Unidade 3º ESO a saúde humana

1. UNIDADE 4:
A SAÚDE E A ENFERMIDADE

2. SAÚDE - OMS (Organización Mundial Saúde)
Estado de completo benestar físico, mental e
social, e non só como a ausencia de
enfermidade
1 - A SAÚDE E ENFERMIDADE1 - A SAÚDE E ENFERMIDADE
ENFERMIDADE:
Alteración física ou mental que desencadea
un mal funcionamento do organismo

3. DETERMINANTES DA SAÚDEDETERMINANTES DA SAÚDE
Características propias do indivíduo:
• Idade
• Conxénitas:Herdadas dos proxenitores no ADN
Características do ámbiente:
Contaminación, axentes patóxenos
Estilo de vida:
Positivo-> Hixiene, actividade física regular, non consumir
substancias nocivas, non automedicarse, durmir o necesario
Sistema sanitario:
Prevención , curación, Control auga e alimentos...

4. A ENFERMIDADE E OS SEUS TIPOSA ENFERMIDADE E OS SEUS TIPOSA ENFERMIDADE E OS SEUS TIPOSA ENFERMIDADE E OS SEUS TIPOS
transmisión
• Directa: pasa directamente dunha persoa
enferma a unha sa (esbirros, contacto,
relacións sexuais…)
• Indirecta: o patóxeno utiliza distintos
vehículos de transmisión chamados vectores
Infecciosas:
producidas por axentes patóxenos
que penetran no noso organismo
Poden contaxiarse
Non infecciosas:
Causas distintas das infecciosas
Non son contaxiosas
• Auga
• Alimentos
• Animais: mosquitos...

5. Agresións e riscos para a saúde
Causas de mortalidade en España (2005).

6. AXENTES PATÓXENOSAXENTES PATÓXENOS
AS ENFERMIDADES INFECCIOSASAS ENFERMIDADES INFECCIOSAS
• BACTERIASBACTERIAS: salmonelose, tétanos, difteria: salmonelose, tétanos, difteria
……
• FUNGOSFUNGOS: tiña, candidíase, pe de atleta: tiña, candidíase, pe de atleta
• VIRUSVIRUS: gripe, SIDA, varicela, sarampelo: gripe, SIDA, varicela, sarampelo
• PROTOZOOSPROTOZOOS:: malaria, amebiase,malaria, amebiase,
toxoplasmosetoxoplasmose
Célula procariotaCélula procariota
Célula eucariotaCélula eucariotaFormas acelularesFormas acelulares

7. • Epidemia afecta nunha zona a un alto porcentaxe
• Pandemia enfermidade extendida por todo o mundo ou amplas
zonas
Transmisión enfermidades infecciosasTransmisión enfermidades infecciosas
• Mosquito anopheles
 malaria
• Pulga ratas  Peste
• MICROORGANISMOS
OPORTUNISTAS:
FACILITADA
POR
poden causar infeccións en
situacións como…
• Baixada defensas
• Destrución flora
beneficiosa
• ORGANISMOS
VECTORES
Transmiten enfermidades exemplos
Segundo o contaxio
falamos de …

8. A flora bacterianaA flora bacteriana
Conxunto de microorganismos (principalmente bacterias) que viven no noso corpo e que aportan
accións beneficiosas (axudan a dixestión de certos alimentos, impiden a entrada de
microorganismos patóxenos...)
O iogur é unha boa
fonte de flora
bacteriana para o
intestino

9. A flora bacteria compite con outros microorganismos
impedindo a entrada de patóxenos

10. ENFERMEDADES NON INFECCIOSAS
Agresións ambientais físicasAgresións ambientais físicas
• Radiacións ionizantes
A maior parte da radiación que recibimos ten unha orixe natural.
• Ruídos
• Variacións temperatura
Os raios ultravioletas (UV) do Sol poden provocar danos no ADN
das células da pel, que normalmente son reparados polas
mesmas células. Por iso, tomar o sol en exceso non é nada bo.
Tampouco conven usar en exceso as máquinas de raios

11. Agresións ambientais químicasAgresións ambientais químicas
• Concentración de
NO2 na atmosfera

12. 2 -A DEFENSA CONTRA AS INFECCIÓNS2 -A DEFENSA CONTRA AS INFECCIÓNS
• MECANISMOS INESPECÍFICOS →MECANISMOS INESPECÍFICOS → INESPECÍFICA:: actúa contra todos os
patóxenos de forma non especializada
– Defensas externasDefensas externas
• ESTRUTURAISESTRUTURAIS: pel e mucosas: pel e mucosas
• MECÁNICASMECÁNICAS::
• BIOQUÍMICAS (Secrecións)BIOQUÍMICAS (Secrecións)::
• ECOLÓXICAS -->ECOLÓXICAS --> FLORAFLORA
– RESPOSTA INMUNITARIA INESPECÍFICA ou INNATARESPOSTA INMUNITARIA INESPECÍFICA ou INNATA INFLAMACIÓNINFLAMACIÓN
• AUMENTO IRRIGACIÓNAUMENTO IRRIGACIÓN POSIBILITAACCIÓNPOSIBILITAACCIÓN FAGOCITOSFAGOCITOS (tipo glóbulo branco)(tipo glóbulo branco)
• MECANIOSMOS ESPECÍFICOS →MECANIOSMOS ESPECÍFICOS →
INMUNIDAD ADQUIRIDA ou ESPECÍFICA → linfocitosINMUNIDAD ADQUIRIDA ou ESPECÍFICA → linfocitos
Movementos cilios mucosa respiratoriaMovementos cilios mucosa respiratoria
Fluxo orina e intestino cara o exteriorFluxo orina e intestino cara o exterior
Lágrimas, saliva, xugo gástrico,Lágrimas, saliva, xugo gástrico,
Acidez dos ouriños ...Acidez dos ouriños ...
BBacterias non patóxenas que compiten polo espazo coas bacteriasacterias non patóxenas que compiten polo espazo coas bacterias
potencialmente patóxenas. Exemplo: Lactobacilus dos iogurespotencialmente patóxenas. Exemplo: Lactobacilus dos iogures

13. PEL
MUCOSA DA
LINGUA
BARREIRAS FÍSICAS

14. CILIOSCILIOS

15. Febre e inflamaciónFebre e inflamación
-Aumenta a eficacia dos
glóbulos brancos
-Dificulta a reprodución
dos microbios
-Maior chegada de
sangue a zona e polo
tanto de defensas do
organismo
Nalgúns casos a febre e a inflamación poden ser moi desmesuradas podendo
dañar o propio organismo. Polo que se usan medicamentos antipiréticos
(baixan a febre) e antiinflamatorios para evitar as molestias destes procesos
Ambos son mecanismos
que axudan a combater
aos axentes patóxenos

16. Reacción inflamatoria
inespecífica- fagocitos

17. Defensas inespecíficasDefensas inespecíficas
FagocitosFagocitos
Defensas específicasDefensas específicas
Linfocitos e anticorposLinfocitos e anticorpos
Defensas do sistema inmuneDefensas do sistema inmune
bacteria
antíxeno
Os linfocitos
producen un tipo
de proteína
anticorpos , cada
tipo de anticorpo é
específicos para un
tipo de moléculas
chamadas
antíxeno
bacteriaOs fagocitos eliminan todo tipo de substancias
extrañas de forma inespecífica

18. LINFOCITOSLINFOCITOS
Fabrican proteínasFabrican proteínas
((anticorpos)anticorpos) queque
se unen de formase unen de forma
específica aespecífica a
moléculasmoléculas
características dacaracterísticas da
envoltura dasenvoltura das
células e viruscélulas e virus
((antíxenosantíxenos ))
RESPOSTA INMUNITARIA ESPECÍFICARESPOSTA INMUNITARIA ESPECÍFICA
Defensas específicasDefensas específicas
Linfocitos e anticorposLinfocitos e anticorpos
bacteria
antíxeno
Os linfocitos tras
recoñecer un
antíxeno extraño
producen
anticorpos , cada
tipo de anticorpo
é específicos
para un tipo de
moléculas
chamadas
antíxeno
bacteria
LINFOCITO
Os anticorpos liberados no sangue se unen de forma específica
aos antíxenos, fórmase un complexo antíxeno anticorpo que
facilita a destrución da molécula extraña
anticorpo

19. Mecanismos de actuación dos linfocitos B
Na maioría dos casos evitan o
desenvolvemento da enfermidade
Cando un organismo posúe linfocitos
capaces de producir anticorpos
específicos contra unha enfermidade
dise que está inmunizado

20. 3 –3 – Tratamento das enfermidades infecciosasTratamento das enfermidades infecciosas
Infeccións
graves
SOROS
Cada tipo enfermidade
ten un tratamento
MEDICAMENTOS
ANTIBIÓTICOS
Descubertos
por
FLEMING
bacteriasvirus
•Normalmente se curan coa produción de
anticorpos polo sistema inmune
fungos
Antimicóticos
(antifúnxicos)
protozoos
antiprotozoarios
Introducción de anticorpos
contra a enfermidade ou toxina
problema
Resistencia das
bacterias polo seu uso
indiscriminado
•Produce unha inmunidade inmediata pero de curta
duración (non produce linfocitos de memoria)
•Útil en procesos graves que require unha
produción de anticorpos inmediata
Nalgúns casos son efectivos
o uso de antivirais
(herpes, SIDA)

21. A vacinación
¡Ollo! a vacinación non é un
tratamento, xa que non é
efectiva cando a enfermidade
xa está instaurada no
organismo

22. DIFERENZAS VACINAS-SOROS

23. Eficacia vacinas
Virus que cambian virus gripe
Algunos virus cambian con moita facilidade as proteínas da súa membrana
(antíxenos) non sendo recoñecidos polos Ac, causando unha nova
infección

24. TRASTORNOS DOTRASTORNOS DO
SISTEMA INMUNESISTEMA INMUNE
• Enfermidades autoinmunes:
O sistema inmune recoñece antíxenos das células propias como estraños causando a súa
destrución
• Alerxias:
O sistema inmune recoñece moléculas normais do medio ou alimentos como inimigas, desenvolvendo
unha resposta inmune exaxerada

25. 4 - Transplantes e doazón4 - Transplantes e doazón
• ÓRGANOS E
TECIDOS
• CÉLULAS

26. Transplante órganos

27. Transplante tecidos

28. Problema trasplante órganosProblema trasplante órganos
Rexeitamento
Presenza no órgano transplantado de antíxenos
recoñecidos como extraños que desencadean a
resposta inmune, producindo a destrución do
órgano
antíxeno
LINFOCITO
•Deben buscarse doadores compatibles:
cuxas células son recoñecidos como
propios polo sistema inmune do receptor
•Xa que é moi difícil atopar doantes
100% compatibles os receptores reciben
tratamento con fármacos
inmunosupresores
evítase

29. Alternativas
CLONACIÓN TERAPÉUTICA:CLONACIÓN TERAPÉUTICA:
CLONAR A PARTIR DE CÉLULAS NAI ÓRGANOS E TECIDOS COA MESMA INFORMACIÓN XENÉTICA
PARA EVITAR REXEITAMENTOS

30. ESPERANZA DE VIDA NO MUNDO