Εξέλιξη της Ελληνικής αγοράς Τηλεπικοινωνιών - Internet

ΕΘΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ΑΘΗΝΩΝ
ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
«ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ»
ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Α’ ΕΞΑΜΗΝΟΥ
Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες
Τίτλος εργασίας:
Εξέλιξη της Ελληνικής αγοράς Τηλεπικοινωνιών - Internet
Ομάδα Εργασίας:
Κάργας Αντώνης (ΑΜ: ΜΟΠ 03)
Μπόβαλης Κωνσταντίνος (ΑΜ: ΜΟΠ 13)
Ράπτης Τηλέμαχος (ΑΜ: ΜΟΠ 11)
Χατζηδρόσος Ηλίας (ΑΜ: ΜΟΠ 18)
Φεβρουάριος 2004

Σύνοψη
Ο στόχος της εργασίας είναι να παρουσιάσει την εξέλιξη των τηλεπικοινωνιών και
ειδικότερα του Internet στην Ελλάδα. Αρχικά θα γίνει μια σύντομη ιστορική
αναφορά στην εξέλιξη του δικτύου με στόχο να φθάσουμε στην είσοδο και εξέλιξη
του στην Ελλάδα. Θα παρουσιαστούν οι βασικοί λόγοι χρήσης του Internet στη
Ελλάδα και θα ακολουθήσει μια οικονομική - στατιστική μελέτη της πορείας του. Οι
τυπικές ανάγκες των χρηστών, όπως και τα στατιστικά χρήσης του δικτύου για την
Ελλάδα θα αναλυθούν εκτενώς. Επίσης θα παρουσιαστούν οι βασικοί “παίκτες” της
Ελληνικής αγοράς καθώς και η τιμολογιακή πολιτικής τους. Τέλος θα ακολουθήσει
μια τεχνική προσέγγιση στην εξέλιξη του και θα δούμε ποιες είναι οι μελλοντικές
τάσεις.

ii

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή........................................................................................1
1. Η πορεία εξέλιξης και χρήσης του Internet........................................1
1.2 Βασικοί λόγοι χρήσης του Internet.........................................................3
1.3 Σύγκλιση – Ενσωμάτωση στο Internet....................................................6
ΜΕΡΟΣ Α (οικονομική - στατιστική προσέγγιση)....................................8
2. Ανάγκες τυπικών Internet χρηστών.................................................8
2.1 Δημόσιος τομέας.................................................................................8
2.2 Ιδιωτικός τομέας.................................................................................9
3. Στατιστικά χρήσης Internet...........................................................12
3.1 Γενικά ιστορικά στοιχεία στην Ελλάδα (έως το 2000)..............................12
3.2 Συγκριτικά στοιχεία τελευταίας 3τιας στην Ελλάδα (2000 - 2003) ...........12
3.3 Συγκριτικά Στατιστικά Στοιχεία.............................................................22
3.4 Γενικά Σχόλια / Συμπεράσματα............................................................24
4. Βασικοί «παίκτες» στην Ελληνική αγορά.........................................25
4.1 Συγκριτική αποτύπωση μεριδίου τους στην αγορά...................................25
4.2 Γενική εικόνα των τριών μεγάλων παρόχων (ForthNet, OteNet, Tellas)......26
5. Τιμολογιακή Πολιτική / Ανταγωνισμός............................................29
5.1 Τιμολογιακή Πολιτική..........................................................................29
5.2 Φθηνό και γρήγορο Internet για όλους ................................................31
ΜΕΡΟΣ Β (τεχνική προσέγγιση)........................................................32
6. Βασικές Υπηρεσίες Πρόσβασης στο Internet - Τεχνολογίες.................32
6.1 Τα Δίκτυα και οι Υποδομές...................................................................32
6.2 Οι υπηρεσίες προς απλούς χρήστες και μικρές εταιρίες............................33
6.3 Οι υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις.......................................................36
6.4 Νέες Τεχνολογίες...............................................................................38
6.5 Συμπεράσματα – Εξελίξεις...................................................................40
7. Μελλοντικές Κατευθύνσεις - Τάσεις................................................42
7.1 Το Δίκτυο απλώνεται στο Διάστημα ......................................................42
Βιβλιογραφία - Δικτυακοί Τόποι........................................................44
iii

Εισαγωγή
1. Η πορεία εξέλιξης και χρήσης του Internet
Η εξέλιξη, ανάπτυξη και διάδοση του Διαδικτύου (Internet) ακολουθεί την
εκπληκτική ιστορία συνεχών ανατροπών και απρόβλεπτων εξελίξεων, που έχουμε
δει επανειλημμένα στο χώρο της πληροφορικής. Ο Παγκόσμιος Ιστός (WWW-World
Wide Web ή απλά Web) αποτελεί το επιστέγασμα των εξελίξεων αυτών.
1.1.1 Η δημιουργία του Internet
Η προσπάθεια για σύνδεση τερματικών με κεντρικούς υπολογιστές μέσω
τηλεφωνικής γραμμής και, στη συνέχεια, για τη σύνδεση υπολογιστών μεταξύ
τους, χρονολογείται από την πρώτη γενιά των εμπορικών υπολογιστών, δηλαδή
από τη δεκαετία του ‘60. Η εξέλιξη αυτή ήταν μία αναγκαιότητα, η οποία προέκυψε
από το υψηλό κόστος των μεγάλων υπολογιστών και την προσπάθεια για καλύτερη
αξιοποίηση των πόρων τους.
Η αρχική ιδέα της δημιουργίας του ξεκίνησε από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας των
Η.Π.Α. και στόχο είχε τη δημιουργία ενός δικτύου το οποίο δε θα κατέρρεε, ακόμη
κι αν έβγαινε εκτός λειτουργίας ένα τμήμα του. Πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέλιξη
των δικτύων έπαιξε το Γραφείο Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων, το
γνωστό ως ARPA (Advanced Research Projects Agency).
Το πρώτο δίκτυο Ευρείας ζώνης στην ιστορία είναι το ARPANET, το δίκτυο δηλαδή
που δημιουργήθηκε με χρηματοδότηση του ARPA, ο σχεδιασμός του οποίου άρχισε
το 1966. Το 1969 το ARPANET λειτουργούσε κανονικά με 4 κόμβους. Από εκείνη
την εποχή ξεκινάει ένας αγώνας δρόμου με στόχο το συνεχή σχεδιασμό, τη δοκιμή
και την υιοθέτηση νέων πρωτοκόλλων.
· Το 1971 το ARPANET αριθμούσε 15 κόμβους και ο Ray Tomlinson δημιούργησε
το πρώτο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
· Το 1973 το ARPANET έγινε διεθνές, αφού συνδέθηκαν σ’ αυτό, για πρώτη φορά
πανεπιστήμια εκτός των ΗΠΑ. Πρόκειται για το Univercity College του Λονδίνου
και το NORSAR στη Νορβηγία.
Η επιτυχία του ARPANET και οι νέες εντυπωσιακές δυνατότητες που φαίνονταν να
παρέχουν τα δίκτυα, οδήγησαν στην ιδέα διασύνδεσης ολοκληρωμένων δικτύων
μεταξύ τους, στην ιδέα δηλαδή ενός δικτύου δικτύων ενός Διαδικτύου, το οποίο
ονομάστηκε Ιnternet.
Μετά το 1980, στο πρότυπο του ARPANET δημιουργήθηκαν και άλλα δίκτυα, τόσο
στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρώπη, τα οποία συνδέθηκαν μεταξύ τους σ’ ένα ενιαίο
Διαδίκτυο. Το πρωτόκολλο TCP/IP υιοθετήθηκε από το ARPANET το 1982. Το 1983
το ARPANET το οποίο εξυπηρετούσε και στρατιωτικούς σκοπούς χωρίζεται και
αποκτά πολιτικό και στρατιωτικό σκέλος (το ΜILNET).
Όπως αναφέρει ο Μιχάλης Δερτούζος στο βιβλίο του «Τι μέλλει γενέσθαι» τρεις
ήταν οι δραστηριότητες-κλειδιά που οδήγησαν από το ARPANET στο σημερινό
Internet:
· Η πρώτη ήταν μια θεωρητική δημοσίευση των Vint Cerf και Bob Kahn, η οποία
κατέληξε τελικά στο πρωτόκολλο του Internet, το TCP/IP, το 1974.

· Η δεύτερη ήταν η δημιουργία πολλών «άτυπων» ομάδων, οι οποίες
δημιουργήθηκαν τη δεκαετία του ΄70, δούλευαν και πειραματιζόταν πάνω στα
πρωτόκολλα των δικτύων, χωρίς κάποιο κεντρικό σχεδιασμό.
· Η τρίτη δραστηριότητα κλειδί ήταν η εμφάνιση των τοπικών δικτύων, η ύπαρξη
των οποίων κατέστη δυνατή, κατά μεγάλο μέρος, λόγω του Ethernet που
επινόησε ο Bob Metcalf
Ο Μιχ, Δερτούζος χαρακτηριστικά έλεγε: “Αυτή η φαινομενικά αναρχική μέθοδος
προώθησε σταθερά την προσπάθεια δικτύωσης”
Μια επινόηση η οποία στηρίχθηκε σε μια πολύ απλή ιδέα και εκδηλώθηκε έξω από
τα “κατεστημένα κυκλώματα” της τεχνολογίας και η οποία άλλαξε ριζικά την
πορεία εξέλιξης της πληροφορικής.
1.1.2 Η δημιουργία του Παγκόσμιου Ιστόυ - World Wide
Web (WWW)
Το 1989 ο Tim Berners-Lee, υπεύθυνος πληροφορικής στο ερευνητικό κέντρο
CERN, πρότεινε την εφαρμογή ενός συστήματος για την αποθήκευση και
επεξεργασία επιστημονικών πληροφοριών στο εσωτερικό δίκτυο του κέντρου, το
οποίο στηριζόταν στο υπερκείμενο. Το προτεινόμενο σύστημα εφαρμόστηκε με
επιτυχία το 1990, στο εσωτερικό δίκτυο του CERN και το 1991 έλαβε την τελική
του μορφή, συνδέοντας μέσω του Διαδικτύου υπολογιστές και σ’ άλλα κέντρα
φυσικής υψηλής ενέργειας κατανεμημένα σ’ όλο τον κόσμο.
Το νέο σύστημα παρουσιάστηκε ως μία νέα υπηρεσία του Internet, η οποία
στηριζόταν, όπως όλες οι μέχρι τότε υπηρεσίες, στο μοντέλο (πελάτη-
εξυπηρετητή). Η υπηρεσία αυτή ονομάστηκε Παγκόσμιος Ιστός - World Wide Web
(WWW).
O Tim Berners-Lee αρνήθηκε να διεκδικήσει οποιαδήποτε πατέντα και
αποκλειστικότητα στην ιδέα, προσφέροντάς την στον κόσμο της πληροφορικής και
σε όλη την ανθρωπότητα. Σήμερα ηγείται μιας κοινοπραξίας εταιρειών και
ερευνητικών εργαστηρίων για την Ανάπτυξη του Ιστού που ονομάζεται W3C
(WWW Consortium) και σήμερα παίζει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις τόσο του
Ιστού, όσο και του Internet αλλά και της πληροφορικής.
Από το 1994 και μετά οι εξελίξεις είναι ταχύτατες:
· Ο Ιστός καταλαμβάνει όλο το Internet σε χρόνο ρεκόρ.
· Το Internet εξαπλώνεται με εκρηκτικούς ρυθμούς.
· Κάθε μέρα όλο και νέες ομάδες ανθρώπων μπαίνουν στην κοινότητα του
Internet.
· Κάθε μέρα όλο και νέες υπηρεσίες εισέρχονται στο Internet π.χ εμπορικές
δραστηριότητες, βιβλιοθήκες, κρατικές υπηρεσίες κλπ.
· Ο Ιστός άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε στην πληροφορική.
· Κάθε μέρα ο Ιστός εξελίσσεται και βελτιώνεται, δημιουργώντας ένα νέο
μέσο επικοινωνίας, το οποίο αλλάζει σιγά-σιγά τη μορφή της ανθρωπότητας.
1.1.3 Η Ιστορία του Internet στην Ελλάδα
Η Ιστορία του Internet στην Ελλάδα ξεκινά το 1984 από το ΙΤΕ (Ινστιτούτο
Έρευνας και Τεχνολογίας) της Κρήτης. Η εξάπλωσή του όμως αρχίζει το 1992
όπου αριθμούσε 200 μόνο χρήστες, ενώ το 2001 αριθμούσε περίπου τις 800 χιλ.
ηλικίας από 18 και άνω που αντιστοιχεί σε ποσοστό 10,4% του Ελληνικού
πληθυσμού.
2

Σύμφωνα με έρευνα της Metron Analysis ο πληθυσμός των Ελλήνων χρηστών
Internet μέσα στο 2002 σχεδόν διπλασιάστηκε, ανήλθε σε περίπου 1,4 εκ. χρήστες
και αποτέλεσε σύμφωνα με μια άλλη έρευνα του Ινστιτούτου V-Project Research
Consulting το 19,3% του πληθυσμού της χώρας μας.
Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του Internet Ελλάδα έπαιξε ο κόμβος Athens
Internet Exchange (AIX). Ο κόμβος αυτός προσφέρει τοπική διασύνδεση (peering)
μεταξύ των δικτύων των μεγαλύτερων εταιριών παροχής υπηρεσιών Internet (ISP)
στην Ελλάδα, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην ανάπτυξη του Internet στη χώρα
μας. Η υπηρεσία διασύνδεσης προσφέρεται από την ΕΔΕΤ ΑΕ.
1.2 Βασικοί λόγοι χρήσης του Internet
1.2.1 To Internet: Ένα καθημερινό εργαλείο
Σε βασικό επικοινωνιακό εργαλείο έχει εξελιχθεί το Internet όπου αποτελεί πλέον
το βασικό μέσον επικοινωνίας και ενημέρωσης των ανθρώπων που επηρεάζουν την
κοινή γνώμη λόγω της εργασιακής, της κοινωνικής, της πολιτικής ή της
συνδικαλιστικής δράσης τους.
Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν υπολογιστή με
πρόσβαση στο Internet καθημερινά, πέρα από τις ανάγκες της εργασίας τους, το
κάνουν για την πληροφόρηση, αλλά και την επαφή τους με τον υπόλοιπο κόσμο.
1.2.2 Εκπαίδευση
Οι χρήστες των πανεπιστημιακών και σχολικών ιδρυμάτων απολαμβάνουν στο
μέγιστο τις ωφέλειες του Internet μέσα από τις υπηρεσίες που παρέχει. Τρανταχτό
παράδειγμα τα μεγάλα δίκτυα της χώρας ΕΔΕΤ, GUnet, και ΠΣΔ (Πανελλήνιο
Σχολικό Δίκτυο) τα οποία δημιουργήθηκαν για να παρέχουν υπηρεσίες στην
εκπαιδευτική κοινότητα της χώρας.
Τόσο οι φοιτητές όσο και οι καθηγητές έχουν ανάγκη για γρήγορη πρόσβαση σε
ηλεκτρονικές διευθύνσεις και βιβλιοθήκες ούτως ώστε να αντλήσουν πληροφορίες
σχετικά με το αντικείμενο που τους ενδιαφέρει. Το Internet είναι πλέον μια πολύ
μεγάλη αποθήκη γνώσης ανοιχτή σε όλους όσους έχουν πρόσβαση σε αυτό. Συν
τοις άλλοις κάθε μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας, φοιτητής ή καθηγητής,
έχει τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με φοιτητές ή καθηγητές άλλων
πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.
Συνεπώς το Internet έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαίδευσης,
τουλάχιστον σε πανεπιστημιακό επίπεδο και γι αυτό το λόγο χρησιμοποιείται και
σαν εγκυκλοπαίδεια από τους χρήστες.
1.2.2.1 Υπηρεσία Τηλεδιάσκεψης Πολλαπλών Σημείων
Η τηλεδιάσκεψη αποτελεί μια από τις νέες υπηρεσίες του Internet. Παρέχει τη
δυνατότητα σύγχρονης επικοινωνίας σε δύο ή περισσοτέρους χρήστες με εικόνα
και ήχο. Επιτρέπει επίσης την από κοινού διαμόρφωση εφαρμογών, όπως αρχεία
κειμενογράφων, παρουσιάσεις κλπ. Η μετάδοση της πληροφορίας πραγματοποιείται
πάνω από ΙP δίκτυο δεδομένων (Η.323).
Βασικά πλεονεκτήματα των συστημάτων τηλεδιάσκεψης είναι το ότι επιτρέπουν
την από απόσταση οπτικοακουστική επικοινωνία και παρέχουν τη δυνατότητα
στους χρήστες για φυσικές και αυθόρμητες αντιδράσεις. Εφαρμογές
τηλεδιάσκεψης αποτελούν η Τηλεσυνεργασία, η Τηλεκπαίδευση, η Τηλεϊατρική,
κ.α.
3

1.2.2.2 Υπηρεσία Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης
Η εισαγωγή της Ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης δίνει νέες δυνατότητες στην
εκπαίδευση, προσφέροντας ένα μέσο αλληλεπίδρασης και συνεχούς επικοινωνίας
εκπαιδευτή - εκπαιδευόμενου. Παράλληλα, υποστηρίζει την ηλεκτρονική
οργάνωση, αποθήκευση και παρουσίαση του εκπαιδευτικού υλικού, ανεξάρτητα
από τους περιοριστικούς παράγοντες του χώρου και του χρόνου της κλασσικής
διδασκαλίας, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις ενός δυναμικού περιβάλλοντος
εκπαίδευσης.
1.2.2.3 Υπηρεσία Εικονοροών
Η Υπηρεσία Εικονοροών περιλαμβάνει τη μετάδοση (streaming) πολυμέσων σε
πραγματικό χρόνο. Η εικονοροή μπορεί να προέρχεται από μία ζωντανή πηγή,
όπως μία video camera ή να είναι προεγγεγραμμένο ψηφιακό υλικό. Σε κάθε
περίπτωση, ο χρήστης που λαμβάνει τη ροή δεν την αποθηκεύει τοπικά, αλλά τα
δεδομένα απλώς προβάλλονται στο λογισμικό αποκωδικοποίησης (player) του
υπολογιστή του, χωρίς να μένει κάποιο αντίτυπο στον τοπικό δίσκο του.
Τα γεγονότα εκπέμπονται σε "κανάλια μετάδοσης", σε πραγματικό χρόνο (live
streaming) ή μαγνητοσκοπημένα. Για τις ζωντανές μεταδόσεις, η λειτουργία είναι
παρόμοια με εκείνη της μετάδοσης ενός τηλεοπτικού προγράμματος ή μίας
ραδιοφωνικής εκπομπής. Ο χρήστης επιλέγει τα γεγονότα του ενδιαφέροντός του
επιλέγοντας ένα "κανάλι μετάδοσης", και μπορεί να αλλάζει κανάλι μετάδοσης ή να
διακόψει την παρακολούθηση του γεγονότος ανά πάσα στιγμή. Η ποιότητα της
εκπομπής εξαρτάται από τους κωδικοποιητές και το σχήμα κωδικοποίησης του
οπτικοακουστικού υλικού, τη διαθέσιμη χωρητικότητα του δικτύου και τις
δυνατότητες του τερματικού του χρήστη.
1.2.3 Υγεία
Σε συνδυασμό με υπηρεσίες τηλεδιάσκεψης και ροών, οι εφαρμογές αυτές
μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παροχή πιλοτικών υπηρεσιών:
· Τηλεραδιολογίας: είναι η μεταφορά ραδιολογικών εικόνων από μία πηγή
παραγωγής ή αποθήκευσης σε ένα άλλο σημείο για διάγνωση ή
γνωμάτευση εξ αποστάσεως ή για κλινική αναφορά. Είναι από τους πιο
ανεπτυγμένους τομείς της τηλεϊατρικής.
· Τηλεκπαίδευσης στην Ιατρική
· Τηλεδιάγνωση
Να σημειώσουμε ότι όλες οι παραπάνω υπηρεσίες λειτουργούν πάνω από το
Internet.
1.2.4 Οικονομία
1.2.4.1 Υπηρεσία TAXIS
Μέσω του Internet και του προσωπικού ηλεκτρονικού υπολογιστή μπορούν από
την 1η Δεκεμβρίου 2003 οι φορολογούμενοι που έχουν εγγραφεί στην υπηρεσία
Taxisnet του υπουργείου Οικονομικών να λάβουν αντίγραφο της φορολογικής
τους δήλωσης, φορολογική ενημερότητα, καθώς και εκκαθαριστικό σημείωμα.
Παράλληλα, από το νέο έτος, 500.000 φορολογούμενοι που θα χρησιμοποιήσουν
την υπηρεσία Taxisnet του υπουργείου Οικονομικών για να υποβάλουν τη
φορολογική τους δήλωση, θα μπορούν να την αποθηκεύσουν ως εκτυπώσιμο
4

αρχείο στον υπολογιστή τους, να ελέγξουν αν υπάρχουν λάθη και να την
τυπώσουν σε τέσσερις σελίδες από 15 που είναι σήμερα.
Επίσης, το υπουργείο Οικονομικών για το οικονομικό έτος 2004 (εισοδήματα 2003)
θα εφαρμόσει σε μια κεντρική εφορία της Αττικής πιλοτική εφαρμογή όπου θα
προσέρχονται οι φορολογούμενοι με τη φορολογική τους δήλωση, θα την
καταθέτουν σε υπάλληλο της Εφορίας, στη συνέχεια θα γίνεται διάτρηση της
δήλωσης (data entry) και ύστερα από πέντε λεπτά θα λαμβάνουν προσωρινό
εκκαθαριστικό σημείωμα. Το τελικό εκκαθαριστικό θα τους αποστέλλεται
ταχυδρομικώς μέσα σε 15 ημέρες από την ημέρα της κατάθεσης.
Εξάλλου, η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων πρόκειται στο άμεσο
μέλλον να δημιουργήσει μια on-line Internet υπηρεσία όπου θα μπορούν οι
εκτελωνιστές να υποβάλλουν συμπληρωμένα τα διάφορα τελωνειακά έντυπα.
1.2.4.2 Τραπεζικά προϊόντα on line
Όσο η διείσδυση του Internet θα αυξάνεται τόσο οι έλληνες χρήστες θα
εξοικειώνονται με τις υπηρεσίες της ηλεκτρονικής τραπεζικής. Το μέλλον της
τελευταίας είναι πολύ κοντά στο να προσφέρει τραπεζικά προϊόντα on line, έτσι
ώστε οι πελάτες να μπορούν να αποκτούν πιστωτική κάρτα ή δάνειο εύκολα και
γρήγορα, χωρίς να απαιτείται η φυσική παρουσία τους στο κατάστημα.
Με μια πρώτη ματιά στον αριθμό των τραπεζικών συναλλαγών μέσω Internet,
μπορεί κανείς να βγάλει το συμπέρασμα ότι το ευρύ κοινό δεν έχει ακόμη
εξοικειωθεί απόλυτα με τη χρήση των ηλεκτρονικών τραπεζικών δικτύων.
Για παράδειγμα στην τράπεζα Eurobank εντοπίζουμε και κάποιους άλλους αριθμούς
που δείχνουν σημαντικές τάσεις. Αυτή τη στιγμή το 10% των retail
χρηματιστηριακών συναλλαγών της τράπεζας γίνεται από το Internet, ποσοστό
σημαντικό και πολύ ενθαρρυντικό. Επίσης παρατηρώντας την εξέλιξη ενός πελάτη
των Internet Banking υπηρεσιών μας από ποιοτική σκοπιά βλέπουμε πως στην
αρχή χρησιμοποιεί το Internet για να βλέπει on line τον λογαριασμό της πιστωτικής
του κάρτας, στη συνέχεια κάνει κάποιες πληρωμές λογαριασμών ΔΕΚΟ, αργότερα
προχωρεί σε μεταφορές χρημάτων. Βλέπουμε δηλαδή ότι το κανάλι κερδίζει την
εμπιστοσύνη του χρήστη, ο οποίος κάνει όλο και περισσότερες συναλλαγές μέσα
από αυτό.
Από την πλευρά του τελικού καταναλωτή, η χρήση των εναλλακτικών δικτύων,
έναντι του παραδοσιακού τρόπου συνδιαλλαγής με την τράπεζα, εμπεριέχει από
μόνη της σημαντικά οφέλη, όπως ευκολία στη διεκπεραίωση των συναλλαγών, η
24ωρη πρόσβαση στους λογαριασμούς, η εξοικονόμηση χρόνου είναι μερικά μόνο
από τα προνόμια που απολαμβάνει αυτός που επιλέγει να χρησιμοποιήσει
εναλλακτικά τραπεζικά δίκτυα.
Πέραν όμως της καλύτερης εξυπηρέτησης, οι τράπεζες δίνουν και επιπλέον
ουσιαστικά κίνητρα στους πελάτες τους για να αλλάξουν τις συνήθειές τους
μηδενίζοντας τα έξοδα και τις προμήθειες στο μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών
μέσω του Internet Banking. Για παράδειγμα, για την πληρωμή ΦΠΑ και IKA το
κατάστημα χρεώνει τον πελάτη συνήθως με 15 ευρώ, ενώ τα έξοδα είναι μηδενικά
στην περίπτωση που η συναλλαγή εκτελεστεί on line».
1.2.5 Διασκέδαση
1.2.5.1 Μουσική και Internet
H Ευρώπη βρίσκεται πλέον στην παγκόσμια πρωτοπορία όσον αφορά το
«κατέβασμα» ηλεκτρονικών φακέλων με μουσική και προγράμματα εικόνας από το
Internet. Οι Αμερικανοί έχασαν την πρώτη θέση από τον περασμένο Οκτώβριο,
όπως καταδεικνύει έρευνα της εταιρείας μετρήσεων στο Internet Nilsen/NetRating.
5

Ειδικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη που ολοκληρώθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2003,
μόνο η δημοφιλής ιστοσελίδα της εταιρeίας Kαzaa δέχθηκε τον περασμένο
Οκτώβριο 9,35 εκατομμύρια επισκέψεις από την Ευρώπη, ενώ η επίδοση των ΗΠΑ
έφθασε στα 8,24 εκατομμύρια. Αυτό σημαίνει ότι η εικόνα έχει πλέον αντιστραφεί,
αφού οι Αμερικανοί, που ήταν στην κορυφή, δείχνουν τάσεις «κορεσμού».
Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι ότι μεταξύ Μαρτίου και Οκτωβρίου τρέχοντος
έτους στις ΗΠΑ ο μέσος όρος των επισκέψεων στην ιστοσελίδα της Kazaa έφθανε
στα 16 εκατομμύρια.
Στη νέα πραγματικότητα φαίνεται να έχει συμβάλει αποφασιστικά το νέο
νομοθετικό πλαίσιο που εφαρμόζεται στις ΗΠΑ με στόχο την αντιμετώπιση
κρουσμάτων «μαύρης αγοράς» στον χώρο της οπτικοακουστικής βιομηχανίας.
Πράγματι, με την εξάπλωση του Internet οι πολυεθνικές βιομηχανίες κατήγγειλαν
ότι σημειώνεται μεγάλη πτώση στις πωλήσεις ψηφιακών δίσκων και άλλων
παραγωγών.
Ωστόσο στην πιο φιλελεύθερη Ευρώπη η χρήση του Kazaa και των κυριότερων
ανταγωνιστών του eDonkey, WinMX, έχει απογειωθεί. Οι πιο ακραιφνείς χρήστες
των ιστοσελίδων αυτών και ιδίως της πρώτης παραμένουν οι Γερμανοί και
ακολουθούν οι Γάλλοι, οι Ισπανοί και οι Βρετανοί.
1.2.5.2 Υπηρεσία Εικονογραφίας Κατ' Απαίτηση
Μια υπηρεσία η οποία μπορεί να συνδυαστεί είτε με το κομμάτι της εκπαίδευσης,
είτε με τη διασκέδαση. Η υπηρεσία αυτή παρέχει στο χρήστη τη δυνατότητα
αναζήτησης οπτικοακουστικού περιεχομένου του ενδιαφέροντός του και στη
συνέχεια επιλογή, ανάκτηση και παρουσίαση του περιεχομένου αυτού σε
πραγματικό χρόνο στο τερματικό του. Το κεντρικό σύστημα υλοποιείται υπό τη
μορφή ενός εξυπηρετητή (VOD Server), ο οποίος διαθέτει αποθηκευμένη την
οπτικοακουστική πληροφορία.
Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει το υλικό που τον ενδιαφέρει να παρακολουθήσει και
μπορεί να διακόψει την μετάδοση του ανά πάσα στιγμή ή να μετακινηθεί σε κάποιο
άλλο σημείο της μετάδοσης όποτε θέλει. Η ποιότητα της εκπομπής εξαρτάται το
σχήμα κωδικοποίησης του οπτικοακουστικού υλικού, τη διαθέσιμη χωρητικότητα
του δικτύου και τις δυνατότητες του τερματικού του χρήστη.
1.3 Σύγκλιση – Ενσωμάτωση στο Internet
1.3.1 Internet οπουδήποτε
Τα τελευταία χρόνια η τάση στις τηλεπικοινωνίες θέλει το Internet να είναι
διαθέσιμο οπουδήποτε. Σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας που έκανε
το Internet διαθέσιμο μέσα από μια ευρεία γκάμα τερματικών συσκευών όπως Η/Υ,
υπολογιστές παλάμης (PDA), κινητά τηλέφωνα, ψηφιακή τηλεόραση κ.α. είναι
πλέον εφικτό ό,τι έχει σχέση με περιεχόμενο, επικοινωνία και επιχειρηματικότητα
να χρησιμοποιεί το δίκτυο ως βασικό μέσο.
6

Σχήμα 1.1 Internet οπουδήποτε – Για κάθε μορφή κίνησης (Data, voice, Video)
1.3.2 Internet για οτιδήποτε
Η πρόσβαση στο Internet από οπουδήποτε είναι η μια διάσταση της
πραγματικότητας. Η άλλη διάσταση θέλει όλες τις υπηρεσίες να χρησιμοποιούν το
Internet ως βασικό υπόστρωμα.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι παραδοσιακές υπηρεσίες που
χρησιμοποιούσαμε και χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα, πέρασαν σε
αρχιτεκτονικές και τεχνολογίες που βασίζονται στο δίκτυο. Παραδείγματα τέτοιων
υπηρεσιών είναι η κλασσική τηλεφωνία και η τηλεόραση. Στο παρακάτω σχήμα
φαίνεται αυτή η νέα διάσταση των υπηρεσιών.
Σχήμα 1.2 Σύγκλιση τεχνολογιών – Βασισμένη σε IP
7

ΜΕΡΟΣ Α (οικονομική - στατιστική
προσέγγιση)
2. Ανάγκες τυπικών Internet χρηστών
Αρχικά πριν ξεκινήσουμε την οικονομική προσέγγιση του Internet παραθέτοντας
οικονομικά και στατιστικά στοιχεία, είναι χρήσιμο να δούμε το ρόλο που
διαδραματίζει το Internet στην Ελλάδα. Προσπαθούμε δηλαδή να δούμε πώς αυτό
χρησιμοποιείται από τους χρήστες του και για ποιους σκοπούς, δηλαδή τι ζητά ο
καθένας από αυτό το μέσο. Για να μπορέσουμε να προβούμε σε αυτή τη μελέτη θα
πρέπει με κάποιο τρόπο να διαχωρίσουμε τα είδη χρηστών ανάλογα με το πώς
αυτοί χρησιμοποιούν το μέσο αυτό και τις ανάγκες που έχουν. Έτσι μπορούν να
προκύψουν δύο κατηγορίες: ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας.
2.1 Δημόσιος τομέας
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν όλοι οι δημόσιοι οργανισμοί (υπουργεία, δημόσιες
υπηρεσίες), καθώς και πολλοί κρατικοί οργανισμοί (όπως ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ). Στα
μάτια αυτών των οργανισμών το Internet φαίνεται ως ένα νέο εναλλακτικό μέσο
για την επικοινωνία με τους πολίτες. Το Internet έχει πλέον αποκτήσει μεγάλη
δύναμη και χρησιμοποιείται ως μέσο ενημέρωσης
Οι δημόσιοι οργανισμοί χρησιμοποιούν το Internet ως μέσο επικοινωνίας με τον
πολίτη και όχι μόνο. Τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και μεγαλύτερη προσπάθεια
από την πλευρά του κράτους για αλληλεπίδραση με τους πολίτες μέσω του
Internet με σκοπό την αυτοματοποίηση των δοσοληψιών, την εξοικονόμηση
χρόνου και την αποσυμφόρηση του δημόσιου τομέα. Η αυτοματοποίηση
δοσοληψιών καταργεί την ανάγκη για ύπαρξη μεγάλου πλήθους υπαλλήλων για
την εξυπηρέτηση πολιτών και κατά συνέπεια συνεπάγεται σμίκρυνση του
δυναμικού του δημόσιου τομέα, που τα τελευταία χρόνια έχει γιγαντωθεί.
Ο πολίτης μπορεί να υποβάλλει τις ερωτήσεις του με τη χρήση του e-mail ή να
κάνει αιτήσεις για χορήγηση πιστοποιητικών ηλεκτρονικά, χωρίς να χρειάζεται η
φυσική του παρουσία σε κάποια δημόσια υπηρεσία. Με την ύπαρξη του
προγράμματος TAXIS για παράδειγμα είναι πλέον δυνατή ακόμη και η υποβολή
φορολογικών δηλώσεων με ηλεκτρονικό τρόπο.
Επίσης το Internet χρησιμοποιείται και για την επικοινωνία μεταξύ των δημόσιων
υπηρεσιών και οργανισμών. Η επικοινωνία μεταξύ δύο δημόσιων οργανισμών που
μέχρι τώρα αποτελούσε ένα από τα μεγάλα προβλήματα του δημοσίου έχει γίνει
πιο εύκολη και ανέξοδη. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις η όλη διαδικασία
μπορεί να αυτοματοποιηθεί πλήρως με χρησιμοποίηση πλατφόρμων που ευνοούν
τη διαλειτουργικότητα. Και όλα αυτά φυσικά προς όφελος τόσο του πολίτη όσο και
του ίδιου του δημόσιου φορέα.
Εξάλλου στους δημόσιους χρήστες ανήκουν και οι χρήστες των πανεπιστημιακών
και σχολικών ιδρυμάτων. Τόσο οι φοιτητές όσο και οι καθηγητές έχουν ανάγκη για
γρήγορη πρόσβαση σε ηλεκτρονικές διευθύνσεις και βιβλιοθήκες ούτως ώστε να
αντλήσουν πληροφορίες σχετικά με το αντικείμενο που τους ενδιαφέρει. Το
Internet είναι πλέον μια πολύ μεγάλη αποθήκη γνώσης ανοιχτή σε όλους όσους
έχουν πρόσβαση σε αυτό. Συν τοις άλλοις κάθε μέλος της πανεπιστημιακής
κοινότητας, φοιτητής ή καθηγητής, έχει τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με
φοιτητές ή καθηγητές άλλων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Συνεπώς το Internet
8

έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαίδευσης, τουλάχιστον σε πανεπιστημιακό
επίπεδο και γι αυτό το λόγο χρησιμοποιείται και σαν εγκυκλοπαίδεια από τους
χρήστες.
2.2 Ιδιωτικός τομέας
Στον ιδιωτικό τομέα ανήκουν τόσο οι απλοί home users όσο και οι ιδιωτικές
εταιρίες και επιχειρήσεις.
Για μια επιχείρηση το Internet είναι καταρχάς ένα πολύ καλό και αρκετά άμεσο
μέσο διαφήμισης και προώθησης των προϊόντων της. Μάλιστα είναι και σχετικά
ανέξοδο σε σχέση με άλλους τρόπους διαφήμισης. Είναι γεγονός ότι όλο και πιο
σπάνια πλέον παρατηρούμε επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν website. Και αυτό θα
είναι ακόμη πιο έντονο όσο πιο μεγάλη γίνεται η διείσδυση του Internet στον
πληθυσμό, που στην Ελλάδα όπως είδαμε και σε προηγούμενο κεφάλαιο δεν έχει
ούτε καν πλησιάσει τα επίπεδα του δυτικού κόσμου.
Εξάλλου μέσω του Internet μπορεί μια εταιρία να αυτοματοποιήσει την λειτουργία
της αλυσίδας ανεφοδιασμού της (supply chain). Χρησιμοποιώντας web-based
προγράμματα είναι δυνατό να γίνεται αυτόματα η παραγγελία πρώτων υλών ή
προϊόντων από μια επιχείρηση ανεφοδιασμού, όταν διαπιστωθεί ότι τα αποθέματα
έχουν πέσει κάτω από ένα επίπεδο που έχει οριστεί. Όλη αυτή η διαδικασία γίνεται
αυτόματα και χωρίς την παρέμβαση του ανθρώπου.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι η μορφή των επιχειρήσεων στην νέα οικονομία
που έχουμε εισέλθει, αποτελεί ένα δίκτυο που περιλαμβάνει όλους τους business
partners της. Αυτοί μπορεί να είναι προμηθευτές (suppliers), διανομείς
(distributors), εταιρικοί πελάτες και φυσικά οι μεμονωμένοι καταναλωτές.
Εν συνεχεία περνάμε στους απλούς χρήστες, οι οποίοι αποτελούν και την
πλειονότητα των χρηστών Internet. Αυτοί είναι άτομα που ως επί το πλείστον
συνδέονται από το σπίτι τους μέσω μιας απλής dial-up σύνδεσης, τουλάχιστον
όσον αφορά τα σημερινά δεδομένα της Ελλάδας. Κυρίως χρησιμοποιούν το
Internet για προσωπικούς λόγους και όχι για κάποια εργασία και κύριο μέλημά
τους είναι να διαβάσουν το e-mail τους, να ενημερωθούν ίσως για την
επικαιρότητα μέσω site που καταγράφουν τις τελευταίες ειδήσεις και φυσικά η
ψυχαγωγία. Αναλυτικά οι ανάγκες του Έλληνα χρήστη δίνονται στο επόμενο
κεφάλαιο της εργασίας μας, όπου αναλύονται οι λόγοι χρήσης του Internet από
τους σημερινούς χρήστες στην Ελλάδα.
2.2.1 Το Internet και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Ολοένα και περισσότερες μικρομεσαίες εταιρίες εξοικειώνονται με τον κόσμο των
νέων τεχνολογιών, δεδομένου ότι το 2002 παρατηρείται αύξηση στη χρήση της
τεχνολογίας της πληροφορίας από μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, η
χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή αυξήθηκε κατά 4,1% το 2002 σε σύγκριση με
το 2001, ενώ οι συνδέσεις και η παρουσία στο Internet αυξήθηκαν δυναμικότερα:
27,4% και 53,3% αντιστοίχως. Σύμφωνα όμως με τα αποτελέσματα της έρευνας
που εκπονήθηκε για το υπουργείο Οικονομίας, παρατηρείται μείωση στις προθέσεις
απόκτησης ηλεκτρονικού υπολογιστή το επόμενο έτος (από 7,3% το 2001 σε 5,2%
το 2002) και σύνδεσης στο Internet (από 6,4% το 2001 σε 3,7% το 2002).
H έρευνα διενεργήθηκε σε δείγμα 1.800 εταιρειών με εργαζομένους από 1 ως 250
άτομα, με στόχο τα συμπεράσματα να χρησιμοποιηθούν για την καλύτερη
προώθηση των προγραμμάτων και δράσεων της Κοινωνίας της Πληροφορίας που
απευθύνονται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ανάμεσα στους επί μέρους στόχους
περιλαμβάνονται η καταγραφή προβλημάτων και ελλείψεων στην εισαγωγή νέων
9

τεχνολογιών της πληροφορικής στις MME και ο εντοπισμός των τομέων που
χρήζουν περαιτέρω υποστήριξης.
Πάντως, παρ' ότι η χώρα μας υστερεί ως προς την αντίστοιχη εικόνα που κυριαρχεί
στους ευρωπαίους εταίρους μας, καταγράφονται σαφή σημάδια σύγκλισης προς
τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Στη χώρα μας οι MME 11-250 ατόμων
παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά κατοχής ηλεκτρονικών υπολογιστών (92%),
σύνδεσης στο Internet (74%), αλλά και εταιρικής παρουσίας στο Internet (39%).
Οι αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί μέσοι όροι είναι 94%, 83% και 52%. Συγκρίσιμα όμως
στοιχεία με αντίστοιχες ευρωπαϊκές έρευνες υπάρχουν κυρίως σε αυτά τα μεγέθη
επιχειρήσεων και όχι σε επιχειρήσεις κάτω των 10 ατόμων, όπου εντοπίζεται το
πρόβλημα στη χώρα μας. Διότι παραμένει σημαντική η διαφοροποίηση στη χρήση
Internet μεταξύ των επιχειρήσεων 1-10 ατόμων (ποσοστό χρήσης 4% για το
2002) και των επιχειρήσεων με άνω των 11 άτομα (ποσοστό χρήσης 74%).
2.2.1.1 Οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες
Στην έρευνα εξετάστηκε επίσης ο βαθμός ικανοποίησης των εταιρειών από τη
χρήση ηλεκτρονικών υπηρεσιών, ο οποίος είναι υψηλός σε συναλλαγές με το
Δημόσιο και τις τράπεζες. Συγκεκριμένα, με άριστα το δέκα ο μέσος βαθμός
ικανοποίησης των επιχειρήσεων από τις συναλλαγές με το Δημόσιο είναι οκτώ, ενώ
ο μέσος βαθμός ικανοποίησης από τις τράπεζες είναι 8,6. Επίσης υψηλός είναι ο
βαθμός ικανοποίησης από τους παρόχους Internet, ο οποίος είναι 8,3. Επομένως η
διεύρυνση και περαιτέρω βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών σε συνδυασμό
με κατάλληλη και επαρκή ενημέρωση μπορεί να αποτελέσουν καθοριστικό
παράγοντα για την επιτάχυνση και τη διάχυση των νέων τεχνολογιών στις MME. Οι
MME με άνω των 11 εργαζομένους που ήδη χρησιμοποιούν Internet παρουσιάζουν
πολύ υψηλά ποσοστά συναλλαγών on line: συναλλαγές για ΦΠΑ, IKA, Taxis
πραγματοποιούν ποσοστά 52%, 48% και 38% αντιστοίχως των επιχειρήσεων που
διαθέτουν σύνδεση. Το ποσοστό των επιχειρήσεων που κάνουν τραπεζικές on line
συναλλαγές είναι 31%, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για ηλεκτρονικό εμπόριο -
προμήθειες και διάθεση - είναι 14% και 10% αντιστοίχως. Πρέπει να σημειωθεί ότι
αυτά τα ποσοστά χρήσης ηλεκτρονικού εμπορίου είναι συγκρίσιμα με αντίστοιχους
ευρωπαϊκούς μέσους όρους (34% για ηλεκτρονικές προμήθειες και 13% για
ηλεκτρονική διάθεση για το έτος 2002).
Αλλά σημαντικός αριθμός MME (οι πιο μικρές) αντιμετωπίζουν προβλήματα
γνώσεων και ενημέρωσης στις νέες τεχνολογίες και έχουν σημαντικές ανάγκες
υποστήριξης στους τομείς της εκπαίδευσης και της επιμόρφωσης. Υπάρχει δηλαδή
μεγάλο περιθώριο βελτίωσης για τις επιχειρήσεις με προσωπικό κάτω των 10
ατόμων, οι οποίες δηλώνουν άγνοια ή μη ενδιαφέρον για τις νέες τεχνολογίες. Αρα
προκύπτει ανάγκη για περισσότερη ενημέρωση και εκπαίδευση αυτών των
επιχειρηματιών ώστε να μειωθεί η τεχνοφοβία.
2.2.1.2 Οικονομικές ενισχύσεις
Σε απάντηση των δυσκολιών που παρατηρούνται στην ένταξη των πολύ μικρών
επιχειρήσεων στην ψηφιακή οικονομία και στην ουσιαστική αξιοποίηση των
δυνατοτήτων που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες υλοποιείται στο πλαίσιο της
Κοινωνίας της Πληροφορίας (ΚτΠ) δέσμη μέτρων που ενισχύονται άμεσα ή έμμεσα
με συνολικό προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ. Ως το τέλος Ιουλίου το πρόγραμμα της
Κοινωνίας της Πληροφορίας είχε πενταπλασιάσει σε σχέση με πέρυσι το ύψος των
δαπανών, καλύπτοντας το 6,4% του συνόλου. Σημαντικότερο ρόλο για την
ανάπτυξη του προγράμματος θα παίξει η ολοκληρωμένη ενσωμάτωση των
δράσεών του στην παραγωγική διαδικασία, κάτι που θα ισχύσει πρωτίστως για τις
δράσεις των MME:
10

· Το πρόγραμμα «Δικτυωθείτε» αφορά την ενίσχυση των πολύ μικρών
επιχειρήσεων, κάτω των 10 ατόμων - οι οποίες αποτελούν το 97% των
εταιρειών στην Ελλάδα -, για αγορά αρχικού εξοπλισμού (1.000 ευρώ) και
παροχή δωρεάν εκπαίδευσης στον χώρο της επιχείρησης στη χρήση του
Internet.
· Το «Δικτυωθείτε plus», προϋπολογισμού 26 εκατ. ευρώ, το οποίο θα
προκηρύχθηκε τον Σεπτέμβριο 2003 και αφορά τις πολύ μικρές επιχειρήσεις
στις περιφέρειες, με αρχικό στόχο περίπου 200 επιχειρήσεις σε καθεμία από
αυτές.
· Το «Δικτυωθείτε Αγροτών», ύψους 15 εκατ. ευρώ, έχει αντίστοιχους
στόχους αλλά απευθύνεται σε αγροτικές επιχειρήσεις. H δράση αυτή
αναμένεται ότι θα προκηρυχθεί σύντομα, με στόχο τη συμμετοχή 11.000
νέων αγροτών.
· Συμπληρωματικό έργο τού «Δικτυωθείτε» είναι και το «Εκπαιδευτείτε για να
δικτυωθείτε», ύψους 22 εκατ. ευρώ.
· Το πρόγραμμα «Επιχειρείτε Ηλεκτρονικά» αφορά τις MME 10-250 ατόμων
και έχει στόχους την προώθηση της ηλεκτρονικοποίησης των λειτουργιών
των επιχειρήσεων, την προώθηση του ηλεκτρονικού επιχειρείν και την
αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους.
11

3. Στατιστικά χρήσης Internet
3.1 Γενικά ιστορικά στοιχεία στην Ελλάδα (έως το
2000)
Η Ιστορία του Internet στην Ελλάδα ξεκινά το 1984 από το ΙΤΕ (Ινστιτούτο
Έρευνας και Τεχνολογίας) της Κρήτης. Η εξάπλωσή του όμως αρχίζει το 1992
όπου αριθμούσε 200 μόνο χρήστες, ενώ το 2001 αριθμούσε περίπου τις 800 χιλ.
ηλικίας από 18 και άνω που αντιστοιχεί σε ποσοστό 10,4% του Ελληνικού
πληθυσμού.
Έτος Αριθμός
Υπολογιστών
1992 200
1993 800
1994 4.000
1996 13.000
1998 > 100.000
2001 ≈ 800.000
Πίνακας 3.1 Αρ. Η/Υ συνδεδεμένων στο Ιnternet στην Ελλάδα
3.2 Συγκριτικά στοιχεία τελευταίας 3τιας στην
Ελλάδα (2000 - 2003)
Για την ανάλυση του παρόντος κεφαλαίου χρησιμοποιήθηκε η «Εθνική Έρευνα για
τις Νέες Τεχνολογίες και την Κοινωνία της Πληροφορίας» που πραγματοποίησε το
Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών. Οι λόγοι που χρησιμοποιήθηκε η παρούσα
έρευνα έναντι άλλων αφορούν τη μεθοδολογία συλλογής των στοιχείων και σε
καμία περίπτωση δεν έχουν να κάνουν με λόγους αξιοπιστίας, αφού στοιχεία και
από άλλες έρευνες χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση.
Προτού προχωρήσουμε σε λεπτομερέστερη ανάλυση των στοιχείων της έρευνας
θεωρείται σκόπιμο να δοθούν κάποια βασικά ποσοτικά μεγέθη που θα μας
επιτρέψουν να κατανοήσουμε βαθύτερα την εξέλιξη της αγοράς Internet.
έτος Ποσοστό Αρ. χρηστών τυπικό σφάλμα των εκτιμήσεων
2002 19,3% 1.704.936 (+/- 1,6)
2001 10,1% 892.220 (+/- 0,8)
Πίνακας 3.2 Χρήση Internet στον γενικό πληθυσμό > 15 ετών
Μέσος όρος ωρών χρήσης Internet:
2002  6,3 ώρες την εβδομάδα
έτος ποσοστό
2002 66,8%
2001 50,0%
Πίνακας 3.3 Ποσοστό χρηστών Internet στο σύνολο των χρηστών Η/Υ
12

έτος Ποσοστό Αρ. κωδικών τυπικό σφάλμα των εκτιμήσεων
2002 12,5% 1.104.233 (+/-1,3)
2001 6,2% 551.233 (+/-0,6)
Πίνακας 3.4 Κατοχή προσωπικού κωδικού email
έτος Ποσοστό Αρ. συνδρομών τυπικό σφάλμα των εκτιμήσεων
2002 9,2% 812.716 (+/-1,1)
2001 5,4% 475.262 (+/-0,6)
Πίνακας 3.5 Κατοχή προσωπικής συνδρομής στο Internet
έτος Ποσοστό Αρ. συνδέσεων τυπικό σφάλμα των εκτιμήσεων
2002 13,4% 429.314 (+/-1,3)
Πίνακας 3.6 Κατοχή σύνδεσης στο Internet νοικοκυριά
Ποσοστό συνδέσεων Internet στο σύνολο των νοικοκυριών με κατοχή Η/Υ
2002  45,9%
έτος Ποσοστό Αρ. συνδέσεων τυπικό σφάλμα των εκτιμήσεων
2002 8,4% 269.122 (+/-1,1)
Πίνακας 3.7 Πρόθεση σύνδεσης στο Internet στα νοικοκυριά
3.2.1 Αριθμός χρηστών
Ο αριθμός των χρηστών Internet έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2001 και ανέρχεται
σύμφωνα με εκτιμήσεις στους 1,704,936. Ακόμα και με την χρήση του τυπικού
σφάλματος γνωρίζουμε ότι ο αριθμός των ελλήνων χρηστών Internet υπολογίζεται
κάπου μεταξύ 1,567,278 και 1,842,594 χρηστών. Ο αριθμός αυτός υπολογίζεται
για το σύνολο του πληθυσμού ηλικίας άνω των δεκαπέντε ετών. Σε σύγκριση με το
2001 έχουμε μια αύξηση στη τάξεως του 91,1%, ποσοστού πραγματικά
εντυπωσιακού αν αναλογιστεί κανείς ότι ο αντίστοιχος ρυθμός μεταβολής ήταν για
το 2001/2000 38% και για το 2000/1999 33%.
ΑΡΙΘΜΟΣ ΧΡΗΣΤΩΝ INTERNET
892.220
1.704.936
2.000.000
1.500.000
1.000.000
500.000
0
2001 2002
Διάγραμμα 3.1 Αριθμός χρηστών Internet
13

Ο αριθμός των Ελλήνων χρηστών Internet ως ποσοστό του συνολικού πληθυσμού
(άνω των δεκαπέντε ετών) ανέρχεται σε 19,3% έναντι 10,1% που ήταν το 2001.
ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
80,70%
19,30%
όχι ναί
Διάγραμμα 3.2 Εκτιμώμενο ποσοστό Ελλήνων χρηστών Internet
Αξίζει να ελέγξουμε το ποσοστό των Ελλήνων χρηστών Internet από το κομμάτι
εκείνο του πληθυσμού που έχει στην κατοχή του Η/Υ. Βλέπουμε ότι το 66,8%
χρησιμοποιεί το Internet γεγονός που μας επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι δύο
στους τρεις κατόχους Η/Υ διαθέτουν πρόσβαση σε αυτό.
ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
(χρήστες Η/Υ)
66,80%
33,20%
ναί όχι
Διάγραμμα 3.3 Εκτιμώμενο ποσοστό Ελλήνων χρηστών Internet (χρήστες Η/Υ)
Τέλος μπορούμε να δούμε την αυξητική τάση χρήσης Internet στο σύνολο του
πληθυσμού καθώς και στους χρήστες Η/Υ μεταξύ των ετών 2001 – 2002. Τα
ποσοστά εκείνων που απαντούν θετικά στη χρήση του Internet είναι αυξανόμενα
με ρυθμούς 91,1% και 33% αντιστοίχως.
ΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 2002-2001
10,1
19,3
89,9 80,7
100
50
0
ΝΑΙ ΟΧΙ
2001 2002
Διάγραμμα 3.4 Χρήση Internet 2002 - 2001
14

3.2.2 Τόπος χρήσης
Κατά την έρευνα μας για το έτος 2002 παρατηρήσαμε ότι στις απαντήσεις σχετικά
με τον τόπο χρήσης του Internet υπάρχει μεγαλύτερη διασπορά από οποιαδήποτε
άλλη χρονιά. Αυτό μας ωθεί στο να σκεφτούμε ότι οι εναλλακτικοί τόποι χρήσης
του Internet έχουν αυξηθεί ως λογικό αποτέλεσμα της διευρυμένης χρήσης του.
Αν προσέξουμε θα διαπιστώσουμε ότι οι νέοι χώροι είναι αυτοί στους οποίους
κυρίως συχνάζει κόσμος μικρής σχετικά ηλικίας. Οι τόποι χρήσης του Internet το
2002 είναι:
α/α Τόπος Χρήσης
1 Μόνο στο σπίτι
2 Μόνο στη δουλειά
3 Στο σπίτι & στη δουλειά
4 Μόνο στο Σχολείο /Πανεπιστήμιο /Βιβλιοθήκη
5 Μόνο στο Internet café
6 Στο σπίτι & στο Σχολείο /Πανεπιστήμιο /Βιβλιοθήκη
7 Στο Σχολείο /Πανεπιστήμιο /Βιβλιοθήκη & σε Internet café
8 Μόνο σε σπίτια φίλων /συγγενών
9 Αλλού
10 Στο σπίτι & σε Internet café
11 Στη δουλειά & σε Internet café
12 Στη δουλειά & στο Σχολείο /Πανεπιστήμιο /Βιβλιοθήκη
Πίνακας 3.8 Τόπος χρήσης
ΤΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ INTERNET 2002
33,70%
22,10%
14,30%
9,50%
6,90% 6,50%
2,70% 2,10% 0,80% 0,80% 0,40% 0,00%
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
% στο σύνολο Xρηστών Internet
Διάγραμμα 3.5 Τόπος χρήσης
Όσον αφορά τους κύριους χώρους χρήσης του Internet, βλέπουμε ότι το 33,7%
των χρηστών Internet κάνει χρήση αποκλειστικά στο σπίτι, το 22,1% αποκλειστικά
στη δουλειά ενώ το 14,3% κάνει χρήση και στο σπίτι και στη δουλειά. Όσον αφορά
εναλλακτικούς χώρους χρήσης Internet όπου παρατηρείται μία εμφανής διάχυση
έχουμε ότι το 9,5% κάνει χρήση αποκλειστικά στο Σχολείο /Πανεπιστήμιο
/Βιβλιοθήκη, το 6,5% στο σπίτι και στο σχολείο και ένα 6,9% μόνο σε Internet
café.
Για να μπορέσουμε να εξάγουμε χρήσιμα χρονολογικά συμπεράσματα θα
ελέγξουμε τις μεταβολές στον τόπο χρήσης του Internet σε σχέση με τους κύριους
τόπους χρήσης κατά το έτος 2001.
15

ΤΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ INTERNET 2001-2002
50,20%
22,50%
14,50%
5,20% 3,10%
63,10%
36,80%
18,70%
10,80%
2,90%
ΣΠΙΤΙ ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ-ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΛΠ INTERNET CAFÉ ΑΛΛΟΥ
2001 2002
Διάγραμμα 3.6 Τόπος χρήσης Internet 2001 - 2002
Όπως μπορούμε να δούμε όλες οι επιμέρους κατηγορίες έχουν αυξητική τάση το
2002 εκτός της κατηγορίας «ΑΛΛΟΥ» που είναι φυσικό λόγο της μεγαλύτερης
διασποράς των αποτελεσμάτων τη χρονιά αυτή.
3.2.3 Χρόνος χρήσης
Η Ελλάδα είναι μια από εκείνες τις χώρες που σχετικά πρόσφατα οι νέες
τεχνολογίες ξεκίνησαν να έχουν διείσδυση σε μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού της.
Εξαιτίας αυτού εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλο ποσοστό νέων χρηστών Internet
αν και έχει αρχίσει να μειώνεται ως ποσοστό του συνόλου των χρηστών. Στο
παρακάτω διάγραμμα δίνεται μια εικόνα της χρονικής κατανομής της χρήσης
Internet για το 2001 και το 2002.
ΧΡΟΝΟΣ ΧΡΗΣΗΣ INTERNET
15%
29% 29%
21%
5%
11%
21%
31%
7%
31%
Τελευταίο
Εξάμηνο
Τελευταίο
Χρόνο
Τελευταία
Δύο Χρόνια
Τρία εώς
Πέντε Χρόνια
Πάνω από
Πέντε Χρόνια
2001 2002
Διάγραμμα 3.7 Χρόνος χρήσης Internet 2001 - 2002
Αξίζει όμως να δούμε και την καθημερινή χρήση του Internet. Το 28% των
Ελλήνων χρηστών κάνει καθημερινή χρήση του Internet, το 33% το χρησιμοποιεί
μία – δύο φορές την εβδομάδα ενώ το 29% το χρησιμοποιεί τρεις με πέντε φορές
την εβδομάδα. Τα αντίστοιχα επίπεδα χρήσης για το 2001 ήταν 35% για
καθημερινή χρήση, 25% για μία – δύο φορές την εβδομάδα και 27% για τρεις με
πέντε φορές την εβδομάδα. Διαγραμματικά:
16

ΧΡΟΝΟΣ ΧΡΗΣΗΣ
35%
28% 25% 27% 33% 29%
40%
30%
20%
10%
0%
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ ΜΙΑ - ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΤΗΝ
ΕΒΔΟΜΑΔΑ
ΤΡΕΙΣ - ΠΕΝΤΕ ΦΟΡΕΣ ΤΗΝ
ΕΒΔΟΜΑΔΑ
2001 2002
Διάγραμμα 3.8 Χρόνος χρήσης Internet 2001 - 2002
Εκτός του αριθμού επισκέψεων στο Internet, πρέπει να εξετάσουμε και την
παραμονή σε αυτό.
ΩΡΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΤΟ INTERNET
15,10%
29,80%
13,40%
3,00%
27,90%
7,30%
3,50%
<1 ώρα 1-2 ώρες 3-5 ώρες 6-10 ώρες
11-14 ώρες 15-21 ώρες >21 ώρες
Διάγραμμα 3.9 Ώρες απασχόλησης ανά εβδομάδα στο Internet
Είναι σημαντικό στατιστικό στοιχείο ότι ο μέσος εβδομαδιαίος χρόνος χρήσης
Internet ανέρχεται σε 6,3 ώρες για το 2002.
3.2.4 Λόγοι χρήσης Internet
Οι Έλληνες χρησιμοποιούν το Internet για έναν συνεχώς αυξανόμενο αριθμό
εφαρμογών. Το 20,5% δηλώνει ως κυριότερο λόγο χρήσης το ηλεκτρονικό
ταχυδρομείο ενώ το ίδιο περίπου ποσοστό δηλώνει ως κύριο λόγο την αναζήτηση
πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες ή ψυχαγωγία. Το 13,4% δηλώνει κύριο
λόγο χρήσης την ενημέρωση ενώ ένα 1,6% χρησιμοποιεί το Internet για αγορές. Η
εκτίμηση του Υπουργείου Οικονομικών και τις Κοινωνίας της Πληροφορίας από τα
παραπάνω νούμερα αλλά και τον αριθμό εφαρμογών του Internet είναι ότι
βρισκόμαστε σε ικανοποιητικά επίπεδα, δεδομένου του ρυθμού διείσδυσης και ότι
αναμένεται «περαιτέρω ώθηση στην δυναμική ανάπτυξης της χρήσης του Internet
στην Ελλάδα, παράλληλα με την βελτίωση της παροχής υπηρεσιών στο Internet».
Οι κυριότεροι λόγοι χρήσης του Internet καθώς και η διαγραμματική τους ανάλυση
είναι:
17

ΛΟΓΟΙ ΧΡΗΣΗΣ
20,50%
13,40%
19,10%
1,30%
1,60%
0,80%
1,20%
1,60%
8,10%
10,60%
2,40%
8,30%
0,40%
1,50%
3,30%
1,60%
4,40%
0,20%
17
15
13
11
9
7
5
3
1
Διάγραμμα 3.10 Λόγοι χρήσης
Εκτός των Λόγων Χρήσης του Internet πρέπει να εξετάσουμε και τους Λόγους Μη
Χρήσης του. Η υπό εξέταση κατηγορία είναι αυτή των κατόχων Η/Υ. Οι κυριότεροι
λόγοι είναι:
α/α Λόγος Μη Χρήσης
1 Δεν υπάρχει σύνδεση
2 Δεν το χρειάζομαι
3 Δεν με ενδιαφέρει
4 Δεν έχω ασχοληθεί ποτέ με το Internet
5 Είναι πολύ ακριβό
6 Δεν υπάρχει Η/Υ
7 Η χρήση του είναι δύσκολη
8 Υπάρχουν προβλήματα με τους ISP
9 Άλλος λόγος
10 ΔΑ/ΔΓ
Πίνακας 3.9 Λόγοι μη χρήσης
ΛΟΓΟΙ ΜΗ ΧΡΗΣΗΣ INTERNET
30,90%
22,90%
16,50%
11,80%
8,90%
2,50% 2,10% 0,40%
3,40% 1,30%
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Διάγραμμα 3.11 Λόγοι μη χρήσης
Το 31% περίπου δίνει ως κύριο λόγο μη χρήσης του Internet την έλλειψη
σύνδεσης, ένα 50% (κατηγορίες 1-2-3) δηλώνει πως δεν το χρειάζεται ενώ το 9%
το θεωρεί ακριβό. Από τις απαντήσεις που έχουμε στη διάθεση μας μπορούμε να
18

εξάγουμε το συμπέρασμα πως η μη χρήση του Internet είναι κατά κύριο λόγο θέμα
άγνοιας ή έλλειψης κατάλληλων εφαρμογών που θα μπορούσαν να τραβήξουν το
ενδιαφέρον αυτή της μερίδας χρηστών Η/Υ.
3.2.5 Κατανομή χρήσης
Προχωράμε σε ανάλυση δεικτών χρήσης για ομάδες με διαφορετικά δημογραφικά
χαρακτηριστικά για να δούμε τις διαφοροποιήσεις σε σχέση με τους ανωτέρω
συνολικούς δείκτες χρήσης.
3.2.5.1 Κατά φύλο
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑ ΦΥΛΟ
24,20%
19,30%
12,00% 14,60%
10,10%
8,30%
2001 2002
άνδρες μέσος όρος γυναικες
Διάγραμμα 3.12 Κατανομή κατά φύλο
Η χρήση του Internet, όπως βλέπουμε, είναι για τους άνδρες 12% το 2001 και
24,2% το 2002 ενώ τα αντίστοιχα νούμερα για τις γυναίκες είναι 8,3% και 14,6%.
Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι ο ρυθμός αύξησης της χρήσης του Internet για τους
άνδρες είναι 102,5% ενώ για τις γυναίκες 75,9% γεγονός που οδηγεί στην αύξηση
του ψηφιακού χάσματος κατά φύλο για το 2002. Αξίζει να σημειώσουμε ότι
παρόμοια τάση παρουσιάζεται και στην Ε.Ε.
3.2.5.2 Κατά Ηλικία
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑ
0,30% 0,80%
16,90%
44,10% 44,50%
29,30%
16,80%
10,20%
3,70%
0,90%
20,20%
25,80%
16,90%
13,40%
6,60%
50,00%
45,00%
40,00%
35,00%
30,00%
25,00%
20,00%
15,00%
10,00%
5,00%
0,00% 2,30% >4 5-9
ετών
10-14
ετών
15-17
ετών
18-24
ετών
25-34
ετών
35-44
ετών
45-54
ετών
55-64
ετών
>65
2002 2001
Διάγραμμα 3.13 Κατανομή κατά ηλικία
19

Όπως είχε επισημανθεί και πιο πάνω οι κυρίαρχες ηλικίες στην χρήση του Internet
είναι αυτές από 15 έως 24 ετών. Οι ρυθμοί αύξησης της χρήσης σε αυτές τις δύο
κατηγορίες, 15-17 ετών και 18-24 ετών, ανέρχονται σε 118,3% και 72,5%
αντιστοίχως. Για ηλικίες πάνω των 55 ετών τα ποσοστά κυμαίνονται σε 3,7% για
το 2002 και 2,3% για το 2001 παρουσιάζοντας αύξηση της τάξεως του 65%. Για
ηλικίες πάνω των 65 ετών οι διαφορές είναι απειροελάχιστες και για αυτό δύσκολα
μετρήσιμες.
Τέλος σημειώνεται ότι στην παρούσα έρευνα έγινε πρώτη φορά καταγραφή της
χρήσης Internet για ηλικίες μικρότερες των 15 ετών.
3.2.5.3 Κατά Εισόδημα
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ
ΕΙΣΟΔΗΜΑ
1,80% 3,70%
18,40%
12,40%
33,30%
22,40%
40,70%
36,40%
23,40%
10,50% 11,20%
3,30%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
<440 440-880 880-1467 1467-2054 >2054 ΔΑ/ΔΓ
ΕΥΡΩ
2001 2002
Διάγραμμα 3.14 Κατανομή κατά συνολικό μηνιαίο οικογενειακό εισόδημα
Παρατηρούμε ότι η χρήση του Internet αυξήθηκε σε όλες τις εισοδηματικές
κατηγορίες, από τις υψηλότερες μέχρι και τις χαμηλότερες. Αν παρατηρήσουμε
τους ρυθμούς αύξησης της χρήσης θα δούμε ότι για τα χαμηλότερα εισοδήματα
(<440) είναι 27%, ρυθμός υψηλότερος από αυτόν των υψηλών εισοδημάτων
(>2054) που είναι 11,7%. Τα μεσαία εισοδήματα (880-1467 και 1467-2054)
παρουσιάζουν αύξηση της τάξεως του 48% περίπου το καθένα ενώ εντυπωσιακή
είναι η αύξηση χρήσης για τα εισοδήματα από 440 έως 880 ευρώ που φτάνει στο
183%.
Επειδή είναι συναφές πρέπει να εξετάσουμε και τις κύριες ασχολίες των χρηστών
του Internet. Είναι προφανές ότι οι κύριες κατηγορίες είναι οι Εργαζόμενοι και οι
Μαθητές – Φοιτητές.
ΑΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ INTERNET
7,10%
27,00%
63,50%
2,40%
Άλλες περιπτώσεις Μαθητής-Φοιτητής
Εργαζόμενος Συνταξιούχος
20

Διάγραμμα 3.15 Ασχολία χρηστών Internet
3.2.5.4 Κατά Επίπεδο Εκπαίδευσης
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
0,70%
9,70%
31,80%
20,60%
43,80%
0,90%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
Πρωτοβάθμια Δευτεροβάθμια Τριτοβάθμια
2001 2002
Διάγραμμα 3.16 Κατανομή κατά επίπεδο εκπαίδευσης
Παρατηρούμε ότι υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ψηφιακό χάσμα ανάμεσα στις διάφορες
βαθμίδες εκπαίδευσης, το οποίο μάλιστα όπως φαίνεται οξύνεται με την πάροδο
του χρόνου.
3.2.5.5 Κατά Θέση στην Απασχόληση
Η κατηγορία Μη Ενεργού πληθυσμού περιλαμβάνει τις νοικοκυρές, τους
συνταξιούχους, τους φοιτητές, τους μαθητές και άλλους. Αν και το ψηφιακό χάσμα
στην κατηγορία αυτή μειώνεται συνεχώς πρέπει να παρατηρήσουμε ότι σε κάποιες
υποκατηγορίες, όπως οι νοικοκυρές και οι συνταξιούχοι, τα ποσοστά χρήσης είναι
πάρα πολύ χαμηλά, τις τάξεως του 1% και 3% αντιστοίχως, όταν συνολικά η
κατηγορία αυτή παρουσίασε αύξηση της τάξεως του 130% σε σχέση με το 2001.
ΕΞΕΛΙΞΗ ΧΡΗΣΗΣ INTERNET ΚΑΤΑ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ
ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 2001-2002
6,70%
14,50%
8,50%
15,40%
18,70%
23,70%
ΕΝΕΡΓΟΙ ΑΝΕΡΓΟΙ ΜΕ ΕΝΕΡΓΟΙ
2001 2002
Διάγραμμα 3.17 Εξέλιξη χρήσης κατά θέση στην απασχόληση
21

3.2.5.6 Κατά Αστικότητα
ΕΞΕΛΙΞΗ ΧΡΗΣΗΣ INTERNET ΚΑΤΑ ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ
4,30%
23,50%
6,20% 9,70%
13,90%
15,80%
Αστικά Ημιαστικά Αγροτικά
2001 2002
Διάγραμμα 3.18 Εξέλιξη χρήσης κατά θέση στην απασχόληση
Οι ημιαστικές και αγροτικές περιοχές παρουσιάζουν εντυπωσιακούς ρυθμούς
αύξησης της χρήσης του Internet, της τάξεως του 154,8% και 125,6%
αντιστοίχως. Αντίθετα οι αστικές περιοχές παρουσιάζουν αύξηση περίπου κατά
70% γεγονός που καταδεικνύει την διάχυση των νέων τεχνολογιών στο σύνολο
της χώρας.
3.3 Συγκριτικά Στατιστικά Στοιχεία
3.3.1 Για την Ε.Ε.
ΕΞΕΛΙΞΗ ΧΡΗΣΗΣ INTERNET ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΕ
40,00%
46,00% 51,00%
66,00%
67,50%
49,60%
19,30%
5,50% 7,30% 10,10%
1999 2000 Ιούνιος 2001 Ιούνιος 2002 2003 2004
Μέσος όρος ΕΕ Ελλάδα Σενάριο 1 Ελλάδα Σενάριο 2
Expon. (Ελλάδα Σενάριο 2) Expon. (Ελλάδα Σενάριο 1) Expon. (Μέσος όρος ΕΕ)
Διάγραμμα 3.19 Εξέλιξη χρήσης σε Ελλάδα και ΕΕ
Τον Ιούνιο του 2002 ο μέσος όρος χρήσης του Internet ανήλθε σε 51%,
παρουσιάζοντας αύξηση της τάξεως του 11% έναντι του 2001 που είχε μέσο όρο
χρήσης 46%. Στο 2004 παρουσιάζεται η προβλεπόμενη διείσδυση χρήσης που
σύμφωνα με την Eurobarometer θα είναι 66%.
Για την Ελλάδα υπάρχουν δύο προβλεπόμενα σενάρια για την εξέλιξη της
διείσδυσης της χρήσης του Internet στα επόμενα χρόνια. Σε όσους τα
προβλεπόμενα νούμερα φαίνονται μη ρεαλιστικά, ας αναλογιστούν τον
υπερδιπλασιασμό του 2002 και ας έχουν υπόψιν τους ότι σε γενικές γραμμές ο
ρυθμός αύξησης της χρήσης είναι υψηλότερος στην Ελλάδα από την υπόλοιπη Ε.Ε.
Αυτό καταδεικνύει και η γραμμή τάσης στο διάγραμμα.
Τέλος ας εξετάσουμε τα είδη σύνδεσης στα νοικοκυριά για το έτος 2002.
Παρατηρούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται πολύ κοντά στα Ευρωπαϊκά νούμερα με μόνη
εξαίρεση τις συνδέσεις ADSL που παρουσιάζεται σοβαρή υστέρηση. Το γεγονός
αυτό εξηγείται από την καθυστέρηση εισαγωγής αυτής της τεχνολογίας και
αντικατροπτίζεται από τον υψηλό αριθμό συνδέσεων ISDN.
22

ΕΙΔΟΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ INTERNET ΣΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ 2002
19,40%
0,70%10% 1,50%15%
78,40%
16%
72%
Απλή Τηλεφωνική
Γραμμή
ISDN ADSL Άλλο
ΕΛΛΑΔΑ Ε.Ε.
Διάγραμμα 3.20 Είδος σύνδεσης στα νοικοκυριά 2002
3.3.2 Για τις Ηνωμένες Πολιτείες
Σε βασικό επικοινωνιακό εργαλείο έχει εξελιχθεί το Internet όπου αποτελεί πλέον
το βασικό μέσον επικοινωνίας και ενημέρωσης των ανθρώπων που επηρεάζουν την
κοινή γνώμη λόγω της εργασιακής, της κοινωνικής, της πολιτικής ή της
συνδικαλιστικής δράσης τους, σύμφωνα με τελευταία έρευνα που διενήργησε στις
Ηνωμένες Πολιτείες ο φορέας αναλύσεων και δημοσκοπήσεων Roper ASW για
λογαριασμό του δημοσιογραφικού οργανισμού που εκδίδει την εφημερίδα «The
Washington Post».
Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι «σημαίνουσες προσωπικότητες», σύμφωνα με
την ορολογία που προτίμησαν οι ερευνητές, χρησιμοποιούν το Internet
καθημερινά για την πληροφόρηση, αλλά και την επαφή τους με τον υπόλοιπο
κόσμο. Ειδικότερα, τα στοιχεία έδειξαν ότι τουλάχιστον το 95% απευθύνεται στις
υπηρεσίες του Internet τουλάχιστον μία φορά την ημέρα, ενώ το 82% κάνει
πολλαπλή χρήση. Έξι στους δέκα αφιερώνουν τουλάχιστον μία ώρα στο Internet,
παραπάνω από ό,τι καταναλώνουν στην παρακολούθηση άλλων ηλεκτρονικών
μέσων, όπως η τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Ωστόσο σημαντική είναι η μερίδα
που ασχολείται πάνω από δύο ώρες με το Internet.
Από τις απαντήσεις των ερωτηθέντων προέκυψε ότι σε ποσοστό 86% οι άνθρωποι
που επηρεάζουν την κοινή γνώμη αναζητούν προς επίσκεψη νέες ηλεκτρονικές
«τοποθεσίες». Το 85% ψάχνει τι να αγοράσει μέσω του υπολογιστή. Το Internet
έρχεται στη δεύτερη θέση για την πολιτική τους ενημέρωση, μετά τις εφημερίδες,
που εξακολουθούν να κρατούν σταθερά τα πρωτεία στις πιο υψηλές
κοινωνικοοικονομικές ομάδες του αμερικανικού πληθυσμού.
Ειδικότερα, τα ποσοστά ενδιαφέροντος για το περιεχόμενο των ιστοσελίδων έχουν
ως ακολούθως: πολιτικά και κυβερνητικά νέα 79%, ηλεκτρονικοί υπολογιστές
59%, εστιατόρια 58%, ειδικοί δικτυακοί κόμβοι 58%, καριέρα 56%, προορισμοί
διακοπών 43%, επενδύσεις 38%.
Από την έρευνα προκύπτει ότι ολοένα και περισσότερο οι «σημαίνοντες» εξαρτούν
ακόμη και την καθημερινότητά τους από τις υπηρεσίες που προσφέρει το Internet.
Έτσι, η μανία τους δεν περιορίζεται μόνο στην «πλοήγηση» κατά τη διάρκεια της
παραμονής στον χώρο της εργασίας τους. Πάνω από τα δύο τρίτα της
συγκεκριμένης «ομάδας» έχουν βασική σύνδεση και στο σπίτι και ασχολούνται με
το Internet ακόμη και τις λίγες ώρες που παραμένουν εκεί. Ο υπολογιστής έχει
αναγορευθεί, στην πραγματικότητα, μέλος της οικογένειας.
23

3.4 Γενικά Σχόλια / Συμπεράσματα
o Το 19,3% κάνει χρήση του Internet, δηλαδή ένας στους πέντε Έλληνες.
o Το ποσοστό των χρηστών Η/Υ που χρησιμοποιούν το Internet αυξήθηκε στο
67% το 2002, έναντι 50% που ήταν το 2001.
o Η ηλικιακή κατηγορία 15-24 ετών χρησιμοποιεί το Internet περισσότερο από
οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ή άλλη κατηγορία του πληθυσμού. Το 2002 πέντε
στους έντεκα νέους χρησιμοποιεί το Internet.
o Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά καταγράφεται η χρήση του
Internet για τις ηλικίες 5-9 ετών και 10-14 ετών. Από τα στοιχεία προκύπτει ότι
τέσσερα στα έντεκα παιδιά ηλικίας 10-14 ετών χρησιμοποιεί το Internet.
o Παρόλο που εμφανίζονται διαφορές στη χρήση του Internet μεταξύ των
διαφορετικών ομάδων του πληθυσμού ανάλογα με το επίπεδο εισοδήματος, το
επίπεδο εκπαίδευσης κτλ παρατηρούμε ότι (α) η διείσδυση του Internet
αυξάνεται σε όλο το εύρος των υποκατηγοριών του πληθυσμού και (β) οι
υποκατηγορίες με την μικρότερη διείσδυση το 2001, παρουσιάζουν
υψηλότερους ρυθμούς αύξησης το 2002 από το μέσο ρυθμό αύξησης. Αυτό
συνεπάγεται μια σημαντική τάση μείωσης του ψηφιακού χάσματος στις
διαφορετικές δημογραφικές κατηγορίες.
o Το επίπεδο εκπαίδευσης αποτελεί έναν από τους πιο προσδιοριστικούς
παράγοντες χρήσης του Internet. Κατά το 2002 την μεγάλη ώθηση έδωσαν τα
άτομα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όπου κάνουν χρήση δύο στους δέκα.
Σταθερά υψηλή χρήση κάνουν τα άτομα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (τέσσερις
στους δέκα).
o Οι χρήστες στις ημιαστικές και στις αγροτικές περιοχές παρουσιάζουν
εντυπωσιακούς ρυθμούς επέκτασης, σε σχέση με τους σταθερά υψηλούς
ρυθμούς των αστικών κέντρων.
o Μοναδική εξαίρεση στις παραπάνω τάσεις αποτελεί η αύξηση του ψηφιακού
χάσματος κατά φύλο. Η αύξηση της χρήσης Internet στις γυναίκες είναι αρκετά
μικρότερη από αυτήν των ανδρών.
o Το Internet χρησιμοποιείται για ένας συνεχώς αυξανόμενο αριθμό εφαρμογών.
Δύο στους δέκα χρήστες του δηλώνουν ως κύριο λόγο χρήσης το e-mail, ενώ
το ίδιο ποσοστό δηλώνει ως κύριο λόγο την αναζήτηση πληροφοριών για
προϊόντα, υπηρεσίες ή ψυχαγωγία. Δύο στους δεκαπέντε δηλώνουν ως κύριο
λόγο την ενημέρωση (νέα, καιρός, αθλητικά, ένας στους εξήντα δύο τις αγορές
προϊόντων, ενώ στα ίδια επίπεδα είναι και μια σειρά άλλων εφαρμογών
(τραπεζικές συναλλαγές, χρήση υπηρεσιών δημοσίου, και άλλα). Παρά την
μικρή διείσδυση που εμφανίζουν σήμερα τέτοιες υπηρεσίες, έχει αυξηθεί
σημαντικά ο αριθμός των δραστηριοτήτων για τις οποίες γίνεται καταγραφή
χρήσης στον γενικό πληθυσμό.
o Τρεις στους έντεκα κάνουν καθημερινά χρήση του Internet, ενώ ο μέσος όρος
ωρών χρήσης την εβδομάδα στο σύνολο των χρηστών ανέρχεται σε 6,3 ώρες.
o Από τους Έλληνες που χρησιμοποιούν Η/Υ αλλά όχι το Internet, τρεις στους
δέκα αναφέρουν ως κύριο λόγο την έλλειψη σύνδεσης ενώ πέντε στους δέκα
είτε ότι δεν το χρειάζονται, είτε ότι δεν τους ενδιαφέρει, είτε ότι δεν έχουν
ασχοληθεί ποτέ με αυτό.
o Τα νοικοκυριά συνδέονται στο Internet σχεδόν αποκλειστικά μέσω
τηλεφωνικής επιλογής (dial-up). Το 78% συνδέεται με απλή τηλεφωνική
σύνδεση, το 19,4% με σύνδεση ISDN, ενώ μόλις το 0,7% με σύνδεση ADSL.
24

4. Βασικοί «παίκτες» στην Ελληνική αγορά
4.1 Συγκριτική αποτύπωση μεριδίου τους στην αγορά
Η πρώτη σύνδεση της Ελλάδας με το Internet έγινε το 1989, οπότε το Ινστιτούτο
Τεχνολογικών Ερευνών (ΙΤΕ) συνδέθηκε με την Γαλλία(Σοφία-Αντίπολις). Ωστόσο
η παροχή υπηρεσιών Internet σε πολίτες δεν έγινε παρά το 1994. Οι πρώτες
εταιρίες (ISPs) που δραστηριοποιήθηκαν στο χώρο αυτό στην Ελλάδα ήταν η
Ηellas on Line (HOL) και η Forthnet. H Forthnet μάλιστα ιδρύθηκε εν μέρει από το
ITE. Στην συνέχεια παρείσφρησαν στην αγορά και άλλες εταιρίες με αποτέλεσμα
σήμερα, δηλαδή δέκα χρόνια μετά τους πρωτοπόρους, ο αριθμός των ISPs έχει
ανέλθει σε αρκετές δεκάδες, σύμφωνα με τη λίστα που δημοσιεύεται στην
ηλεκτρονική διεύθυνση της ΕΕΤΤ.
Εκτός από αυτές τις εταιρίες ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει και σε άλλες δύο
εταιρίες, οι οποίες εμφανίστηκαν στο χώρο αργότερα αλλά παρουσίασαν μεγάλη
δυναμική, λόγω της προέλευσης τους. Πρόκειται για την ΟΤΕnet που εισήλθε στην
αγορά το 1998 και την Tellas που ξεκίνησε τη λειτουργία της στις αρχές του 2003.
Η ΟΤΕnet όντας θυγατρική του ΟΤΕ, κατόχου του μοναδικού σταθερού
τηλεφωνικού δικτύου στη χώρα, είχε πολλά πλεονεκτήματα τα οποία μπόρεσε και
εκμεταλλεύτηκε προς όφελός της με αποτέλεσμα να κατακτήσει, όπως θα δούμε
και παρακάτω, ισχύουσα θέση στην αγορά. Το ίδιο δυναμική δείχνει να είναι και η
Τellas, η οποία προήλθε εν μέρει από την δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού ΔΕΗ και
μέσα σε ένα χρόνο λειτουργίας δείχνει ότι μπορεί να σταθεί πολύ καλά μέσα στην
αγορά.
Πέρα από αυτές τις εταιρίες υπάρχουν και κάποιες άλλες, τις οποίες θα
χαρακτηρίζαμε μικρομεσαίες, όπως η Panafonet (θυγατρική της Vodafone), η
Aiasnet, η Netonline, η Compulink κ.α και οι οποίες κατέχουν ένα πολύ μικρό
μερίδιο της αγοράς. Τέλος υπάρχει και μια πληθώρα εταιριών που κατέχουν ένα
απειροελάχιστο κομμάτι της αγοράς και πρόκειται για εταιρίες που δεν έχουν δικό
τους δίκτυο, αλλά χρησιμοποιούν το δίκτυο κάποιας άλλης εταιρίας.
Στο παρακάτω γράφημα παρουσιάζουμε την κατανομή της αγοράς υπηρεσιών
Internet ανάμεσα στις εταιρίες. Αξίζει να σημειώσουμε ότι αυτά τα νούμερα
αφορούν το έτος 2002, καθότι πιο πρόσφατα στοιχεία δεν υπάρχουν. Αυτό έχει ως
συνέπεια να μην υπάρχει στο σχετικό γράφημα η Tellas. Στοιχεία που να αφορούν
το έτος 2003, στα οποία θα περιλαμβάνεται και η παραπάνω εταιρία, αναμένεται να
ανακοινωθούν μέσα στους επόμενους μήνες.
Μερίδιο αγοράς ISPs
44%
12%
10%
3%
0%
1%
8%
3%
3%
2%
1%
8% 5%
OTEnet
Forthnet
Panafonet
Hellas on Line
Compulink
Netonline
Aiasnet
Telestet
Γερμανος Net
Internet Hellas
Spark net
Άλλη
ΔΑ
25

Εξέλιξη της Ελληνικής αγοράς Τηλεπικοινωνιών - Internet

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Εξέλιξη της Ελληνικής αγοράς Τηλεπικοινωνιών - Internet

Similar to Εξέλιξη της Ελληνικής αγοράς Τηλεπικοινωνιών - Internet (20)

More from akargas

More from akargas (20)

Εξέλιξη της Ελληνικής αγοράς Τηλεπικοινωνιών - Internet