ჩემი მხარის ტურისტული გიდი

1. ჩემი მხარის
ტურისტული გიდი

2. ორპირის სათემოში მდებარე სოფელი ნაბოსლევი ტყიბული–
ქუთაისის შიგა სახელმწიფოებრივ გზასთანახლოს მდებარეობს.
ტყიბულის რაიონის კულტურულ მემკვიდრეობათა ძეგლებს შორის
ყველაზე ახალგაზრდა ნაბოსლევის ეკლესიაა, იგი XX საუკუნის 10–იანი
წლების პერიოდში ააგეს, მანამდე აქ უგუმბათო ეკლესია იყო. ეს
უიშვიათესი ფორმის ჯვარ–გუმბათოვანი ტაძარია. მიუხედავად იმისა,
რომ იგი XX საუკუნის პერიოდის ძეგლს წარმოადგენს, თავისი
დახვეწილი არქიტექტურიდან გამომდინარე, ქართულ
ხუროდმოძღვრებაში განსხვავებულ სიტყვად არის აღქმული
თავისი დახვეწილი დეკორითა და ფასადური მოხატულობით,
ამიტომაც, მიმზიდველს ხდის მნახველისათვის.
ტაძარს ამშვენებს კარიბჭე, რომელიც ქონგურიანი კოშკით
არის დაგვირგვინებული. ეკლესიას მრავლად აქვს რელიეფური
გამოსახულებანი: დასავლეთის ფასადზე წმინდა გიორგის
გამოსახულებით, ასევეა ჯვრის გამოსახულებები. ტაძრის შიდა
ინტერიერი მოხატულია ფრესკებით,რომელიც ლურჯ ფერადაა
შესრულებული. ასევეა ფრესკა - უფლის გამოსახულებით.
სოფელი ნაბოსლევი

3. ნაქერალას ქედზე (რაჭის ქედი), 1570მეტრ
სიმაღლეზე, სალი კლდის წვერზემყოფი წმინდა
გიორგის სახელობის მთასაყდრის უგუმბათო
ეკლესია დგას. ამ ადგილიდან ხელის გულივით
იშლება ყველა ის
ობიექტი, რომელიც ტყიბულისმიდამოებში არის
აგებული. ცხრაჯვარისწმინდა გიორგის საყდარს აქვს
საინტერესო ისტორია, რომელიც მოგვითხრობსმისი
აშენების შესახებ: ყოველი წლის მაისის ბოლო შაბათს,
ცხრაჯვარი განსაკუთრებულ სიცოცხლეს იძენს და
დღესასწაულის საბაბი ხდება. წმინდა გიორგის
სახელობის სალოცავი, რომელიც საკუთარი არსებობის
ლეგენდას ატარებს, ამ დღეს მომლოცველთა
სიმრავლით ხარობს.
ცხრაჯვარის ლეგენდა მოგვითხრობს:
ნაქერალას ქედი

4. ლეგენდა: დიდი ხნის წინათ, სვანეთში ძმებ სოფრომიანებს თავადი
მოუკლავთ, სვანეთიდან გადასახლებულან და ოკრიბის პატარა სოფელში
ჩასახლებულან; გვარი კი ,,სოფრომაძედ“ გადაუკეთებიათ. რამდენიმე ხნის შემდეგ,
სოფრომაძეების გვარს ღვთისრისხვა დასტყდომიათ თავს, სოფრომაძეების
ახალშობილები ვერაფრით აღწევდნენ სრულწლოვან ასაკს და
იღუპებოდნენ. შეძრწუნებული მოსახლეობა ერთ დღესაც ღია ცის ქვეშ შეკრებილა და
უფლისთვის უთხოვიათ: ოღონდ ძე გაგვიზარდე, ჩვენ მტრედს ავაფრენთ და სადაც ის
დაჯდება, იქ უფლის სადიდებლად სალოცავს ავაშენებთო… მართლაც, აუფრენიათ
მტრედი უხუცეს სოფრომაძეებს. მტრედი თურმე ამ მთის თავზე დაფრენილა… სულ
ხელით უზიდავთ ქვები დაბლობიდან მთაზე სოფრომაძეებს, ბევრი კიდეც შესწირვია
სალოცავის მშენებლობას, მაგრამ საბოლოოდ, დიდი შრომის და წვალების შემდეგ,
მთაზე პატარა სალოცავი აუგიათ. სალოცავის აგების ბოლო დღეს, სოფრომაძეებს
ნადიმი გაუმართავთ, დაუკლავთ უამრავი დეკეული, თუ ფრინველი. შუა ნადიმის
დროს, შეზარხოშებულებს ჩხუბი მოსვლიათ, იარაღად კი დეკეულის ბასრი ძვლები
გამოუყენებიათ, ცოდვილებს ერთმანეთი სასტიკად დაუჭრიათ და სისხლი
დაუღვრიათ. როცაგამოფხიზლებულან, სინანულში ჩავარდნილან, მუხლებზე
დამხობილან და უფლისთვის უთხოვიათ პატიება. მას შემდეგ სოფრომაძეები ყოველი
წლის მაისის ბოლო შაბათს უფალს ადიდებენ და ხორცს არ ჭამენ.
ცხრაჯვარი

5. მდინარე წყალწითელას ხეობაში, იმერეთის
ხავერდოვან მთებში, ჩაფლულია ქართული
კულტურის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი
ძეგლი - მოწამეთას მონასტერი. „მოწამეების
ადგილი“, „მოწამეების კუთვნილი“ - ამ
მნიშვნელობას ატარებს მონასტრის სახელწოდება,
რომლის აღქმა და წარმოთქმა ხშირად რთულია
უცხოელი სტუმრებისთვის. VIII საუკუნეში,
საქართველოში, ხალიფა მურვან ყრუს შემოსევის
დროს, არაბებმა არგვეთის ერისთავები დავითი და
კონსტანტინე აწამეს და მათი ცხედრები მდინარე
წყალწითელაში ჩაყარეს. მდინარემ გამორიყა
მოწამეების ნეშტი ზუსტად იმ ადგილას, სადაც
დღეს მონასტერი მდებარეობს. დავითი და
კონსტანტინე არაბების მიერ დანგრეულ ხარების
ეკლესიაში დაკრძალეს.
მოწამეთას მონასტერი

6. გელათის სამონასტრო კომპლექსი საქართველოს მნიშვნელოვანი ისტორიული
ძეგლია. მისი მშენებლობის გადაწყვეტილება მიიღო საქართველოს მეფემ - დავით
მე-4 აღმაშენებელმა. მშენებლობა 1106 წლიდან 1125 წლამდე მიმდინარეობდა.
გაფორმება და საბოლოო სახის მიცემა 1130 წლისთვის მოხდა. კომპლექსის მთავარი
ღირშესანიშნაობაა ღვთისმშობლის ტაძარი, რომელმაც პირვანდელი სახით მოაღწია
ჩვენამდე. ტაძრის გუმბათის მხატვრობა 12-ე საუკუნისაა. აღსანიშნავია
საკურთხეველში ღვთისმშობლის და მთავარანგელოზების მოზაიკური
კომპოზიცია, რომელიც 1125-1130 წლებით თარიღდება. მონასტრის კედლების
ფრესკული მოხატულობა განახლებულია მე-16, მე-18 სს_ში, თუმცა დასავლეთ
სტოაში მე-12 საუკუნის ფრესკაც არის დაცული. კომპლექსის შემადგენლობაში
შედის საერო დანიშნულების, კულტურულ-საგანმანათლებლო ძეგლი - გელათის
აკადემია. თანამედროვეებში ის მოიხსენიებოდა “მეორე იერუსალიმად” და “სხუად
ათინად”. აქ მოღვაწეობდნენ ცნობილი ქართველი ფილოსოფოსები. გელათის
აკადემიამ დაგვიტოვა ფასდაუდებელი კულტურულ-მეცნიერული მემკვიდრეობა
ხელნაწერი წიგნების სახით, რომლებიც ახლა დაცულია ქუთაისის მუზეუმში
გელათის მონასტერი

7. გელათის აკადემია

8. სათაფლია
სათაფლია თავისი ისტორიულ-კულტურული მნიშვნელობის ძეგლებით, თითოეულ სტუმარს,
არაჩვეულებრივ სანახაობას ჰპირდება. სათაფლია, დაწყებული პრეისტორიული ხანის (120 მილიონი წლის
წინანდელი) დინოზავრების ნაკვალევიდან, დამთავრებული კარსტული მღვიმეებით, ხაზს უსვამს
საქართველოს ისტორიისა და ბუნების მრავალფეროვნებას. მისი სიდიადე მუდმივად დიდ აღტაცებას იწვევს
მნახველებში და თავისი მნიშვნელობით მსოფლიოში მოწინავე პოზიციებიც უკავია.
სათაფლიაში აღმოჩენილია სხვადასხვა ეპოქის როგორც მტაცებელი, ასევე ბალახისმჭამელი დინოზავრის
ნაკვალევი. სათაფლიის დინოზავრები მსოფლიოში ცნობილი სახეობებისგან განსხვავდებიან და
„სათაფლიაზაურუს“-ის სახელით არიან ცნობილი.
დღესდღეობით, სათაფლიაში მოწყობილია ორი ტურისტული ბილიკი, მუზეუმი, საგამოფენო დარბაზები,
შუშის პანორამული გადასახედი, საიდანაც იმერეთის რეგიონის ულამაზესი ხედი იშლება და დინოზავრის
საკონსერვაციო ნაგებობა. სათაფლია დამთვალიერებლებისთვის მაქსიმალურად კეთილმოწყობილი და
მრავლისმომცემი ადგილია.
სათაფლია თავისი გასაოცარი ბუნებით, დაუვიწყარ მოგზაურობას და თავგადასავალს გპირდებათ. ეს არის
შესანიშნავი ადგილი, სადაც დაათვალიერებთ უნიკალურ კოლხურ ტყეს. აქ გატარებული სასიამოვნო დრო
მთელი ცხოვრების მანძილზე გაგყვებათ, როგორც ფანტასტიკური და დაუვიწყარი მოგონება. სათაფლია
გელით თქვენ და თქვენს საყვარელ ადამიანებს ახალი აღმოჩენების, ისტორიების შესაქმნელად და მრავალი
დაფარული საიდუმლოს გამოსარკვევად.

11. ოკრიბა-არგვეთის ქედში,უროგენულ კირქვებში გამომუშავებულ ცუცხვათის მღვიმოვანს, ადგილობრივები
„მაღარას“ უწოდებენ.
მღვიმე შედგება 13 სართულისგან. ქვევიდან პირველი სართული ადამიანისთვის გაუვალი ვიწრო ხვრელია,
რომელშიც გაედინება მუდმივი ნაკადი - მდ. შაბათაღელე. მღვიმის ქვემოთ მდინარეს ჭიშურა ეწოდება.
მეორე სართული (მთავარი ტალანი) ატარებს უზარმაზარი ბუნებრივი გვირაბის ხასიათს (სიგრძე - 200 მ, სიგანე -
10-30 მ, სიმაღლე 10-28 მ). მასში წყალი მხოლოდ შაბათაღელის წყალდიდობის დროს გაედინება. ტალანის
განშტოებებში არის წყაროები, პატარა ტბა, კალციტის ნაწვეთი ფორმები. ჭერთან შენახულია ადამიანის მიერ
დამაგრებული ძელები - ძველი საკულტო ნაგებობის ნაშთი.
მეოთხე სართულიდან დაწყებული და უფრო ზევით მღვიმეები უწყლოა. მათში ნაპოვნია არქეოლოგიური
ძეგლები შუა პალეოლითიდან (მუსტიეს ეპოქიდან) ბრინჯაოს ხანამდე და ისტორიულ ეპოქამდე, ცხოველთა
ორმოცამდე სახეობის ძვლები. განსაკუთრებით ყურადღებას იპყრობს: 1. ბრინჯაოს მღვიმე (V სართული),
რომლის ნაფენთა საერთო სიმძლავრე 12-13 მეტრს აღწევს; მათში აღბეჭდილია უკანასკნელი 140 000 წლის
განმავლობაში მომხდარი კლიმატური ცვლილებები; 2. ზედა მღვიმე (XI სართული), სადაც აღმოჩენილი იქნა
პირველყოფილი საკულტო საგნები: საგანგებოდ დალაგებული მღვიმური დათვის თავის ქალები, ბარძაყის
ძვლები და კბილები, მსხვერპლად შეწირული სხვა ცხოველთა ძვლები; 3. ქარაფში გახსნილი სამი მღვიმე
(მოაჯირიანი, ღამურებისა და დათვის - VII-IX სართულები), რომლებიც ატარებენ ფეოდალიზმის ხანაში
სიმაგრეებად გამოყენების ნიშნებს - შენახულია ქვითკირის კედლები, გამოჭრილი საფეხურები, ქვევრების
ნატეხები. აქვე ღამურების დიდი კოლონიაა.
თავისი სიძველითა და სართულების რაოდენობით ცუცხვათის მღვიმოვანი ერთ-ერთი პირველია მსოფლიოში.
ცუცხვათის მღვიმოვანის ბუნების ძეგლი