2. Gametogeneza
jest to proces prowadzący do powstania komórek płciowych,
zachodzący w narządach rodnych.
Spermatogeneza- proces prowadzący do powstania plemników,
odbywający się w jądrach
Oogeneza- proces prowadzący do powstania komórek jajowych,
odbywający się w jajnikach
3. Cały proces odbywa się w kanalikach nasiennych jąder. Plemniki
powstają z komórek macierzystych zwanych spermatogoniami.
Spermatogonia ulegają licznym podziałom mitotycznym tworząc
komórki zwane spermatocytami I rzędu . Z kolei spermatocyty
dzielą się mejotycznie , w wyniku czego powstają spermatocyty
II rzędu. Spermatocyty II rzędu ulęgają kolejnemu podziałowi
redukcyjnemu. Powstałe komórki nazywane są spermatydami;
są one haploidalne, lecz okrągłego kształtu i bez witki. W ostatnim
etapie -spermiogenezie, spermatydy przekształcają się w
prawidłowe plemniki przez odrzucenie części cytoplazmy
i wykształcenia witki.
5. Proces tworzenia komórek jajowych, zachodzący w jajnikach.
Komórkami prapłciowymi, są komórki zwane są oogoniami,
Po licznych podziałach mitotycznych powstają oocyty I rzędu.
Oocyty I-rzędowe dzielą się mejotycznie, lecz podział ten jest
zatrzymany aż do momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej przez
kobietę.
U kobiet dojrzałych płciowo , po pierwszym podziale mejotycznym,
z oocytu I-rzędowego powstaje oocyt II-rzędowy i ciałko
kierunkowe (polocyt) zawierające zbędne chromosomy.
Oocyt II-rzędowy zawiera haploidalną liczbę chromosomów.
Po drugim podziale mejotycznym z oocytu drugorzędowego
powstaje komórka jajowa (ootyda) i drugie ciałko kierunkowe.
10. 1. Kapacytacja
2. Reakcja akrosomalna:
> Przenikanie plemników przez wieniec promienisty
> Penetracja plemnika przez osłonkę przejrzystą
> Fuzja plemnika z komórką jajową
3. Podjęcie drugiego podziału przez oocyt drugiego rzędu
4. Reakcja korowa
5. Reakcja osłony przejrzystej
6. Blok przeciwko polispermii
7. Wytworzenie przedjądrzy żeńskich i męskich
8. Kondensacja chromosomów z przedjądrzy oraz
wytworzenie zygoty
11. Gdy plemnik dostanie się do dróg rodnych samicy, następuje
kapacytacja. Uzdatnienie – proces zmian zachodzących
w plemniku w drogach rodnych samicy umożliwiający zapłodnienie,
może trwać od 3 do 7 godzin.
W trakcie kapacytacji dochodzi do usunięcia osłonki glikoproteinowej
i białka płynu nasiennego . Następuje również zwiększenia
witalności plemników:
- intensyfikacja metabolizmu
- zwiększenie ruchliwości
- przebudowę białek błony(np. pozbywanie się cholesterolu),
przygotowującą do fuzji z błoną oocytu
Proces kapacytacji jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania
plemnika, ponieważ umożliwia zapoczątkowanie tzw. reakcji
akrosomalnej
14. Przebieg
reakcji
akrosomalnej
a) plemnik z prawidłowym akrosomem
przed reakcją akrosomalną
b) wielomiejscowe zlewanie się
zewnętrznej błony akrosomu z błoną
komórkową plemnika
c) uwolnienie zawartości akrosomu
d) plemnik pozbawiony akrosomu
16. Zlewanie się(fuzja) błony komórkowej
oocytu i plemnika
Natychmiast po zetknięciu się plemnika z oocytem dochodzi do
fuzji pomiędzy ich błonami komórkowymi. Ponieważ błona
komórkowa pokrywająca czapeczkę akrosomową zaniknęła
podczas reakcji akrosomalnej fuzja zachodzi pomiędzy błoną
oocytu i błoną pokrywającą tylną część główki plemnika. U
człowieka zarówno główka, jak i witka plemnika wchodzą do
cytoplazmy oocytu, natomiast błona komórkowa plemnika
pozostaje na jego powierzchni. Natychmiast po wniknięciu
plemnika oocyt kończy drugi podział mejotyczny w wyniku
którego ciałko kierunkowe prawie nie zawiera cytoplazmy,
natomiast druga komórka staje się dojrzałym oocytem(dojrzałą
komórką jajową). Chromosomy tego oocytu znajdują się w
pęcherzykowatym jądrze zwanym przedjądrzem żeńskim
17.
18. Reakcja korowa
Reakcja korowa – proces tzw. powolnego bloku przeciw
polispermii, którego głównym celem jest zabezpieczenie
powstałej zygoty przed wnikaniem do niej innych plemników.
Fuzja komórki jajowej z plemnikiem prowadzi do połączenia się
ziaren korowych umieszczonych w cytoplazmie komórki jajowej
z jej błoną komórkową czego efektem jest wyrzucenie ich
zawartości pomiędzy błonę komórkową a osłonkę żółtkową.
Ziarna korowe zawierają mieszaninę enzymów, której celem jest
uniemożliwienie wniknięcia innym plemnikom do cytoplazmy
zapłodnionej komórki jajowej.
19.
20. Na skutek zapłodnienia dwa haploidalne komplety chromosomów
przystępują do tworzenia przedjądrzy; proces ten trwa ok. 5
godzin. Przedjądrza rozpoczynają syntezę DNA, a po replikacji
DNA z okolicy obwodowej przemieszczają się do środka komórki
jajowej. Około 20 godzin po zapłodnieniu następuje kondensacja
chromosomów. Przedjąrza zbliżają się do siebie i powstaje jądro
zygotyczne. Na skutek zapłodnienia dochodzi do:
1) Odtworzenia diploidalnej liczby chromosomów
2) Określenia płci przez chromosom X lub Y gamety męskiej
3) Zapoczątkowanie serii podziałów komórkowych które nazywamy
bruzdkowaniem
