Startup Financiering: de financieringsmix uitgelegd

Hoe mijn startup financieren?
De financieringsmix uitgelegd: theorie en praktijk

Bie Boudolf, Vlaio, @BieBoudolf, @vlaio_be
Kimball Felix, Threeandmore, @kimballfelix, @threeandmore
Els Lamberts, PMV, @PMVnv
Dirk Lievens, KBC, @DiLievens
Peter Rutten, Innovatiecentrum, @peru_be, @Innovatiecentra
Freddy Van Bogget, KBC, @frevabo
Vadim Vermeiren, Pozyx, @pozyxLabs
#Academy @startitkbc

Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding

Mythe: met 1 € kan je een zaak starten

Eigen inbreng:
• Dit gaat over de financiële ruggengraat van je
onderneming
• Er zijn ’hygiënische normen’: met recht en reden!

Eigen Vermogen = kapitaal en reserves door
de ondernemer ter beschikking gesteld
Vreemd Vermogen = middelen door derden
ter beschikking gesteld
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen

Solvabiliteit
•
• Financiële autonomie
• Mate van onafhankelijkheid schuldeisers
• Buffer voor ’zwaar weer’
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen

Solvabiliteit
• Financiële autonomie
• Mate van afhankelijkheid
schuldeisers
• Buffer voor ’zwaar weer’
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen

Solvabiliteit
x%?
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen

Solvabiliteit
30%
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen

30%+ of -
>1j
<1j
Vast Actief
Vlottend Actief
Vreemd
Vermogen
Eigen Vermogen
Solvabiliteit

Bootstrapping
“Zo veel mogelijk trachten te
financieren met eigen
middelen en de kasstroom
(werkkapitaal) van de
onderneming”
+ zo behoud men controle
- meestal niet haalbaar

Bootstrapping
Doe zoveel mogelijk zelf: heel veel
kennis = online gedeeld
Zorg zo snel mogelijk voor verkoop:
• betalende klant is beste validatie
• genereert middelen

Bootstrapping
• Parttime job of andere inkomsten
• Loonbeperking
• Personeel of freelance
• Huur wat je kan huren
• Zeer zuinig investeren
• Uitgaven onder controle houden
• Niet noodzakelijke activa afstoten

Bootstrapping
Kies niet te snel voor de gemakkelijkste
weg!
Let op voor de valkuilen van het
aangroeiend klantenkrediet en de
toenemende voorraden!
• Hier zitten hopen geld
• Hier zit hoog risico op falen
 Activabeheer!

Activabeheer: klantenvorderingen

Activabeheer:
klantenvorderingen
Beheer start voor afsluiten zaak!
• Check potentiële klanten
• Opletten voor illustere onbekenden
• Betalingsmodaliteiten worden onderhandeld
• Verkopers moeten regels kennen en toepassen
Ketting Offerte-Bestelbon-Factuur
Punctuele facturatie
Opvolging openstaande facturen
• Kort op de bal
• Incasseren
Betalingsregelingen

Activabeheer:
klantenvorderingen
Financiering
• Wat u niet hebt…
• Commercial Finance
• Leverancierskrediet
• Kortlopend bankkrediet
Negatieve energie heeft een
hoge prijs!

Activabeheer :
voorraden
• Voorraad kost (veel) geld!
• Wat u niet hebt…
• … moet u niet onder dak leggen
• … kan niet in de weg liggen
• Weet wat het kost!
• Orde in het magazijn
• Rotatie
• Vermijden manipulatie
• Top sellers
• Ijzeren voorraad
• Slow movers

Activabeheer :
voorraden
• Orde in de boeken
• Beleid leveranciers
• Afspraken
• Goesting!
• Afhankelijkheid?
• Afgestemde financiering

FFF: familie, frienden
en fans
Professioneel aanpakken
Degelijke informatie
Mede-aandeelhouder of
lening
Respect!
Winwinlening PMV

• Subsidies
• Andere vormen van overheidssteun:
- Advies
- Fiscaal / parafiscaal
- (Achtergestelde) Leningen
- Kapitaaldeelnames
- Garanties/Verzekeringen
Overheidssteun

Innovatiecentrum
Peter Rutten
2016
Vlaio subsidies
voor innovatie
&
Begeleiding van
aanvragers

Vlaio subsidies
voor innovatie

2015:
133 grote ondernemingen – € 96,2 M
327 kmo’s – € 58,3 M
Verschillende programma’s:
kmo specifiek voor kmo
O&O grotere budgetten
ICON als deel van consortium
Sprint go met kmo karakter
Baekeland doctoraat in bedrijf

IWT bedrijfssteun #projecten Steun Slaag%
KMO – project 159/209 26,9 mio€ 76%
KMO – HBS 60/76 2,2 mio€ 79%
Sprint 21/25 3,5 mio€ 84%
O&O (incl. ICON) 128/176 113,3 mio€ (72%)
Baekeland 24/47 5,7 mio€ 51%
IM 26/49 4,2 mio€ 53%
CICI 18/45 0,8 mio€ 40%
SBO 16/62 39,6 mio€ 26%
TBM 8/41 29,8 mio€ 20%
LA 12/24 8,8 mio€ 50%
TETRA 26/71 7,9 mio€ 37%
VIS 10/18 12,9 mio€ 56%
aanvragen van 2014
slaagkansen

Wie komt in aanmerking?
Alle innoverende bedrijven met (toekomstige) activiteiten in het Vlaams
gewest, die de resultaten kunnen toepassen (valoriseren) in
Vlaanderen.
Starters en spin-offs moeten pas beschikken over een
rechtspersoonlijkheid bij het ondertekenen van de overeenkomst.

Travel Pharma BVBA
Haalbaarheidsstudie geavanceerde webshop voor
reisapotheek
16.667,00
Van klein tot groot
Janssen Phamaceutica NV
BACE1 enzyme/substrate selectivity – does it matter
and can it be addressed
2.282.320,00

Wat komt in aanmerking?
Steun wordt gegeven aan bedrijven die projecten uitvoeren om nieuwe of
verbeterde producten, processen of diensten te ontwikkelen.
De activiteiten van gestructureerde kennisopbouw of de activiteiten die de
kennisopbouw rechtstreeks ondersteunen vormen de grondslag voor de
steun.

Appiness - SpotShop
Sioen – Seaweed biorefinery
Realo – Intelligente vastgoed schattingen
Lazer Sport – Fietshelmen
De Clippeleir – Spitmachine
Drix – Precisiebelichting van monumenten
Zeer uiteenlopende innovaties
http://www.iwt.be/sites/default/files/publicaties/JV_2015_Bijlagen.pdf

Innovatie
Origineel
- Creatieve insteek
- Vernieuwend voor bedrijf én sector
Uitdagend
- Meer dan gewone engineering.
- Er moeten risico’s in zitten die door het project
worden weggewerkt
Kennisopbouw
- De aanvrager capteert de opgedane
kennis/ervaring
Valorisatie
Omzetperspectief
- Innovatie resulteert in economische groei!
- andere maatschappelijke doelstellingen zijn
van minder belang
Tewerkstelling en investeringen
- Bij Vlaamse bedrijven: aanvrager,
toeleveranciers, onderaannemers,…
Samenvatting criteria

werkingskosten
40.000 euro/VTE
IE
20.000€
facturen
(> € 8.500)
personeelskosten
intern extern
# €
# mm grote onderaanneming
grote kost
alleen voor KMO’s50% directe50% indirecte
welke kosten worden gesteund?
= totale begroting  % daarvan = steunbedrag
flexibiliteit tijdens het uitvoeren

Hoe moet je het aanvragen?
Een aanvraag moet uitgewerkt worden volgens een vaste template,
beschikbaar via http://www.vlaio.be/maatregel/kmo-programma-
innovatiesteun-voor-kmos, en kan per e-mail opgestuurd worden naar
bedrijfssteun@vlaio.be.
De aanvraag mag in het Nederlands of het Engels opgesteld worden en kan
op eender welk moment ingediend worden.

Gratis Betalend
Begeleiding is aangewezen
enz.

2-4 maanden
schrijven contractevaluatie
min. 2-3
weken
Tijdsverloop van de aanvraag
variabel

Waarom zou je het aanvragen
Om een innovatieproject te onderbouwen
en te helpen financieren
Slaagkansen zijn hoog
Vergroot credibiliteit naar investeerders
toe

KMO-HBS KMO project sprint O&O
definitie Voorstudie realisatie realisatie Realisatie
aanvrager KMO KMO deel van GO GO of KMO
duur 12mnd 24mnd 24mnd 24(36)mnd
min. budget 10k€ 50k€ 50k€ 100k€
steun% 50% MO:35%
KO:45%
samenw.+10%
25%
samenw +10%
onderz: 50%
ontw:25%
MO: +10%
KO: +20%
samenw. +10%
max steun 25k€
samenw. 50k€
250k€ 250k€ 3mio€
benchmark Vlaanderen Vlaanderen Vlaanderen internationaal
jurering schriftelijk mondeling mondeling schriftelijk
It’s all about the money…

Persoonlijke, kosteloze
begeleiding door een
innovatieadviseur

1. De subsidieaanvraag uitwerken
2. Aanvraagprocedure doorlopen
3. Uitvoering project en rapportering

1. De subsidieaanvraag uitwerken
aanzet
huiswerk
template
iteraties
checklist
intake gesprek

2. De aanvraagprocedure doorlopen
bedrijfssteun@vlaio.be
indienen
instructie-
gesprek
Opmerkingen capteren,
aanvraag aanpassen
evaluatie-
gesprek
voorbereiden

3. Uitvoering en rapportering
halfjaarlijks
voortgangs-
verslag
nalezen + advies
uitvoering project
eindverslag
nalezen + advies
natraject

 De gebruikers zullen iets nieuws zien,
 ik geloof dat dit rendabel kan uitgebaat worden,
 en heb de ambitie om te groeien als
onderneming (tewerkstelling).
checklist

 Een prototype bestaat nog niet,
 en het is niet evident om er een te bouwen.

 Ik weet welke problemen ik moet oplossen,
 en kan hiervoor een aanpak uitwerken.

 De subsidie is interessant genoeg,
 en ik kan voldoende eigen financiering vinden.

aanzet
 De gebruikers zullen iets nieuws zien
• Welk probleem los je op voor de klant?
• Met welk product, proces of dienst –
beschrijf zo concreet mogelijk!
• Wat is hier nieuw aan? Geef zelf de
argumenten!
• Welke alternatieven heeft de klant? Wie
zijn je concurrenten?

 Ik geloof dat dit rendabel kan uitgebaat worden,
 en heb de ambitie om te groeien als onderneming (tewerkstelling).
• Wie zijn je klanten?
• Hoe ga je die klanten bereiken?
• Wat is de waarde van de innovatie (€)?
• Hoe gaan de klanten jou betalen?
• Wat gaat het jou kosten om een klant te
werven en bedienen?
• Tewerkstelling?
• Hoe financier je de ontwikkeling?

Optionele workshops/advies
Value Proposition Design
Lean Business Model Canvas
Kennisnetwerk

 Een prototype bestaat nog niet,
 en het is niet evident om er een te bouwen.
• Waar vertrek je van?
• Waar wil je naar toe?
• Waar zitten de uitdagingen –
technologisch en economisch?
• Waarom kan dit niet met bestaande
kennis opgelost worden?

 Ik weet welke problemen ik moet oplossen,
 en kan hiervoor een aanpak uitwerken.
• Welke taken moeten er uitgevoerd
worden?
• Wie gaat de taken uitvoeren, en hoe
lang zal dit duren?
• Welke competenties heb je in huis?
• Welke expertise ga je inkopen?
• Hoe beoordeel je het resultaat van
het onderzoek? Hoe kan je dit
objectief meten?

Innovatiecentrum
Peter Rutten
2016
Vlaio subsidies
voor innovatie
&
Ondersteuning
van aanvragen

PMV
FINANCIERINGEN PMV
STARTERS

PMV Venture Capital
PMV stimuleert innovatie en ondernemerschap in Vlaanderen
miljard euro activa onder beheer1.05
miljoen euro geinvesteerd in 2015201
miljoen euro ‘exited’ in 2015118
werknemers120+
Financiering voor ondernemers
Investeringen in infrastructuur
en vastgoed
aandeelhouder = Vlaams Gewest1

PMV Venture Capital
Ruim aanbod aan financieringsoplossingen voor bedrijven
PMV Kapitaal
PMV Leningen
PMV Waarborgen
ARKimedes
Bankfinanciering mogelijk maken met een PMV-waarborg
Leningen voor de start, overname of groei van een onderneming
Investeringen in fondsen met diverse focusgebieden
Equity en quasi-equity participaties tot 20 miljoen euro

PMV Kapitaal
Creating Value for all Stakeholders by
Building Sustainable Companies
PMV Venture Capital

PMV Venture Capital
Investeringsproces
Eerste
Contact
Vooranalyse
Detail
Analyse
Term Sheet
Due
Diligence
Closing Follow-up Exit
Investerings
comité
3 – 9 months
Investeringsproces
 focus op innovatie en technologie (idee & IP)
 kapitaal participatie en/of achtergestelde lening
 investering ≠ subsidie (marktconform rendement)
 bedrag van 500.000 euro tot 20.000.000 euro
 minderheidsaandeelhouder, co-financiering
 onderbouwd business plan
 Management team
 investeringshorizon: tot 8 jaar en meer
Sector Focus Voorwaarden
Investment team: Lead, co-lead, legal, director

PMV Venture Capital
Waarom PMV ?
 one-stop-shop (kapitaal, leningen, waarborgen)
 geduldige investeerder, lang(ere) termijn investeringshorizon
 meerwaarde zowel financieel als maatschappelijk
 team expertise
 actieve aandeelhouder, hands-on
 partner & coach (samen bouwen aan de toekomst)

PMV Venture Capital
Selectie Portfolio and Exits
Exits

PMV Venture Capital
Our ambassadors
“Launching Biocartis would have been
much more difficult without PMV”
Rudi Pauwels, Biocartis
“If it wasn’t for PMV, Clear2Pay
would not have existed”
Jurgen Ingels, Clear2Pay
“PMV is open for innovation, as long as
it is backed by a solid plan”
Benjamin Rieder, Bubble Post
“PMV’s financing facilitated our
international expansion”
Christian Jebsen, Kebony

PMV Leningen
- Participatiefonds Vlaanderen
- Corporate loans
PMV Venture Capital

PMV Venture Capital
Achtergestelde leningen via Participatiefonds Vlaanderen (PFV)
Startlening+
KMO-
Cofinanciering
Winwinlening
Leningen verstrekt door particulieren uit privé-vermogen
Bedrag: max. 50.000 euro per particulier en max. 200.000 euro per kredietnemer
Fiscaal voordeel en een waarborg voor kredietgever
Aanvraag via www.winwinlening.be
Bedrag: maximum 350.000 euro (maximum 50% van de investeringsbehoefte)
Doelgroep: starters en niet-starters & KMO’s
Intrestvoet: IRS-interest + 0,53% (with minimum of 3%), looptijd: 3-10 jaar
Bedrag: maximum 100.000 euro
Doelgroep: starters (maximum 4 jaar actief)
Intrestvoet: 3%, looptijd: 3-10 jaar

PMV Venture Capital
Winwinlening
3,12 8,96 8,13 9,65 8,23
24,24 36,07 46,57 53,48 48,20
123
337 308 370 331
851
1314
1669
1944
1908
0
500
1000
1500
2000
2500
0
10
20
30
40
50
60
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
(in miljoenen €)
Bedrag Aantal

PMV Venture Capital
PMV Corporate loans
Voor wie?
Voor wat?
Voorwaarden
Bedrag: 350.000 - 5.000.000 euro
Achtergesteld of niet – achtergesteld
Looptijd: 5 – 10 jaar
Versterking van de financiële slagkracht (b.v. herfinancieringen, werkkapitaal, …)
Groeifinanciering (b.v. overnames, internationalisatie, …)
Co-financiering van overnames (b.v. MBO, MBI, familiale overdracht)
Doelgroep: KMOs en grote ondernemingen
Positieve cash flows / EBITDA

PMV Waarborgen
PMV Venture Capital

PMV Venture Capital
PMV Waarborgen
Voor wie ?
< 1.500.000 euro
(Waarborgbeheer)
> 1.500.000 euro
(Gigarant)
Max. 80% van het kredietbedrag
Onderliggende financiering moet bijdragen tot het economisch weefsel in Vlaanderen
Premie: marktconform (in functie van rating)
Max. 75% van het kredietbedrag
Relatie bank – kredietnemer
Eénmalige premie: waarborgebedrag x looptijd waarborg x 0,5%
Ondernemingen die onvoldoende waarborgen kunnen bieden voor banklening
Kansrijke projecten en investeringen
Geen bevrijdend karakter !

PMV Venture Capital
PMV Waarborgen: mechanisme afroep
Onderneming Bank1. Opzeggingsbrief
2. Aanvraag
uitbetaling
waarborg
3. Storting tussenkomst à
rato van het gevraagde
percentage bij aanmelding

PMV Venture Capital
10
0
PMV Waarborgen: mechanisme afroep
Onderneming Bank
1. Uitwinning andere
waarborgen
2. Opbrengst waarborgen
3. Pro rata
doorstorting
opbrengst
waarborgen

Contact
Els Lamberts
Investeringsmanager
ela@pmv.eu
T: +32 2 229 52 30
PMV nv
Oude Graanmarkt 63
1000 Brussels
+32 2 229 52 30
info@pmv.eu
www.pmv.eu

Tax Shelter voor startups
natuurlijke personen aanmoedigen om
te investeren in startende
ondernemingen via:
- directe investeringen,
- investeringen via een door de FSMA
erkend crowdfunding platform,
- investering in een starterfonds

• Exploitatiecyclus:
- kaskrediet
- vaste voorschotten
- commercial finance
- kasplannings- en voorafbetalingskredieten
• Investeringen:
- investeringskrediet
- leasing

Mythe: banken zijn veel te moeilijk

• Spaarders ↔ Intermediëren ↔ Kredietnemers
• Zij werken dus met geld van anderen!
 Risico’s beheren (krediet, liquiditeit, markt, operationeel)
 Kapitaal & liquiditeit buffers
 Bazel regelgeving
Waarom bestaan banken?

Mythe: banken lopen geen risico’s

• Vertrouwen in het risico = krediet
• Vertrouwen ontstaat beredeneerd
• Vertrouwen begint met informatie-evenwicht
• Telling is selling!

Mythe: banken zijn alleen geïnteresseerd in
waarborgen

• De harde waarheid: “Banken zijn vooral
geïnteresseerd in jou!”
• Wat willen bankiers, en geldschieters in het
algemeen over jou te weten komen?

Wie ben ik?
• voorgeschiedenis en kwalificaties
• sector en activiteit
• klanten
• leveranciers
• concurrenten
• organisatie
• externe steun
• financiën

Wat ga ik doen met het geld?
• maak het begrijpelijk
• WAAROM?
• besef je voorsprong …
• … dus investeer in je verhaal

Waarom is mijn plan OK?
• kader ruim
• neem gesprekspartner mee
• creëer inzicht en begrip …
• … bouw vertrouwen op

Terugbetalen?
Onderbouw:
• Investeringsplan: hoeveel heb je nodig?
• Financieringsplan: hoe ga je dat betalen?
Toon terugbetalingscapaciteit aan:
• Omzetprognose | variabele kosten | brutomarge
• Vaste kosten
• Break-even analyse
• Kasplan
• Resultaat

Waarborgen?
• Veiligheid
• Denk er zelf vooraf over na
• Begin er zelf over
• Mogelijkheden - denk aan ’Tweede Waarborg-regeling
van PMV’

Met andere woorden:
maak een ondernemingsplan

Ondernemingsplan
• Goede investering
• Multifunctioneel
• In de eerste plaats: voor jezelf
• Opportuniteiten
• Valkuilen
• Zoek hulp
• Laat je uitdagen, verdraag kritiek
• Begin er op tijd aan
• Hou het up to date

• Doel voor je onderneming / startup: je onderneming
helpen om de volgende stap te zetten (eerste
marktintroductie, nieuwe producten, overnames,
(internationale) groei, ...)
• Doel voor de investeerder: meerwaarde realiseren op
zijn investering
Risicokapitaal - doel

Risicokapitaal - vormen
• Incubators / accelerators (privé of publiek): typisch
relatief kleine bedragen (15-50 kEUR)
• Business Angels (privé-individuen): bedragen
tussen 20 en 150 kEUR. Smart Money, met
keerzijde…
• Venture Capital (privé of publiek), afhankelijk van
fonds: bedragen tussen 250 kEUR en 2-5 mEUR

Investeringsproces (1/2)
1. Zorg voor een goede
voorbereiding (sterke pitch /
slidedeck, business plan,
financieel plan). Toekomstvisie
is belangrijk!
2. Selecteer investeerders die je
wil benaderen, op basis van hun
scope en investeringsportfolio
3. Benader die investeerders, bij
voorkeur met een introductie

Investeringsproces (2/2)
4. Stel je bedrijf voor (pitch + visie)
5. Indien interesse: licht volledig
business en financieel plan toe
(voor je het hen volledig
toestuurt)
6. Due diligence start (hou opties
open!)
7. Werk richting een term sheet
8. Contracting

Mythe: investeerders zoeken naar ‘veilige’
investeringen

• Risicokapitaalinvesteerders zoeken naar schaalbaarheid:
hoe kan ik mijn geld 5, 10, 20 of meer keer
terugverdienen?
• Voor elk type investeerder liggen de criteria anders
• BA’s hopen op een exit na 7-10 jaar, VC’s na 3-5 jaar

Mythe: investeerders staan in de rij te wach

• Investeerders zien tientallen, zoniet honderden
dossiers per jaar en investeren in slechts enkele: zéér
selectief!
• Zorg dus voor een goede match met waar zij naar op
zoek zijn (anders tijdverlies)
• Investeerders doen een grondige ‘due diligence’. Alles
samen duurt een volledig proces (eerste contact tot
geld op de rekening) minstens 6-9 maanden!

Mythe: risicokapitaal is nodig voor elk
groeibedrijf

• Denk zorgvuldig na over welke vorm van financiering
je nodig hebt
• Risicokapitaal is slechts in bepaalde gevallen nuttig
• Risicokapitaal is een dure vorm van financiering. Het
goedkoopst is geld van klanten, leveranciers of de
bank!

Mythe: investeerders denken enkel aan hun
geld

• Investeerders hebben er alle belang bij hun
portfoliobedrijven te ondersteunen en adviseren
• Kijken naar hun portfolio om te kijken waar ze ervaring
en netwerk in hebben
• Praat met andere ondernemers die door een
investeerder gefund zijn over zijn/haar ervaringen

Mythe: risicokapitaal is een garantie op succes

• In een typisch investeringsfonds is 70-80% (!) van de
investeringen verlieslatend. Slechts 10-20% zorgt voor
de winst
• Facebook zorgde op haar eentje voor 35% van alle VC
inkomsten uit exits in de VS in 2012

Mythe: investeerders praten niet met elkaar
over ‘leads’

• Investeerders ‘syndiceren’ vaak deals en praten dus
met elkaar over potentiële dossiers
• Professionele communicatie over andere investeerders
is dus vereist!
• Introducties helpen je slaagkansen te vergroten

Mythe: elke investeerder is even interessant

• Investeerders hebben meestal een focus (sector,
investeringsfase, ...) en dus specifieke ervaring en een
netwerk.
• Je onderneming is slechts op bepaalde momenten
interessant voor bepaalde investeerders.
• Maak je huiswerk grondig! Zorg dat je tijdig op hun
radar geraakt, maar ook niet te vroeg of te laat.

Mythe: investeerders investeren in technologie /
producten

• It’s a people’s business! Liever investeren in een A-
team met een B-idee dan omgekeerd!
• Zeker jonge start-ups moeten vaak pivoteren. Dan
beter een goed team hebben dan een eerste ’perfect’
idee (dat allicht toch bijgestuurd wordt)

Mythe: met 1 goede investeerder zit je gebeiteld

• Een onderneming succesvol maken is een marathon,
geen sprint
• Je hebt verschillende investeerders nodig die elkaar
aflossen
• Zeker voor groeibedrijven (‘gazelles’) is geld zoeken
een (bijna) permanente bezigheid

Het landschap van risicokapitaalverschaffers

• Brochure Agentschap Innoveren & Ondernemen
“Overzicht van de risicokapitaalverschaffers in
Vlaanderen”
• BVA (Belgian Venture Capital & Private Equity
Association)
• BAN Vlaanderen
Informatie?

Incubators / Accelerators
*
* Flexibele kredietvormen, geen equity

Business Angels & Venture Capital
... and many more

als investeerder
• iStart incubatieprogramma met o.a.
• Zaaikapitaal
• (50 kEUR, in bepaalde gevallen tot 100 kEUR)
• Uitgebreid pakket aan coaching en begeleiding (o.a. Workshops met 1-on-1
natraject, dedicated coach, EiR)
• Huisvesting, softwardeals, extra’s van ‘corporates’, ...
• Toegang tot (bijna) alle (ICT gerelateerde) research expertise aan Vlaamse
kennisinstellignen
• Beperkingen
• Enkel ICT / digitale media start-ups
• Minimaal proof-of-concept nodig
• Geen verloning ondernemers

Crowdfunding?
• Risico-financiering verwerven via een grote groep
kleine financiers
• startend in uw eigen (social) netwerk
• voor de financiering van een project of onderneming
• via een online campagne
• met vooraf bepaald doelbedrag en deadline

Mythe: iedereen kent crowdfunding

• Crowd watte?
• Crowdfunding is nog steeds weinig gekend in
Vlaanderen
• Vlamingen zijn terughoudend
• In 2016 slechts ca 6 mEUR in België
• Onbekend is onbemind!

Mythe: crowdfunding is Kickstarter

4 vormen
donaties rewards leningen aandelen

Crowdfunding vlag dekt veel!
Voorverkoop
‘Pretailing’
donaties rewards leningen aandelen
Niet financiële return Financiële return
filantropie Equity CFP-to-B lening
P-to-P lening
sociale lening
obligatielening
hybride
Convertible note
Equity linked note
Achtergestelde lening
Omzet- of winstdeling
…
crowdfinance

Lening
Yoghurt Barn: start nieuwe vestiging Amsterdam

170
Member of the KBC groupAandelen

Mythe: it’s about “the crowd”

• Geen naamloze menigte
• It’s about ‘YOUR’ crowd, of een ‘specifieke’ crowd
• Welbepaalde community
• ‘Deel uitmaken van’
• Betrokkenheid

Mythe: it’s about “funding”

• ideale Lakmoesproef
• marktonderzoek bij doelgroep
• co-creatie business plan en product
• pré-marketing
• klanten werven
• een deeltje van je financiering (of omzet)

Mythe: crowdfunding is een gemakkelijke
manier van financiering

• Pré-crowdfunding campagne / voorbereiding:
vergelijkbare projecten, pitch: waarom!, stakeholders,
beloningen, communicatie, marketing, doelstellingen,
kosten, kanalen, juridisch,…
• Campagne voeren: on- en offline, growthhacking!,
communicatie updates, Q&A,…
• Na de campagne: community management, open
communicatie, ‘investor relations’, beloftes nakomen

Mythe: crowdfunding is er voor elke
ondernemer

• Niet voor iedereen
• Bepaalde niches: creatieve projecten, 3 Ps,…
• Sociaal-maatschappelijke projecten
• Risicovolle (innovatieve) projecten en startups
• Ondernemingen met een grote achterban
• Vooral B2C, maar ook B2B

Tijd voor project
break-even
Equity
Rewards

Mythe: crowdfunding is goedkope financiering

• Commissies platform: registratie, succes fee,
transactiekosten
• Juridische en fiscale aspecten!
• Protectie IP?
• Kost PR
• Kost toekomstige beloningen (verzending!)
• Time is money!

Het landschap van crowdfunding

Member of the KBC group
Type of instruments if Project is NV
Project
NV
Bond
Convertible
Bond
Equity
crowd
crowd
• Crowd invests in bonds issued by NV
• Crowd invests in a cvba which in turn
invests in conv bond or equity in NV
• Preferred dividend or remuneration
• Board composed of NV board
members
• Crowd can do follow-on investments
• Very limited PoA internal cvba
• Extended PoA versus NV (SHA)
• Bolero platform could be used for dividend
/ intrest payments
• Private Placement is separate from crowd,
but preferably same conditions
Private
placement
SPV cvba

• Website Agentschap Innovatie & Ondernemen
• ECN (European Crowdfunding Network)
• Douw&Koren
• www
Informatie?

FINMIX
Iets voor
u?
KBC START-IT
1 december 2016

AGENTSCHAP
INNOVEREN & ONDERNEMEN
AGENTSCHAP
INNOVEREN &
ONDERNEMEN
Corporate Presentatie
inspiratie
informatie
ondersteuning

Hoe financier ik mijn innovatief
idee?
subsidies aandelen
leningen
www.subsidiedatabank.
be

Financieringskanalen bij de uitbouw van een
ondernemingFinancieringswijze Overheidsstimulans
Eigen Inbreng notionele intrestaftrek
Friends, Family & Fans PMV/Z : Winwinlening
Tax shelter voor startende ondernemingen
ondernemingen
Crowdfunding
Tax shelter voor startende ondernemingen
ondernemingen
Vrijstelling roerende voorheffing op
voorheffing op intresten van leningen
leningen
Banken
PMV/Z: Startlening+ en KMO-
cofinanciering
PMV-Bedrijfsleningen
Vlaamse Kredietbemiddelaar
PMV/Z: Waarborgregeling tot € 1,5 mln

Financieringskanalen bij de uitbouw van een
onderneming
Financieringswijz
e Overheidsstimulans
Risicokapitaal
BAN Vlaanderen + KMO-
cofinanciering
tax shelter voor startende
ondernemingen
PMV risicokapitaal
PMV: Arkimedes
LRM

Wat is FINMIX?
Wat?
- Panel van financieringsexperten
- Experten geven advies:
 Advies haalbaarheid
 Advies financiering
- Ondernemer op zoek naar alternatieve
financiering:
Bankfinanciering onzeker en bankfinanciering
alleen onmogelijk:
 Uitgestelde omzet omwille van het
technologisch en/of innovatief karakter
 Grote behoefte aan werkkapitaal om versnelde
groei te financieren
 Eigen vermogen en waarborgen ontoereikend/te
laag t.o.v. kapitaalsbehoefte

Voor wie FINMIX?
- Type ondernemer
 Kandidaat-starters
 Starters
 Groeiers
 Overnemers
- Ondernemingsvorm
 Eenmanszaak
 Vennootschap
- Sector
 Geen sectorale beperkingen
 uitz. landbouw
 vzw uitgesloten
- Vestigingsvoorwaarde
 Maatschappelijke zetel in Vlaanderen

 Bankfinanciering onzeker en alleen onmogelijk
 Minimale financieringsbehoefte > 50.000 €
 Nood aan mix van financieringsinstrumenten
 Openstaan voor risicokapitaal
 Realistisch en goed onderbouwd businessplan &
financieel plan
- Indien niet weerhouden voor FINMIX: verdere opvolging door
accountmanager financiering van Agentschap Innoveren en
Ondernemen
Criteria om dossier te weerhouden
voor FINMIX:

Stappenplan FINMIX
Behan
deling
dossier
Experten-
panel
Nazorg
2 4 5
 Geen
doorstroming:
advies bij
Agentschap
Innoveren &
Ondernemen
(VLAIO)
 Doorstroming:
expertenpanel
-> stap
► Terugkoppeling
evaluatie- &
subsidieverslag
► Opvolgen
ondernemer
Opvolging►Bank
►BAN Vlaanderen
►Risicokapitaalverschaffer
►PMV en PMV/Z
►Crowdfundingplatform
►Innovatiecentrum
►Unizo/Voka
►Consultant risicokapitaal
►VLAIO
►Maandelijks
►Gent/Leuven
►20 min. presentatie
►30 min. discussie
experten
►10 min. intern overleg
Experten
Frequentie
Verloop presentatie
Evaluatieformulier
Aanmelding
1
3
Finaliseren
ond.plan &
presentatie
3
 Aanmeldings-
formulier
invullen op
www.finmix.b
e
 Uploaden
businessplan
Aanreiken van
diverse
hulpmiddelen: vb.
► Leidraad voor het
opstellen van een
ondernemingspla
n
► McKinsey & Co:
Hoe stel ik mijn
ondernemingspla
n op
► Canvas
Osterwalder
► Checklist
presentatie

Belangrijke onderdelen businessplan
- Wat is het probleem?
- Welke oplossing kun je aanreiken?
- Is de oplossing uniek – beschermd?
- Hoe ziet de markt er uit (grootte, waardeketen,
concurrentie,…)?
- Wat is je concurrentieel voordeel?
- Wat is je go-to-market strategie?
- Team
- Financieel plan
(balans, resultatenrekening, kasplan)

► kosteloos
► één panelsessie per maand
► Gent - Leuven
PMV
BAN
Vlaanderen
Innovatiecentr
um
Participatief
onds
Vlaanderen
AIO
Privaat
risico-
kapitaalfonds
Bank
Unizo/Voka
Ondernemer
Consultant
risicokapitaa
l
Experten panelsessie
Crowdfunding
platform

Waarom deelnemen aan FINMIX?
- Analyse businessplan
- Experten:
 Kritische blik door experten
 Financieringsadvies
- Aftoetsen van de potentiële
overheidsmaatregelen
efficiëntere zoektocht naar
financiering

► FINMIX Internationaal – met Flanders
Investment & Trade
► Expertenpanels voor bedrijven op zoek naar
financiering voor internationale projecten
 exporteren van goederen
 oprichten van buitenlandse vestiging
 opstarten van project in het buitenland
► FINMIX ICT – met iMinds
► FINMIX light: creatieve sector – met FDC
► Vanaf 2017: samenwerking met door AIO
gesubsidieerde projecten: E&Y, Netwerk
Ondernemen, Sirris en Voka
Andere FINMIX panels

Expertenpanel data 2016
• 8 december – Gent FINMIX ICT
• 15 december - Leuven
- max. 4 dossiers per sessie
- indien veel instroom: extra sessie
- 2 x deelnemen is mogelijk

Expertenpanel data 2017
• 26 januari– Gent
• 16 februari– Leuven
• 16 maart – Gent
• 20 april – Leuven
• 11 mei – Gent
• 8 juni – Leuven
• 6 juli – Gent
• 14 september – Leuven
• 12 oktober – Gent
• 9 november – Leuven
• 7 december – Gent

Raadpleeg onze brochures:
http://www.vlaio.be/content/overzicht-van-de-
risicokapitaalverschaffers-vlaanderen
http://www.vlaio.be/content/u-zoekt-financiering

Interesse in FINMIX? Neem contact op:
finmix@vlaio.be
www.finmix.be
T 0800 20 555
Bie Boudolf
bie.boudolf@vlaio.be
T 09 267 40 11
Iris Detavernier
iris.detavernier@vlaio.be
T 050 32 50 21

Eigen inbreng
Bootstrapping
FFF
Overheidssteun
Bank
Risicokapitaal
Crowdfunding
Betalende klanten?!?!

The customer funded
business
• Focus op sales ipv VC
funding
• 5 business modellen met
relatief lage opzet kost
• Klant betaalt alvorens product
en/of service geleverd wordt
• Vb: Dell, Microsoft,…
• Ook voor tech startups, maar
niet voor elke business

• Financieren draait om vertrouwen: neem jezelf, je business
en dus ook je ondernemingsplan serieus
• Een plan maken vraagt ‘regie’...
• …en een netwerk van sparring partners
• Binnen de financieringsmix is eigen inbreng een ’must’
• Ondernemingsplan stem je af op de beoogde financiers:
 Bank: focus op terugbetalingscapaciteit en gezonde financiële structuur
 Risicokapitaalverschaffer: focus op schaalbaarheid en exit
 Overheid: focus op de regels over mogelijkheden tot tussenkomst
 Crowdfunding: focus op aantrekkelijkheid en betrokkenheid
 FFF: focus op je droom en hun geloof in jou; diep respect!

Hoe ziet u financieringsmix er uit?

Startup Financiering: de financieringsmix uitgelegd

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (13)

Viewers also liked

Viewers also liked (11)

Similar to Startup Financiering: de financieringsmix uitgelegd

Similar to Startup Financiering: de financieringsmix uitgelegd (20)

Startup Financiering: de financieringsmix uitgelegd