5. დაარსება
არქეოლოგიური გათხრებით დასტურდება,
რომ თბილისის ტერიტორია დასახლებული
ყოფილა ჯერ კიდევ ძვ. წ. IV ათასწლეულში.
უძველესი წყაროსეული მოხსენიება
განეკუთვნება IV საუკუნის II ნახევარს,
როცა ამ ადგილებში მეფე ვარაზ-
ბაკურის დროს ციხე ააგეს. IV საუკუნის
დასასრულს თბილისი სპარსეთის მოხელის
— პიტიახშის რეზიდენცია გახდა. V
საუკუნის შუა წლებიდან კვლავ ქართლის
მეფეთა ხელში გადავიდა. ვახტან
გორგასალმა აღადგინა და გააშენა, ამიტომ
იგი მიჩნეულია ქალაქის დამაარსებლად.
ზოგიერთი ისტორიკოსის მტკიცებით მეფე
ვახტანგ გორგასალი (რომელიც V საუკუნის
მეორე ნახევარში მეფობდა) სინამდვილეში
ქალაქის აღორძინებასა და
აღმშენებლობაშია პასუხისმგებელი, მისი
დაფუძნების ნაცვლად.
6. თბილისი სსრკ -ს დაშლის შემდეგ.
საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ თბილისმა მნიშვნელოვანი
არასტაბილურობისა და მღელვარების პერიოდი გადაიტანა. 1991
წლის დეკემბერსა და 1992 წლის იანვრის მოკლე სამოქალაქო ომის
პერიოდში ქალაქის ცენტრის მნიშვნელოვანი ნაწილი დაინგრა და
დაზიანდა. რამდენიმე წელი ქალაქი სხვადასხვა მაფიოზური
კლანებისა და არალეგალური მეწარმეების კონფრონტაციის
ადგილი იყო. ედუარდ შევარდნაძის მმართველობის პერიოდში
(1993—2003) კრიმინალმა და კორუფციამ საზოგადოების თითქმის
ყველა ფენა და საქმიანობის სფერო
მოიცვა. უმუშევრობის მკვეთრი ზრდის გამო ქალაქის
მოსახლეობის დიდი ნაწილი უკიდურესი სიღარიბის ზღვარზე
აღმოჩნდა. ცხოვრება იმდენად გაუსაძლისი გახდა, რომ 2003 წლის
ნოემბერში მოსახლეობის დიდი ნაწილი პროტესტის ნიშნად
ქუჩებში გამოვიდა. მღელვარების ტალღამ, რომელიც
დღეს ვარდების რევოლუციის სახელით არის ცნობილი,
კულმინაციას საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ მიაღწია
კენჭისყრის შედეგების გაყალბების გამო, რაც საბოლოოდ
შევარდნაძის მთავრობის გადაყენებით დასრულდა. 2003 წლიდან
ქალაქში შედარებითი სტაბილურობა და ეკონომიკური ზრდა
შეიმჩნევა, შემცირდა კრიმინალი, თუმცა კვლავ მწვავედ დგას
სიღარიბისა და დასაქმების პრობლემა.
7. წმინდა სამების
საკათედრო
ტაძარი
საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის
ავტოკეფალიის 1500 წლისთავისა და ქრისტეს
დაბადების 2000 წლის აღსანიშნავად ახალი
საკათედრო ტაძრის აგების იდეა 1989 წელს
გაჩნდა, პერიოდი, როდესაც საბჭოთა
საქართველოში ეროვნული მოძრაობა
მძლავრობდა. 1989 წლის მაისში, საქართველოს
პატრიარქისა და თბილისის მთავრობის
ხელმძღვანელობით გამოცხადდა კონკურსი
„წმინდა სამების საკათედრო ტაძრის“
პროექტზე. პირველ ეტაპზე ასამდე პროექტი
შემოვიდა, თუმცა გამარჯვებული ვერ
გამოვლინდა. საბოლოოდ არქიტექტორი არჩილ
მინდიაშვილის პროექტი შეირჩა. შემდგომმა
სოციალურმა და პოლიტიკურმა კრიზისმა
პროექტის განხორციელება ექვსი წლით
დააყოვნა და საძირკველი ტაძრისთვის მხოლოდ
1995 წლის 23 ნოემბერს ჩაიყარა. ტაძრის
მშენებლობა ძირითადად კერძო
შემოწირულობებით დაფინანსდა.
8. ნარიყალა
ციხესიმაგრე რთული სისტემის
თავდაცვითი ნაგებობა იყო,
მტკიცე კედლებით, კოშკებითა
და პატნეზებით (ბასტიონებით)
გამაგებული, ძნელად
მისადგომი და ასაღები.
ადრეული მშენებლობის
ნაშთები დღესაც არის
შემორჩენილი ციხის ჩრდილო-
აღმოსავლეთ კუთხეში მდგომი
კოშკის კედლებში, თლილი
ქვის სახით.
9. მშვიდობის ხიდი
ხიდმა საზოგადოებაში
არაერთგვაროვანი რეაქცია გამოიწვია,
როგორც ურბანისტულ-
არქიტექტურული კუთხით,
პროფესიული წრეებიდან, ისე
საპროექტო-სამშენებლო პროცესის
გამჭვირვალობის და საზოგადოების
მონაწილეობის კუთხით, სხვადასხვა
პოლიტიკური თუ არასამთავრობო
ორგანიზაციების მხრიდან. იყო
შენიშვნები და პრეტენზიები ხიდის
მასშტაბთან და პროპორციებთან, ასევე
მის ზედმეტად ექსპრესიულ დიზაინთან
დაკავშირებით