Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım, dayanışma ve kefalet sureti ile sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklıklardır.

1. Bursa - 2018
BUMDER
Bursa Maliyeciler Derneği

2. Bursa - 2018

3. Sunum Planı
A. KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ
 Muafiyet
 7061 sayılı Kanun ile Yapılan Düzenleme
 Ortak İçi – Ortak Dışı İşlemler
 Risturn İstisnası
B. VERGİSİ KESİNTİSİ
C. KATMA DEĞER VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ
D. AMME ALACAĞINDAN SORUMLULUK
E. ÖZELGE ÖRNEKLERİ
Bursa - 2018

4. Kooperatifin Tanımı
 Tüzel kişiliği haiz olmak üzere ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle
meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını işgücü ve parasal katkılarıyla karşılıklı yardım,
dayanışma ve kefalet sureti ile sağlayıp korumak amacıyla gerçek ve tüzel kişiler
tarafından kurulan değişir ortaklı ve değişir sermayeli ortaklıklardır.
 En az 7 ortak (gerçek veya tüzel kişi) tarafından imzalanacak ana sözleşme ile kurulur.
 Kooperatif Çeşitleri;
 Üretim Kooperatifleri
 Tüketim Kooperatifleri
 Kredi Kooperatifleri
 Yapı ve İşyeri Kooperatifleri
 Diğer Kooperatifler
Bursa - 2018

5. ■ (5520/1.md.) Aşağıda sayılan kurumların kazançları, kurumlar vergisine
tâbidir:
a) Sermaye şirketleri,
b) Kooperatifler,
c) İktisadî kamu kuruluşları,
ç) Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler,
d) İş ortaklıkları.
A.Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti
Bursa - 2018

6. Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti Muafiyet Şartları;
(Tüketim ve Taşımacılık Kooperatifleri Hariç !)
 Kooperatiflerin, kurumlar vergisinden muaf sayılabilmeleri için, ana sözleşmelerinde ;
1- Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,
2- Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi,
3- Yedek akçelerinin ortaklara dağıtılmaması,
4- Sadece ortaklarla iş görülmesine
ilişkin hüküm bulunması ve ayrıca ana sözleşmede yer alan bu hükümlere fiilen uyulması
gerekmektedir.
■ Tüketim ve taşımacılık kooperatiflerinin, yukarıda yer alan tüm şartları sağlasalar bile
kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanmaları mümkün değildir.
Bursa - 2018

7. ■ Yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisi muafiyetinden faydalanabilmesi için
öncelikle buraya kadar açıkladığımız genel şartlara uymaları gerekir. Bunun
yanı sıra yapı kooperatiflerinin muafiyetten yararlanabilmeleri için;
 Kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında
Kanunda sayılan kişilere yer verilmemesi
I. İnşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişiler veya tüzel kişi
temsilcileri,
II. Bu kişilerle ilişkili olduğu kabul edilen kişiler,
III. Yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlar,
 Yapı ruhsatı ile arsa tapusunun kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş
olması
gerekmektedir.
Yapı Kooperatiflerinde Mükellefiyeti Muafiyet
Şartları;
Bursa - 2018

8.  Kurumlar vergisinden muaf olan kooperatifler, kurumlar vergisi beyannamesi
vermezler. Ancak bu kurumların:
■ Stopaja tabi ödemeleri varsa stopaj sorumlulukları,
■ KDV’den istisna edilmeyen işlemlerinden dolayı KDV mükellefiyetleri,
■ VUK hükümlerine göre bildirim, defter tasdiki ve defter tutma, kayıtların
belgelendirilmesi, saklanması ödevleri,
■ Ayrıca fatura kullanan mükelleflerin belgeleri anlaşmalı matbaalara
bastırmak veya notere tasdik ettirmek zorunlulukları devam eder.
Kurumlar Vergisi Muaf Kooperatiflerin Vergisel
Durumu
Bursa - 2018

9. 01.01.2018 tarihinden itibaren;
 Kooperatifler ortak dışı işlemleri nedeniyle kurumlar vergisi mükellefi olmayacak.
 Ortak dışı işlemleri olan kooperatiflerin, kendi tüzel kişiliklerine bağlı ayrı bir
iktisadi işletmesi oluştuğu kabul edilecek.
 Ortak dışı işlemlerde bulunmaları nedeniyle 1/1/2018 tarihinden önce kurumlar
vergisi mükellefiyeti tesis edilmiş olan kooperatiflerin, muafiyete ilişkin diğer
şartları da taşıyor olmaları kaydıyla, 1/1/2018 tarihi itibarıyla kurumlar vergisi
mükellefiyet kayıtları sonlandırılacaktır.
7061 Sayılı Kanun ile Düzenleme ;
Bursa - 2018

10. ■ 1/1/2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, kurumlar vergisinden muaf
kooperatiflerin ortak dışı işlemleri nedeniyle kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir
iktisadi işletme oluşmuş kabul edileceği, kooperatiflerin bu iktisadi işletmelerinden ve
tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından kazanç elde
etmelerinin ve bu kazançların daha sonra ortaklara dağıtılmasının da muafiyete etkisinin
olmayacağı hüküm altına alınmıştır.
7061 Sayılı Kanun ile Düzenleme ;
Örnek 1:
 (A) narenciye üretim kooperatifinin ortaklarından almış olduğu narenciyeyi
niteliğini değiştirmeden üçüncü kişilere satması ortak dışı işlem sayılmazken,
niteliğini değiştirerek reçel olarak satması durumunda, kooperatif ortak dışı
işlem yapmış olacağından, bu işlem nedeniyle kooperatife bağlı oluşan ayrı bir
iktisadi işletme nezdinde bu işlemden doğan kazançlar kurumlar vergisine tabi
tutulacaktır.
Bursa - 2018

11. Örnek 2:
 (B) tohum üretim kooperatifi, gıda ürünleri üreten (K) A.Ş.’nin sermayesinin
%20’sine iştirak etmiş ve bu iştirakinin 2017 hesap dönemine ait kârını 2018
yılı Haziran ayında dağıtması sonucunda 1.500.000.-TL kâr payı elde etmiştir.
(B) kooperatifi elde ettiği bu kâr payının 600.000.-TL’lik kısmını 2019 yılı
içerisinde ortaklarına dağıtmıştır.
 (B) tohum üretim kooperatifinin sermaye şirketine iştirak etmesi, bu
iştirakinden kazanç elde etmesi ve elde ettiği bu kazancı ortaklarına dağıtması
kooperatifin muafiyetine etki etmeyecektir. (B) kooperatifinin başkaca ortak
dışı işlemleri nedeniyle iktisadi işletme oluşması halinde (K) A.Ş.’nin
sermayesine katılımından elde ettiği kazancını iktisadi işletme ile
ilişkilendirmesi de söz konusu olmayacaktır.”
7061 Sayılı Kanun ile Düzenleme ;
Bursa - 2018

12. 7061 Sayılı Kanun ile Düzenleme ;
 Tarım Satış ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin yapılan düzenleme çerçevesinde işlem tesisi edilmesi
için yazılı talepte bulunulması gerekmektedir.
 Kooperatiflerin tüzel kişiliğine bağlı bu iktisadi işletmelerinden ve tam mükellefiyete tabi başka bir
kurumun sermayesine katılımlarından kazanç elde etmeleri ve bu kazançların daha sonra ortaklara
dağıtılması muafiyete etki etmeyecektir.
 Kooperatiflerin faaliyetin icrasına tahsis ettikleri ve ekonomik ömrünü tamamlamış olan demirbaş,
makine, teçhizat, taşıt ve benzeri amortismana tabi iktisadi kıymetleri elden çıkarmalarının ortak
dışı işlem sayılmayacağı hüküm altına alınmıştır.
 Örneğin, bir üretim kooperatifinin amacını gerçekleştirmek üzere kullanmış olduğu iş
makinesini, ekonomik ömrünü tamamladıktan sonra satması ortak dışı işlem olarak
değerlendirilmeyecek ve bu satış işlemi dolayısıyla kooperatif muafiyeti etkilenmeyecektir.
Bursa - 2018

13.  Ortak içi işlemler, Kooperatif ana sözleşmesinde belirtilen faaliyet
konusuna dahil olan ve kooperatifin ortaklarıyla yapmış olduğu faaliyetleri
ifade etmektedir.
■ Kooperatif, kendi faaliyet konusuna girmeyen bir işlemi kendi ortağına
yapmış olsa dahi bu işlemin ortak içi işlem olarak değerlendirilmesi
mümkün değildir. (Konut yapı kooperatifinin ortağı olan bir kişiye daire
kiralaması.)
 Ortak dışı işlemler, Kooperatiflerin ortakları dışındaki kişilerle yaptıkları
işlemler ile kooperatif ana sözleşmesinde yer almayan konularda ortakları
ile yaptıkları işlemlerdir.
Ortak İçi – Ortak Dışı İşlemler
Bursa - 2018

14. Ortak İçi – Ortak Dışı İşlemler
Kooperatif Türü Yasal Dayanak Ortak İçi işlem
Tüm kooperatifler KVK Md. 4/1/k
Kooperatiflerin ortakları dışındaki kişilerle yaptıkları işlemler
Tüm kooperatifler KVK Md. 4/1/k
Kooperatif ana sözleşmesinde yer almayan konularda ortakları ile
yaptıkları işlemler
Üretim kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.1
Ortaklardan alınan ürünlerin birtakım işlemlerden geçirildikten sonra
niteliği değiştirilmiş olarak üçüncü kişilere satılması
(Tebliğden örnekler:
1-Ortaklardan alınan sütlerin işlendikten sonra peynir olarak
ortaklara veya üçüncü kişilere satılması.
2-Ortaklardan alınan zeytinlerin ayıklanma ve temizlenme gibi çeşitli
işlemlere tabi tutarak zeytinyağı şeklinde ortaklara veya üçüncü
kişilere satılması.)
1. Yasal Dayanakları İtibariyle Ortak İçi İşlem Tipleri
Bursa - 2018

15. Ortak İçi – Ortak Dışı İşlemler
1. Yasal Dayanakları İtibariyle Ortak İçi İşlem Tipleri
Kooperatif Türü Yasal Dayanak Ortak İçi işlem
Üretim kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.1
Kooperatiflerin üçüncü kişilerden satın aldığı üretimde kullanılan
girdileri (ilaç, gübre, tohum gibi) ortaklara vermesi ve bedelin
ortakların kooperatife satacakları ürün bedeli ile ilişkilendirilmesi.
(Tebliğden örnekler: Bir pancar üretim kooperatifi tarafından üçüncü
kişilerden satın alınan gübrenin, kooperatif ortaklarından satın
alınacak pancara ait ürün bedelinden mahsup edilmek üzere
ortaklara dağıtılması.)
Kredi Kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.2
Kredi kooperatiflerinin kendi kaynaklarından veya banka, kredi
kuruluşu benzeri üçüncü kişilerden sağladığı fonları, sadece
ortaklarına kredi olarak vermesi.
Yapı kooperatifleri KVK Md. 4/1/k
Kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir
işyeri veya konut elde etmeleri
Yapı kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.3
Yapı kooperatifi tarafından inşa edilen işyeri ve konutlarda yaşayan
insanların sosyal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sosyal tesislerin
kat karşılığı inşa ettirilmesi.
Bursa - 2018

16. Ortak İçi – Ortak Dışı İşlemler
1. Yasal Dayanakları İtibariyle Ortak İçi İşlem Tipleri
Kooperatif Türü Yasal Dayanak Ortak İçi işlem
Yapı kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.3
Kooperatiflerin konut inşa etmek üzere kum, çimento, demir vb.
malzeme satın alması.
Yapı kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.3
Kooperatiflerin konut inşa etmek üzere finansman sağlamak üzere
üçüncü kişilerden kredi temin etmesi
Yapı kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.3
İşyeri veya konut inşa etmek üzere kurulan bir yapı kooperatifinin
ortaklarından topladığı paraları değerlendirerek nemalandırması.
(Söz konusu nemaların Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci
maddesine göre vergilendirilmiş olması ve ortaklara dağıtılmayarak
kooperatif amaçları doğrultusunda harcanması şarttır.)
Yapı kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.3
Kooperatifin amacını gerçekleştirmesinden sonra elinde kalan
malzeme, alet ve edevatın satılması.
Bursa - 2018

17. Ortak İçi – Ortak Dışı İşlemler
Kooperatif Türü Yasal Dayanak Ortak Dışı İşlem
Tüm kooperatifler KVK Md. 4/1/k
Kooperatiflerin faaliyetin icrasına tahsis ettikleri ve ekonomik ömrünü
tamamlamış olan demirbaş, makine, teçhizat, taşıt ve benzeri
amortismana tabi iktisadi kıymetleri elden çıkarmalar
Tüm kooperatifler KVK Md. 4/1/k
Kooperatiflerin, iktisadi işletmelerinden ve tam mükellefiyete tabi
başka bir kurumun sermayesine katılımlarından kazanç elde etmeleri
ve bu kazançların daha sonra ortaklara dağıtılması
Üretim kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.1
Ortaklardan alınan ürünlerin birtakım işlemlerden geçirildikten sonra
niteliği değiştirilmiş olarak üçüncü kişilere satılması
(Tebliğden örnekler:
1-Ortaklardan alınan sütlerin işlendikten sonra peynir olarak
ortaklara veya üçüncü kişilere satılması.
2-Ortaklardan alınan zeytinlerin ayıklanma ve temizlenme gibi çeşitli
işlemlere tabi tutarak zeytinyağı şeklinde ortaklara veya üçüncü
kişilere satılması.)
2. Yasal Dayanakları İtibariyle Ortak Dışı İşlem Tipleri
Bursa - 2018

18. Ortak İçi – Ortak Dışı İşlemler
Kooperatif Türü Yasal Dayanak Ortak İçi işlem
Kredi Kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.2
Kredi kooperatiflerinin kendi kaynaklarından veya banka, kredi
kuruluşu benzeri üçüncü kişilerden sağladığı fonların, kooperatif
ortağı olmayanlara verilmesi.
Yapı kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.3
Arsalarını kat karşılığı vererek (yazarın notu: her bir hisse için birden
fazla) işyeri veya konut elde etmeleri
Yapı kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.3
Yapı kooperatifi tarafından inşa edilen işyeri ve konutlarda yaşayan
insanların sosyal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kat karşılığı inşa
ettirilen sosyal tesislerin yapımını müteakip, kooperatif tarafından
işletilmesi
Yapı kooperatifleri KVK GT: 4.13.1.4.3
Kooperatife ait taşınmazların, ortaklara veya ortak olmayanlara
kiraya verilmesi.
Yapı kooperatifleri
KVK GT: 4.13.1.4.3
Kooperatifin inşa ettiği konut veya işyerlerinin ortaklara dağıtımından
sonra elinde kalan işyeri, konut veya arsaların satılması.
2. Yasal Dayanakları İtibariyle Ortak Dışı İşlem Tipleri
Bursa - 2018

19.  Risturn, ortak içi muamelelerden doğan olumlu farkın, ortaklara yaptıkları
muamele oranında geri verilmesidir.
■ 7061 sayılı Kanunla 1/1/2018 tarihinde yürürlüğe giren değişiklikle;
 Kooperatif ortaklarının yönetim gideri karşılığı olarak ödedikleri paralardan
harcanmayarak iade edilen kısımlar ile,
 Tüketim kooperatiflerinin, ortaklarının kişisel ve ailevi gıda ve giyecek ihtiyaçlarını
karşılamak için satın aldıkları malların değerine göre hesapladıkları risturnlara
ilişkin kurumlar vergisi istisnası korunmuştur.
(Münhasıran üretim ve kredi kooperatiflerine tanınan risturn istisnası, yürürlükten
kaldırılmıştır.)
■ Buna göre, ortaklarla 1/1/2018 tarihinden önceki dönemlerde yapılan işlemler
dolayısıyla üretim ve kredi kooperatiflerinin hesapladığı risturnlar kurumlar vergisi
istisnasından faydalanabilecektir.
Risturn İstisnası
Bursa - 2018

20.  Risturnun nakden veya aynı değerde mal ile ödenmesi istisnanın
uygulanmasına engel değildir.
 Ortaklardan başka kimselerle yapılan işlemlerden doğan kazançlar ile
ortaklarla ortaklık statüsü dışında yapılan işlemlerden doğan kazançlar
hakkında risturnlara ilişkin istisna hükmü uygulanmaz.
■ Gelir-gider farkının risturn şeklinde dağıtılacağının kooperatif ana
sözleşmesinde düzenlenmesi,
■ Kanuni yedek akçe ve fonlar ayrılmadan risturnların dağıtılmaması,
■ Dağıtımın faaliyet dönemini izleyen yıl içinde gerçekleştirilmesi,
gerekmektedir.
Risturn İstisnası
Bursa - 2018

21. KOOPERATİFLER KURUMLAR VERGİSİ MUAFİYETİ RİSTURN İSTİSNASI
ÜRETİM KOOPERATİFLERİ VAR YOK
YAPI KOOPERATİFLERİ VAR YOK
KREDİ KOOPERATİFLERİ VAR YOK
TÜKETİM KOOPERATİFLERİ YOK VAR
TAŞIMACILIK KOOPERATİFLERİ YOK YOK
Risturn İstisnası
Bursa - 2018

22. B. Vergi Kesintisi
Gayrimenkul Kira Gelirlerinin Vergilendirilmesi
 Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan
kira ödemelerinden, vergi kesintisi yapılması gerekir.
 Kooperatiflerin taşınmazlarını kiraya vermeleri ortak dışı işlem olarak
değerlendirileceğinden kooperatif tüzel kişiliğine bağlı oluştuğu kabul edilen
iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesi
gerekmektedir. Ancak, bu iktisadi işletmelerin başkaca gelir getirici
faaliyetinin bulunmaması ve gelirlerinin sadece vergi kesintisine tabi tutulmuş
taşınmaz kira gelirleri ile vergi kesintisine tabi tutulan mevduat faizlerinden
ibaret olması halinde, kurumlar vergisi beyannamesi (geçici vergi
beyannameleri dahil) vermelerine gerek bulunmamaktadır. Yapılan vergi
kesintileri nihai vergileme olacaktır.
Bursa - 2018

23.  Kooperatife kira ödemesinde bulunan kişilerin tevkifat yapma mecburiyetinin
bulunmaması halinde, kooperatif tüzel kişiliğine bağlı iktisadi işletmelerin,
tevkifata tabi tutulmamış bu gelirlerini, kurumlar vergisi beyannamesi ile
beyan edeceklerdir.
 Kesintiye tabi tutulmuş taşınmaz kira gelirleri ile mevduat faizleri
yanında ortak dışı başkaca işlemlerden doğan gelirleri de bulunan kooperatif
tüzel kişiliğine bağlı iktisadi işletmeler, kurumlar vergisi beyannamesi vermek
zorunda olduklarından, taşınmaz kira gelirlerini ve mevduat faizlerini de bu
beyannameye dahil edeceklerdir. Ancak, kira gelirleri ile mevduat faizleri
üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesi uyarınca kesinti
yoluyla ödenmiş olan vergiler, hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup
edilecektir.
B. Vergi Kesintisi
Bursa - 2018

24. C. Katma Değer Vergisi Mükellefiyeti
Kooperatiflerin Yararlandıkları KDV İstisnaları
Sadece belirli türdeki kooperatiflerin yararlanabilecekleri KDV istisnaları:
I. Tarımsal amaçlı kooperatiflerin tarımı yaymak, ıslah ve teşvik etmek
amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetler,
II. Tarımsal amaçlı kooperatiflere bedelsiz olarak yapılan her türlü mal
teslimleri ve hizmet ifaları,
III. Tarımsal amaçlı kooperatiflerin arazi ıslahına ait hizmetleri,
IV. Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla
oluşturulan kooperatiflerin arsa ve işyeri teslimleri,
Bursa - 2018

25. V. Konut yapı kooperatiflerinin üyelerine konut teslimleri,
■ 3/7/2009 tarihinden önce bina inşaat ruhsatı almış olan konut yapı
kooperatiflerince, üyelerine yapılan konut teslimleri katma değer vergisinden
müstesnadır.
■ 3/7/2009 tarihinden itibaren bina inşaat ruhsatı alan konut yapı
kooperatifleri adına, bina inşaat ruhsatının alındığı tarihten itibaren KDV
mükellefiyeti tesis edilecek, vergiye tabi işlemleri bulunmasa dahi sözü edilen
konut yapı kooperatifleri tarafından takvim yılının üçer aylık dönemleri
itibariyle KDV beyannamesi verilecektir.
■ 3/7/2009 tarihinden önce veya sonra kurulan konut yapı kooperatifleri adına
bina inşaat ruhsatı alınmadığı müddetçe KDV mükellefiyeti tesis edilmesine
gerek bulunmamaktadır.
C. Katma Değer Vergisi Mükellefiyeti
Bursa - 2018

26. D. Amme Alacağından Sorumluluk
 Kooperatifi nezdinde yapılan takip işlemleri sonucunda kooperatifin mal
varlığından, vergi ve buna bağlı alacakların tamamen veya kısmen tahsil
edilememesi halinde, vergi borcunun ödenmemesinden kooperatifi temsile
yetkili bulunan kanuni temsilcilerin mal varlığından tahsil edilmesi (Amme
alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği dönemdeki temsilcilerden), tüm
bunların da mümkün olmaması durumunda, kooperatif ortaklarının ana
sözleşmede belirlenen sorumluluk hallerine göre, hisseleri oranında ortaklara
müracaat edilmesi gerekmektedir.
 Kooperatif ortaklarının amme alacağından sorumluluğu, üyeliklerinin devam
ettiği dönemlerdeki hisseleri nispetinde olacağı tabidir.
Bursa - 2018

27. E. Özelge Örnekleri
 Kurumlar Vergisinden muaf olan mükellefler Ba-Bs Bildirimlerini verme zorunluluğu bulunup
bulunmadığına ilişkin;
 Kurumlar Vergisinden muaf olan mükellefler, muafiyetten yararlandıkları hesap döneminden itibaren Ba-
Bs bildirim formu (mal ve/veya hizmet alış-satış tutarları KDV hariç 5.000 TL ve üzeri) vermeyecekleri
belirtilmiştir.
 Kooperatifin üyelerinden topladığı balın satışının Kurumlar Vergisi ve KDV karşısındaki durumuna ilişkin;
1.Kurumlar Vergisi Yönünden:
 Üretimde kullanılan girdilerinin ortaklara sağlanması ve ortaklardan alınan bal ve arı ürünlerinin
niteliğinde herhangi bir değişiklik yapmadan üçüncü kişilere satılması ortak dışı işlem sayılmadığından
kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanması mümkün bulunmaktadır.
2.Katma Değer Vergisi Yönünden:
 Üyelerden toplanan balın üçüncü kişilere satılması işleminin KDV Kanununun 17/1-a maddesi
çerçevesinde değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, KDV'ye tabi tutulması gerekmektedir.
Bursa - 2018

28. E. Özelge Örnekleri
 Üye aidatları dışında herhangi bir gelirleri bulunmayan Kooperatiflerin katma değer vergisine tabi
olup olmadığına ilişkin;
 Kooperatifin giderlerini karşılamak kaydıyla ortaklardan makbuz mukabili tahsil ettiği
üye aidatları Gelir Vergisi mevzuuna giren bir gelir unsuru niteliğinde bulunmamaktadır. Bu
nedenle, kooperatifin KDV Kanununun 1 inci maddesi kapsamında katma değer vergisinin
konusuna giren bir işlemden söz edilemeyeceğinden, üyelerden tahsil edilen aidatlar katma
değer vergisine tabi tutulmayacaktır.
 Kooperatifin aidat niteliği taşımayan komisyon veya benzeri adlar altında tahsil ettiği
başkaca gelirlerinin olması durumunda, bu gelirler ticari kazanç niteliğinde olacağından
KDV Kanununun genel hükümleri çerçevesinde vergiye tabi tutulacaktır.
Bursa - 2018

29. E. Özelge Örnekleri
 Kooperatife ait gayrimenkulün ihale ile satılmasının Kurumlar Vergisi ve KDV karşısındaki durumuna
ilişkin;
1.Kurumlar Vergisi Yönünden:
 Konut yapı kooperatifinin aktifinde kayıtlı olan bir daire ve 4 dükkanı satması nedeniyle elde edeceği
kazancın ilgili dönem kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.
 Satış işlemi, taşınmaz ticareti kapsamında değerlendirileceğinden, bu dükkânların ve dairenin
satışından elde edilecek kazancın Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e maddesi kapsamında kurumlar
vergisinden istisna edilmesi mümkün değildir.
2.Katma Değer Vergisi Yönünden:
 Satış işlemi, taşınmaz ticareti kapsamında değerlendirileceğinden, KDV Kanununun 17/4-r
maddesinde düzenlenen istisna hükmünün uygulanması mümkün bulunmamakta olup, genel hükümler
çerçevesinde KDV hesaplanması gerekmektedir.
Bursa - 2018

30. Özelge Örnekleri Arama Motoru
Bursa - 2018

31. BUMDER
Bursa Maliyeciler Derneği
www.bumder.org bumder@bumder.org Bursa Maliyeciler Derneği @bursamaliyecilerdernegi
Bursa - 2018