მეფის მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებას
სეიმი განიხილავდა.

13. რელიგიური
თავისუფლება
• მოქალაქეებს ჰქონდათ რელიგიური
აღმსარებლობის თავისუფლება.
ამბოხება
• დიდებულებს მეფის წინააღმდეგ ამბოხების
უფლება ჰქონდათ, თუ მეფე კანონს
დაარღვევდა.
თავისუფალი
ვეტო
• სეიმის ნებისმიერ დეპუტატს ჰქონდა ვეტოს
უფლება. გადაწყვეტილებას სეიმი ღებდა
ერთსულოვნად და არა უმრავლესობით.

14. კონფედერაცია
• დიდებულებს უფლება ეძლეოდათ, კონკრეტული
პოლიტიკური მიზნების მესაღწევად შეექმნათ სამხედრო-
შეიარაღებული კავშირები-კონფედერაციები, თუ მეფე მათ
უფლებებს უგულველყოფდა ან გააუქმებდა.

15. რეჩ პოსპოლიტის შექმნამ რუსეთის მდგომარეობა გააუარესა.
პოლონეთ-ლიტვის ჯარები რუსეთის ტერიტორიაზე შეიჭრნენ
და არაერთი ქალაქი დაიკავეს. 1582 წელს დაიდო ზავი,
რომლითაც რუსეთმა მნიშვნელოვანი ტერიტორიები დათმო.
1584 წელს გარდაიცვალა ივანე მრისხანე.