Beryl Dreijer (Privacy Officer & Informatiebeveiligingsjurist gemeente Amsterdam) "Steden worden steeds slimmer. Het aantal Smart City toepassingen in de openbare ruimte neemt toe. Mensen zien steeds meer sensoren om zich heen. Algoritmen zorgen voor besluitvorming op basis van de data in de sensoren. Hoe zorgen we ervoor dat mensen zeggenschap hebben - en houden - over al die slimme data?". Beryl gaf uitleg over Smart City toepassingen in relatie tot databeheer en participatie. Ook vertelde ze welke rol wet- en regelgeving hierbij speelt.

1. AVG, participatie & de Smart City
2 december 2021
14-12-2021

2. Programma
 Juridisch
 Wat zijn persoonsgegevens?
 Eisen enquêtes
 Democratische besluitvorming
 Ethisch
 Waarden vanTada
 Responsible Sensing Lab
 Algoritmen
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 2

3. De Algemene verordening
gegevensbescherming
 Van toepassing vanaf 25 mei 2018
 Belangrijkste wijzigingen t.o.v.Wbp;
– Steviger rechten van betrokkenen
– Strengere eisen aan organisaties, zoals gemeenten
– Meer bevoegdheden toezichthouders (Autoriteit
Persoonsgegevens)
27-03-2018 | 3

4. Wat zijn persoonsgegevens?
 Is iemand mogelijk te identificeren? Denk aan: single out
27-03-2018 | 4

5. Persoonsgegeven?
 Jan deVries
 Albert Heijn
 06 – 15 69 63 56
&
 Postcode-6 (geen kramp :)
 Vrije velden in enquêtes
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 5

6. AlgemeneVerordening Gegevensbescherming
 Noodzakelijk (!)
 Doelbinding
 Rechtmatige grondslag
 Proportionaliteit
 Subsidiariteit
 Dataminimalisatie
 Privacy by Default
 Privacy by Design
 Transparantie
 Data Protection Impact Assessment – verplicht in geval van
monitoring openbaar toegankelijke ruimte
 Advies Functionaris gegevensbescherming
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 6

7. Doelbinding
 Persoonsgegevens moeten “voor welbepaalde, uitdrukkelijk
omschreven en gerechtvaardigde doeleinden worden verzameld en
mogen vervolgens niet verder op een met die doeleinden
onverenigbare wijze worden verwerkt”.
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 7

8. Rechtmatige grondslag AVG
 Toestemming
 Uitvoering overeenkomst
 Gerechtvaardigd belang
 Vitale belangen
 Wettelijke verplichting
 Publieke taak
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 8

9. Rechtmatige grondslag
 Een te ruime grondslag is geen grondslag!
 Artikel 3 Politiewet
 Artikel 124 Grondwet en artikel 108 Gemeentewet: “De
bevoegdheid tot regeling en bestuur inzake de huishouding van de
gemeente wordt aan het gemeentebestuur overgelaten.”
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 9

10. Eisen enquêtes
 Melding register AVG
 Privacyverklaring
 Verwerkersovereenkomst
 Datalek/Autoriteit Persoonsgegevens
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 10

11. 18-01-2018
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 11

12. Definitie Smart City
 Onder een smart city-toepassing verstaat de Autoriteit
Persoonsgegevens (AP): “het verzamelen en verwerken van
(persoons)gegevens over of in de openbare ruimte door de inzet
van sensoren, technologie of andere toepassingen om inzicht in,
of analysemogelijkheden over de openbare ruimte te verkrijgen, of
sturing van de openbare ruimte mogelijk te maken”
Er bestaat een breed scala aan smart city-toepassingen die mogelijk
onder deze definitie vallen.Te denken valt aan de inzet van wifi- en
bluetoothtracking, inzet van (mobiele of gedragen) camera’s, of
sensoren die data verzamelen over verkeer of geluid. De AP gebruikt
smart city als term die alle openbare ruimte in Nederland omvat, ook
dorpen, natuur en agrarische gebieden.
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 12

13.  Artikel 151c Gemeentewet
 Alle monitoring onder de AVG
College B&W Burgemeester
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 13

14. Concept stedelijk kader
persoonsgegevens Amsterdam
 Iedereen:
– Kan zich onbespied/anoniem bewegen in Amsterdam
– Heeft zeggenschap over zijn/haar persoonsgegevens
– Is geïnformeerd
 De gemeente:
– Registreert in beginsel geen bijzondere persoonsgegevens
– Is transparant over gegevensverwerking
– B&W besluit over uitzonderingen op “onbespied in openbare
ruimte”!
27-03-2018
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 14

15. Burgers - openbare ruimte
14-12-2021 | 15

16. Democratische besluitvorming
 Artikel 35 AVG:
De gemeente vraagt in voorkomend geval de betrokkenen of hun
vertegenwoordigers naar hun mening over de voorgenomen
verwerking.
(Doelgroepenvervoer)
 Aanbeveling Autoriteit Persoonsgegevens:
“Denk na in welke gevallen, op welk moment en op welke wijze
burgers worden betrokken bij de ontwikkeling van smart city-
toepassingen. Ga daarbij met name in op de rol van de burger bij het
bepalen van de wenselijkheid, mogelijkheden en risico’s van het
verzamelen van data in en over de openbare ruimte. Ga daarbij
expliciet in op het privacy-aspect van smart city-toepassingen.”
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 16

17. Wisdom of the crowd
 https://www.youtube.com/watch?v=iOucwX7Z1HU
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 17

18. Democratische besluitvorming
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 18

19. Democratische besluitvorming
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 19

20. Rollen gemeente
27-03-2018 | 20
 Eerste overheid meest kwetsbare inwoners
 Eén op de 5 Amsterdammers is laaggeletterd
 Privacy niet alleen technisch-juridische discussie, maar ook: gevoel
 Schiphol? Burgermeetnet?
 Naastplaatsingen (politie?)

21. Ethiek
 Principes voor de Digitale Samenleving
 Manifest vanTada
- Is de smart city toepassing inclusief?
- Hebben burgers zeggenschap over hun gegevens?
- Wordt voldaan de menselijke maat?
- Is de smart city-toepassing legitiem en gecontroleerd?
- Is de gegevensverwerking open en transparant?
- Is de smart city toepassing en de data die het genereert “van en voor
iedereen”?
 Algoritmeregister
 Transparantie
27-03-2018 | 21

22. Smart City toepassingen
 Privacy by Design (AVG)
 Accountability by Design
 Transparancy by Design
 Participatie by Design (kom ik op terug )
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 22

23. Verordening Meldingsplicht sensoren
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 23

24. 14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 24

25. Sensorenregister Amsterdam
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 25

26. Technisch/organisatorisch – Beperkingen
camera’s/sensoren
 https://www.youtube.com/watch?v=_SsccRkLLzU
 2D, 3D en wifi sensoren
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 26

27. Responsible Sensing Lab
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 27

28. Responsible Sensing Lab
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 28

29.  Vind-ik-leuk
 J
Responsible Sensing Lab
| 29
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen 14-12-2021

30. Algoritmen
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 30

31. Algoritmen
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 31

32. 14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 32

33. Algoritmen – niet alleen risico bias
voetgangers – auto’s
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 33

34. 14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 34

35. Algoritmeregister
14-12-2021
Via Invoegen | Koptekst en voettekst kunt u de tekst wijzigen | 35

36. Dank!