اوراق الصحافة-الإستقصائية-2014-م

1. ‫اإلسالمية‬ ‫الجامعة‬-‫غزة‬
‫اآلداب‬ ‫كليـــــــة‬
‫واإلعـالم‬ ‫الصحافة‬ ‫قسم‬
‫العليـــا‬ ‫الدراســات‬
‫أ‬‫ور‬‫ا‬‫عمل‬ ‫ق‬:
‫ل‬‫مساق‬‫اإلستقصائية‬ ‫الصحافة‬
‫طل‬ ‫إعداد‬‫الماجستير‬ ‫لبرنامج‬ ‫الثالثة‬ ‫الدفعة‬ ‫بة‬:
:‫إشراف‬
‫حسن‬ .‫د‬‫محمد‬‫حشيش‬ ‫أبو‬
‫الصحافة‬ ‫أستاذ‬‫المساعد‬‫بالجامعة‬‫اإلسالمية‬
1436‫م‬–2014‫م‬

2. : ‫االولى‬ ‫الورقة‬‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬ ‫ماهية‬
‫مقدمة‬:
‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬ ‫دد‬‫ز‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئ‬ ‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫املختل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ئ‬
‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ئ‬
‫ا‬‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ً‫ال‬ ‫رها‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫اطو‬ ‫ررد‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ع‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬
‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ع‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫أ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫الع‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬ ‫اتت‬ ‫ز‬ ‫رمب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫الز‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫التل‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫أدى‬‫رقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬ ً‫امل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ا‬‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ئال‬ ‫ررع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬ ‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ز‬ ‫أب‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اع‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬ ‫ب‬ ‫الز‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫التل‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫د‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬ ً‫امل‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رمع‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬
‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أص‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ل‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫الط‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬ ‫ات‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬‫د‬‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫ط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬
‫ال‬ ‫ال‬‫ا‬‫أل‬‫س‬‫و‬ ‫ئ‬ ‫املختلفق‬ ‫ا‬ ‫الم‬‫ل‬‫ئ‬ ‫ل‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫ل‬ ‫أ‬ ‫ا‬‫س‬‫بصر‬ ‫ال‬ ‫إلي‬ ‫ل‬‫ئالرصر‬.‫س‬‫ئالتلفزير‬ ‫ادحر‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫أع‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫س‬‫ار‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رهراع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئب‬‫وهد‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ا‬‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ب‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫الئل‬‫ه‬‫ال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫اط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئ‬ ‫رز‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ا‬‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ً‫اةا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫ال‬‫س‬‫ال‬‫ح‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ط‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬ ‫ال‬‫ا‬ً ‫رل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫قد‬ ‫ل‬.‫الد‬ ‫ئالف‬ ‫اط‬ ‫التق‬‫ب‬ ‫ل‬ ‫الت‬‫ال‬‫ح‬‫ال‬‫ل‬‫ط‬ ‫ال‬‫ا‬‫الئل‬‫ه‬‫ال‬‫لا‬ ‫الصق‬‫و‬
‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫راس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ئ‬‫الع‬ ‫ي‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫أئ‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬‫ل‬ ‫ل‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫س‬‫الدس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ئل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬‫و‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أد‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬ ‫الت‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ل‬ ‫ا‬ ‫ب‬‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫أ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫الدا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫اطد‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬‫ال‬ ‫رما‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئل‬ .‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫الل‬‫و‬‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫س‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئح‬
‫ادد‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ات‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الة‬ ‫ئل‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الف‬ ‫ل‬‫الئ‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬‫ال‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ل‬ ‫و‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ف‬ ‫ال‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫اللهت‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫ال‬‫ئ‬
‫الج‬‫ت‬‫ق‬ ‫ا‬ ‫الل‬.‫الد‬ ‫اطب‬ ‫د‬ ‫لت‬
‫ئ‬
‫ا‬ ‫و‬ ‫لت‬
‫ئ‬
‫ال‬ ‫ف‬ ‫ا‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ا‬‫لهت‬ ‫له‬ ‫حا‬ ‫ر‬ ‫ق‬ ‫و‬ ‫ال‬ ‫م‬ ‫الهف‬
‫ئ‬
‫ئأووها‬ ‫د‬

3. :‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬ ‫وتعريف‬ ‫مفهوم‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬‫ل‬‫أ‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫حت‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫لل‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئل‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لل‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫ي‬ ‫ئالت‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫لف‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫ي‬ ‫ئت‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫ل‬ ‫ز‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫أ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫الت‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ً ‫الت‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫الخت‬‫ئ‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالته‬
: ‫ق‬ ‫الم‬‫ص‬ ‫اتلت‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬ ‫ررا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫أ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫ئاتلت‬
‫س‬‫ئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ات‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬ ‫ح‬ ‫ت‬‫ال‬‫ح‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ط‬ ‫أئ‬ ‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ط‬ ‫ل‬‫الئ‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ط‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ل‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالتمت‬
‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املات‬ ‫أئ‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫الرال‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫س‬‫ال‬‫ا‬ ‫ا‬ ‫أئ‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لي‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ات‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬1‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ت‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫د‬
‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫له‬ ‫ئ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬
‫ئ‬
‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ف‬‫او‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫لل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬ ‫وف‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ت‬‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫اوت‬ ‫أئ‬ ‫رلًق‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬
‫ال‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫الص‬ ‫لا‬ ‫ح‬ ‫أص‬ ‫ال‬ ‫ط‬‫ئ‬ ‫ئالظ‬ ‫الم‬ ‫اة‬ ‫لا‬ ‫رضر‬ ‫ال‬‫و‬‫س‬‫ولم‬2.
‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫مل‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫لر‬ ‫أئ‬ ‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ط‬ ‫ل‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالته‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬
‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫قد‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫الت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫م‬‫و‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫خ‬ ‫العد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬ ‫ا‬‫س‬‫ئ‬
‫اتق‬ ‫الال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الته‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬ً ‫امل‬ ‫ط‬‫ئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ظ‬‫ئال‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫اطئ‬ ‫رما‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئل‬ ‫د‬ ‫الال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫ئل‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ال‬‫ص‬ ‫ئاتلت‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ئت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫م‬ ‫التهف‬ ‫ا‬ ‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫مل‬‫ا‬«‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫الت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫إ‬-‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬‫س‬‫أ‬»‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫س‬‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬:‫إس‬
‫رلرال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الال‬‫ب‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئاة‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الر‬‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الم‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ج‬ ‫لن‬
‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اطلوهت‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املهظ‬ ‫ط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئت‬ ‫رقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬ ‫ال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫هف‬ ‫لل‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬ ‫ت‬ ‫اة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫ئإ‬ ‫س‬‫رتر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ت‬‫ط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ررك‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ئلر‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬ ‫ح‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬‫س‬‫ال‬ ‫إو‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ً ‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫بم‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬‫ال‬ ‫رما‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لل‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫بم‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ة‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫س‬‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬ ‫ئل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫له‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ال‬‫ف‬‫و‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫ال‬ ‫أئ‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫أس‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫أ‬
‫ق‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫أئ‬ ‫ال‬ ‫ا‬3.
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ي‬‫البلا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫داح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫املخ‬ ‫الات‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫فت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ا‬
‫حتًل‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ة‬
‫ا‬
‫رهظ‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ْ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫أن‬
‫ل‬‫الئ‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫ح‬ .‫ق‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ً ‫الت‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫ق‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫ال‬‫ب‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بهف‬ ‫فت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ا‬
‫ئالتمت‬ ‫الد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئاوت‬ ‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ئ‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ل‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫ص‬‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬
1
‫احلياين‬ ‫عمر‬،‫م‬‫احلقيقية‬ ‫عن‬ ‫البحث‬ ‫ومهمة‬ ‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬ ‫قال‬،‫موقع‬‫اليمنية‬ ‫ية‬‫ر‬‫اجلمهو‬ ‫يدة‬‫ر‬‫ج‬،31/8/2009،
http://www.algomhoriah.net/articles.php?id=15087‫يخ‬‫ر‬‫بتا‬ ‫يارة‬‫ز‬‫ال‬ ‫مت‬29/9/2014.
2
) ‫عمان‬ ،‫الوطنية‬ ‫األردنية‬ ‫االستقصائية،(املكتبة‬ ‫بية‬‫ر‬‫الع‬ ‫الصحافة‬ ‫يج‬‫ر‬‫أ‬ ‫دليل‬ ،‫احلقيقية‬ ‫درب‬ ‫على‬2009‫،ص‬17.
3
‫ينية‬‫ر‬‫البح‬ ‫الوسط‬ ‫صحيفة‬، ‫العدد‬ ،2741،‫الثالثا‬‫ء‬9-3-2010‫ص‬14

4. ‫لقد‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئامل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫اتلت‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬ ‫ال‬ ‫المز‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫س‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ئ‬‫ئ‬ ‫اد‬‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬ ‫اس‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫اط‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫ئ‬ ‫قد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫الف‬ ‫رما‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬ ‫امل‬
‫الع‬‫ق‬‫ال‬ ‫ب‬ ‫شر‬ ‫و‬ ‫س‬‫الرر‬ ‫ال‬‫ل‬
‫ئ‬
‫الدا‬ ‫ئ‬ ‫لهق‬ ‫امل‬ ‫ع‬ ‫س‬ ‫لل‬ ‫ط‬ ‫املف‬ ‫ا‬ ‫اتلتخ‬ ‫إلو‬ ‫ق‬ ‫ال‬‫ض‬ ‫ال‬‫ب‬1
‫ئ‬‫ئ‬‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫م‬‫س‬‫أى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ل‬ ‫ل‬ ‫أتس‬ ‫زد‬ ‫الح‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ال‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أقا‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫فقد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫رال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬‫فت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫أ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫حتًل‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬‫و‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ك‬ ‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ئل‬ ‫العد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫لر‬ ‫ئامل‬ ‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اطو‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬
‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اة‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئ‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫رال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫العد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬ ‫ح‬ ‫س‬‫القر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫املفتر‬ ‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ال‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الر‬
‫رقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫س‬‫ال‬ ‫امل‬ ‫الدس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ل‬ ‫رلوسد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬ ‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬: ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ت‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫لختل‬ ‫الدس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ل‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫يق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬‫فت‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫رر‬ ‫اة‬
‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫س‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالر‬ ‫رقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املتًر‬ ‫الدس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫امل‬ ‫وسد‬ ‫الح‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬ ‫وس‬ ‫الدح‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫اط‬ ‫رها‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫م‬‫اةا‬ ‫وسد‬ ‫الب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫فوس‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫مل‬‫ا‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لي‬ ‫وس‬ ‫الط‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬‫ال‬
‫ق‬ ‫أله‬ ‫د‬ ‫ب‬ ‫لا‬ ‫الع‬‫ل‬‫لر‬ ‫ئامل‬ ‫قد‬ ‫الم‬‫ص‬‫ح‬ ‫ا‬ ‫ي‬‫س‬‫ال‬ ‫ئالت‬ ‫الصقد‬‫ا‬‫اة‬ ‫الع‬ ‫ت‬ ‫ئامل‬ ‫اد‬‫س‬‫املخأر‬2.
‫ل‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئي‬‫رمس‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫ئ‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫س‬‫إ‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬ ‫اطت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬‫ال‬ ‫رل‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ ‫ا‬‫س‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئإ‬
‫رهاع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬ ‫ت‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬‫س‬‫ال‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ي‬‫س‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬ ‫خ‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ال‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الل‬‫س‬‫ئ‬ ‫الدد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫اللر‬‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫حت‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الًل‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اطت‬
‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ئ‬ ‫رراقوس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لل‬ ‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اطح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬‫ال‬ ‫الا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ال‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ً‫أو‬ ‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ئ‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬ ‫ال‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫حا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫امل‬3‫د‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اله‬‫ئت‬‫س‬‫الئ‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫أئ‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬
‫ال‬‫ح‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئط‬ ‫رقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ئت‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ ‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ال‬‫ح‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ط‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫اة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ررلت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫اطدا‬
‫ام‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫ال‬‫ح‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئط‬ ‫اد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬‫ف‬‫ال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬‫اطدئ‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫ئلا‬ ‫ا‬‫س‬‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬ ‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ال‬‫ئ‬ ‫اع‬‫س‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫خ‬‫امل‬ ‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ال‬‫ئ‬ ‫للد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫ال‬ ‫ح‬
‫ال‬ ‫ئس‬ ‫اطلرال‬ ‫س‬ ‫ام‬ ‫ئل‬ ‫الللقد‬ ‫ال‬‫وس‬ ‫امله‬ ‫الل‬ ‫اط‬ ‫الل‬‫ل‬ ‫ل‬‫ق‬4.
‫التحقيق‬ ‫عالقة‬‫الصحفي‬‫بالصحافة‬‫االستقصائية‬5:
‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ً‫اله‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ول‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫الل‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ئاتقالو‬‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫رتريوس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬:‫ى‬‫رتر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫حت‬‫المل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫دد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫امل‬‫أئ‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫م‬ ‫امل‬‫ى‬‫رتر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫آ‬ً‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ال‬‫س‬‫ا‬‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الل‬‫ب‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬ ‫امل‬‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫خ‬‫ئاال‬
‫ئ‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬
‫ئ‬
‫ا‬‫ز‬‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫الل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫أ‬
‫الدا‬‫مل‬‫ا‬‫يق‬ ‫ي‬ ‫الت‬.
1
‫التغطية‬، ‫ليني‬‫و‬‫الد‬ ‫الصحفيني‬ ‫شبكة‬ ‫موقع‬ ، ‫االستقصائية‬ ‫الصحافية‬24/1/2014http://ijnet.org/ar/blog/167210‫ة‬‫ر‬‫يا‬‫ز‬‫ال‬ ‫يخ‬‫ر‬‫تا‬28/9/2014
.
2
، ‫العريب‬ ‫الصحفي‬ ‫موقع‬ ،‫اطي‬‫ر‬‫الدميق‬ ‫اجملتمع‬ ‫يف‬ ‫الصحافة‬ ‫دور‬ ،‫الباقي‬ ‫عبد‬ ‫عيسى‬topic-ib.hooxs.com/t35http://shb‫يخ‬‫ر‬‫تا‬ ،
‫ة‬‫ر‬‫يا‬‫ز‬‫ال‬27/9/2014.
3
،‫ة‬‫ر‬‫ح‬ ‫أنا‬ ‫نة‬‫و‬‫مد‬ ‫موقع‬ ،‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬ ‫ماهي‬29/1/2013،post_29.html-http://anahora.blogspot.com/2013/01/blog‫مت‬ ،
‫ة‬‫ر‬‫يا‬‫ز‬‫ال‬28/9/2014.
4
،‫السابع‬ ‫اليوم‬ ‫موقع‬ ،‫اليوم‬ ،‫اطية‬‫ر‬‫الدميق‬ ‫قمقم‬ ‫من‬ ‫ج‬‫خر‬ ‫الذي‬ ‫يت‬‫ر‬‫العف‬ ‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬ ،‫يز‬‫ز‬‫الع‬ ‫عبد‬ ‫اء‬‫ر‬‫ب‬.youm7.com/storyhttp://www‫مت‬ ،
‫يخ‬‫ر‬‫بتا‬ ‫ة‬‫ر‬‫يا‬‫ز‬‫ال‬29/9/2014.
5،‫هللا‬ ‫ساق‬‫مها‬ ‫نة‬‫و‬‫مد‬ ،‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬ ‫ماهية‬ ،‫هللا‬ ‫ساق‬‫مها‬6/10/2013،-http://mahasaqallah.blogspot.com/2013/10/blog
post_6.html،‫مت‬‫يخ‬‫ر‬‫بتا‬ ‫ة‬‫ر‬‫يا‬‫ز‬‫ال‬30/9/2014.

5. ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئل‬‫رما‬‫ر‬‫ر‬‫الل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أس‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬ ‫الرل‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬ ‫للرل‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫اتقالو‬Investigation‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئل‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬‫ت‬‫رل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أس‬‫ق‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫ت‬ ‫رتر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬‫رقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الرل‬‫القرقت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫فتد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬‫قد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬‫ش‬‫إ‬
‫إس‬(‫ح‬‫اطل‬:)‫ت‬ ‫أ‬‫د‬ ‫ط‬ ‫ئص‬‫ئ‬(‫ال‬‫لا‬‫اطل‬:)‫المت‬‫د‬ ‫ح‬ ‫ل‬‫ق‬ ‫ئاة‬:‫الش‬‫الب‬ ‫ال‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ه‬ ‫ح‬.
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ئ‬‫رما‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫القت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬‫ط‬‫ئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬‫فتد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬‫و‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ئيخ‬‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬
‫ئال‬‫الا‬‫ا‬‫ال‬‫ملق‬ ‫ل‬‫لا‬‫الم‬ ‫امل‬‫ال‬. ‫ال‬ ‫ال‬ ‫أ‬ ‫ال‬ ‫ى‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫الل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫قر‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫أئلا‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬‫اللت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫أئ‬‫الج‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ال‬‫س‬‫ر‬ ‫ال‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬‫الاا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ال‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫للت‬‫فت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ال‬‫ه‬‫ت‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫رقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ئاط‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬‫اللت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫الات‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫رز‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬‫ز‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫الد‬‫ه‬‫ت‬ ‫ال‬ ‫ا‬‫ال‬ ‫ئطل‬‫ف‬‫ال‬ ‫ئ‬‫س‬‫ال‬‫ط‬‫صق‬ ‫ب‬‫لا‬‫ما‬‫ال‬ ‫الل‬‫لق‬ ‫ت‬ ‫ل‬. ‫اطل‬ ‫ق‬ ‫ئاض‬ ‫طد‬‫ئ‬ ‫الأ‬
‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئي‬‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬ ‫ت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬‫الات‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫بم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ل‬‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫إ‬‫ررد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫ل‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اللرل‬‫ب‬‫أئ‬‫ا‬‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬‫أئ‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ولي‬‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬
‫حترخو‬‫أم‬ ‫ال‬‫ا‬‫ق‬ ‫ئاط‬‫أئ‬‫الط‬‫أ‬‫ق‬‫سوه‬‫القرقتد‬‫ط‬‫ق‬‫ق‬ ‫لصل‬‫اق‬ ‫ة‬‫ال‬‫ل‬‫الئلق‬ ‫ل‬‫ص‬‫أئ‬. ‫الم‬‫ف‬‫إو‬
‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ئالت‬ ‫روهحق‬‫ر‬‫ر‬ ‫التف‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ق‬ ‫أس‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫أ‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ح‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫أ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ .‫د‬ ‫ى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ئ‬
‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫لف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫وس‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫اال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫التر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ل‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رما‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫قد‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫ئ‬
:
:‫ل‬‫اطئ‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ول‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫م‬‫اةا‬ ‫س‬‫دئ‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬‫الف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫قف‬ ‫أس‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫أ‬
‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الم‬ ‫ال‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫رفق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رما‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ ‫ا‬‫س‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫الم‬‫ت‬‫ئق‬ ‫الب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫م‬‫اةا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫ئ‬ ‫روه‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لتف‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬
‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ك‬‫ئ‬ ‫الدا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬‫لز‬ ‫ال‬ ‫ررابتي‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالت‬ ‫اة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫ات‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ال‬ ‫ال‬.‫الع‬‫ل‬‫رر‬ ‫ئاة‬ ‫الع‬ ‫ال‬ ‫ئاة‬ ‫اد‬ ‫ات‬ ‫ل‬ ‫اللا‬‫ه‬‫امل‬ ‫اس‬ ‫ال‬ ‫ال‬‫خ‬‫اال‬ ‫و‬ ‫ا‬‫س‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ئامل‬
‫فت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬
‫ئ‬
‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ل‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫ئ‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫أس‬ :‫القت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ب‬‫الحا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الللق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ئال‬ ‫رها‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬ ‫ئال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بمن‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ال‬‫اس‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئل‬‫وس‬
.‫ق‬ ‫زم‬ ‫ئاة‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫ال‬ ‫الع‬ ‫الت‬
‫رلرال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالت‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئاطب‬ ‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫الز‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ً‫لت‬ ‫فت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ق‬ ‫الل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫الل‬‫ئ‬
. ‫ل‬ ‫س‬‫لمئ‬ ‫ت‬ ‫ح‬ ‫ئل‬ ‫ة‬ ‫ت‬ ‫ل‬ ‫فت‬ ‫ا‬
‫رلهتق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫امل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬‫ه‬ ‫الل‬ ‫رمد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫التهف‬ ‫رهق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئح‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الل‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫ئأ‬ ‫ا‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬‫س‬‫اط‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ل‬ ‫الت‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ً ‫الت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫اة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ه‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ل‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫حخت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئل‬ ‫ا‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫قر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ات‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ه‬ ‫ال‬ ‫رري‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ً‫ال‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ئت‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫ا‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫مل‬ ‫ل‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬
‫أئ‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لرط‬ ‫ل‬ ‫رراس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ل‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫أ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئل‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ئق‬ ‫الال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ل‬ ‫ا‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫ة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أح‬

6. ‫أ‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ئ‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الق‬‫ر‬‫إل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫ال‬‫ر‬‫ل‬‫رهح‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬‫ف‬‫ئالت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬‫ه‬ ‫ال‬ ‫رما‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫أ‬ ‫أئ‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬ ‫أت‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫ل‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫أ‬ ‫أئ‬ ‫اة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬
‫ت‬ ‫املتل‬ ‫و‬ ‫الصفت‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫أ‬ ‫ز‬‫ز‬ ‫ت‬ ‫ق‬ ‫ه‬ ‫ا‬ ‫لو‬ ‫ال‬‫ا‬‫أحرال‬ ‫ل‬ ‫أ‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ال‬1.
‫الل‬‫ت‬‫ال‬ ‫ل‬‫ئ‬ ‫اة‬ ‫مه‬ ‫حق‬ ‫ل‬ ‫الت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ئال‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫بوس‬ ‫ق‬‫ئ‬ ‫الف‬ ‫ح‬ ‫ال‬ ‫ا‬ ‫ئي‬2:
‫ا‬‫لصحافة‬‫االستقصائية‬‫التقليدية‬ ‫الصحافة‬
‫ـث‬‫ح‬‫الب‬
1.‫ترابطها‬‫من‬‫التأكد‬‫تم‬‫إذا‬‫إال‬‫املعلومات‬‫نشر‬‫يمكن‬‫ال‬
.‫واكتمالها‬
‫الد‬‫ئ‬ ‫ر‬ ‫أل‬‫الد‬‫ئ‬ ‫(حرل‬ ‫الب‬ ‫ال‬ ‫إح‬ ‫ئ‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫ئ‬‫الع‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬ ‫ا‬ ‫ا‬‫ال‬
.)‫ال‬‫ئ‬‫ي‬ ‫شا‬
2.‫وقد‬،‫القصة‬‫من‬‫التثبت‬ ‫يتم‬‫أن‬‫إلى‬‫البحث‬‫يستمر‬
‫بعد‬‫يستمر‬.‫نشرها‬
‫أس‬ ‫ب‬ ‫آو‬ ‫ب‬ ‫بم‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫حت‬‫ئت‬ ‫قد‬ ‫ب‬ ‫ال‬ ‫ت‬ ‫ح‬
.‫صق‬ ‫ال‬ ‫ت‬ ‫ال‬
3.‫املعلومات‬‫من‬ ‫ى‬ ‫األقص‬‫الحد‬‫على‬‫القصة‬‫تقوم‬
.‫ا‬ً‫جد‬‫طويلة‬‫ن‬‫تكو‬‫أن‬‫ويمكن‬،‫لة‬ًّ‫حص‬
ُ
‫امل‬
‫أس‬‫ا‬ ‫ئي‬‫الع‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬‫لا‬ ‫س‬‫ئ‬ ‫الل‬‫اطدقى‬ ‫اة‬ ‫و‬ ‫صق‬ ‫ال‬ ‫ر‬ ‫ال‬
.‫ا‬ ‫ئ‬ ‫ل‬‫طصوها‬‫الررع‬
4.‫ا‬
ً
‫توثيق‬‫الصحفي‬‫التحقيق‬‫يتطلب‬‫تصريحات‬‫لدعم‬
.‫ها‬‫ر‬‫إنكا‬‫أو‬‫املصادر‬
. ‫التر‬ ‫ا‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ال‬‫أس‬‫الدس‬‫ص‬‫امل‬‫الع‬ ‫ي‬ ‫لتص‬‫ا‬ ‫ح‬
‫ـصدر‬‫مل‬‫با‬‫ـات‬‫ق‬‫العال‬
5.‫املصدر‬‫قدم‬ُ‫ي‬‫فقد‬:‫باملصدر‬‫الثقة‬‫افتراض‬‫يمكن‬‫ال‬
‫أية‬ ‫استخدام‬‫تستطيع‬‫وال‬،‫مزيفة‬‫معلومات‬
.‫منها‬‫التحقق‬‫ن‬‫دو‬‫معلومات‬
‫الت‬‫س‬‫دئ‬ ‫اطسلا‬ ‫ئ‬‫فلهضقد‬‫ل‬‫س‬ ‫املص‬ ‫ق‬ ‫ال‬.‫ال‬ ‫لن‬
6.‫كشفها‬‫ألن‬،‫اإلعالمي‬‫عن‬‫الرسمية‬‫املعلومات‬‫خفي‬
ُ
‫ت‬
.‫للخطر‬‫املؤسسات‬‫أو‬‫السلطات‬‫مصالح‬‫يعرض‬‫قد‬
‫ال‬ ‫س‬‫دئ‬ ‫ز‬‫ز‬ ‫لت‬‫الد‬‫ئ‬‫الق‬‫ا‬‫ل‬‫لت‬ ‫لإل‬‫الع‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬‫ق‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫الدس‬‫ص‬‫امل‬ ‫ال‬
.‫ال‬‫ا‬ ‫ا‬ ‫ط‬‫ج‬‫ئ‬ ‫ال‬‫ئ‬
7.‫للقصة‬‫الرسمية‬‫اية‬‫و‬‫الر‬‫بصراحة‬‫اإلعالمي‬ ‫يتحدى‬
‫من‬‫يستقيها‬‫معلومات‬‫على‬‫بناء‬،‫ينكرها‬‫أو‬‫مصادر‬
.‫مستقلة‬
‫س‬‫س‬‫صقد‬ ‫لل‬‫ق‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫احق‬‫ئ‬ ‫ال‬‫ل‬‫ر‬ ‫ط‬ ‫إت‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫ال‬‫ل‬‫أ‬‫الل‬‫ا‬‫ل‬ ‫ت‬
.‫ى‬ ‫أو‬‫الدس‬‫ص‬‫ل‬‫لا‬ ‫الع‬‫ق‬‫ال‬ ‫ب‬‫أئ‬ ‫الع‬ ‫ل‬ ‫بت‬ ‫ال‬‫ا‬‫ض‬‫س‬‫ال‬ ‫ي‬ ‫أس‬‫ا‬ ‫ح‬ ‫أق‬
8.‫مما‬‫أكثر‬‫بمعلومات‬‫ويتصرف‬‫اإلعالمي‬‫يجمع‬
‫ه‬‫ر‬‫مصاد‬‫من‬‫منفرد‬ ‫مصدر‬ ‫أي‬‫به‬‫يتصرف‬
‫أو‬‫ه‬‫ر‬‫مصاد‬ ‫معظم‬‫بها‬‫يتصرف‬‫مما‬‫أكثر‬‫وبمعلومات‬
.‫جميعها‬
‫ط‬ ‫حتص‬‫ا‬‫س‬‫الد‬‫ص‬‫ل‬ ‫ظ‬ ‫ل‬‫ال‬ ‫ط‬ ‫التص‬‫ال‬ ‫ل‬ ‫أط‬‫الع‬‫ل‬‫لر‬ ‫ب‬‫لت‬ ‫ا‬
.‫ال‬‫ا‬‫ول‬‫أئ‬
1‫ص‬ ‫سابق‬ ‫مرجع‬ ،‫االستقصائية‬ ‫بية‬‫ر‬‫الع‬ ‫الصحافة‬ ‫يج‬‫ر‬‫أ‬ ‫دليل‬18
‫ص‬ ‫سابق‬ ‫مرجع‬ ،‫االستقصائية‬ ‫بية‬‫ر‬‫الع‬ ‫الصحافة‬ ‫يج‬‫ر‬‫أ‬ ‫دليل‬192

7. 9..‫أمنها‬‫لضمان‬‫املصادر‬‫تعريف‬‫يمكن‬‫ال‬‫األغلب‬‫في‬.‫ال‬‫ئ‬ ‫ي‬ ‫ال‬‫ق‬ ‫ا‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫ئ‬ ‫دام‬‫الدس‬‫ص‬‫امل‬
‫ـج‬‫ـ‬‫ئ‬‫النتا‬
10.‫القصة‬‫فهدف‬،‫هو‬‫كما‬‫العالم‬‫ل‬‫قبو‬‫اإلعالمي‬‫يرفض‬
‫تعريته‬‫أو‬‫معين‬‫وضع‬‫اختراق‬،‫يدينه‬‫أو‬،‫يصلحه‬‫كي‬
‫حاالت‬ ‫في‬ ‫أو‬.‫أفضل‬‫لطريق‬ ‫مثال‬ ‫تقديم‬،‫معينة‬
‫رل‬ ‫ط‬ ‫حت‬ ‫المى‬ ‫الل‬ ‫لل‬ ‫ال‬‫ر‬ ‫تاق‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫الت‬ ‫إل‬ ‫هظ‬‫ح‬
‫د‬ ‫لا‬‫لا‬ ‫أب‬ ‫الم‬‫ت‬‫ق‬ ‫إل‬‫ل‬‫الرصر‬ ‫لت‬ ‫ا‬ ‫حمل‬ ‫ئت‬, ‫ر‬ ‫ال‬ ‫ت‬
. ‫رضر‬ ‫ب‬‫س‬‫ار‬ ‫اة‬ ‫الس‬ ‫إو‬
11.‫لن‬.‫اإلعالمي‬‫من‬‫وحماس‬‫ي‬ ‫شخص‬ ‫انخراط‬‫ن‬‫دو‬
.‫ا‬ً‫أبد‬‫القصة‬‫تكتمل‬
‫فت‬ ‫ال‬ ‫الت‬ ‫حتًلا‬‫ت‬‫لا‬‫ال‬‫ئ‬ ‫اص‬ ‫ال‬ ‫ئ‬‫الل‬ ‫ح‬‫أئ‬
‫ئ‬
‫ال‬‫ص‬‫ا‬ ‫اقخ‬
.‫لت‬ ‫ا‬
12.‫حقائق‬‫في‬‫ا‬
ً
‫ومدقق‬
ً
‫عادال‬‫ن‬‫يكو‬‫ألن‬‫اإلعالمي‬‫يسعي‬
‫وأبطالها‬‫ضحاياها‬‫يحدد‬‫قد‬‫ذلك‬‫على‬ ‫وبناء‬,‫القصة‬
‫على‬‫ا‬ ً‫حكم‬ ‫ا‬ ً‫أيض‬‫اإلعالمي‬‫يقدم‬‫وقد‬,‫ومذنبيها‬
.‫بشأنها‬‫ا‬ً‫ر‬‫قرا‬ ‫يصدر‬‫أو‬‫القصة‬
‫س‬‫دئ‬ ‫ال‬ً‫ت‬ ‫امل‬‫س‬ ‫ط‬‫ال‬‫ئ‬ ‫لرضر‬‫س‬‫حرر‬ ‫طس‬‫لت‬ ‫ا‬ ‫ي‬‫و‬ُّ ‫ال‬
. ‫ل‬ ‫ح‬‫أئ‬ ‫صق‬ ‫ال‬ ‫ط‬ ‫ص‬ ‫ط‬
13.‫إلى‬‫وتقود‬‫لتأثيرها‬‫ية‬‫ر‬‫و‬‫ضر‬‫امية‬‫ر‬‫الد‬‫القصة‬‫بنية‬
.‫املصدر‬‫أو‬‫اإلعالمي‬‫مه‬ ِّ‫يقد‬‫استنتاج‬
‫ئل‬ ‫فتد‬ ‫ال‬ ‫الت‬ ‫ا‬ ‫ئ‬ ‫ل‬ ‫ق‬ ‫لا‬ ‫ل‬ ‫ق‬ ‫ال‬‫س‬ ‫ال‬‫ق‬ ‫خ‬ ‫ال‬
.‫ا‬ ‫ت‬ ‫ل‬ ‫الس‬ ‫اطو‬ ‫طس‬ ‫الحقد‬ ‫ن‬‫صق‬ ‫لل‬
14.‫غي‬‫أو‬‫سمية‬‫ر‬‫لجزاءات‬ َ‫اإلعالمي‬ ُ‫األخطاء‬‫ض‬ِّ‫عر‬
ُ
‫ت‬‫ر‬
‫اإلعالمي‬‫مصداقية‬ ‫حطم‬
ُ
‫ت‬‫أن‬‫يمكن‬‫سمية‬‫ر‬
.‫اإلعالمية‬‫والوسيلة‬
.‫ق‬ ‫لا‬ ‫ل‬‫الدا‬ ‫ئ‬ ‫ق‬ ‫حت‬‫ال‬ ‫ن‬ ‫ئل‬‫د‬‫ئ‬ ‫ال‬ً‫أو‬‫لت‬ ‫ا‬‫ا‬ ‫ال‬ ‫ح‬ ‫ط‬
‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫إل‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫أ‬ ‫إت‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫لر‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬ ‫ت‬ ‫ررد‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫اال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫أس‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫س‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ئب‬
‫ق‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫الن‬ ‫ال‬ ‫اللق‬ ‫ال‬ ‫الدئ‬ ‫ئامل‬ ‫لح‬ ‫امل‬ ‫ب‬: ‫ئ‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ص‬ ‫اتلت‬
-.‫اللق‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫املصل‬ ‫و‬ ‫ال‬ ‫ئال‬ ‫اةاًوها‬ ‫الم‬ ‫امل‬ ‫ال‬ ‫ال‬
-‫أئ‬ ‫يق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬ ‫ئال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫الال‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫الم‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫امل‬
.‫ال‬ ‫ن‬ ‫أم‬ ‫ال‬ ‫س‬‫ئ‬ ‫ي‬ ‫ح‬ ‫ت‬ ‫ال‬‫ق‬‫أ‬ ‫ال‬‫ه‬ ‫أس‬ ‫ت‬ ‫ي‬ ‫ئال‬ ‫ق‬ ‫املخف‬
-‫ئال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ً‫للتخ‬‫الج‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ال‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫صري‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫إن‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ئالتم‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ته‬
.‫املختلفق‬ ‫الدس‬‫ص‬‫امل‬ ‫ي‬ ‫ص‬
-.‫املختلفق‬ ‫الدس‬‫ص‬‫امل‬ ‫لا‬ ‫ئاتلتاراال‬ ‫لل‬ ‫اع‬‫س‬‫ال‬‫ا‬‫امل‬ ‫ا‬ ‫التخ‬
-.‫س‬‫ار‬ ‫اة‬ ‫ق‬ ‫ز‬‫ر‬ ‫لت‬ ‫الصق‬‫ا‬‫اة‬ ‫الةح‬‫ص‬‫امل‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫ال‬ ‫أس‬ ‫حاا‬
-.‫س‬‫ار‬ ‫لل‬ ‫ال‬‫ا‬ ‫الرض‬‫ئ‬ ‫ال‬ ‫الى‬‫ل‬‫لر‬ ‫ل‬ ‫قأ‬ ‫هق‬ ‫ل‬ ‫ق‬ ‫آل‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫لل‬ ‫س‬‫حرر‬ ‫ال‬‫ل‬ ‫الدا‬

8. ‫ـن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬ ‫إذن‬‫ـحافة‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ص‬‫لل‬ ‫ـة‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬‫مراد‬ ‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ل‬ ‫ر‬‫ـو‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫أ‬‫ـة‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫ث‬‫أن‬‫ـى‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ل‬‫ع‬ ‫ـد‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ي‬‫التأك‬‫ـن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ك‬‫مم‬ ‫ـاهيم‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬‫وامل‬‫ـات‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ف‬‫التعري‬‫ـالل‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫خ‬
‫مهامها‬ ‫من‬ ‫كانت‬‫وإن‬‫االستقصائية‬1:
1.‫ل‬‫التخصص‬ ‫صحافة‬ ‫يست‬
‫أس‬
‫ا‬
‫إت‬ .‫البلا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫قد‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫الت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫أس‬ ‫وس‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ي‬
. ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬‫املز‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ا‬
‫التًل‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ا‬ ‫رتخ‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫التخ‬ ‫ر‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ا‬
‫أت‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫د‬ ‫س‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئامل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رهادط‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫الس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫ات‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ت‬‫رل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫أس‬
‫ا‬
‫إت‬ ‫قد‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ه‬ ‫الت‬
.‫البلا‬‫و‬
2.:‫ناقدة‬ ‫صحافة‬ ‫ليست‬ ‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬
‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ,‫رهراع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫أئ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫أ‬ ‫أئ‬ ‫ا‬ ‫الب‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ً‫تت‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫الر‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫الم‬
‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امل‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫الل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫ال‬‫ت‬ ‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ط‬ ‫ئإس‬ , ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اله‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬‫ه‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫الت‬ ‫أس‬
‫د‬
‫ئ‬
‫ال‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫الت‬
‫ئ‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬ ‫رل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫أق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫ت‬‫رل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫راس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئاله‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالته‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬‫املز‬ ‫رل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬‫ل‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ا‬
‫حتًل‬
.‫البلا‬‫و‬‫ا‬ ‫ب‬
3.:‫والفساد‬ ‫باجلرائم‬ ‫ة‬ّ‫املختص‬ ‫الصحفية‬ ‫التغطية‬ ‫ليست‬ ‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬
‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬ ‫ت‬‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫فتد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫الق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ً‫ق‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالف‬ ‫ام‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬
‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ : ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫طر‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ .‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫الف‬ ‫الالوس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الصا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫أس‬ ‫البلا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫س‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬
‫ررالد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫اط‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ئال‬ ‫رلًقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ل‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئا‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫الت‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫لرا‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رز‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫ا‬
‫ت‬ ‫ال‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫اة‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬
‫اا‬ ‫ال‬ ‫الل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ئط‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫آ‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫ئل‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالف‬ ‫ام‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ملرا‬ ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫خ‬‫امل‬ ‫فت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ً ‫ت‬‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ئمل‬ .‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬
.‫ق‬ ‫الم‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫أدئاع‬ ‫تخ‬ ‫ي‬ ‫أق‬ ‫ي‬ ‫ت‬‫ملل‬ ‫الد‬ ‫اى‬‫س‬‫ا‬‫الًر‬
‫ونشأة‬ ‫تاريخ‬‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬2
:
‫الل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ل‬‫دئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫س‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ق‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬‫حز‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رًلح‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫أئ‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫أئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬
‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املات‬ ‫ررا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ظ‬‫ال‬ ‫رراس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫أ‬ ‫رمه‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬( : ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬‫س‬‫ئأئ‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫اطل‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املت‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫الرت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫ئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ال‬‫ئ‬ ‫د‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املت‬
1
‫قمي‬‫ر‬‫ال‬ ‫العصر‬ ‫يف‬ ‫اجلديد‬ ‫األوسط‬ ‫الشرق‬ ‫اجلمهور:تغطية‬ ‫صوت‬ ،‫بتشادي‬‫ر‬ ‫خريي‬ ،‫عثمان‬ ‫هدي‬،‫ة‬‫ر‬‫القاه‬ (2012‫ص‬ )33
2
‫على‬،‫بغداد‬ ،‫بغداد‬ ‫جامعة‬ ‫ات‬‫ر‬‫،(منشو‬ ‫اإلداري‬‫و‬ ‫املايل‬ ‫الفساد‬ ‫مكافحة‬ ‫يف‬ ‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬ ‫دور‬ ، ‫احلسن‬2009‫)ص‬9

9. ‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ات‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬ ‫ص‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫ل‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫الر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫الئ‬ ‫ئل‬ ‫رقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫الت‬ ‫أئ‬ ‫الدحق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫اطت‬ ‫أئ‬ ‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬ ‫ل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫املختل‬‫أئ‬ ‫الس‬
‫أئ‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ه‬ ‫اة‬ ‫الع‬ ‫الت‬ ‫أئ‬ ‫ا‬ ‫املتر‬ ‫الع‬‫ق‬‫ال‬ ‫ال‬ ‫الق‬‫س‬‫د‬‫ق‬ ‫الب‬ ‫اة‬1.
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ال‬‫ا‬‫ئاال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املات‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫س‬‫ئدئ‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫لف‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ً‫ال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫ا‬ ‫ب‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ع‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ئ‬
‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالف‬ ‫اط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اتق‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫لرا‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬‫و‬ ‫راد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املات‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬ ‫ل‬ ‫ال‬‫ح‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ط‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئالت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫ئاللهت‬ ‫از‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫ا‬
‫ل‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رملل‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ئق‬‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬ ‫لا‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ات‬ ‫رما‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫أص‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ئ‬ ‫الدد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الف‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬ ‫وس‬ ‫المله‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬ ‫رما‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬‫س‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬
‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫وس‬ ‫المله‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املل‬ ‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ئا‬ ‫الدد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لا‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ع‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫الدئا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬ ‫وس‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬
‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫س‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫خ‬ ‫امل‬ ‫رفق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫ال‬‫ر‬‫ال‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ق‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الف‬
‫اةامها‬ ‫ق‬ ‫اط‬ ‫مل‬ ‫ق‬ ‫الض‬‫و‬‫ئ‬2.
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لا‬ ‫ررا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الف‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امله‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ح‬ ‫ع‬‫ز‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬1906‫يا‬‫س‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئامل‬ ‫وس‬ ‫ئ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ه‬‫امل‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫الم‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ئ‬ ‫د‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬ ‫أل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫وس‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬1976‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اتال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫الم‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫حد‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫ط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ى‬ ‫ت‬‫ق‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫تا‬
‫ال‬ ‫اله‬‫ئ‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫ا‬ ‫تش‬ ‫ط‬ ‫وس‬ ‫الم‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫يا‬‫س‬ ‫امل‬ ‫لا‬ ‫ق‬ ‫ر‬ ‫لا‬ ‫ح‬3.
‫أ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ئ‬‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لا‬ ‫فق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬ ‫ع‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬ ‫الدئا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬ ‫رمحا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ا‬ ‫وس‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬ ‫لا‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ات‬ ‫رما‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ص‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬‫و‬1901‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫الظ‬ ‫ررا‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫أ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫و‬ ‫ال‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫اط‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اة‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫الك‬‫ه‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫التر‬ ‫أدى‬ ‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫د‬
‫ا‬‫س‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫الت‬ ‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬ ‫ره‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫س‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫الل‬ ‫ال‬ ‫وس‬ ‫اط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫مل‬‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ب‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫أى‬‫س‬‫ئ‬ ‫د‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ط‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫لر‬ ‫اع‬‫س‬‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫اتحت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫ال‬‫و‬‫ئ‬
‫اللق‬ ‫ئال‬4.
‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ق‬‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الف‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫وس‬ ‫المله‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املل‬ ‫وس‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ئا‬
‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫روس‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫امله‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬ ‫ح‬ ‫ع‬‫ز‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ ‫د‬ ‫رها‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫م‬‫اةا‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫اط‬ ‫مل‬ ‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬‫ال‬‫و‬‫ئ‬ ‫ق‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫س‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئ‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫خ‬ ‫امل‬ ‫رفق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ش‬‫ال‬‫ر‬‫ال‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬
‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لا‬ ‫ررا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الف‬1906‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫اله‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫بل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬1911‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫دع‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫د‬1912‫أ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ب‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ح‬
‫اة‬‫رما‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ف‬‫اوت‬ ‫رو‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫إ‬ ‫أدى‬ ‫ال‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫رقد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الل‬‫مل‬‫ا‬ ‫رط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬ ‫رها‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫م‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ض‬ ‫ت‬ ‫رملل‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ت‬‫ئ‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ح‬ ‫س‬‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬
‫ق‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫لا‬ ‫س‬‫اللر‬5.
‫ح‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬‫ئ‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫املات‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الد‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الف‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ت‬‫التع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ا‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫را‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ل‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ب‬‫س‬ ‫ا‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫ق‬ ‫ال‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رتخ‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ئت‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ط‬‫ئ‬ ‫د‬‫ى‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬‫اط‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ا‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ئ‬ ‫ال‬‫ا‬‫ل‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫أس‬ ‫ا‬ ً‫رت‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫الللق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫أ‬‫ال‬ ‫ق‬ ‫الم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬ ‫اتلت‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ي‬‫ؤ‬ ‫ال‬‫رما‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الحا‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬
‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ال‬ ‫رها‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫و‬ ‫ال‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ق‬‫ال‬ ‫ئال‬ ‫الع‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫لر‬ ‫امل‬ ‫م‬ ‫رخ‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ص‬‫ال‬ ‫ا‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫س‬‫ط‬ ‫رق‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫لهئق‬ ‫اتل‬ ‫الع‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ل‬‫ال‬ ‫اة‬ ‫رم‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫الر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ح‬‫ا‬ ‫لل‬ ‫رر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬‫ر‬ ‫ق‬
1
،‫العلمي‬ ‫البحث‬ ‫كز‬‫مر‬ ‫موقع‬ ،‫االستقصائية‬ ‫الصحافة‬ ‫ماهي‬http://www.alba7es.com/Page2693.htm‫يخ‬‫ر‬‫بتا‬ ‫ة‬‫ر‬‫يا‬‫ز‬‫ال‬ ‫مت‬ ،29/9/2014.
2‫بتشادي‬‫ر‬ ‫خريي‬ ،‫عثمان‬ ‫هدي‬‫سابق،ص‬ ‫مرجع‬ ،35.
3‫ص‬ ،‫سابق‬ ‫مرجع‬ ، ‫احلسن‬ ‫على‬7
4.‫سابق‬ ‫مرجع‬ ،‫الباقي‬ ‫عبد‬ ‫عيسي‬
5.‫سابق‬ ‫مرجع‬ ،‫الباقي‬ ‫عبد‬ ‫عيسي‬