1. ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΧΑΣΑΠΗ ΟΛΓΑ
ΙΣΤΟΡΙΑ
Γ3 (2012-2013)

2. •Το γραμμόφωνο ήταν η
δημοφιλέστερη συσκευή που
επικράτησε τον περασμένο
αιώνα αφού αγαπήθηκε από το
μεγαλύτερο κομμάτι του •Το γραμμόφωνο λοιπόν, που
πολιτισμένου κόσμου. Μέσα ψυχαγώγησε και έθελξε και όχι
από το γραμμόφωνο πέρασαν μόνον, εκατομμύρια κόσμου,
και ακούστηκαν οι μουσικές αξίζει τον κόπο να γράφονται
κουλτούρες των περισσότερων σημειώματα για να μαθαίνουν
λαών είτε τα περίφημα κλασικά οι μεταγενέστεροι τις
συμφωνικά και μη έργα των πιο «υπηρεσίες» που αυτό
διάσημων μουσουργών και πρόσφερε στην ανθρωπότητα.
συνθετών. Είναι απερίγραπτη η νοσταλγία
που δημιουργεί στους
παλιότερους που έζησαν την
εποχή του, το καταπληκτικό
τούτο μηχάνημα, που
κατέγραψε όλα σχεδόν τα
μουσικά ακούσματα μέσα στα
οποία καταγράφηκαν
σημαντικά κοινωνικοπολιτικά
γεγονότα.

3. Ο πρώτος που Ονόμασε την εφεύρεσή του Το Δεκέμβρη του
προσπάθησε να 1877 καταθέτει στη
«φωνοαυτόγραφο» και χάραζε
καταγράψει ήχους, το χώρα του αίτηση
1857, ήταν ο Γάλλος την κυματομορφή του ήχου σε
διπλώματος
Λεόν Σκοτ ντε καπνισμένο κύλινδρο. Τον
ευρεσιτεχνίας, που
Μαρτενβίλ. Απρίλιο του 1877 ο ίδιας αφορά το
εθνικότητας Κάρολος Κρος «φωνόγραφο» ή
προτείνει στην Γαλλική Ακαδημία «ομιλούσα μηχανή».
μια μέθοδο μεταφοράς των ιχνών
των δονήσεων σε μεταλλική
επιφάνεια, ώστε όχι μόνο να
διατηρούνται παντοτινά, αλλά και
να είναι δυνατή η αναπαραγωγή
τους με τη βοήθεια
διαφράγματος. Λίγους μήνες
αργότερα ο Αμερικάνος Θωμάς
Έντισον (1847-1931) κάνοντας
έρευνες για το τηλέφωνο,
αντιλαμβάνεται ότι η σχέση του
τηλεφώνου με μια άλλη σπουδαία
ανακάλυψη είναι προφανής.

4. Στο φωνόγραφό του ο
Έντισον χρησιμοποιεί τον Η τελευταία χαράσσει στον
κύλινδρο του Σκότ και στη κασσίτερο ένα αυλάκι, άλλοτε
θέση της καπνιάς, τοποθετεί βαθύ, κι άλλοτε ξέβαθο, ανάλογα
ένα λεπτό φύλλο κασσίτερου. με το ύψος, την ένταση και
Πάνω στον περιστρεφόμενο χρώμα της φωνής.
με μανιβέλα κύλινδρο Τελειώνοντας την εγγραφή και
καταλήγει η βελόνα που φέρνοντας τον κύλινδρο στην
στηρίζεται στο κάτω μέρος αρχική θέση, η βελόνα καθώς
ενός τεράστιου χωνιού. Η ακολουθεί το διαμορφωμένο
βελόνα ακουμπά σε μια αυλάκι στέλνει στις ίδιες
μεμβράνη που φράζει τον δονήσεις στη μεμβράνη με
πυθμένα του χωνιού, όπως αποτέλεσμα κα αναπαράγεται ο
το τύμπανο του αυτιού μας. ήχος.
Μιλώντας κανείς μπροστά
στο χωνί και περιστρέφοντας
τον κύλινδρο με τη μανιβέλα,
ηχητικά κύματα δονούν τη
μεμβράνη κι αυτή με τη σειρά
της θέτει σε παλμική κίνηση
τη βελόνα.

5. Μπορεί αυτός ο πρώτος φωνόγραφος να μιλούσε και
να τραγουδούσε, απείχε όμως πολύ ακόμα από το
Πολλοί ήταν αυτοί που τέλειο. Τα μεταχειρισμένα φύλλα του κασσιτέρου ήταν
αμφισβητούσαν την τόσο ευπαθή που δεν ήταν δυνατό να τα φυλάξει
εφεύρεση.Με τον καιρό κανείς για να ξαναβάλει να μιλήσουν αργότερα. Επί
όμως όλοι πίστεψαν πλέον δεν είχε βρεθεί ακόμα τρόπος για την
σ’αυτήν. ηχογράφηση πολλών φύλλων κασσιτέρου συγχρόνως.
 Οι μουσικοί το Και το γύρισμα του φωνόγραφου με το χέρι ήταν πολύ
ονόμασαν «μουσική κουραστικό. Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ (1847-1922),
κονσέρβα». Ο Έντισον εφευρέτης του τηλεφώνου, απογοητευμένος που δεν
όμως παίρνοντας το πρωτοστάτησε στη τόσο σημαντική ανακάλυψη του
δίπλωμα ευρεσιτεχνίας φωνόγραφου, αρχίζει έρευνες με το ίδιο αντικείμενο. Σε
χαρακτήρισε το συνεργασία με τον Τσαρλς Τέινερ προτείνουν μια νέα
φωνόγραφο σαν την συσκευή που την αποκαλούν
ωραιότερη εφεύρεση και το
τέλειο μέσο για την «γραμμόφωνο».
διάδοση, την εκμάθηση
των ξένων γλωσσών, τη
μετάδοση γνώσεων,
βοήθημα για την
Πράγματι το γραμμόφωνο το μισό και πλέον
εκπαίδευση των τυφλών κι
αιώνα της ζωής του, έγινε ο αχώριστος σύντροφος
ακόμα εργαλείο για την
του ανθρώπου στις χαρές, στη θλίψη, στον
αποτύπωση στην
ελεύθερο χρόνο του. Έδωσε τη δυνατότητα να
αιωνιότητα των λόγων των
καταγραφούν παραδοσιακά τραγούδια, ιατρικές
μεγάλων ανδρών της
συμβουλές, μέθοδοι διδασκαλίας ξένων γλωσσών,
ιστορίας.
έφερε τη μουσική στην πιο απομακρυσμένη γωνιά
της χώρας, βοήθησε στη γνωριμία και τη
διαπαιδαγώγηση των λαών.

6. Στη δεκαετία 1885-1895 ο
Γερμανός Εμίλ Μπερλίνερ, Ο επίπεδος δίσκος του Στις 19 Μαϊου
χρησιμοποιώντας τη Μπερλίνερ έδωσε την έγιναν γνωστά
φωτοχάραξη προσπαθεί να δυνατότητα κατασκευής από τα κυλινδρικά
κάνει μια εγγραφή που θ' μεταλλικό αντίγραφό (μήτρα) γραμμόφωνα
αναπαράγεται εύκολα. Για να χιλιάδων δίσκων. Ακόμα η στον ελλαδικό
εξαλείψει τη δυσκολία μετάλλινη βελόνα, που χάραζε χώρο.
τυλίγματος-ξετυλίγματος του τα ηχητικά κύματα, έδωσε τη
υλικού πάνω στον κύλινδρο, θέση της σε μια λεπτή βελόνα
προτείνει να χρησιμοποιείται από σάπφειρο, η οποία
σαν φορέας ήχου, επίπεδος χάραζε πιο καθαρά και βαθιά.
δίσκος ψευδαργύρου Τέλος το χερούλι
σκεπασμένος με λεπτό αντικαταστάθηκε μ' ένα
στρώμα κεριού και συσκευή μετάλλινο ελατήριο. Σ' αυτούς
αναπαραγωγής του ήχου από τους δίσκους, που σημειωτέον
τέτοιο δίσκο ονομάζει είχα εγγραφή στη μία μόνο
«γραμμόφωνο». πλευρά, ηχογραφήθηκαν στη
Νέα Υόρκη, το Μάη του 1869
από τον τενόρο Μιχάλη
Αραχτίτζη για λογαριασμό της
εταιρείας που δημιούργησε ο
Μπερλίνερ, τα πρώτα
ελληνικά τραγούδια.

7. Στα τέλη της δεκαετίας του 1940,
γεννιέται το βινύλιο! Το 1948, το
Οι πρώτοι δίσκοι
βινύλιο θα καθιερωθεί ως το κύριο
γραμμοφώνου
μέσο κατασκευής των μουσικών
κατασκευάστηκαν στις αρχές
δίσκων. Στα πρώτα μεταπολεμικά
του 20ου αιώνα, από ανθεκτικό
χρόνια η εταιρία Decca θα φτιάξει
σκληρό λάστιχο με διάμετρο
δίσκους 78 στροφών από βινύλιο. Οι
περίπου 25 εκατοστά,
ανταγωνιστές της δε θα
ηχογραφημένοι μόνο από τη
ακολουθήσουν το παράδειγμά της.
μία τους πλευρά. Η χάρτινη
Θα φτιάξουν τους πρώτους δίσκους
θήκη τους, συχνά είχε οπή για
45 στροφών από βινύλιο την ίδια
να φαίνονται οι καλλιτεχνικές
περίοδο. Γεγονός το οποίο θα
πληροφορίες του δίσκου, ενώ
σημάνει σταδιακά την κατάργηση των
στη ράχη αναγραφόταν ο
δίσκων γραμμοφώνου, με τις
τίτλος του δίσκου ή το όνομα
πωλήσεις να μειώνονται τη δεκαετία
του δημιουργού και ο αριθμός
του 1950 και τα τελευταία 78άρια να
καταλόγου. Εκείνη την
εκδίδονται στις αρχές της δεκαετίας
περίοδο ηχογραφήθηκαν στη
του 1960.
Νέα Υόρκη και τα πρώτα
ελληνικά τραγούδια.

9. Η ψηφιακή εποχή θα κάνει την
εμφάνισή της στις αρχές της δεκαετίας Κύριο μέσο εγγραφής και
του 1980. Το πρώτο μικρό δισκάκι αναπαραγωγής ήχου και
διαμέτρου 12 εκατοστών που βγάζει μουσικής στη δεκαετία του
ψηφιακό ήχο, μαζί με το πρώτο player 1980, παγκοσμίως. Ήδη στα
θα πρωτοπαρουσιαστεί από τις εταιρίες τέλη της δεκαετίας του 1980,
Sony και Philips το 1982, μετά από ένα παγκοσμίως οι πωλήσεις
χρονικό διάστημα συνεργασίας έρευνας cd θα ξεπεράσουν αυτές του
και προσπάθειας. Το cd (compact disc) βινυλίου.
δεν ήταν παρά η εμπορική αποτύπωση
της τεχνολογίας laser στη μουσική, με
την οποία στάθηκε πια δυνατό να
ακούμε το ηχογραφημένο περιεχόμενο, Εμφάνιση έκαναν
χωρίς την «επαφή» του player με το μετά από 10 χρόνια
δίσκο. Γενικά, οι πρώτες ηχογραφήσεις και τα Mini Disc
σε cd αφορούσαν κυρίως κλασική
μουσική, μιας και οι θαυμαστές της
φέρονταν περισσότερο διατεθειμένοι να
καταβάλουν το υψηλό αντίτιμο σε cds
και cd-players.

10. Τα mp3 έκαναν κι αυτά τη δική τους
επανάσταση, ιδιαίτερα από τα πρώτα χρόνια της
ανέλιξης της δημοφιλίας του internet και έχουν
περίοπτη θέση στη μουσική βιομηχανία στις
μέρες μας. Σήμερα, οι περισσότερες εταιρίες
έχουν επιλέξει να διακινούν τη μουσική και τα
έργα των καλλιτεχνών τους μέσω διαδικτύου σε
μορφή mp3, κομμάτι κομμάτι, αν όχι
αποκλειστικά, σίγουρα παράλληλα και με τους
άλλους τρόπους διάθεσης.
Για τους απλούς χρήστες, ιδιαίτερα της
νεότερης γενιάς, τα αρχεία mp3 παραμένουν
καθημερινός σύντροφος μουσικής απόλαυσης.
Μικρά σε μέγεθος, χωρούν κατά δεκάδες σε
δισκάκια cds, ανταλλάσσονται εύκολα ακόμα
και με e-mail, τα έχει μαζί του κανείς πάντα στο
φορητό του mp3 player. Αν κάποιος ζωγράφιζε
την εποχή μας, σίγουρα δε θα έλειπε από τον
πίνακά του, ο νεαρός με το iPod στο χέρι και
τα ακουστικά στα αυτιά ...

11. Mp3-Mp4