Recommended
More Related Content
Viewers also liked
Similar to Perakende yıldızlarının geleceğine bir dilek tuttuk...
Similar to Perakende yıldızlarının geleceğine bir dilek tuttuk... (20)
Perakende yıldızlarının geleceğine bir dilek tuttuk...
- 1. Perakende yıldızlarının geleceğine bir dilek tuttuk...
- 2. Kurucu Ortak & CEO Kılıç Arslantürk
- 3. 1994 yılından bu yana, yani yaklaşık 20 yıldır perakende sektörünün içindeyim. Kendi faaliyet alanlarında lider olan Unilever, Levi’s, Starbucks Coffee, Simit Sarayı, Costa Coffee, Harvey Nichols, Komşufırın, Sabiha Gökçen Havalimanı gibi çok önemli markalarla çalıştım. Kiminde yurt içindeki veya dışındaki yeni başlangıçlara liderlik ettim, kimindeyse satış, pazarlama, iş geliştirme görevlerinde bulundum, Genel Müdür ve CxO rolleri üstlendim. Gurur ve keyifle bir parçası olduğum ekipler kurdum, paylaştım, yönettim, liderlik ettim, mağazalar açtım, mağazalar kapattım...
- 4. Bunca yıllık deneyim, perakendenin çözülemeyen önemli sorunlarını görmemde, bu sorunların kaynaklarını anlamamda ve uygulanabilir çözüm önerileri düşünmemde bana fazlasıyla yardımcı oldu. Bunların içinde en kritik olanı, insan kaynağı oluşturma, geliştirme ve elde tutma sorunuydu.
- 5. Şunu ilk elden ve sürekli olarak deneyimledim: Ülke ekonomimizin neredeyse %40’ından sorumlu olan bu dev sektörde mağaza seviyesinde çalışanların çok önemli sorunları var. Üstelik bu sorunların bir bölümü en azından kısa vadede çözülebilir sorunlar gibi de görünmüyor. Bu sorunlar hakkında kimi noktalarda derinlemesine düşünceler üretilmeye çalışılıyor olsa da, kesin çözümler üretmekte aynı etkinlikte olmadığımız da açık. Bugün net bir şekilde biliyoruz ki, perakendenin insan kaynağı konusundaki çözümsüzlük durumu kronikleşecek olursa, çok değil birkaç yıla kadar, açılması planlanan yeni mağazalar için gerekli insan kaynağını bulamamak, perakende sektörünün büyümesini engelleyen tek sorun haline gelecek.
- 6. Bir işe başlamak için gerekli olan ilk şey büyük bir sorun bulmaktır derler... Beni Vitrin.net’i kurmaya iten büyük sorun işte bu olsa da, sorunu çözmek için motive eden şey, çözümün aydınlık saçan derinliğidir. Çünkü bu sorunu çözdüğümüzde, hep birlikte daha iyi bir perakende dünyasında olacağımıza inanıyorum.
- 7. Bu dediğimi şöyle anlatmaya çalışayım; Perakende sektörünün insan kaynağı sorununu çözebilmek için sorunlarını öncelikle çözmemiz gereken kitle perakende çalışanlarıdır. Çünkü onların sorunlarını çözmekle başlayabilirsek, hem doğrudan hem de dolaylı olarak çalıştıkları perakende şirketlerinin sorunlarını, hatta mağazaları ziyaret eden müşterilerin sorunlarını da çözebilecek mükemmel bir etki/tepki zinciri oluşturma olanağımız bulunuyor. Üstelik, birbiriyle doğrudan bağlı olan bu üç farklı grup arasında işlerin akışına göre en önemli, en önce mutlu olması gereken ve aslına bakarsanız mutlu olmaya en fazla gereksinimi olan kitle de zaten perakende çalışanları değil mi?
- 8. Sayısının Türkiye’de bugün 3 milyonu aştığı tahmin edilen, 2023 sonunda 5 milyonu geçmesi beklenen bu büyük ailenin 2 milyon yeni üyeyi daha içine alabilmesi, etrafına sürekli, gerçek ve kıskandıran bir mutluluk yaymasıyla, perakendede çalışmanın çekiciliğinin de işte bu mutluluk sayesinde artmasıyla mümkün olabilir. Ancak ne yazık ki bugün bu durumun çok uzağındayız.
- 9. Haftada 6 gün, günde en az 9 saat, resmi tatil, hafta sonu demeden çalışan, sabah akşam evden işe, işten eve günde en az iki saati kim bilir kaç vesaitle yollarda geçiren, ay sonunda eline geçen asgari ücretten - eğer evi işine uzaksa - bir de cebinden yol parası ödemek durumunda kalan, özel sağlık sigortası kapsamına alınmayan, hiçbir ek geliri olmayan, genellikle müşterilerinden bile takdir görmeyen, teşekkür edilmeyen, performans değerlendirmesi günlük/aylık satış rakamları dışında tarafsız verilerle yapılamayan, varlığının bile farkına varılmadığı hissiyle çalışıp duran bir kitlenin bırakın "etrafına mutluluk yayarak başkalarını da arasına çekmeyi", bence halen var olması bile bir mucize olmalı!
- 10. Tüm perakende dünyamız böyle değil tabi ki. İnsan kaynağı yönetimi alanına yukarıda çizdiğim resmin tam aksinde, olabildiğince çağdaş yaklaşan, hatta dünya çapında iyi perakendecilik örnekleri oluşturan markalar da var ülkemizde elbette. Ama inanın bunların hangileri olduğunu eksiksiz olarak ben bile bilmiyorum. Hepsini bilmeyi de bir tarafa bırakalım, en büyük markaların iyi perakendecilik örnekleri bile yeteri kadar bilinmiyor, duyulmuyor. Doğal olarak, bu gizlilik (!) ortamında değişimin en önemli katalizörleri olan, örnek yaratma, özendirme, standart yükseltme, harekete zorlama gibi yüksek enerjili kıvılcımlar da tabi bilinmeyen, gizli kalmış gerçeklerden doğmuyor. Sonuç olarak, perakende sektöründe çalışma durumunun, potansiyel çalışan kitlesi içindeki yerleşik algısı iyileşemiyor.
- 11. Dolayısıyla, perakendenin insan kaynağı sorununun temelinde, aslında tamamen perakende çalışanlarının çözülemeyen sorunlarının ve bu sorunların oluşturduğu “perakendede çalışmak iyi bir şey değildir” algısının olduğunu görüyorum, duyuyorum, biliyorum. Üstelik bu algı, perakendenin genetik sorunları (örneğin; en düşük ücrete dayalı işgücü) ve mesleki zorlukları (örneğin; resmi tatil günleri dahil haftada 6 gün çalışma) ile pekişerek büyüyor.
- 12. Perakende şirketlerini ziyaretlerim sırasında, içinde yaşadığımız bu insan kaynağı sorununun nedenleri sürekli konuşulur. Konu bazen “100 Lira fazla verene gidiyor çocuklar” veya “sadece bir akıllı telefon almak için işe girip birkaç ay sonra çıkıyorlar” serzenişleriyle, sadakât ve bağlılık yoksunluğu noktasına çekilir. Ben de - kendimi de o masada oturan perakendecilerden biri olarak gördüğümden - yukarıda yazdıklarımı da aklımdan geçirip, içtenlikle, “Peki gitmesinler, daha sadık, daha bağlı olsunlar diye biz ne yapıyoruz?” diye sorarım.
- 13. İşten ayrılma oranları oldukça yüksek olan bir şirket, ayrılan çalışanlarının çıkış formlarına ayrılma nedeni olarak “ücret” yazdığını söyleyerek, daha fazla maaş da veremeyeceklerini, dolayısıyla bu konudaki maddi çözümsüzlükten dolayı işten ayrılma oranlarını bir türlü düşüremediklerini anlattı. Aynı şirkette planlı bir şekilde uygulanan etkin bir çıkış görüşmesi silsilesi sonrasında, asıl sorunun mağaza yöneticilerinden kaynaklandığı, yöneticilerinden mutsuz olan mağaza çalışanlarının başka bir şirkette iş bulana kadar bekleyip, iş bulur bulmaz da ayrıldıklarını ortaya çıkardı. Tabi çalışanlar biraz da olsa daha iyi maaş bulmadan ayrılmıyorlardı! (Çıkış formlarına ayrılma nedeni olarak “ücret” yazmalarına şaşmamak lazım!) Şirket yönetimi, yüksek işten ayrılma oranlarının ardındaki gerçek nedeni bulduktan sonra mağaza yöneticilerine yöneticilik yetkinlikleri konusunda sürekli eğitim ve destek vermeye başladı. İşten ayrılma oranları da zaman içinde önemli ölçüde iyileşti.
- 14. İnsan kaynağı dünyasının yıllardır yaptığı benzer araştırmalarda Para hiçbir zaman uzun süreli bir motivasyon ya da işte tutma faktörü olarak ortaya çıkmamıştır. Elbette, örnekteki şirkette olduğu gibi, başka perakende şirketlerinde de sadece “ücret” yüzünden işten ayrılan çalışanlar olduğuna eminim, gelecekte de olacaktır. Ancak perakende sektörünün insan kaynağı alanında yaşadığımız sorunların arkasında sadece para olduğunu varsaymanın doğru olmadığını kabul etmek zorundayız.
- 15. Perakende sektörünün en büyük sorunu olan insan kaynağı oluşturma sıkıntısının birden fazla kaynağı bulunuyor. Ortadan kaldırılamayan bu kaynakların çalışanlar tarafından sürekli deneyimlenmesinden oluşan yaygın ve gerçek durumlar, perakende çalışanlarının perakendeyi zihinlerinde geleceği olan bir kariyer yolu olarak görmelerini engelleyen oldukça olumsuz bir algı oluşturuyor. İşte Vitrin.net, öncelikle dünyanın her yerinde öyle ya da böyle var olan bu olumsuz algıyı değiştirmekte perakendecilere yardımcı olmak amacıyla kuruldu.
- 16. Bunu nasıl yapacağımızı anlatabilmem için, önce ne olduğumuzu ve ne olmadığımızı sizlere açıklamam gerek. Ocak ayı sonunda yedi ay yaşında olacağız. Bu bebek halimizle biraz perakendeye odaklı bir iş ilanı yayınlama sitesine, biraz da perakendecilerin Linkedin’ine benziyor olsak da, çok kısa bir sürede bunlardan çok daha fazlası haline geleceğiz.
- 17. Vitrin.net olarak misyonumuz, perakendecilerin önemli sorunlarını çözen bir "hayat kolaylaştırma" (Life-hacking) platformu olmaktır. Perakendecilerin (çalışanlar ya da markalar olsun) güncel sorunlarına sunacağımız yeni ve yaratıcı çözümlerle her geçen gün başka bir sorun kaynağını ortadan kaldırıp büyüyerek hedefimize ulaşacağız.
- 18. Çözmeye giriştiğimiz sorunlardan ilki, “doğru zamanda doğru işe (çalışanlar) veya insana (şirketler) ulaşma” gereksinimi oldu. Çünkü biliyoruz ki, işyeri ile evin uzaklığı önemli bir işten ayrılma nedenidir. Jeo-lokasyon aklımız (harita arayüzümüz) sayesinde, perakende çalışanlarına iş ilanlarını evlerine olan yakınlıklarına, perakende şirketlerine de (başvuruyu yapan) adayları ilgili işyerine olan uzaklıklarına göre harita üzerinde gösteriyoruz.
- 19. Bunun yanı sıra, her bir perakende markasına bir Vitrin ve Duvar vererek Vitrin.net üyeleriyle bu kanallar üzerinden sürekli iletişime geçmelerini sağlıyoruz. Bu sayede perakende şirketleri, saklı kalmış, bilinmeyen iyi insan kaynağı uygulamalarını hedef kitleleriyle doğrudan ve en etkin şekilde paylaşabiliyor, işveren markası gelişimini bu kanaldan da yürütebiliyor. Vitrin.net üyeleri diledikleri şirketleri takip ederek gelişmelerden ve yeni iş fırsatlarından anında haberdar oluyor...
- 20. Lider Perakendeciler bölümümüz sayesinde perakende çalışanları ile "sektörün abileri" arasında mesleki bilgi ve deneyim paylaşımını arttırmaya, Anketler ile sektör hakkında içgörüler elde edilmesine yardımcı oluyoruz.
- 21. Türkiye’nin 73 iline dağılmış olan birbirinden kilometrelerce uzaklıktaki perakende çalışanları, Vitrin.net sayesinde birbirine yakınlaşıyor, birbirleriyle doğrudan bağlantıya geçebiliyor. Bağlantılar ile perakende çalışanlarının kendi aralarında profesyonel ağlar kurmalarına, Vitrin'e girilen iş deneyimi bilgisi üzerinden otomatik olarak oluşturulan Perakende Derinliği Rozeti ile perakende çalışanlarının geçmiş deneyimleriyle birbirinden farklılaşarak ayrışmasına, kısa video tanıtım eklentimiz olan V Intro ile kendini parlatmasına, Vitrin.net üyelerinden aldığı Referanslar ile perakende şirketlerinin değerlendirmelerinde öne çıkmasına destek veriyoruz.
- 22. Elbette daha yolun en başındayız… Çözmemiz gereken sorunların, ortadan kaldırmamız gereken olumsuzlukların listesi oldukça uzun. 2015 yılı boyunca kısa aralıklarla üyelerimize ve iş ortaklarımıza sunmayı sürdüreceğimiz yeni ürünler, hizmetler ve faydalarla elimizdeki bu uzun listeyi gitgide kısaltmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Sizden aldığımız yorumlar, geribildirimler ve gördüğümüz ilgi, çıktığımız bu zorlu yolculukta sahip olduğumuz en büyük gücümüz oluyor.
- 23. Enerjimizi, mağazalarında her şeye rağmen güler yüzle misafirlerini ağırlamayı sürdüren, her gün gözlerinin içine baktığımız perakende yıldızlarının geleceğine dair bir dilek tutmuş olmaktan, motivasyonumuzu ise, bizimle aynı vizyona inanan, aynı misyonu paylaşan, daha ilk günden bizimle bu mücadeleyi vermeyi kabul eden vizyoner perakende markalarından ve bu markaların yürekli yöneticilerinden alıyoruz.
- 24. Hep birlikte, perakende dünyasının birlikte daha başarılı, daha mutlu olması için çalışacağız. Çünkü biliyoruz ki hiçkimse hayatın zor olduğu bir yerde yaşamak istemez. Hiçkimse, zor bir hayat yaşamaktan mutlu olmaz. Mutlu olmayan da kimseyi - hele hele müşterilerini - mutlu edemez. Yolumuz açık olsun! Perakende dünyası burada!
- 25. İş ortaklarımız (alfabetik sırada)