2. Sigorta Aracıları ve Temsil
Emine Yazıcıoğlu, Sigorta Aracıları Hukuku, Cilt:
1, İstanbul 2010
A) Terimler
SAŞ: Acente (“ACT”):
SCK m. 2 f. 1 b. (l) ve m. 23
SEN: Broker (“BKR”)
SCK m. 2 f. 1 b. (d) ve m. 21 f. 2
Bağımsız: Prodüktör (= ??) SCK uyarınca veda!
3. B) Acente - 1
1. Terim
TTK m. 102
SCK m. 2 f. 1 b. (l) ve m. 23.
2. Uygulanacak hükümler
SCK m. 23 f. 18: TTK Acente hükümleri
TTK m. 102 f. 3: özel hükümler saklı.
4. Acente - 2
3. Tanım: SCK m. 2 f. 1 b. (l) = TTK m. 102 f. 1:
SAŞ’ye tâbi sıfatı olmadan,
bir ACT sözleşmesine dayanarak,
belli bir yerde veya bölgede,
sürekli olarak,
S/S yapılmasına aracılık eden veya SAŞ adına yapan,
S/S kurulmadan hazırlık çalışmaları yürüten (SCK m. 2 f.
1 b. (l)),
tazminatın ödenmesine yardımcı olan (SCK m. 2 f. 1 b.
(l)),
GK/TK (SCK m. 23 f. 1 c. 1).
5. Acente - 3
4. İdarî düzen
SCK m. 23 f. 2-14;
Sigorta Acenteleri Yönetmeliği (“SAY”; RG
T: 14/4/2008, Sayı: 26847 Mükerrer);
Faaliyete başlama şartları: SCK, SAY;
DİKKAT: Bankalar ACT olabilir (SCK m.
23 f. 3, 10).
Mesleki sorumluluk sigortası yaptırmak
zorunda (SAY m. 7 f. 1).
6. Acente - 4
5. S/S yapma yetkisi
SAŞ’ye ait (TTK m. 107);
ACT’ye yetki: özel ve yazılı onay şart;
Onayın tescil ve ilânı şart.
Bu yetkiyi alan ACT, başka ticarî faaliyette
bulunamaz (SCK m. 23 f. 10);
Dikkat: İstisna: Bankalar, Özel Kanun ile
yetkililer (SCK m. 23 f. 10).
7. Acente - 5
Yetkisiz işlem:
TTK m. 108 f. 1:
ACT, yetkisiz veya aşarak S/S yapmışsa,
SAŞ, S/S’yi öğrenince derhâl:
(1) “İcazetim var”: S/S yürürlükte;
(2) Suskun: DİKKAT: icazet verMEmiş sayılır
(TTK m. 108);
(3) “İcazetim yok”: “ACT S/S’den bizzat sorumlu
olur” (olabilir mi?).
8. Acente - 6
6. Prim tahsil yetkisi
SCK m. 23 f. 10: “prim tahsil etme yetkisi
verilen” – başka hüküm yok.
SAY m. 12 f. 2: yetki şart; SAY m. 10 f. 1:
tescil ve ilan şart! (= TTK kuralları)
“Yetkili” ACT: başka faaliyet yasağı -
Dikkat: İstisna: Bankalar, Özel Kanun ile
yetkililer (SCK m. 23 f. 10).
9. Acente - 7
7. ACT sözleşmesinin sona ermesi
Genel hükümler: TTK m. 121-123
Sorun: “portföy tazminatı”;
Çözüm: SCK m. 23 f. 15-16:
a) Başlamış işlerin komisyonu: ACT,
sona erme ânında yapılmış veya “kısa
süre içinde (???)” yapılacak S/S’nin
komisyonlarına hak kazanır (f. 15);
10. Acente - 8
b) Portföy tazminatı
Yeni hüküm: SCK m. 23 f. 16 c. 1 (karş. TTK m.
122)
aa) “Sigortacı, ACT’nin portföyü sayesinde
önemli menfaatler elde ediyor” VE
bb) “hakkaniyet gerektiriyorsa” istenebilir.
İstisnalar (f. 16 c. 2):
(i) ACT haklı sebep olmadan feshetmişse,
(ii) ACT’nin kusuru sebebiyle SAŞ feshetmişse,
“hak düşer”.