3. wszechobecnej wody leży jedno z najpiękniejszych
miast województwa śląskiego PSZCZYNA. Miasto o
prawie 700 letniej historii od wieków jest stolicą
bogatej w tradycje i zabytki ZIEMI PSZCZYŃSKIEJ.
Położenie na przecięciu tras Oświęcim – Rybnik i
Katowice – Bielsko – Cieszyn czyni z Pszczyny ważny
węzeł komunikacyjny. Miasto jest siedzibą gminy
powiatu oraz centrum usługowym i handlowym dla
całego regionu. Dobrze zachowany, średniowieczny
układ urbanistyczny starego miasta, piękny rynek oraz
liczne zabytki architektury XVII – XIX – wiecznej
nadają Pszczynie nastrojowy, kameralny charakter.
Wszystko sprawia, że Pszczyna – nazwana „Perłą
Górnego Śląska” jest miejscem bardzo atrakcyjnym
dla odwiedzających, którzy mogą tu odpocząć wśród
bogatej historii i przyrody.

4. Muzeum Zamkowe
Muzeum Zamkowe mieści się w obronnym niegdyś
zamku, przekształconym później w reprezentacyjną
trójskrzydłową rezydencję.

5. MUZEUM ZAMKOWE
Pierwszy zamek w Pszczynie został najprawdopodobniej
wzniesiony w XI lub XII wieku przez książąt piastowskich. Pełnił
funkcję, siedziby myśliwskiej, również przez następne stulecie aż po
wiek XX, jako że bogate w zwierzynę bliskie lasy słynęły z
organizowanych polowań. Dopiero XV wieku zbudowano w
Pszczynie murowany zamek. Ten średniowieczny zamek – na
przestrzeni wieków był rozbudowany i przebudowany. Zamkiem
pszczyńskim władali książęta piastowscy z linii opolsko – raciborskiej,
czescy Przemyślidzi z Opawy, węgierska rodzina Turzów ze Spisza,
ród śląski Promnitzów z Żar, Anhaltowie z Kotchen oraz
Hochbergowie z Książa.
Muzeum otwarto 9 maja 1946 roku. W oparciu o zachowane
oryginalne wnętrza oraz część wyposażenia z czasów Hochbergów,
a także dzieła sztuki przywożone ze zrujnowanych wojną innych
zamków śląskich, zdecydowano się na utworzenie muzeum wnętrz
mieszkalnych.
Wiele lat później podjęto działania, które miały na celu
przywrócenie zamkowi jego tradycyjnego, reprezentacyjnego oraz
myśliwskiego charakteru. Obecnie Muzeum Wnętrz Zabytkowych w
Pszczynie jest placówką naukową i ośrodkiem kultury. Zalicza się do
grupy najczęściej odwiedzanych muzeów- rezydencji w Polsce.

12. RYNEK
Stare miasto zachowało tradycyjny,
średniowieczny układ przestrzenny. Centrum
stanowi rozległy rynek, jeden z największych i
najpiękniejszych południowej Polsce. Otaczają
go starannie odrestaurowane kamieniczki z
XVIII i XIX wieku.
Granice średniowiecznego układu
przestrzennego określają ulice Warowna,
Piwowarska i Basztowa. Z zabytkowej
zabudowy Rynku należy wyróżnić: budynek
„Warty” z Bramą Wybrańców, Ratusz, kościoły-
katolicki i ewangelicki oraz budynek dawnej
winiarni, tzw.” Frykówkę”.

17. RATUSZ
Neorenesansowy ratusz,
usytuowany w północnej pierzei rynku
przylega do budynku kościoła
ewangelickiego. Pszczyński ratusz,
którego geneza sięga co najmniej I
połowy XVII wieku, należy do
najstarszych budynków w mieście.
Jego parter powstał prawdopodobnie
w roku 1658. Świadczy o tym
istniejąca jeszcze w latach 30- tych
XX wieku wmurowana w ścianę
kamienna tablica z napisem w języku
niemieckim i umieszczoną obok datą.
W 1738 roku zbudowano małą wieżę
na ratuszu, a w niej umieszczono
zegar. W 1861 roku ratusz
rozbudowano – budynek poszerzono
oraz dobudowano drugie piętro.
Zgodnie z tradycją historyczną, w
ratuszu mieści się siedziba władz
miejskich Pszczyny.

18. KOŚCIÓŁ EWANGELICKI
Pierwotny kościół wzniesiony został wraz ze
szkołą i mieszkaniem w latach 1743-1746, z
fundacji hrabiego Erdmanna Promnitza, według
planów Christina Jahne. W roku 1860
nadbudowano wieżę, a w 1896 sprawiono
nowe organy. Zniszczony w czasie pożaru w
1905, odbudowany został przez Scheinnerta w
stylu neobarokowym w latach 1905-1907. W
zewnętrznej ścianie wmurowano kamienną
płytę nagrobną rycerza Zawadzkiego z Polanki,
zmarłego w 1716 roku.

21. KOŚCIÓŁ KATOLICKI
Kościół parafialny p.w. Wszystkich Świętych wzmiankowany był już w 1326
roku. Odbudowany po pożarze w 1622 r. przez Jerzego Walentyna Meyera z
Morawskiej Ostrawy, uległ ponownie zniszczeniu w czasie pożaru w roku 1748.
Obecna budowla wzniesiona została według planów architekta Chrystiana Jahne
z wykorzystaniem murów poprzedniej. Kościół konsekrowany został w roku
1754. Odnowiony w 1791 r. był kilkakrotnie przebudowywany, m.in. w 1849 r.
(nadbudowa wieży),i w roku 1930 (dobudowa bocznej kaplicy). Kościół katolicki
Jest to budowla barokowa, orientowana, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium.
Od południa przylega prostokątna kaplica z mieszczącą się pod nią kryptą oraz
zakrystia i analogiczna przybudówka z emporą na piętrze; od zachodu zbliżona
do kwadratu nawa oraz wieża. Nawa i prezbiterium nakryte są wspólnym sufitem
z fasetą. Z wystroju i wyposażenia wnętrza na uwagę zasługują:
późnorenesansowy portal do kaplicy św. Teresy z piękną kutą kratą (XVII w.),
późnobarokowy chór muzyczny (XVIII w.) z organami fundowanymi przez Józefa
ze Zborowa Zborowskiego, ołtarz główny późnobarokowy (XVIII w.) z wysokiej
klasy rzeźbami świętych Piotra i Pawła, aniołów oraz obrazem św. Trójcy, dwa
ołtarze boczne o cechach późnobarokowych, a także witraże (1893).

24. ULICA PIASTOWSKA
Na szczególną uwagę zasługuje ulica Piastowska,
jedna z głównych ulic doprowadzających do rynku. Przy
ulicy tej, wśród zabytkowych kamieniczek, na których
widnieją jeszcze dawne godła cechowe, stoi niski, kryty
gontem budynek z przełomu XVIII i XIX wieku - siedziba
Muzeum Prasy Śląskiej. Ekspozycja muzealna ukazuje
dzieje prasy śląskiej od jej początków do 1939 roku.
Muzeum Prasy Śląskiej - jedyne w kraju muzeum
czasopiśmiennictwa - gromadzi również zabytkowe
maszyny i urządzenia drukarskie. Mieści się tu również
Izba Telemana, w której prezentowane są zbiory dawnych
instrumentów muzycznych. Na uwagę zasługuje dom pod
numerem 6 gdzie znajduje się apteka "Pod Murzynem" -
piętrowy dom z początku XIX wieku, umieszczoną w
prostokątnej wnęce rzeźbą figuralną murzynka.

27. PARK ZAMKOWY
Zabytkowy Park Pszczyński zajmuje 156 hektarów i
obejmuje Park Zamkowy, Park Dworcowy oraz Park
Zwierzyniec.
Park Zamkowy stanowi integralną część z rezydencją
książąt pszczyńskich. Rozciąga się na przestrzeni 48
hektarów, wzdłuż rzeki Pszczyński. Na terenie parku- wśród
rozlewisk rzeki oraz bogatego starodrzewia i krzewów-
wkomponowano elementy architektury, m. in. Ludwikówkę,
pawilon herbaciany na wyspie, bramę chińską, kapliczki i
mosty łukowe. Znajdują się tam również groby książęce
Anhaltów oraz Hochbergów. Wśród zachowanego parkowego
starodrzewia występują dęby szypułkowe, platany klonolistne,
kasztanowce, cisy, sosny czarne, lipy drobnolistne, jesiony
wyniosłe, buki zwyczajne i czerwone, graby, modrzewie klony,
świerki srebrzyste, wierzby i tulipanowce. Wśród krzewów na
uwagę zasługują skupiska różaneczników.

39. KAPLICZKA BĄDŹ WOLA TWOJA
Usytuowana przy zbiegu ulic Wojska
Polskiego i Żorskiej kapliczka zbudowana
została zapewne w XVIII wieku. W płycinach
czterech ścian umieszczono obrazy ludowe
(XVIII/XIX w.), przedstawiające m. in.
Chrystusa w Ogrojcu. Pod jednym z nich
widnieje napis "Bądź wola Twoja".
Według miejscowej legendy, to właśnie tu
dopędził uciekającego do Francji króla Henryka
Walezjusza, wojewoda krakowski Andrzej
Tęczyński, bezkutecznie starając się go
nakłonić do powrotu na polski tron.

42. BUDYNEK „WARTY” Z BRAMĄ
WYBRAŃCÓW
Jednym z najstarszych zabytków Pszczyny, najstarszym
budynkiem zespołu pałacowego zachowanym w niezmienionym
kształcie jest budynek „Warty” z Bramą Wybrańców,
usytuowany w południowo- zachodniej części rynku.
Zbudowany został w 1687 roku i był siedzibą straży zamkowej.
Jest to budynek murowany z cegły, parterowy z załamanym w
kierunku południowym skrzydłem, łączącym go z oficyną. Na
narożniku znajduje się piękna okrągła baszta, pokryta
stożkowym dachem.
Dojście do budynku „Warty” od strony rynku wsparte jest
na dwóch arkadach rozpiętych nad odtworzonym zarysem
dawnej fosy. Pszczyńscy „wybrańcy” strzegli zamku do 1875
roku.

45. DZIELNICA WILLOWA
Dzielnica położona na południe od historycznego rynku
pokazuje inny ciekawy fragment historii Pszczyny . Powstała
ona w połowie XIX wieku dzięki przeprowadzeniu kolei
żelaznej, a zabudowę charakteryzują okazałe wille miejskie z
elementami murów pruskich i secesji. Domy otoczone są
pięknymi ogrodami, wzdłuż ulic ciągną się szpalery
specjalnie dobranych gatunków drzew.

47. DWÓR LUDWIKÓWKA
To klasycystyczny dworek zbudowany w 1800 roku na
skraju parku przez Wilhelma Puscha, nadwornego architekta
Anhaltów. Nazwę otrzymał na cześć młodego księcia Ludwika
Anhalt-Köthen-Pless, który przedkładał prywatność swej
skromnej siedziby nad oficjalną etykietę dworską obowiązującą
na zamku. Dlatego kameralna sylwetka dworku kontrastuje z
wielkopańską rezydencją książąt pszczyńskich. Jest to budowla
murowana, otynkowana, podpiwniczona, zbudowana na rzucie
prostokąta. Elewacja frontowa dziewięcioosiowa, ze znacznie
wysuniętym przez lico parterowym portykiem złożonym z
czterech kolumn, podtrzymujących trójkątny przyczółek z
żeliwnym kartuszem herbowym. Zespół ten został umiejętnie
wkomponowany w łagodne zbocze i zieleń parku. Dworek
Ludwikówka jest od 1997 roku w rękach prywatnych.

50. Skansen wsi pszczyńskiej
Skansen o powierzchni 2ha usytuowany jest w parku
pałacowym. Zgromadzono tu najcenniejsze zabytki
drewnianej architektury ludowej, pochodzące z
okolicznych wsi. Budownictwo drewniane ziemi
pszczyńskiej charakteryzuje się konstrukcją
wieńcową, sposobem łączenia belek oraz konstrukcją
sochowo-ślemieniową i krokwiowo-jętkową dachów.
We wnętrzach autentyczne i nawiązujące do
autentycznego wyposażenie dawnych mieszkańców.

56. Prezentacje wykonała Ewa Foltyn