Workshop instructies maken nl-b

training manual
Workshop Instructies maken
Markcode
Instructions
Document ID
WSI-NL
Version
A
Date
30 Apr 2016

training manual › Workshop Instructies maken
WSI-NL-A.06 › 30-april-2016 Page 2 of 23
© Document uncontrolled when printed.
Inhouds opgave
1 Algemeen........................................................................................................................ 4
1.1 Disclaimer.............................................................................................................................. 4
2 Inleiding.......................................................................................................................... 5
2.1 Waarom deze workshop ....................................................................................................... 5
2.2 Opzet van de workshop......................................................................................................... 5
2.3 Instructieniveau..................................................................................................................... 6
3 De instructie ................................................................................................................... 7
3.1 Doel van een instructie ......................................................................................................... 7
3.2 Instructie en controle............................................................................................................ 7
3.3 Aandachtspunten voor het maken van een instructie.......................................................... 7
3.4 Veiligheidsvoorschriften........................................................................................................ 8
3.4.1 Aanvullende informatie...................................................................................................... 8
4 Een voorbeeld................................................................................................................. 9
5 Maak een instructie voor “het maken van een glas thee” .............................................. 10
5.1 Welke gegevens ontbreken in procedure 4........................................................................ 10
5.2 Opdracht:............................................................................................................................. 11
5.2.1 Herschrijf de procedure van hoofdstuk 4 ........................................................................ 11
6 Ontbrekende gegevens in procedure 4 .......................................................................... 13
6.1 Welke stappen zijn overgeslagen........................................................................................ 13
6.2 Opsomming van de benodigdheden voor het maken van thee ......................................... 13
6.3 Risicoanalyse ....................................................................................................................... 14
6.4 Werkvolgorde...................................................................................................................... 15
7 De verbeterde instructie “Het maken van een glas thee” ............................................... 16
7.1 Benodigdheden voor het maken van een glas thee ........................................................... 16
7.2 Het theeglas......................................................................................................................... 17
7.2.1 Kiezen van het theeglas.................................................................................................... 17
7.3 De thee ................................................................................................................................ 18
7.3.1 Thee, soorten en smaken................................................................................................. 18
7.4 De theezeef ......................................................................................................................... 19
8 Drinkwater.................................................................................................................... 20
8.1 Verwarmen van water......................................................................................................... 20
8.2 Bepalen van de benodigde hoeveelheid water................................................................... 20
8.3 Het verwarmen van water met een electrische waterkoker.............................................. 21

8.3.1 De electrische waterkoker ............................................................................................... 21
8.4 Verwarmen van het water in een waterketel op een gasfornuis ....................................... 22
8.4.1 De waterketel................................................................................................................... 22
8.5 Sterkte van de thee ............................................................................................................. 23
8.5.1 Wanneer is thee op smaak............................................................................................... 23

1 Algemeen
1.1 Disclaimer
Het is van essentieel belang dat u de informatie in dit document begrijpt en veilig toe kunt
passen. Dit document mag niet gezien worden als vervanger van gezond verstand noch als
vervanger van een gerichte training.
Revisielijst voor de nederlandse uitgave
Revisie Omschrijving
A Eerste versie
B Aangepast vlgs review

2 Inleiding
2.1 Waarom deze workshop
Deze workshop is bedoeld om het maken van instructies te trainen. Aan de hand van een
voorbeeld (het maken van een glas thee) zal er aandacht besteed worden aan het bepalen van
de doelgroep, het verzamelen van informatie en het maken van duidelijke instructies.
De kwaliteit van de instructies en de snelheid waarmee deze gemaakt kan worden, hangt af
van de volledigheid en de juistheid van de aangeleverde gegevens.
Instructies vormen op hun beurt de basis voor handleiding (manual).
Hieronder staat een beknopt voorbeeld van de hoofdstuk indeling van een handleiding
(manual).
Een handleiding (manual) is een document dat bestaat uit:
■ Voorblad
■ Titel
■ Afbeelding
■ document-informatie
■ referentie- en versienummer
■ originele uitgave of vertaling
■ Inhoudsopgave
■ Inleiding (optioneel)
■ Disclaimer en veiligheidsvoorschiften
■ Opsomming van relevante documenten
■ Opsomming van relevante tekeningen
■ Verklaring van de gebruikte symbolen
■ Gebruiks- en/of werkinstructies
■ Aanvullende informatie
De opmaak en het samenstellen van handleidingen wordt in deze workshop niet behandeld.
2.2 Opzet van de workshop
In deze workshop wordt aan de hand van een praktijk situatie nader ingegaan op het maken
van een instructie. Als onderwerp voor de instructie is gekozen voor “Het maken van een kop
thee”. Dit is een alledaagse activiteit die makkelijk uitgevoerd en gecontroleerd kan worden.

2.3 Instructieniveau
Bij het maken van een instructie moet je er vanuit gaan dat de lezer niet jouw (ervarings)niveau
heeft. Een doelgroepen onderzoek is nodig om te bepalen aan welke informatie behoefte de
instructies minimaal moeten voldoen.
Informatieblok
Sla geen stappen over, ook al lijken ze vanzelfsprekend
Indien het (ervarings)niveau van de doelgroep niet bepaald kan worden, dan moet er gekozen
worden voor het laagste gebruikers niveau namelijk: de gebruiker met weinig kennis of
ervaring.

3 De instructie
3.1 Doel van een instructie
Het doel van een instructie is om de gebruiker stap voor stap te laten zien in welke volgorde
en op welke wijze een bepaald gebruik of bewerking plaats moet vinden. Soms zijn er
meerdere manieren mogelijk om een bepaalde bewerking uit te voeren, geef in dat geval de
werkwijze aan die de meeste voorkeur geniet.
3.2 Instructie en controle
Bij het maken van een instructie mogen geen stappen overgeslagen worden en de informatie
die gegeven wordt moet er tevens voor zorgen dat het resultaat van de handelingen
controleerbaar is.
Daarnaast moet de instructie de gebruiker stimuleren de inhoud te lezen, dit kan bijvoorbeeld
door de gebruiker te waarschuwen voor de consequenties wanneer de werkzaamheden
verkeerd uitgevoerd worden.
3.3 Aandachtspunten voor het maken van een instructie
Voor het maken van een goede instructie is het belangrijk om te weten welke functie de
gebruiker van de instructie heeft en wat zijn of haar (technische) niveau is.
In onderstaand overzicht staan een aantal punten genoemd die je kunnen helpen om gericht
informatie te verzamelen voor het maken van instructies.
■ Doelgroepen onderzoek (voor wie is de instructie bestemd)
■ Welke activiteiten ga je beschrijven?
■ Voor welke werkzaamheden, machines of onderdelen daarvan moet de instructie geschreven
worden?
■ Risicoanalyse
■ Wat zijn de veiligheidsvoorschriften?
■ Voor welke werkzaamheden, machines of onderdelen daarvan moet de instructie geschreven
worden?
■ Welk meetgereedschap heb je daarvoor nodig?
■ Welke speciale gereedschappen zijn er nodig?
■ Welke (voor)kennis of training is er nodig?
■ Leg in de instructie uit:
■ waarom de handeling plaats moet vinden
■ Wanneer de handeling plaats moet vinden
■ Hoe vaak de handeling plaats moet vinden
■ Hoe de handeling uitgevoerd moet worden?

3.4 Veiligheidsvoorschriften
Veiligheidsvoorschriften zijn een verplicht onderdeel bij instructies en gebruiksvoorschriften.
Dit is voor industriële machines vastgelegd in de machinerichtlijn 2006/42/EG en de NEN-5509.
Voor huishoudelijke apparatuur gelden andere richtlijnen en normen.
Algemeen: Veiligheidsvoorschrift moeten aangeven wat het gevaar is en wat de (mogelijke)
gevolgen zijn als de veiligheidsvoorschriften niet opgevolgd worden.
Er zijn vier risiconiveau’s: 1. Gevaar, 2. Waarschuwing, 3. Voorzichtig en 4. Attentie
1. De vier risiconiveau’s:
3.4.1 Aanvullende informatie
Informatieblok
Informatieblok waarin relevante of aanvullende informatie gegeven wordt.
Procedurele informatie
Verwijzingen naar tekeningen, documenten, uitleg van gebruikte tekens en symbolen
Opsomming van de benodigde gereedschappen of hulpstukken.
GEVAAR
Duidt op gevaar met een hoog risiconiveau welke, indien deze niet wordt vermeden,
zal leiden tot de dood of ernstig letsel.
WAARSCHUWING
Duidt op gevaar met een gemiddeld risiconiveau welke, indien deze niet wordt
vermeden, zal leiden tot de dood of ernstig letsel.
VOORZICHTIG
Duidt op gevaar met een laag risiconiveau welke, indien deze niet wordt vermeden, zal
leiden tot de dood of ernstig letsel.
ATTENTIE
Duidt op gevaar welke, indien deze niet vermeden wordt, schade aan de apparatuur
tot gevolg kan hebben.

4 Een voorbeeld
Zoals eerder aangegeven is er gekozen voor een alledaagse handeling “het maken van thee”
omdat deze handeling makkelijk uitvoerbaar en controleerbaar is.
De handeling kan in een paar stappen omschreven worden, iedereen snapt wat je bedoelt en
denkt de dingen die je niet benoemt er automatisch bij.
Instructie gemaakt volgens de regel: “ze weten wel wat ik bedoel”
Het maken van thee
1. Giet het kokende water op de thee
2. Laat de thee even trekken
3. Thee kan gedronken worden.
Ook al snappen de meeste mensen precies wat je bedoelt, de instructie is te onvolledig en
voldoet niet aan de (veiligheids)richtlijnen.
Voor mensen die nog nooit thee gezet hebben, is het een onbruikbaar geheel.

5 Maak een instructie voor “het maken van een glas thee”
De instructie in hoofdstuk 4 is te beknopt en eigenlijk alleen te gebruiken door mensen die al
heel vaak deze handelingen uitgevoerd hebben.
Opdracht:
■ Verzamel de benodigde gegevens voor het maken van de instructie “het maken van een
glas thee”.
■ Niveau van de doelgroep: De doelgroep is niet bekend met dit onderwerp.
Informatieblok
Om de gebruiker van deze instructie duidelijk te maken wat hij of zij moet doen is
uitgebreide en duidelijke informatie nodig voorzien van veiligheidsvoorschriften.
5.1 Welke gegevens ontbreken in procedure 4
■ Geef aan welke stappen toegevoegd en welke stappen verder uitgebreid moeten worden
in procedure 4, houdt daarbij rekening met het niveau van de doelgroep.
Informatieblok
Geef bij de instructies duidelijk aan wat de risico’s zijn bij het uitvoeren van de
instructie. Zie hoofdstuk 3.4 voor de veiligheidsniveau’ s en de bijbehorende
symbolen.

5.2 Opdracht:
5.2.1 Herschrijf de procedure van hoofdstuk 4
Beschrijf in je uitwerking de volgende twee situaties:
■ Situatie A: Water verwarmen met ketel op een gasfornuis.
■ Situatie B: Water verwarmen met een elektrische waterkoker.
Welke stappen zijn er overgeslagen in hoofdstuk 4 (Omschrijf dit voor situatie A en B):
1.________________________________________
2.________________________________________
3.________________________________________
4.________________________________________
5.________________________________________
xx._______________________________________
Geef een omschrijving van het ervaringsniveau van de doelgroep:
1.________________________________________
Maak een risicoanalyse voor onderstaande onderwerpen
Risicoanalyse voor sitiatie A en B
nr Onderwerp Risico Maatregel
1 Gas
2 Electriciteit
3 Heet water
4 Stoom
5 Open vuur
6 Glas

Welke veiligheidsmaatregelen moeten er in acht genomen worden ?
■ Geef (indien nodig) bij de diverse stappen de veiligheidsinstructies aan.
Geef een opsomming voor situatie A.
1.________________________________________
2.________________________________________
3.________________________________________
4.________________________________________
xx._______________________________________
Geef een opsomming voor situatie B.
1.________________________________________
2.________________________________________
3.________________________________________
4.________________________________________
xx._______________________________________
Beschrijf een verbeterde instructie afgestemd op de doelgroep:
Omschrijf instructie voor situatie A
1.________________________________________
2.________________________________________
3.________________________________________
4.________________________________________
5.________________________________________
6.________________________________________
xx._______________________________________
Omschrijf instructie voor situatie B
1.________________________________________
2.________________________________________
3.________________________________________
4.________________________________________
5.________________________________________
6.________________________________________
xx._______________________________________

6 Ontbrekende gegevens in procedure 4
6.1 Welke stappen zijn overgeslagen
1. Veiligheidsvoorschriften
2. Keuze van het theeglas (waar moet je op letten)
3. Wat voor soort thee wil je gebruiken (theezakje of losse theeblaadjes)
4. Wijze van opwarmen van het water: Electrische waterkoker of een waterketel
5. Verschil tussen het elektrisch - en gas verwarmen van water.
6. Hoeveel water is er nodig per kop thee
7. Wanneer kookt het water
8. Hoe verloopt het opgieten van het water op de thee
9. Wanneer is de thee geschikt om te drinken
10.Toevoegen van melk of suiker
11.Welke hulp(gereedschappen zijn er nodig
6.2 Opsomming van de benodigdheden voor het maken van thee
1. Theeglas (dit moet hittebestendig glas zijn)
2. Een thee (in een theezakje of als losse theeblaadjes)
3. Theezeef (optioneel)
4. Drinkwater
5. Een waterkoker (electrisch) of een waterketel (gasfornuis)
6. Suiker of melk (optioneel)
7. Theelepel (optioneel)
8. Lucifers of gasaansteker
9. Hittebeschermende handschoenen (indien nodig)

6.3 Risicoanalyse
Risicoanalyse situatie A
1 Gas Gasophoping / Explosiegevaar Goede ventilatie
2 Gas Onvolledige verbranding
(koolmonoxide)
Goed ventilatie en luchttoevoer,
Schoonhouden van de
gasbrander.
3 Gas Brandgevaar Goede ventilatie
4 Gas Lekkage gasleiding Regelmatig controleren en op tijd
vervangen van gasslang
5 Lucifers/Aansteker Brandgevaar Op de juiste manier gebruiken
6 Waterketel Handvat breekt af Controleer de kwaliteit van de
ketel voor gebruik.
7 Waterketel Droogkoken / brandgevaar Zorg voor voldoende water in de
ketel
8 Heet water Huid verbrandingsgevaar Opletten met heet water.
Voorkom spatten en knoeien
9 Glas Glasscherven / snijwonden Gebruik hitte bestendig glas
Risico analyse situatie B
1 Electriciteit Kortsluiting in de voedingskabel Controleer de voedingskabel
2 Electriciteit Kortsluiting door water Houdt de waterkoker en het
voetstuk droog.
3 Electriciteit Droogkoken Zorg voor voldoende water in de
koker.
4 Waterkoker Schakelaar maakt kortsluiting Controleer de schakelaar op de
juiste werking.
5 Heet water Huid verbrandingsgevaar Opletten met heet water.
Voorkom spatten en knoeien
6 Glas Glasscherven / snijwonden Gebruik hitte bestendig glas

6.4 Werkvolgorde
Situatie A
1. Pakken van waterketel
2. Vullen waterketel met voldoende drinkwater
3. Ontsteek de gasbrander van het gasfornuis
4. Zet de gevulde waterketel op de gasbrander
5. Keuze van het theeglas (moet hittebestendig zijn)
6. Keuze van de thee(soort)
7. Doe de thee in het glas (theezeef nodig?)
8. Controleer of het water kookt
9. Giet het kokende water op de thee in het theeglas
10.Neem de thee uit het glas
11.Voeg suiker of melk toe (optioneel)
Situatie B
1. Pakken van elektrische waterkoker
2. Vullen waterkoker met voldoende drinkwater
3. Steek de stekker in het stopcontact
4. Zet de gevulde waterkoker aan
5. Keuze van het theeglas (moet hittebestendig zijn)
6. Keuze van de thee(soort)
7. Doe de thee in het glas (theezeef nodig?)
8. Controleer of het water kookt
9. Giet het kokende water op de thee in het theeglas
10.Neem de thee uit het glas
11.Voeg suiker of melk toe (optioneel)

7 De verbeterde instructie “Het maken van een glas thee”
In dit hoofdstuk wordt uitgebreider ingegaan op het maken van duidelijke instructies voorzien
van veiligheidsvoorschriften.
Hierbij zijn de gegevens uit hoofdstuk 6 als uitgangspunt genomen.
In de volgende paragrafen wordt stap voor stap uitgelegd hoe thee gemaakt moet worden.
7.1 Benodigdheden voor het maken van een glas thee
Nr. Onderwerp Hoofdstuk
1 Theeglas 7.2
2
2a
Thee
Theezeef
7.3
7.4
3 Drinkwater 8
4
4a
4b
Een hulpmiddel om het water te koken
Een elektrische waterkoker
Een waterketel en een gasfornuis
8.3
8.4
5 Voor het maken van een glas thee hebt u nodig:
Toebehoren zoals: theelepel of melk en suiker
8.5.1

7.2 Het theeglas
7.2.1 Kiezen van het theeglas
Theeglazen
Inhoud van het glas
In de meeste gevallen kunt u kiezen uit theeglazen met een inhoud. Van 25cc (klein) of
40cc.(groot)
WAARSCHUWING
Het theeglas moet van hittebestendig glas gemaakt zijn. Gewoon glas kan kapot
springen onder invloed van de hoge watertemperatuur.
Het hete water kan brandwonden veroorzaken
Glasscherven zijn scherp en kunnen snijwonden veroorzaken
Informatieblok
Theeglazen zijn er in diverse afmetingen en volumes.

7.3 De thee
7.3.1 Thee, soorten en smaken
Informatieblok
Thee is verkrijgbaar in diverse soorten, smaken en verpakkingen.
Theezakjes Losse theeblaadjes
Thee soorten
U kunt kiezen uit:
■ Bepaalde smaken thee,
■ Gemalen thee in een theezakje
■ Grove thee (losse blaadjes) die u zelf in een theezeefje moet doen of los in het theewater
mengt.
Als u uw thee geselecteerd heeft, plaats dan het theezakje of de losse theeblaadjes in het
theeglas.
De losse theeblaadjes kunt u ook in een theezeefje doen.

7.4 De theezeef
Informatieblok
Als u geen losse theeblaadjes in de thee wilt, dan kunt u de theezeef gebruiken. Het
is een goed alternatief voor het theezakje.
Theezeef
Werkwijze:
■ Doe de losse theeblaadjes in de theezeef (een kleine theelepel per glas)
■ Hang de theezeef met de thee in het glas met het hete theewater
Diverse uitvoeringen:
U kunt kiezen uit diverse soorten theezeefjes, het gebruik en de werking is bij alle theezeefjes
min of meer gelijk.

8 Drinkwater
8.1 Verwarmen van water
Informatieblok
Het verwarmen van het water kan met behulp van elektrische- of gasverwarming.
Opmerking:
In dit hoofdstuk wordt alleen gesproken over een elektrische waterkoker of een waterketel op een
gasfornuis omdat dit de meest gebruikte methoden zijn om water op te warmen.
8.2 Bepalen van de benodigde hoeveelheid water
WAARSCHUWING
Gebruik alleen schoon (drink)water, vuil water kan giftig zijn of misselijkheid
veroorzaken.
ATTENTIE
De minimale hoeveelheid water die in de waterkoker of waterketel gedaan moet
worden is 0,3 liter (=300cc) water.
Voorkom droogkoken dit kan tot brandgevaar leiden.
Informatieblok
0,5 liter water is gelijk aan 500cc
1,0 liter water is gelijk aan 1000cc
500cc water is genoeg voor 12 glazen thee van 40 cc of 20 glazen van 25 cc
1000cc water is genoeg voor 25 glazen thee van 40 cc of 40 glazen van 25 cc

8.3 Het verwarmen van water met een electrische waterkoker
8.3.1 De electrische waterkoker
Elektrische waterkoker
Aandachtspunten:
■ Volg de instructies van de fabrikant of leverancier nauwkeurig op.
Enkele algemene aanwijzingen:
■ De stekker van de waterkoker in de wandcontactdoos steken.
■ De waterkoker gevuld met ruim voldoende water op de houder plaatsen
■ Het verwarmingselement van de waterkoker inschakelen.
■ De waterkoker schakelt automatisch uit zodra het water heet genoeg is.
■ Giet het hete water in het theeglas waarin zich het theezakje of het gevulde theezeefje
bevindt.
■ Voorkom verbranding van de huid door direct huidcontact met het hete water
GEVAAR
Controleer de voedingskabel op kabelbreuk of beschadigingen, elektriciteit kan dodelijk
zijn.
WAARSCHUWING
Controleer de waterkoker op lekkage, water dat uit de waterkoker lekt kan elektrische
kortsluiting veroorzaken.
Kokend water en waterstoom is heet en kan brandwonden veroorzaken, houdt
voldoende afstand en bescherm uw handen tegen hitte.
Zorg dat de waterkoker niet droog kookt, kans op brandgevaar.
ATTENTIE
Vul de waterkoker met voldoende water, voorkom droogkoken, dit kan de waterkoker
beschadigen.
Volg de instructies van de leverancier voor het correcte gebruik van de waterkoker.

8.4 Verwarmen van het water in een waterketel op een gasfornuis
8.4.1 De waterketel
Waterketel
Aandachtspunten:
■ De ketel gevuld met water op het fornuis plaatsen.
■ Controleer of er voldoende water in de waterketel zit.
■ Volg de gebruiksaanwijzing van uw fornuis-leverancier voor het bedienen van het fornuis.
■ Ontsteek de gasvlam/brander met een aansteker, lucifer of automatisch.
■ Breng het water aan de kook. Tijdens het opwarmen maakt het water eerst een licht
fluitend/piepend geluid, het water kookt dan nog niet. Het water kookt zodra dit geluid
overgaat in heftig borrelen en ‘stomen’.
■ Zet de gasbrander uit en neem de ketel van het fornuis.
■ Gebruik hittebeschermende handschoenen, indien het handvat van de ketel heet is.
■ Giet het hete water in het theeglas waarin zich het theezakje of de theeblaadjes
bevinden.
GEVAAR
Controleer of de gasvlam van de gasbrander zichtbaar blijft branden, gas is giftig, zorg
voor een goede ventilatie.
Zorg voor voldoende ventilatie, gas is brandgevaarlijk bij gasophoping is er kans op
explosiegevaar. Bij twijfel gastoevoer afsluiten!!
WAARSCHUWING
Gasvlam is heet, blijf op een veilige afstand van de vlam om verbranding te
voorkomen.
Heet water en waterstoom zijn heet, pas op voor verbranding. Zorg voor goede
bescherming van de handen tegen hitte.
Laat de ketel niet droogkoken, brandgevaar of vrijkomen van gevaarlijke gassen
ATTENTIE
Vul de waterketel met voldoende water, voorkom droogkoken om beschadiging van
de ketel te voorkomen. Volg de instructies van de leverancier van het gasfornuis
nauwkeurig op.

8.5 Sterkte van de thee
8.5.1 Wanneer is thee op smaak
Om de thee op smaak te laten komen, moet het theezakje of de thee blaadjes enige tijd (1 tot
2 minuten) in het hete water blijven. Hoe langer de thee in het hete water blijft hoe sterker de
thee wordt. Sterke thee is meestal donkerder van kleur dan minder sterke thee.
Informatieblok
U bepaalt zelf hoe sterk de thee mag zijn.
Sterke thee krijgt soms een bittere smaak als de thee te lang in het water blijft.
Theeglazen
Wanneer is de thee klaar om te drinken?
1. Laat de thee 1 tot 2 minuten in het hete water, het water zal donkerder kleuren.
2. (Hoe donkerder het water, hoe sterker de thee.)
3. Haal het theezakje of het theezeefje uit het glas.
4. Voeg suiker en/of melk naar keuze toe (optioneel)
5. Gebruik de theelepel om de suiker en/of de melk door de thee te roeren.
6. De thee is klaar om gedronken te worden.

Workshop instructies maken nl-b

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Workshop instructies maken nl-b

Similar to Workshop instructies maken nl-b (20)

Workshop instructies maken nl-b