Prepared and Presented By Dr. Asmatullah Sapand

2. ‫دولت‬ ‫جمهوري‬ ‫اسالمي‬ ‫دافغانستان‬
‫وزارت‬ ‫روغـتـیا‬ ‫دعــامـې‬
‫روغـتـون‬ ‫تـخـصـصي‬ ‫والیـتي‬ ‫دخوست‬
‫آمریت‬ ‫تخصص‬ ‫داکمال‬
‫دیـپـارتـمـنـت‬ ‫داخـلـه‬ ‫دعـمـومي‬

3. ‫موضوع‬ ‫ـس‬‫ن‬‫ـرا‬‫ف‬‫ـ‬‫ن‬‫ـ‬‫ک‬‫د‬:
DIABETES INSIPIDUS
‫نکی‬‫و‬‫کو‬ ‫اندې‬‫ړ‬‫و‬ ‫او‬‫ترتیب‬:
-‫ډ‬‫هللا‬‫اکترعصمت‬‫څپاند‬،‫تریني‬ ‫کال‬‫دوهم‬ ‫د‬ ‫داخله‬‫دعمومي‬
‫استاد‬ ‫هنما‬‫ر‬:
-‫ټـر‬‫اشرف‬ ‫محمد‬‫ـصص‬‫خ‬‫ـ‬‫ت‬‫ـ‬‫م‬‫ـر‬‫ن‬‫ـ‬‫ی‬‫ځد‬‫اڼ‬‫ر‬

4. DIABETES INSIPIDUS
•‫تعریف‬
•‫ډولونه‬
•‫الملونه‬‫یا‬ETIOLOGY
•‫پتوفیزیولوژي‬
•‫نښې‬ ‫کلینیکي‬
•‫او‬ ‫تشخیص‬Diagnostic approach
•‫اختالطات‬
•‫درملنه‬

5. DIABETES INSIPIDUS
‫تعریف‬:
Diabetes Insipidus (DI)‫چې‬ ‫دي‬ ‫کلیمې‬ ‫یوناني‬ ‫دوه‬
Diabetes‫پښې‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬ ‫ویل‬ ‫ته‬ ‫حالت‬ ‫هغه‬ ‫والړي‬ ‫د‬
‫او‬ ،‫شویوي‬ ‫ایښودل‬ ‫لرې‬ ‫بله‬ ‫یوتر‬Insipidus‫خونده‬ ‫بې‬ ‫د‬
‫لري‬ ‫معنی‬.
‫کې‬ ‫اصطالح‬ ‫په‬ ‫دطب‬ ‫اما‬DI‫کو‬ ‫په‬ ‫دی‬ ‫سندروم‬ ‫یوکلینیکي‬‫م‬
‫اندازه‬ ‫زیاته‬ ‫چې‬ ‫کې‬(>3L/24h)‫رقیق‬
‫ادرار‬(<300mosm/L)‫د‬Antidiuretic
Hormone (ADH)‫کفایتۍ‬ ‫بې‬ ‫د‬ ‫تاثیر‬ ‫اویا‬ ‫افراز‬ ‫د‬‫په‬
‫کیږي‬ ‫اطراح‬ ‫کې‬ ‫پایله‬.

6. ‫د‬DI‫ډولونه‬
Diabetes Insipidus‫شویدی‬ ‫ویشل‬ ‫ډولونو‬ ‫درو‬ ‫په‬:
Central/Cranial/Neurohypophyseal - DI .A
Gestational DI .B
Nephrogenic – DI .C

7. ‫د‬DI‫ډولونه‬
.ACentral/Cranial/Neurohypophyseal - DI
‫د‬DI‫د‬ ‫چې‬ ‫داډول‬Neurogenic‫یا‬Pituitary DI‫هم‬ ‫پنوم‬
‫د‬ ‫قسمت‬ ‫خلفي‬ ‫د‬ ‫غدې‬ ‫نخامیه‬ ‫د‬ ‫یادیږي‬agenesis‫او‬
‫او‬ ‫کسبي‬ ،‫والدي‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫تخریب‬genetic‫ډول‬
‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫نیسي‬ ‫صورت‬.
B.Gestational DI:
‫د‬ ‫کې‬ ‫دوران‬ ‫په‬ ‫دامیدوارۍ‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫دې‬ ‫په‬N-terminal
aminopeptidase‫د‬ ‫چې‬ ‫کبله‬ ‫مقدارله‬ ‫زیات‬ ‫د‬ ‫انزایم‬
‫د‬ ‫افرازیږي‬ ‫پواسطه‬ ‫پالسنتا‬ADH‫کیږ‬ ‫سریع‬ ‫میتابولیزم‬‫ي‬
‫د‬ ‫یې‬ ‫کې‬ ‫پایله‬ ‫اوپه‬ADH‫نیسي‬ ‫صورت‬ ‫فقدان‬.
(‫په‬ ‫یې‬ ‫اسباب‬ ‫ټول‬table 404-1‫ذکرشویدي‬ ‫کې‬ ‫نمبرجدول‬)

8. ‫د‬DI‫ډولونه‬
C.Nephrogenic DI
‫د‬ ‫دا‬DI‫دپښتورګوپه‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫ډول‬ ‫دوهم‬Distal tubules‫او‬
Collecting ducts‫د‬ ‫کې‬ADH‫تاثیریا‬ ‫د‬action‫دبې‬
‫در‬ ‫یا‬ ‫او‬ ‫کسبي‬ ،‫جنیتیک‬ ‫په‬ ‫چې‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫کفایتۍ‬‫ډول‬ ‫ملیز‬
‫کیږي‬ ‫رامنځته‬ ‫نیسي‬ ‫صورت‬.
(‫په‬ ‫یې‬ ‫اسباب‬ ‫ټول‬table 404-1‫ذکرشویدي‬ ‫کې‬ ‫نمبرجدول‬)

11. ‫د‬DI‫پتوفیزیولوژي‬
‫د‬ ‫چې‬ ‫مهال‬ ‫کوم‬ADH‫پښتورګوکې‬ ‫په‬ ‫نو‬ ‫وي‬ ‫موجوده‬ ‫کفایتي‬ ‫بې‬‫د‬
‫یا‬ ‫دجذب‬ ‫اوبو‬reabsorption‫مخ‬ ‫سره‬ ‫خنډ‬ ‫له‬ ‫پروسه‬ ‫نورماله‬
‫مقداراوبه‬ ‫زیات‬ ‫دبدن‬ ‫ډول‬ ‫دې‬ ‫اوپه‬ ‫کیږي‬(>50ml/kg/24h)
‫کیږي‬ ‫اطراح‬ ‫الرې‬ ‫دپښتورګوله‬(Polydepsia)‫یې‬ ‫امله‬ ‫له‬ ‫چې‬
‫پالزما‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫ضایع‬ ‫اوبه‬ ‫دبدن‬Osmolarity‫لوړیږي‬ ‫ډیره‬
(>280mOsm/L)‫اود‬Urine Osmolarity‫کمیږي‬
(<300mOsm/L.)
‫ادرار‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫حالت‬ ‫نارمل‬ ‫په‬osmolarity‫د‬500-800 mOsm/L
‫وي‬ ‫کې‬ ‫شاوخوا‬ ‫په‬ ‫د‬ ‫دپالزما‬ ‫او‬.
‫د‬ ‫دوینې‬Osmolarity‫مرکز‬ ‫تندې‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫دماغ‬ ‫په‬ ‫سم‬ ‫دلوړیدوسره‬
(thirst center)‫چې‬ ‫کوي‬ ‫احساس‬ ‫تندې‬ ‫د‬ ‫ناروغ‬ ‫او‬ ‫فعالیږي‬
‫د‬Polydepsia‫کیږي‬ ‫سبب‬.

12. ‫د‬DI‫لوحه‬ ‫کلینیکي‬
•Polyuria
•Polydepsia
•Nocturnal enuresis
•Headache
•Anorexia and Nausea
•Constipation
•Fatigability
•Dry skin
•Hyperthermia
•Irritability
•Features of underlying etiology

13. ‫د‬DI‫اختالطات‬
•Dehydration
•Hypernatremia
•Electrolyte Imbalance

14. ‫د‬DI‫تشخیص‬
•‫په‬24-h‫د‬ ‫کې‬ ‫ادرار‬Urine Osmolarity <300mOsm/L
‫او‬(2-20 L/d)Volume >40ml/kg
•Plasma Osmolarity >280mOsm/L
•Plasma ADH level <1 pg/ml (Central)
•ADH level >1 pg/ml (Nephrogenic)

15. ‫د‬DI‫تشخیص‬
Water Deprivation Test
•‫تر‬ ‫ته‬ ‫منظورناروغ‬ ‫داجراپه‬ ‫ټسټ‬ ‫دنوموړي‬8-12
‫م‬ ‫دې‬ ‫اوپه‬ ‫کیږي‬ ‫ورکول‬ ‫نه‬ ‫اوبه‬ ‫او‬ ‫غذا‬ ‫پورې‬ ‫ساعتونو‬‫نځ‬
‫هر‬ ‫کې‬1-2‫د‬ ‫وروسته‬ ‫ساعته‬Urine‫او‬Plasma
Osmolarity‫اندازه‬ ‫وزن‬ ‫ناروغ‬ ‫اود‬ ‫حجم‬ ‫ادرار‬ ‫د‬ ،
‫کیږي‬.
•‫د‬ ‫چیرې‬ ‫که‬Urine/Plasma‫د‬Osmolarity‫یا‬ ‫نسبت‬
Ratio‫له‬2‫په‬ ‫نو‬ ‫ؤ‬ ‫زیات‬ ‫څخه‬Primary
Polydepsia‫کوي‬ ‫داللت‬ ‫باندې‬.
•‫نو‬ ‫وه‬ ‫برعکس‬ ‫اندازه‬ ‫نوموړي‬ ‫اوکچیرې‬DI‫دی‬ ‫حتمي‬.

16. ‫د‬DI‫تشخیص‬ ‫تفریقي‬
•Diabetes Mellitus
•Primary Polydepsia
•Hyperaldosteronism
•Hypercalcemia
•Use of Diuretics
•Cushing's syndrome/Use of-
corticosteroids
•Water Intoxication (complication of Rx)

17. Diagnostic Approach

18. ‫د‬DI‫درملنه‬
.A‫د‬Central DI‫درملنه‬:
.1‫تدابیر‬ ‫عمومي‬:
•‫خفیف‬DI‫نلري‬ ‫اړتیا‬ ‫ته‬ ‫مداخلې‬ ‫درملیزې‬ ً‫ال‬‫معمو‬
‫توصیه‬ ‫دڅښلو‬ ‫اوبو‬ ‫مقدار‬ ‫کافي‬ ‫د‬ ‫ته‬ ‫ناروغ‬ ‫اویوازې‬
‫کیږي‬.
•‫لکه‬ ‫وړل‬ ‫منځه‬ ‫کوونکوفکتورونوله‬ ‫دتشدید‬ ‫ترڅنګ‬ ‫ددې‬
corticosteroid‫شي‬ ‫کارول‬ ‫ونه‬ ‫باید‬.
•‫کالوري‬ ‫اولوړه‬ ‫سوډیم‬ ‫کم‬ ‫چې‬ ‫شي‬ ‫غذابایدوکارول‬ ‫هغه‬
‫ولري‬.
•‫داړونده‬etiology‫درملنه‬.

19. ‫د‬DI‫درملنه‬
.A‫د‬Central DI‫درملنه‬:
2.Drug therapy:
•‫د‬ ‫کې‬ ‫تداوۍ‬ ‫دې‬ ‫په‬ADH‫نمانیده‬ ‫ترکیبي‬(synthetic
analogue)‫د‬ ‫چې‬Desmopressin‫کارول‬ ‫یادیږي‬ ‫نوم‬ ‫په‬
‫کیږي‬.‫پښتورګوپه‬ ‫د‬ ‫درمل‬ ‫نوموړی‬Distal tubules‫او‬
Collecting ducts‫د‬ ‫کې‬‫خپلو‬V2‫د‬ ‫الرې‬ ‫آخذوله‬
‫دې‬ ‫اوپه‬ ‫کیږي‬ ‫سبب‬ ‫اطراح‬ ‫د‬ ‫ادرار‬ ‫نارمل‬ ‫د‬ ‫امله‬ ‫له‬ ‫اوبودجذب‬
‫د‬ ‫ډول‬DI‫ګرځي‬ ‫سبب‬ ‫کنترول‬ ‫داعراضود‬.
•‫د‬ ‫درمل‬ ‫نوموړی‬central‫او‬gestational DI‫کنترول‬ ‫په‬
‫لري‬ ‫رول‬ ‫مهم‬ ‫کې‬.
•Desmopressin‫تطبیق‬ ‫ډول‬ ‫فمي‬ ‫او‬ ‫زرقي‬ ،‫شهیقي‬ ‫په‬
‫کیږي‬.

20. ‫د‬DI‫درملنه‬
•‫شهیقي‬‫د‬ ‫چې‬ ‫یې‬ ‫ډوز‬nasal spray‫کیږي‬ ‫تطبیق‬ ‫ډول‬ ‫په‬
10-20 mcgbid‫یا‬tid‫کیږي‬ ‫کارول‬.
•‫زرقي‬‫چې‬ ‫ډوزیې‬sc،im‫یا‬ ‫او‬iv‫کیږي‬ ‫تطبیق‬1-2 mcg
qd‫یا‬bid‫کیږي‬ ‫ورکول‬.
•‫فمي‬‫یې‬ ‫ډوز‬100-400 mcgbid‫یا‬tid‫دی‬.
‫یې‬ ‫اختالط‬ ‫مهم‬Water Intoxication‫دی‬.

21. ‫د‬DI‫درملنه‬
.B‫د‬Nephrogenic DI‫درملنه‬:
‫په‬ ‫درمل‬ ‫الندې‬ ‫منظور‬ ‫دې‬ ‫په‬combine‫کیږي‬ ‫ورکول‬ ‫ډول‬:
•Indomethacine 50 mg bid +
Hydrochlorothiazide 50-100 mg OD