تمرکز
- 1. تمرکز
تموضوعی روی حواس تمرکز و توجه داری نگه و حفظ یعنی ،اصطالح در و چکیده و مجموعه فشردگی ،تراکم معنی به ،لغت در ،مرکز
کسی و است نسبی امری ،تمرکز چون دارند؛ تمرکز توانایی ،افراد همه .بود نخواهند مثمرثمر ،یادگیری حواس ،تمرکز بدون معین
ًالکام که کند ادعا تواند نمیدارد حواس تمرکز همیشه یا و است پرت حواس.
آدم حواس ،مطالعه هنگام به گاهی چرا که باشید پرسیده خود از بارها و باشید کرده فکر پرتی حواس به خیلی حال به تا شما شاید
پرسش این صحیح پاسخ اما اید؛ کرده پیدا جوابی چه خود سؤال این برای شما که دانیم نمی ما شود؟ می پرتگویی می شما به رام:
"فعالیت و درگیری به ذهن ذاتی تمایل جز نیست چیزی ،پرتی حواس"
ذهنی مشغولیت و درگیری شما در ،دهید می انجام اکنون چه آن اگر ،بنابراین باشد؛ مشغول و درگیر خواهد می همواره ،شما ذهن
د و برود دیگری جای که کند نمی احساس دیگر شما فکر ،کند ایجادذهنی درگیری ،کار این انجام در اگر اما شود؛ درگیر جا آن ر
است پرتی حواس همان ،این و کند مشغول جا آن در را خود تا رود می جایی به شتابان شما ذهن ،نشود ایجاد.
است اکتسابی ،تمرکز ایجاد
حال در است؛ ناممکن آن تغییر و ذاتی امر یک ،تمرکز که کنند می گمان افراد بیشترهر باید و است اکتسابی امر یک ،تمرکز که ی
که جمله این گفتن پس یابد؛ دست آن به تواند می ،خود عادی هوش با ،کس هر و شود داده جهت و پرورش روز«آدم ذاتا من
هستم پرتی حواس»ش برخوردار عالی تمرکزی از نتواند انسان تا شود می باعث ،نادرست ذهنیت همین و است غلط ًالکام ،ود.
پرتی حواس منشأ
محیطی و بیرونی منشأ یا و دارد درونی و ذهنی منشأ یا پرتی حواس.
تمرکز و مطالعه به دقیق توجه راه سر بر موانعی که هایی اندیشه و انسان فکری اشکاالت از است عبارت ،ذهنی و درونی پرتی حواس
ر ،درد قبیل از مواردی شامل ،موانع این .کنند می ایجاد حواس،ترس ،گرمی و سردی ،تشنگی و گرسنگی ،نگرانی ،غصه و غم ،نج
حواس توسط که غیرعادی تحریکات یا و فرد پیرامون محیط به ،محیطی و بیرونی پرتی حواس .باشد می ...و سردرد ،شادی ،خشم
روشن ،ناهنجار صداهای ،ضعیف و شدید نور مانند کند؛ می پیدا ارتباط شود می ایجاد انسان مختلفتصوی و صوتی ای رسانه بودنری
اینها نظایر و.
،شک بی .دارند بستگی فردی عادات و روانی و روحی حاالت ،ها ویژگی ،فرد طبیعت به و دارند درونی علل ،ها پرتی حواس بیشتر
عو به توجه بدون توان می ،رو این از .شود می برطرف درونی پرتی حواس عوامل از تر آسان ،بیرونی پرتی حواسمانند ،محیطی امل
حال در توان نمی اما کرد؛ حفظ را خود حواس تمرکز مسافرت هنگام و سرویس داخل حتی و محیط بودن شلوغ ،زیاد صدای و سر
داد انجام تمرکز با را دیگری کار یا و کرد مطالعه تمرکز با ،اندیشه و فکر و ناراحتی و نگرانی ،شدید تشنگی یا و گرسنگی.
- 2. تقویت های روشحواس تمرکز
هایی روش از استفاده ،حواس تمرکز اساسی کلید و است مطالب فهم و درک اساسی و اصلی کلید ،مطالعه هنگام در حواس تمرکز
مطلبی فهم و درک است ممکن ،حواس تمرکز بدون ،بنابراین .است کار این برای الزم های مهارت پرورش و تقویت باعث که است
الزم وقت ساعت یک فقط که،رو این از .باشد نداشته مثبتی اثر و نشود فهمیده خوبی به اما بگیرد؛ وقت ها ساعت ،باشد داشته
در را فرد مهارت و تقویت را حواس تمرکز ،باشد فعال ،مطالعه هنگام به تا کند می کمک خواننده به که فنونی و ها روش کاربرد
روش این .دهد می افزایش ،مطالعه هنگام تمرکز ایجاداز عبارتند ها:
1-سؤال طرح
.بپردازد مطالعه به ،عالقه و انگیزه ،کافی دقت ،تمرکز با و فعاالنه طور به تا کند می وادار را فرد ،دقیق مطالعه از پیش سؤال طرح
و کند می مطالعه درگیر را او عمیق طور به و فعال را خواننده که است هایی روش از یکی ،مطالعه هنگام سؤال طرحبرانگیخ سببتن
در زیرا کند؛ حفظ را خود حواس تمرکز بایستی ،خود سؤاالت پاسخ یافتن برای فرد .شود می مطالعه هنگام به وی تالش و جدیت
را خود فراگیری میزان توان ،سؤال طرح با و مطلب خواندن از بعد .کرد پیدا را سؤاالت پاسخ ،تمرکز بدون توان نمی ،مطالعه هنگام
ارزشیابیو شود می فرد در مطالب به نسبت انتقادی نظر ایجاد سبب ،سؤال طرح .برید می پی خود ضعف و قوت نقاط به ،کرده
کند مطالعه بیشتری تمرکز و دقت با ،خود ضعف نقاط بردن بین از برای ،بعدی مطالعات در خواننده تا شود می موجب.
2-تندخوانی
ف و بیشتر تمرکز و توجه باعث ،تندخوانیهزاران است قادر ما ذهن و فکر .شود می بهتر یادگیری باعث ،نتیجه در و مطالب همیدن
آن و شاخه این به ناچار و آورد می اضافی وقت ،ذهن ،باشد پایین ما مطالعه سرعت اگر ولی دهد؛ عبور خود از دقیقه در را کلمه
سریع مطالعه .شود می ایجاد پرتی حواس ،نتیجه در و پرد می شاخهبرقراری سبب و دهد نمی ذهن به جوالن فرصت ،تندخوانی یا
شود می مطالعه هنگام حواس تمرکز.
3-خاجمالی واندن
گیری نمونه یک بر است مبتنی ،اجمالی خواندن روش،خواننده ،روش این در .جزئیات از کردن نظر صرف و اساسی نکات از سریع
تخمین را کتاب دشواری میزان و مطالعه زمان مقدار ،کرده مشخص را خود مطالعه از هدف گاه آن و کند می بندی سازمان را مطالب
ا را خود حواس تمرکز و دقت ،عالقه ،کنجکاوی ،کردن سؤال طریق از سپس و زند می.دهد می فزایش
4-مطالعه در جدیت
زود حواس تمرکز ،شوید مطالعه کار به مشغول سریع اگر زیرا کنید؛ شروع جدیت با را خواندن ،مطالعه میز پشت نشستن محض به
ی به را چینی المثل ضرب این .آید می دست بهکه باشید داشته اد«برداشتن با ،هستند دور ما از فرسنگ هزاران که ستارگانی فتح
است پذیر امکان ،اول قدم.»ذهن ،مطالعه جز چیزی ندهید اجازه .شود می واهی تخیالت ایجاد یا پرتی حواس موجب ،تردید و شک
ک مشخص مطالعه برای را زمانی مقدار و بگیرید تصمیم .کند مشغول را شمااین در .کنید محدود خاص زمانی مدت به را خود و نید
- 3. تراشی بهانه و ندهید خرج به وسواس بیهوده .نکنید طوالنی را مطالعه زمان اما دهید؛ ادامه مطالعه به و نکشید دست مطالعه از ،زمان
یاد خوبی به را درسی هر توانید می و هستید ای بااراده فرد که کنید تلقین خود به .نکنیدانگ و عالقه با و باشید جدی .بگیریدیزه
نشوید پرتی حواس دچار ،مطالعه هنگام تا کنید مطالعه.
5-مطالعه هنگام به راهنما از استفاده
از استفاده زیرا است؛ مطالعه هنگام به ...و مداد ،سبابه انگشت چون ،راهنما یک از استفاده ،حواس تمرکز برقراری های شیوه از یکی
راهنم یکو وقت اتالف و خواندن دوباره برای برگشت از جلوگیری ،خواندن روان به عادت ،بهتر حواس تمرکز باعث ،مطالعه هنگام ا
شود می ذهن و چشم خستگی از جلوگیری.
6-مهم مطالب زیر کشیدن خط
از استفاده با ،مطالعه هنگام .کنند می استفاده آن از دانشجویان اغلب که است هایی روش ترین شایع از یکی ،روش این از استفاده
الزم آنها زیر کشیدن خط ،اساسی و مهم مطالب نمودن مشخص برای زیرا کنید؛ گذاری عالمت را اساسی و مهم مطالب و ،مداد یک
است.
7-م به عالقه داشتنطالعه
می مند عالقه موضوعی به خواننده وقتی .است مطالعه هنگام ،حواس تمرکز ایجاد اساسی و اصلی شرایط از یکی ،مطالعه به عالقه
را آن راحت خیلی هم بعد و سپارد می حافظه به را مطالب راحتی به و کند می دقت بیشتر کند؛ می تمرکز آن بر خود خودبه ،شود
سعی .آورد می خاطر بهبه نسبت ،است توجه جالب و مهم برایتان که هایی هدف گرفتن نظر در و نیرومند های انگیزه ایجاد با کنید
احساسات کنید؛ تحلیل و تجزیه ،باشید داشته حواس تمرکز آنها در توانید نمی که را هایی موقعیت .کنید پیدا عالقه و شوق ،مطالعه
ک بدایند و دهید قرار بررسی مورد را خودو کنید دور خود از را بیمارگونه و منفی افکار .کنند می دگرگون را شما افکار عواملی چه ه
کنید تفسیر و تعبیر ،منطقی طور به ،توانید می که حدی تا را موقعیت هر.
8-مطالعه مکان و زمان تعیین
انجام روز از ساعتی در مطالعه که است این ،حواس تمرکز برقراری های راه از یکیتخمین اما است؛ تر مناسب ،فرد برای که گیرد
بمانند بیدار شب های نیمه تا دارند عادت افراد برخی .دارد بستگی فرد عادات به و است دشوار کاری ،مطالعه برای زمان ترین مناسب
دارن عادت دیگر برخی اما کنند؛ مطالعه آسوده و راحت خیال با ،شبانه آرامش و سکوت از استفاده با وزود صبح و بخوابند زود شب د
برقراری ،مطالعه زمینه تمام از آگاهی باعث ،مطالعه مقدار و زمان تعیین ،توصیف این با .بپردازند مطالعه به و شوند بیدار خواب از
شود می مطالب بهتر فهم و انرژی و وقت اتالف از جلوگیری ،سردرگمی عدم ،تمرکز.
9-نه بگویی که بگیر یاد
- 4. که زمانیرا نه گفتن هنر ،شوید جمع هم دور که کنند می درخواست شما های اتاق هم یا دوستان اما ،کنید مطالعه گرفتید تصمیم
ًالطف :بنویسید خود مطالعه اتاق در روی توانید می ،است ضعیف شما در اراده این اگر .کنید تقویت خود در«نشوید مزاحم.»اگر
دی کارهای توانید می ،نشدید موفقشود شما افکار گسیختن هم از باعث کسی که ندارید دوست شما دهد نشان که دهید انجام گری.
11-مثبت افکار داشتن و منفی افکار ترک
اعتماد زیرا کند؛ اعتماد خود به و باشد داشته خود از مثبتی تصور ،فرد که شود می حاصل وقتی ،ثمربخش یادگیری و عمیق مطالعه
نی و مهارت ،خود بهنمی مانند کلماتی گفتن از ،دهید انجام کاری خواهید می وقتی .کند می تر سالم را مغز ،داده افزایش را رو
جمله و بپرهیزید ،توانم نمی و دانم نمی ،خواهم«است محال کار این»ارادگی بی و بدگمانی ،ترس .بزنید خط خود زندگی دفتر از را
اجاز خود به هرگز و کنید دور خود از رامختل را شما حواس تمرکز و سازد غرق خود در را شما ،منفی افکار و هیجانات تا ندهید ه
در را مثبت تفکر ،طریق بدین و هستید کاری هر انجام به قادر که کنید تکرار خود با پیوسته و باشید داشته نفس به اعتماد .کند
دهید پرورش خود.
شادی و شعف احساس ،نفس به اعتماد بودن قویبرخوردار خوبی حواس تمرکز از ،شادمانی حالت در و آورد می وجود به شما در را
.شود می بهتر کارتان ،نتیجه و کنید می مطالعه بهتر کنید؛ می فکر بهتر شوید؛ می«کوربت مارگات»:نویسد می«انسابحر در ن
قر آرامی حالت در ذهن و کند می پیدا بهتر ای حافظه ،خوشایند های اندیشهمی وجود به خود در را یادگیری به میل و گیرد می ار
آورد.»و دور خود از را منفی و غلط تصورات بتوانیم اگر .است یادگیری و تمرکز برای کمک ترین مهم ،مثبت خودپنداری ،رو این از
کنیم ایجاد خود در را یادگیری و مطالعه به عالقه توانیم می ،کنیم جایگزین را مثبت تصورات.
11-است تمرکز مانع ،خواننده تخیل و اراده هماهنگی عدم
شده ثابت ،شناسی روان در .باشد داشته الزم و کافی حواس تمرکز تواند نمی خواننده ،نباشد سو هم اش اراده با خواننده تخیل اگر
م باز را کتابی دانشجویی وقتی .است اراده قدرت از تر قوی ،تخیل قدرت ،تضاد این در که است،کند می اقدام آن مطالعه به و کند ی
را فیلم فالن یا بروند سینما به هم با یا کند بازی فوتبال دوستانش با ًالمث کند؛ می خطور ذهنش به افکاری ،کوتاهی مدت از پس
منص کتاب خواندن از سرانجام و بدهد دست از را خویش تمرکز ،خواننده تا شود می باعث ،تخیالت این .کنند تماشابرای .شود رف
موضوع آن مخصوص هوای و حال در را خود است بهتر ،باشد خاص موضوعی درباره مطالعه به مایل وقتی خواننده ،مشکل این بر غلبه
کتاب اگر و دهد قرار شعر آن خواندن یا سرودن هنگام در شاعر هوای و حال در را خود ،خواند می شعری کتاب اگر ًالمث دهد؛ قرار
خ می پزشکیهماهنگ هم با را اراده و خیال ،طریق این از تا دهد قرار بیمار معالجه هنگام در پزشک هوای و حال در را خود ،واند
شود می حفظ حواس تمرکز ،باشند هماهنگ اراده و تخیل آهنگ که زمانی تا .کند.
12-بدنی شرایط از ناشی های پرتی حواس کاستن
غ عادات و ها فعالیت و نامنظم خوابسنگینی ،مثال عنوان به باشند؛ تمرکز به مربوط مشکالت و عالئم از توانند می ،نادرست ذایی
کنید؛ خودداری پرحجم غذاهای خوردن از باید شما .است مطالعه هنگام به تمرکز عدم های زمینه از یکی ،حد از بیش سیری و معده
حسی بنیه از ،گوارش دستگاه سمت به خون شدن سرازیر با زیراکافی صبحانه که بدانید باید همچنین .شود می کاسته شما ذهنی و
پروتئین ،کربوهیدرات با همراه ،روز غذای اولین در .داشت خواهد روز طی در حواس تمرکز برقراری و ایجاد در مهمی نقش ،مقوی و
- 5. عمل المثل ضرب این به کنید سعی .خشکبار یا پنیر ،ماهی ،مرغ تخم مثل کنید؛ میل نیز:کنید«ن ،پادشاهان مانند را صبحانهاهار
کنید صرف فقرا مانند را شام و ها شاهزاده مانند را».
13-مطالعه هنگام برداری یادداشت
یادداشت .شود می مطلب سپردن خاطر به بیشتر موجب هم و حواس تمرکز سبب هم که است درست تکرار نوعی ،برداری یادداشت
فعا و جدی کاری ،خوب برداریو چشم هماهنگی ،نوشتن جهت حواس تمرکز برقراری برای .شود می اندیشیدن موجب که است ل
سرعت و مطالب فهم ،کرده تقویت را حواس تمرکز که است نظیر بی عاملی با )بعدی چند تجسمی یادگیری نوعی منزله (به مغز
نباشید افزایش را یادگیری.
14-مطلق سکوت دنبال به ،حواس تمرکز براینباشید
هر که است این واقعیت .باشید مطلق سکوت در باید ،حواس تمرکز برای که است این شما از برخی نادرست بسیار باورهای از یکی
کمتری صدای و سر که کنیم می انتخاب مطالعه برای را محیطی ما و است بهتر حواس تمرکز برای ،باشد تر ساکت محیطی چه
عنوا هیچ به اما باشد؛ داشتهبرای مکان بهترین .باشد فرما حکم آن بر مطلق سکوت که باشیم محیطی وجوی جست در نباید ن
در که مکانی تنها و کنید مطالعه خواهید می اکنون ًالمث باشد؛ کمتر موجود جاهای بقیه از آن در صدا و سر که است جایی ،مطالعه
مس است؛ روشن تلویزیون آن در که است اتاقی ،دارید اختیارتلویزیون از اتاق نقطه دورترین در شما اما نیست؛ آل ایده ،محیط این لما
اید کرده استفاده مطالعه برای ممکن شرایط بهترین از شما ،حالت این در .کنید مطالعه و بنشینید آن به پشت و.
کن عادت ساکت بسیار محیط به گونه این شما اگر زیرا است؛ غلط ،ساکت ًالکام جای در مطالعهچنین در فقط و شوید می شرطی ،ید
ریزد می هم به شما حواس تمرکز ،صدایی و سر ترین کوچک با ،دیگر های محیط در وقت آن و کنید مطالعه توانید می هایی مکان
است مشکل بسیار برایتان ،دوباره تمرکز ایجاد و.
15-کند می تقویت را حواس تمرکز ،مکانی نظم
ج تحقیقات ها ژاپنی اخیرا،هوشی بهره از که ای ساله ده کودکان ،تحقیق این در .اند داده انجام نفری هزار گروه یک روی را البی
،اول نفر مطالعه محیط .گرفتند قرار دیگران از متفاوتی محیط در کدام هر ،اند بوده برخوردار یکسانی نسبتا ذهنی توانایی و استعداد
نفر اتاق .بود شلوغ و ریخته درهم بسیاربا و تر منظم کمی ،دوم نفر به نسبت سوم نفر اتاق و داشت کمتری نسبتا آشفتگی ،دوم
همه به یکسانی های کتاب داشت؛ وسایل حداقل با ،مرتبی و منظم بسیار اتاق که هزارم نفر تا ترتیب همین به و بود کمتری وسایل
د مخصوص های اتاق در مطالعه برای مناسبی فرصت ،یک هر به و دادندگونه این تحقیق نتیجه ،تحقیق زمان پایان از بعد .شد اده
بود:
در که فردی هر یعنی داشت؛ مستقیم نسبت ،ها اتاق ترتیب و نظم میزان با ،تمرکز و سپاری خاطر به میزان ،بازدهی ،مطالعه میزان
ک و ّیمک بازدهی ،بود گرفته قرار تری منظم و تر مرتب ،کمتر وسایل و اسباب با اتاقی.داد می نشان خود مطالعه در را بیشتری یفی
«کوالن شاکتی»:نویسد می ،نور های بازتاب کتاب در«،محیطی وضعیت هر و دارد محیطی و بیرونی انعکاسی ،درونی وضعیت هر
- 6. درونی بازتابی»مطالعه از قبل ،بنابراین .کند می کمک شما درونی و فکری نظم به ،شما پیرامون منظم وضعیت یعنی ؛دو ،دقیقه سه
بگیرید جدی را مسئله این و بپردازید خود مطالعه میز یا اتاق کردن مرتب به ،شده که هم.
16-تکنیک از برداری بهره"باش جا این حاال"
به ،شده منحرف موضوع از فکرتان که شوید می متوجه وقت هر یعنی است؛ مؤثر بسیار ،فریبنده و ساده فن این ،زیاد احتمال به
خوهستید درس کالس در شما ،مثال برای برگردانید؛ ،خواهید می که جایی به را تان توجه آرامی به و باش جا این حاال بگویید دتان
:بگویید چنین خودتان به ،هنگام این در .شود می معطوف مالقاتتان قرار به یا دارید که تکالیفی به استاد سخنان از تان توجه و«حاال
باش جا این»د ورا حالت این ،است ممکن که جایی تا و برگردانید استاد سخنان به را تمرکزتان و کنید متمرکز را حواستان وباره
هر که یافت درخواهید ،مدتی از پس اما دهید؛ انجام هفته در بار صد را کار این بسا چه ،باشید طبیعی فردی شما اگر .کنید حفظ
منح بین زمانی فاصله ،قبل به نسبت روزکه ببینید و کنید حفظ را آن و باشید صبور ،بنابراین .شود می بیشتر افکارتان شدن رف
کرد خواهید پیشرفت.
17-نشوید بیرونی های پرتی حواس تسلیم
چیزی آن به را ذهنتان بلکه برنگردانید؛ او سمت به را رویتان ،بست صدا و سر با و محکم را در شخصی اگر ،اید نشسته اتاقی در وقتی
کنید تمرین زیر موارد مانند ،متعدد های موقعیت در را کار این .سازید متمرکز ،شماست مقابل که:
بروند و بیایند افراد بگذارید درس های کالس در.نیستید جا آن گویی بکنید؛ آنها به نگاهی ترین کوچک که این بدون کنند؛ سرفه و
بنگرید صورتش به کنید؛ معطوف او به را توجهتان ،هستید وگو گفت حال در کسی با وقتی .کنید برقرار تونل ،استاد و خودتان بین
کنید بیرون ذهنتان از را دنیا بقیه و کنید توجه هایش گفته به و.
18-پرتی حواس عوامل یادداشت
است ممکن زیرا رسد؛ نمی صفر به تان پرتی حواس عوامل گاه هیچ ،باشید گرفته پیش در را مطالعه شیوه بهترین حتی اگر شما
مطالع موضوع از غیر دیگری افکار ،اوقات از برخی اما باشد؛ شده کم زیادی العاده فوق حد تا شما پرتی حواس ،تمرین مدتی بعدازه،
آنها نوشتن ،مانده باقی پرتی حواس این با مقابله برای راه مؤثرترین و بهترین .کند می پرت را حواستان و آید می شما ذهن سراغ به
به ناگهان ،مطالعه اوج در شما اگر .است مسائل این درباره کردن فکر برای زمانی دادن اختصاص و کاغذ کوچک برگ یک روی بر
ا که آورید می خاطربر را خود فکر کنید سعی که هم قدر هر شما ،بعد به لحظه این از ،بزنید تلفن خود دوست به باید حتما مشب
که این و دوستتان به کردن تلفن اندیشه ،کنید متمرکز مطالعه روی«کنم فراموش مبادا»آزار را شما و کند می آشفته را شما ذهن ،
تمر ،لحظه همان از شما ،نتیجه در .دهد میشما ذهن به اندیشه این که آن محض به اگر اما دهید؛ می دست از را خود حواس کز
باشد یادتان .دهید ادامه خود متمرکز مطالعه به توانید می و شود می راحت خیالتان دیگر ،بنویسید کاغذی روی بر را آن ،یافت راه
ثبت و گیرید می فرا که کتاب مهم نکات مانند نیز را پرتی حواس کهباش بگویید و ننویسید اگر .کنید تخلیه جایی باید ،کنید مید
،شود می تلقی مزاحم عامل و آید می خاطرتان به مطالعه حین در که را چیزی هر .اید کرده کم را خود ذهنی توانایی ،بعد برای
کنید تخلیه را آن به مربوط ذهنی بار و کنید یادداشت ای گوشه.
- 7. 19-به خود با صحبت کنترلمطالعه هنگام
فعالیت تواند می ،خود با صحبت .کنیم می صحبت خودمان با ،خاموش شکل به ،تکالیف انجام هنگام به ما که دانند نمی ها خیلی
از ما .کند کمک ،دهیم می انجام بعد چه آن دادن سامان و سر به و دهد قرار تشویق مورد را ما و برانگیزد ما در را رفتارهایی و ها
صح طریقیا یابانه ارزش اندازه از بیش ،خویش با وگوی گفت همین اگر اما کنیم؛ می نظارت خود پیشرفت جریان بر ،خود با بت
آن اول سطر همان در که اید داشته را مقاله یک نگارش تجربه حال به تا آیا .گذارد می منفی اثر ،تمرکز بر ،گیرد صورت انتقادی
ای در باشید؟ شده ناکام ،کرده گیرتوانایی با خود توانایی مقایسه .است بوده گیر سخت بسیار درونی ویراستار یک ،اصلی مقصر ،کار ن
منفی وگوی گفت یک گیری شکل مسئول تواند می ،باشید داشته باید که تمرکزی کیفیت و مدت مورد در غلط انتظارات و دیگران
مختل قضیه هر توانید می شما ،تمرین کمی با .باشد خویش باکنید اداره را درونی کننده.
21-مناسب زمان انتخاب
البته تمرکزند؛ برای اوقات ترین نامناسب ،کسالت و خستگی ساعات و تمرکز حالت بهترین ،صبحگاهان ویژه به ،استراحت از پس
آورد دست به را الزم آمادگی ،بدن تا کنید ورزش قدری است الزم ،صبح هنگام.
ک به ،بیشتر مطالعه برایکنید مراجعه زیر های سایت و ها تاب:
1-روشمند مطالعه ،خادمی عبداهلل دکتر.
2-تمرکز با موفق مطالعه ،حورایی مجتبی.
3. www.irib.ir/amozesh
4. www.mashal.org