Bài phát biểu của Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Tài Chính
1. CAM KẾT THUẾ CỦA VIỆT NAM TRONG CÁC HIỆP
ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO (FTAS) VÀ HIỆP ĐỊNH
THƯƠNG MẠI HÀNG HÓA ASEAN (ATIGA)
ĐÀO THU HƯƠNG
PHÒNG HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ
VỤ HỢP TÁC QUỐC TẾ
BỘ TÀI CHÍNH
THÁNG 10, 2014
1
2. NỘI DUNG
• Khuôn khổ các FTA đã và đang đàm phán
• Tổng quan về Hiệp định ATIGA
• Hiệp định ATIGA – Khung thời gian cắt giảm
thuế
• Danh mục 7% - ATIGA theo nhóm ngành
• Tác động theo ngành Công nghiệp/Nông
nghiệp
• Tình hình thực hiện các cam kết thuế
• Câu hỏi và trả lời
2
3. CÁC KHUÔN KHỔ ĐÃ & ĐANG ĐÀM PHÁN
Đã đàm phán
3
CÁC HIỆP ĐỊNH
ĐÃ ĐÀM PHÁN
VN – NHẬT BẢN
(VJEPA)-2009
ASEAN –ẤN ĐỘ (AIFTA)-
2010
ASEAN – NHẬT BẢN
(AJEPA)-2008
HiỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI
HÀNG HÓA ASEAN
(ATIGA) - 1999
ASEAN –HÀN QUỐC
(AKFTA)-2007
ASEAN – ÚC, Niu Zilân
(AANZFTA)-2009
TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI
THẾ GiỚI (WTO)-2007
ASEAN –TRUNG QUỐC
(ACFTA)- 2005
VN – CHILÊ
(VCFTA)-2014
4. CÁC KHUÔN KHỔ ĐÃ & ĐANG ĐÀM PHÁN
Đang đàm phán
4
CÁC HIỆP ĐỊNH
ĐANG ĐÀM
PHÁN
HIỆP ĐỊNH TMTD XUYÊN THÁI BÌNH DƯƠNG (TPP)
VIỆT NAM – LIÊN MINH HẢI QUAN (VCU FTA)
VIỆT NAM – EU (EVFTA)
ASEAN +6 (RCEP)
VIỆT NAM – HÀN QUỐC (VKFTA)
VN, Thụy sỹ, Nauy, Liechtenstein & Iceland (EFTA)
5. CÁC KHUÔN KHỔ ĐÃ & ĐANG ĐÀM PHÁN
Sơ đồ FTAs
Member Firms and DTTL: Insert appropriate copyright (Go Header & Footer to edit this text) 5
6. TỔNG QUAN VỀ HIỆP ĐỊNH ATIGA
• ATIGA là hiệp định toàn diện đầu tiên của ASEAN điều chỉnh toàn bộ
thương mại hàng hóa trong nội khối .
• Hiệp định ATIGA được ký tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 14 tại Thái Lan
và bắt đầu có hiệu lực kể từ ngày 17/5/2010.
• Nguyên tắc xây dựng cam kết trong ATIGA là các nước ASEAN phải
dành cho nhau mức ưu đãi tương đương hoặc thuận lợi hơn mức ưu
đãi dành cho các nước đối tác trong các Thỏa thuận thương mại tự do
(FTA) mà ASEAN là một bên của thỏa thuận.
• Việt Nam đã cắt giảm 72% tổng Biểu thuế xuất nhập khẩu xuống thuế
suất 0% tính đến thời điểm 2014.
• Dự kiến từ ngày 1/1/2015, sẽ có thêm 1.720 dòng thuế được cắt giảm
xuống thuế suất 0%.
• 7% Biểu thuế, chủ yếu là những mặt hàng nhạy cảm trong thương mại
giữa Việt Nam và ASEAN, và chưa cam kết cắt giảm tại các FTA khác,
6
7. HIỆP ĐỊNH ATIGA
Khung thời gian cắt giảm thuế
7
ATIGA
ASEAN 6
CLMV
Brunei
Indonesia
Malaysia
Philippines
Text
Thái Lan
Singpaore
Campuchia
Lào
Myanamar
Việt Nam
100% số dòng thuế sẽ
được xóa bỏ thuế quan vào
năm 2010
-90% số dòng thuế cắt giảm xuống
0% vào năm 2015
-7% số dòng thuế sẽ được linh hoạt
vào năm 2018 (“DM linh hoạt”)
-Mặt hàng Xăng dầu có lộ trình đặc
biệt
-Một số mặt hàng NN nhạy cảm, DM
loại trừ sẽ không phải xóa bỏ thuế
quan (chiếm 3% số dòng thuế)
8. THƯƠNG MẠI CỦA VIỆT NAM VỚI ASEAN
KN hàng hóa XK, NK ASEAN (2009-2013)
Xuất khẩu Nhập khẩu
• Xuất khẩu - Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của VN sang các nước
ASEAN năm 2012 đạt được 17,08 tỷ đô, tăng 1,11 tỷ đô tăng 25,7% (tương
dương 3,5 tỷ đô) so với năm 2011. Năm 2013 đạt được 18,19 tỷ đô, tăng 1,11 tỷ
đô so với năm 2012
• Nhập khẩu – Tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của VN từ các nước
ASEAN đạt 20,76 tỷ USD, giảm 0,7% so với năm 2011. Năm 2013 đạt được
21.31 tỷ đô, tăng 2,6% so với năm 2012
8
8.59
10.35
13.58
17.08
18.19
13.81
16.41
20.91 20.76 21.31
2009 2010 2011 2012 2013
9. Diện mặt hàng XNK chủ yếu từ ASEAN
• Xuất khẩu . Nhập khẩu
9
STT Mặt hàng
Kim ngạch
(Tỷ USD)
1 Dầu thô 1,6
2
Điện thoại các loại & linh
kiện
1,5
3 Máy vi tính, sản phẩm điện
tử linh kiện
1,5
4 Gạo 1,48
5 Sắt thép các loại 1,4
6 Xăng dầu các loại 1,1
7 Cà phê 0,925
8
Máy móc thiết bị dụng cụ
và phụ tùng
0,922
9 cao su 0,602
10
Thủy tinh và các sản phẩm
thủy tinh
0,371
11
Sản phẩm từ chất dẻo
0,364
12 Hàng hóa khác 5
STT Mặt hàng
Kim ngạch
(Tỷ USD)
1 Xăng dầu các loại 4,6
2 Máy vi tính sản phẩm điện tử
và linh kiện
2,5
3 Máy móc thiết bị dụng cụ và
phụ tùng
1,3
4 Chất dẻo nguyên liệu 1,1
5 Nguyên phụ liệu dệt may, da
giầy
0,7
6 Hóa chất 0,7
7 Dầu mỡ thực vật 0,67
8 Giấy các loại 0,6
9 Dầu thô 0,58
10 Gỗ và các sản phẩm từ gỗ 0,57
11 Hàng gia dụng và linh kiện 0,49
12 Hàng hóa khác 5,9
10. Danh mục 7% số dòng thuế linh hoạt đến 2018
• Là danh mục được ưu tiên kéo dài lộ trình cắt giảm thuế quan xuống 0% vào
2018, thay vì phải cắt xuống 0% tại thời điểm 2015 hoặc trước đó.
• Ngày 22/10/2013 , Bộ Tài Chính đã có công văn số 822/BTC-HTQTxin ý kiến
gửi Bộ Ngành và Hiệp hội doanh nghiệp để Danh mụcc 7% các mặt hàng nhạy
cảm cần bảo lưu lộ trình cắt giảm thuế quan đến 2018
• Nguyên tắc xây dựng diện mặt hàng trong danh mục 7%
−Các mặt hàng không khuyến khích nhập khẩu tiêu dùng trong nước, ảnh
thưởng đến sức khỏe của người dân
− Dựa trên mặt bằng cam kết của Việt Nam trong các FTA mà ASEAN là đối tác
(ASEAN +1);
−Các mặt hàng có nhu cầu bảo hộ sản xuất và hạn chế tiêu dùng trong nước.
10
11. DANH MỤC LINH HOẠT TRONG ATIGA
Các nhóm hàng – DM 7%
11
No Nhóm mặt hàng Số lượng dòng
thuế
KNNK từ
ASEAN
KNNK Thế
giới
1 Ô tô nguyên chiếc 86 25.845.580
233.189.003
2 Linh kiện, phụ tùng ô tô 37 200.013.752
405.374.423
3 Sắt thép 71 74.014.745
713.070.032
4 Linh kiện & phụ tùng xe máy 33 242.180.259
355.866.075
5
Máy móc, thiết bị, dụng cụ &
phụ tùng
74 107.042.149
490.127.418
6 Xe đạp & phụ tùng 17 3.697.745
36.637.523
7 Rượu/bia 41 919.894
69.321.097
8 Sản phẩm chất dẻo 27 142.091.026
1.016.659.213
9 Giấy các loại 12 47.191.801
251.809.991
12. Lộ trình ô tô dự kiến 2015-2018
• BTC xây dựng lộ trình cho mặt hàng ô tô theo hướng duy trì thê thời gian bảo
hộ trước khi xóa bỏ hoàn toàn thuế quan vào năm 2018
• Phương án đề xuất :Giảm dần đều từ mức 50% 2014-0% 2018 như sau:
• Phương án giữ nguyên t’s 50% đến hết năm 2017
12
Năm 2014 2015 2016 2017 2018
T/s ATIGA 50% 50% 40% 30% 0%
Ngành sản suất trong nước thích nghi với việc cắt giảm thuế theo
từng năm và xóa bỏ hoàn toàn vào năm cuối lộ trình (2018)
Năm 2014 2015 2016 2017 2018
T/s
ATIGA
50% 50% 40% 30% 0%
13. Lộ trình Xăng dầu
13
STT Mặt hàng xăng dầu Cam kết Thuế suất
1 LPG (khí hóa lỏng) 0% - 2018
2 Xăng không chì RON 92, Ron 95,
RON 98
0% - 2024
3 Dầu hỏa 0% - 2016
4 Nhiên liệu phản lực 0% - 2016
5 Diesel cao cấp 0% - 2016
6 FO (Dầu nhiên liệu) 0% - 2016
7 Lưu huỳnh 0% - 2016
14. Lộ trình thực hiện và tác động
• Năm 2015: đưa 1.720 số dòng thuế có thuế suất ưu đãi từ 5% tiếp tục
cắt giảm xuống 0%.
• Năm 2018: Đưa trên 600 dòng thuế thuộc các mặt hàng nhạy cảm
xuống 0%
• Dự kiến việc thực hiện cam kết cuối cùng trong ASEAN sẽ gia tăng nhất
định kim ngạch nhập khẩu từ các nước ASEAN, có tác động đến một số
ngành nông nghiệp và công nghiệp như ngành nhựa, hoá chất, dầu
thực vật, ngành đường, sắt thép, điện tử, điện lạnh, điện gia dụng, đặc
biệt là ngành ô tô
• Trong khi kim ngạch xuất khẩu không có nhiều cơ hội gia tăng đột biến
dưới tác động của tự do hóa thuế quan do các nước ASEAN 6 đã cắt
giảm hoàn toàn thuế quan dành cho Việt Nam với thuế suất 0% từ năm
2010.
14
15. Tác động tới một số ngành
Về nông nghiệp
- Ngành chăn nuôi
- Ngành sữa
- Ngành gạo
- Ngành đường
- Ngành dầu thực vật
Member Firms and DTTL: Insert appropriate copyright (Go Header & Footer to edit this text) 15
16. Tác động tới một số ngành
Về công nghiệp
- Ngành Ô tô
- Ngành giấy
- Ngành sắt thép
- Máy móc thiết bị (điện lạnh, điện
gia dụng)
Member Firms and DTTL: Insert appropriate copyright (Go Header & Footer to edit this text) 16
17. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CAM KẾT
Một số văn bản pháp lý về cam kết thuế ưu đãi
• Thông tư số 162/2011/TT-BTC về việc ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện
Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN – Trung Quốc giai đoạn 2012-2014 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ngày
17/11/2011.
• Thông tư số 163/2011/TT-BTC về việc ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện
Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN – Hàn Quốc giai đoạn 2012-2014 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ngày
17/11/2011.
• Thông tư số 161/2011/TT-BTC về việc ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện
Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN giai đoạn 2012-2014 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ngày 17/11/2011.
• Thông tư số 44/2012/TT-BTC về việc ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện
Hiệp định khu vực thương mại tự do ASEAN - Úc, Niu Di – Lân giai đoạn 2012-2014 của Bộ trưởng Bộ Tài chính
ngày 16/03/2012.
• Thông tư số 45/2012/TT-BTC về việc ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện
Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN - Ấn Độ giai đoạn 2012-2014 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ngày
16/03/2012.
• Thông tư số 20/2012/TT-BTC về việc ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện
Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện ASEAN - Nhật Bản giai đoạn 2012-2015 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ngày
15/02/2012.
• Thông tư số 21/2012/TT-BTC về việc ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện
Hiệp định Đối tác Kinh tế Việt Nam - Nhật Bản giai đoạn 2012-2015 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ngày 15/02/2012.
• Thông tư số 162/2013/TT-BTC về việc ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện
Hiệp định thương mại hàng hóa Việt Nam – Chi Lê giai đoạn 2014-2016 của Bộ trưởng Bộ Tài chính ngày
15/11/2013.
17
18. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CAM KẾT
Các văn bản pháp lý khác liên quan
1. Quy định pháp luật về hải quan
- Thông tư số 45/2007/TT-BTC ngày 7 tháng 5 năm 2007 Hướng dẫn thực hiện thuế nhập
khẩu ưu đãi đặc biệt.
- Thông tư số 49/2010/TT-BTC ngày 12/4/2010 hướng dẫn việc phân loại, áp dụng mức
thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và các văn bản liên quan.
2. Quy định về xuất xứ hàng hóa
18
22. Thực hiện cam kết cắt giảm thuế quan ASEAN
giai đoạn 2015-2018
- Bộ Tài chính dự kiến sẽ ban hành Thông tư hướng dẫn Biểu thuế nhập khẩu
ưu đãi đặc biệt ASEAN cho cả giai đoạn 2015 – 2018 vào ngày 15/11/2014,
hiệu lực thực hiện từ ngày 1/1/2015
- Hàng hoá nhập khẩu từ ASEAN nếu đáp ứng đủ các điều kiện về hàm lượng
xuất xứ 40% nội khối ASEAN và có CO form D sẽ được hưởng thuế suất ưu đãi
ATIGA theo hướng dẫn tại Thông tư nêu trên.
- Hàng hoá Việt Nam khi xuất khẩu sang các nước ASEAN để được hưởng thuế
suất 0% phải đáp ứng điều kiện: (i) hàm lượng xuất xứ đạt ít nhất 40% xuất xứ
Việt Nam hoặc ASEAN; (ii) đăng ký CO form D
Member Firms and DTTL: Insert appropriate copyright (Go Header & Footer to edit this text) 22
23. Một số trang web cung cấp thông tin về FTA
1. Đăng tải các Thông tư ban hành biểu thuế ưu đãi của Viêt Nam
• http://www.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/trangchu
2. Thông tin về các Hiệp định ưu đãi của Việt Nam
http://www.nciec.gov.vn
• http://www.mof.gov.vn/portal/page/portal/mof_vn
• http://www.moit.gov.vn/vn/Pages/Vanbanphapluat.aspx
3. Thông tin về các FTAs
• Asean: http://www.asean.org/
- Úc: http://www.dfat.gov.au/fta/
- Nhật Bản: http://www.customs.go.jp
- Niu Zi lân: http://mfat.govt.nz/Trade-and-Economic-Relations/2-Trade-Relationships-and-
Agreements/index.php
- Hàn Quốc:
http://www.mofa.go.kr/ENG/policy/fta/status/concluded/turkey/index.jsp?menu=m_20_80_10&ta
bmenu=t_3
- Trung Quốc: http://fta.mofcom.gov.cn/english/index.shtml
- Ấn Độ: http://commerce.nic.in/trade/international_ta_current_details.asp
- Chi Lê: http://www.mexicotradeandinvestment.com/
23
24. Liên hệ hỏi đáp
• PHÒNG HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ
• VỤ HỢP TÁC QUỐC TẾ
• BỘ TÀI CHÍNH
• ĐIỆN THOẠI: 22202828 hoặc FAX: 22208109
• Email: truongthuyvan@mof.gov.vn
24