1. GRUPOS DE TRABALLO PARA O
DESENVOLVEMENTO DA
ESTRATEXIA DE MELLORA CONTINUA
DO PROXECTO
INFORME DO GRUPO DE MELLORA nº 2
A Responsabilidade Social Empresarial

2. Índice
1. INTRODUCCIÓN.................................................................................................... 2
2. CONTIDOS A TRATAR ........................................................................................... 4
3. METODOLOXÍA. ................................................................................................... 4
4. RESUMO DA SESIÓN ............................................................................................. 5
4.1 A Responsabilidade Social Empresarial ...................................................................... 5
4.2 Debate e Conclusións ................................................................................................ 7
1

3. INFORME DO GRUPO DE MELLORA nº 2
A Responsabilidade Social Empresarial: unha ferramenta máis para a inserción sociolaboral
1. INTRODUCCIÓN.
O proxecto
Rede Xiana é un proxecto de emprego promovido pola Deputación da Coruña en colaboración cos
concellos da provincia, dirixido a persoas en situación de desemprego que combina formación para
mellorar as súas competencias persoais e profesionais con asesoramento persoalizado e a realización de
prácticas non laborais en empresas e entidades da provincia. Ten como obxectivo principal, mellorar as
posibilidades destas persoas de atopar un emprego e favorecer unha inserción laboral de calidade.
No marco do proxecto estase a desenvolver unha estratexia de mellora continua que pretende
introducir melloras nas estructuras, nos procesos de traballo e nos resultados. Esta estratexia está
baseada no desenvolvemento de círculos de calidade, configurados como grupos de traballo capaces de
identificar liñas de mellora na xestión do proxecto a través dunha retroalimentación productiva entre os
diferentes axentes que interveñen na súa execución, que posibiliten o establecemento dun plan de
mellora, para a súa implantación en posteriores proxectos de natureza similar, e mesmo para o
establecemento dunha guía maestra a ter en conta no deseño de futuros proxectos de inserción
sociolaboral
Dentro nesta estratexia encaixase o Grupo de Mellora “A Responsabilidade Social Empresarial: unha
ferramenta máis para a inserción sociolaboral”, téndose seleccionado esta tipoloxía de grupo de
traballo con base na natureza interdepartamental dos participantes, así como á circunstancia de que
estes non traballan diariamente na temática a analizar e, polo tanto, a mesma pode resultarlles
difícultosa ou árida. O Obxectivo do mesmo consiste na avaliación da utilidade actual e futura do
concepto de Responsabilidade Social Empresarial tanto para a inserción sociolaboral como para a
rendibilidade e o crecemento empresarial.
Data, lugar e horario de realización
28 de Marzo de 2012.
10:00 a 14:00 horas.
Deputación da Coruña
Participantes:
Nome Posto Ocupado
Francisco X. Montouto Pérez Responsable Municipal Concello Oleiros
Mª Carmen Villar Rodríguez Técnica Proxecto Rede Xiana
Sofía Agrafojo Rey Técnica Proxectos Deputación da Coruña
2

4. INFORME DO GRUPO DE MELLORA nº 2
A Responsabilidade Social Empresarial: unha ferramenta máis para a inserción sociolaboral
Nuria Rodríguez González Técnica Servizos Sociais Deputación da Coruña
Paula Filgueiras Espasandín Técnica Deputación da Coruña
Luisa Lista Ameneiro Técnico Proxectos Deputación da Coruña
Susana Navarro Pazos Técnica de Gecreri S.L.
Rebeca Fernández AENOR
Fátima López Martínez Inicia Formación y Consultoría
Rodolfo Diehl López Promoción Económica – Deputación
Fernando J. Piñeiro Lameiro Promoción Económica – Deputación
Aurelia García Fariñas Promoción Económica – Deputación
Equipo de apoio
Cristina Sampayo Fernández Técnica xestión da calidade Gesan S.L.
Montserrat Rodríguez Arufe Técnica xestión da calidade Gesan S.L.
Gustavo Marcos Cancelas Moderador do grupo
Distribución horaria:
O desenvolvemento da sesión de traballo levouse a cabo en base ao seguinte cronograma:
Tarefa Comenza Duración Remata
Presentación “a xestión da RSE” 10:00 15´ 10:15
Debate “a xestión da RSE” 10:15 30´ 10:45
Presentación “a memoria RSE como ferramenta” 10:45 15´ 11:00
Debate “a memoria RSE como ferramenta” 11:00 30´ 11:30
3

5. INFORME DO GRUPO DE MELLORA nº 2
A Responsabilidade Social Empresarial: unha ferramenta máis para a inserción sociolaboral
Pausa café 11:30 30´ 12:00
Presentación “rendibilidade da RSE” 12:00 15´ 12:15
Debate “rendibilidade da RSE” 12:15 30´ 12:45
Identificación e avaliación liñas de traballo futuras 12:45 60´ 13:45
Resumo, conclusións e plan de acción 13:45 15´ 14:00
2. CONTIDOS A TRATAR
Medidas de creación de emprego dirixidas a colectivos específicos.
Colaboración entre Empresa e Administración na execución de proxectos de Inserción
Sociolaboral
O patrocinio como fonte de recursos para os proxectos de inserción.
As memorias de responsabilidade social empresarial como ferramenta para o técnico de
inserción sociolaboral.
A responsabilidade social empresarial como sistema de xestión.
As cláusulas socias na contratación pública
A responsabilidade social empresarial como valor transversal no proxecto REDE XIANA.
3. METODOLOXÍA.
A metodoloxía empregada nesta sesión de traballo foi a que habitualmente se aplica neste tipo de
grupos de alto rendemento:
Fase I, Introdución: concisa exposición e esclarecemento das temáticas a tratar por parte do
moderador do grupo, para centrar os ámbitos de discusión a abordar (os participantes foran xa
previamente informados dos contidos a tratar), así como das actitudes esperadas dos
participantes durante a súa intervención, para asegurar un bo nivel de rendemento da sesión.
Fase II, Breve exposición da Responsabilidade Social Empresarial. Neste grupo de traballo
contase coa participación de Rebeca Fernández, membro da Axencia Española de Normalización
e Certificación, como experta invitada a esta xornada. Aínda que posteriormente participará
activamente no debate con consellos e suxerencias, realiza unha breve presentación da
Responsabilidade social corporativa e das súas nocións.
Fase III, Debate. Tras as anteriores fases e e posto que unha boa parte dos integrantes xa
4

6. INFORME DO GRUPO DE MELLORA nº 2
A Responsabilidade Social Empresarial: unha ferramenta máis para a inserción sociolaboral
coñecen as ferramentas metodolóxicas e participativas empregadas noutras xuntanzas, pódense
utilizar as mesmas (fundamentalmente brainstorming, análise multivariante e diagrama causa-
efecto) de xeito combinado dentro dunha única fase de debate grupal. Nesta tipoloxía de grupos
de mellora os participantes non teñen un coñecemento profundo dos temas a tratar. O líder de
grupo debe, por tanto, introducir e plantexar temas de debate que permitan acadar o consenso
entre os membros dun xeito mais rápido.
Fase IV, Síntese e conclusións: recompilación das principais ideas xurdidas da sesión, e
exposición de conclusións por parte do moderador.
4. RESUMO DA SESIÓN
A continuación recollemos unha síntese da dinámica de traballo establecida, expoñéndose a
información máis relevante obtida en base á aplicación da metodoloxía descrita, ao tratamento crítico
dos contidos propostos para a sesión, tendo en conta que se suxiriu para a execución de este grupo de
traballo, que se tivese unha visón más ampla, non cerrandose únicamente á REDE XIANA, senón que
fose de aplicación xeral.
4.1 A Responsabilidade Social Empresarial
Logo da presentación do grupo de traballo e dos seus obxectivos por parte do moderador,
procedeuse coa experta na materia, Rebeca Fernández, membro da Axencia Española de
Normalización e Certificación, para logo de que cada asistente expusera as súa noción de
Responsabilidade Social Empresarial, presentase de forma somera a definición, obxectivos e
utilidade da Responsabilidade Social Empresarial ou Corporativa.
A Responsabilidade Social Empresarial é a forma de manexar os negocios das empresas que se
caracteriza por ter presente os impactos que as súas actividades, directa ou indirectamente,
poidan exercer sobre clientes, empregados, accionistas, proveedores, comunidades locais,
medio ambiente e sobre a sociedade no seu conxunto. Isto implica o cumprimento obrigatorio
da lexislación rexional, nacional e internacional nas áreas sociais, laboráis, medioambientais e de
Dereitos Humanos, así como de calquera outra acción voluntaria que a empresa quixera
emprender para mellorar a calidade de vida dos seus empregados, as comunidades nas que
opera e da sociedade no seu conxunto.
Logo disto, enunciáronse algúns dos principios que rexen a Responsabilidade Social Empresarial.
A Responsabilidade Social Empresarial inclue o cumprimento da lexislación vixente e,
moi especialmente, a das normas internacionais en vigor (Organización Internacional do
Traballo, Declaración Universal dos Dereitos Humanos, Normas de Nacións Unidas sobre
Responsabilidades das Empresas Transnacionais e outras Empresas Comerciais na esfera
dos Dereitos Humanos, Liñas Directrices da OCDE para empresas multinacionais,…)
A Responsabilidade Social Empresarial é de carácter global, é dicir afecta a todas as
áreas de negocio da empresa e das súas participadas, así como a todas as áreas
xeográficas onde desenvolvan a súa actividade. Afecta polo tanto, a toda a cadea de
valor necesaria para o desenvolvemento da actividade, prestaciñon do servicio e
5

7. INFORME DO GRUPO DE MELLORA nº 2
A Responsabilidade Social Empresarial: unha ferramenta máis para a inserción sociolaboral
producción do ben.
A Responsabilidade Social Empresarial comporta compromisos éticos obxectivos que se
convirten de este xeito en obrigas para que os contrae.
A Responsabilidade Social Empresarial manifestase nos impractos que xera a actividade
empresarial no ámbito social, mediaombiental e económico.
A Responsabilidade Social Empresarial orientase á satisfacción e información das
expectativas e necesidades dos grupos de interese.
A Responsabilidade Social Empresarial non só é de aplicabilidade para as grandes compañías
multinacionais. As pequenas e medianas empresas constituen un compoñente fundamental do
tecido económico e social de calquera país, e por iso poden contribuir de forma decisiva a
mellorar en términos de desenvolvemento humano o contorno no que desenvolven a súa
actividade.
A Responsabilidade Social Empresarial non esixe necesariamente incorporar complexos sistemas
de xestión sólo ó alcance de grandes coporacións. Si está relacionada sen embargo cos vínculos
que una empresa establece co entorno –local ou global- no que desenvolve a súa actividade. Ser
responsable é potenciar e poner en valor os vínculos positivos da actividade económica co
territorio, os axentes sociais, os consumidores e os proveedores.
6

8. INFORME DO GRUPO DE MELLORA nº 2
A Responsabilidade Social Empresarial: unha ferramenta máis para a inserción sociolaboral
A maiores do anterior, a petición dos asistentes do Grupo de Traballo, Rebeca Fernández,
explicou o sistema de acreditación en responsabilidade social certificado por AENOR, o IQnet
SR10, que establece os requisitos dun sistema de xestión da responsabilidade social para
organizacións comprometidas cos principios e recomendacións sobre responsabilidade social
existentes e, en particular, os contidos na Norma Internacional ISO 26000.
4.2 Debate e Conclusións
A longo do debate conclúese que a Responsabilidade Social Empresarial pode ser perfectamente
amplicable a concellos e outras administración, no seu propio funcionamiento e na súa relación
cos seus clientes internos e externos, proveedores, usuarios, … E determináse que os concellos,
Deputación e a propia REDE XIANA debe ser socialmente responsables frente os grupos de
interés, é dicir, persoas ou entidades que vénse afectados polas súas decisións, sendo esto
agudizado pola propia idiosincracia de aqueles pola súa condición de administración pública.
A continuación sinálanse as propostas de accións elixidas polo Grupo de Traballo e Mellora.
LIÑAS DE MELLORA – GRUPO DE TRABALLO Nº2
A Responsabilidade Social Empresarial: unha ferramenta máis para a inserción laboral
Identificación dos Grupos de Interese
Unha das primeiras conclusións ou liñas de mellora proposta consiste na identificación
dos diversos Grupos de Interese, tanto a nivel específico da Rede XIANA, como a nivel
xeral do funcionamento dos Concellos e da propia Deputación de A Coruña. Os grupos de
interese serán conxuntos homoxéneos de persoas ou entidades, que se vexan afectados
polo funcionamento e as decisión tomadas dende estas administración antes sinaladas.
7

9. INFORME DO GRUPO DE MELLORA nº 2
A Responsabilidade Social Empresarial: unha ferramenta máis para a inserción sociolaboral
Un vez realizado isto, débense identicar os intereses e as necesidades procedentes de
cada grupo de interese, que canles de comunicación é preciso empregar e que soluciónns
se lle poden aportar.
En concreto dentro do proxecto XIANA identifícanse os seguintes grupos de interese:
Responsables Municipais.
Axentes de Inserción Laboral
Equipo técnico do proxecto dende a Deputación.
Persoas beneficiarias
Empresas colaboradoras.
A Responsabilidade Social Empresarial dende os Concellos
Para a aplicación da RSE nos Concello suxírese identificar a todos os grupos de interese
dentro deles, para suxerir accións individualizadas para cada grupo. Creese que a
esixencia das medidas de RSE debe realizarse paulatinamente e dun modo moi ilustrativo
e non de xeito radical.
Sen embargo, a continuación suxírense potenciais medidas:
Poñer especial énfase na necesidade que dende estas instituciones se teña una
especial observancia da Transparencia e Publicidade na súa xestión e do
Comportamento Ético. Tamén se indica a necesidade de que a implantación da
responsabilidade social se realice dende a transversalidade.
Formación e capacitación de técnicos tanto da Deputación como dos concellos. e
políticos dos Concellos en temas de RSE de forma que interioricen a súa importancia.
(Medioambiente, igualdade, prevención de riscos,…)
Convocar a Concellais para sensibilizalos acerca da importancia da RSE e da forma
sinxela que se poden aplicar medidas socialmente responsables sin demasiado custo
en recursos nin esforzó.
Discriminación Positiva
Para apoiar o establecemento de medidas responsables socialmente propóñense as
seguintes medidas:
Concellos: Para participar nalgunhas accións ou actividades pódense pedir certo
nivel de compromiso coa RSE. (Plano de Igualdade, Memoria de
Sostenibilidade,…)
8

10. INFORME DO GRUPO DE MELLORA nº 2
A Responsabilidade Social Empresarial: unha ferramenta máis para a inserción sociolaboral
Empresas: Esixencia no clausulado de convocatorias de axudas ou nos pregos de
contratación que se conte cun Plano de Responsabilidad Social ou se garantice o
cumprimento de certas condicións.
A Responsabilidade Social Empresarial dende a Deputación
Indícase que dentro da propia institución da Deputación existe moito marxe de mellora
para a implantación de medidas responsables socialmente. Estas estarían poderíanse
dirixir cara os seguintes ámbitos:
Xestión dos Recursos Humanos da entidade, aplicando medidas de Conciliación,
Igualdade, Estabilidade, Formación, Salarial,…
Introducir a RSE a nivel formativo, dado que existe unha carencia nesta temática.
Concienciación coas medidas de reciclaxe, menor uso de papel, eficiencia
enerxética,…
Bases de datos de boas prácticas.
Fortalecemento da administración electrónica, mediante formación e implicación.
Optimización na xestión de servizos
Segundo o Grupo de Traballo un dos alicerces sobre os que debe xirar a Responsabilidade
Social Corporativa das Administracións Públicas debe consistir non só na eficacia das
mesmas, senón tamén na súa eficiencia, co consumo de recursos mínimo posible. De tal
xeito, índicase que dende a Deputación de A Coruña sempre se fixo énfase na necesidade
da xestión agrupada ou mancomunada de certos servizos, como por exemplo os sociais,
para optimizar a xestión e uso das infraestructuras, recursos e equipos humanos. Dende o
grupo de traballo considérase que ese é un bó camiño no que seguir afondado na medida
do posible.
9