Keynote 2: Eigen regie en zelfmanagementondersteuning
Artikel registratie BOT voor verwijzers
1. REGISTRATIE BEKKENOEFENTHERAPIE (PLUS)
Sinds 1 maart 2012 is het voor Oefentherapeuten Cesar/Mensendieck mogelijk om zich te registreren in het
Bekkenoefentherapie (plus) register van de VvOCM. In dit artikel staat beschreven wat bekkenoefentherapie
inhoudt en wat een bekkenoefentherapie voor een patiënt kan betekenen.
Bekkenoefentherapeuten zijn Oefentherapeuten Cesar /Mensendieck die specifieke scholing hebben gevolgd
op het gebied van bekken- en bekkenbodemproblematiek en ruime ervaring hebben in het behandelen van
deze patiënten.
Anamnese en onderzoek
Oefentherapeutische zorg omvat het screenen, onderzoeken en analyseren, behandelen en evalueren van
participatie- en gezondheidsproblemen in relatie tot houding en beweging. De bekkenoefentherapeut is in
staat een volledige urologische, proctologische, gynaecologische, obstretische en seksuologische anamnese uit
te voeren. Na de anamnese zal er een lichamelijk onderzoek plaatsvinden. Het onderzoek van de
bekkenoefentherapeut is ADL gericht, op basis van de hulpvraag. Naast het beoordelen van het houdings- en
bewegingsgedrag van de patiënt, zullen specifieke testen worden gedaan en meetinstrumenten worden
gebruikt welke zijn gepubliceerd in The European Guideline for diagnosis and treatment of Pelvic Girdle
pain.De verslaglegging gebeurt volgens de richtlijnen van de VvOCM ( Vereniging voor Oefentherapeuten
Cesar/Mensendieck) gebaseerd op ICF.
Aan de hand van deze bevindingen wordt een oefentherapeutische diagnose opgesteld en kan de
Bekkenoefentherapeut beoordelen of er een indicatie is voor bekkenoefentherapie. Vervolgens zullen er in
samenspraak met de patiënt doel(en) en plannen worden opgesteld welke gerelateerd zijn aan de hulpvraag
van de patiënt. De patiënt wordt uitgedaagd om zelf mee te denken, te voelen, te oefenen, toe te passen, om
uiteindelijk te ervaren wat goed is. Het is een ervaringsgerichte aanpak.
Indicaties voor bekkenoefentherapie zijn o.a.:
• Bekkenklachten gerelateerd aan zwangerschapen bevalling ,zoalsacro-iliacale klachten, lumbo-sacrale
klachten, pseudo radiculaire klachten, liesklachten, pijn in de adductoren regio, pijn in trochanter regio,
symfysepijn, coccygodynie.
• Bekkenklachtengerelateerd aan houding en beweging, niet zwangerschap gerelateerd
• Bekkenbodemklachten zoals: urine
incontinentie, blaasproblematiek, fecaleincontinentie en andere proctologische problematiek, seksuele
problematiek en gynaecologische problematiek, waarbij geen inwendig handelen wenselijk is en het leren
omgaan met de klachten voorop staat. Er vindt bij de bekkenoefentherapeut geen inwendig handelen
plaats.
• Spanning gerelateerde klachten van bekken en bekkenbodemgebied
• Chronische bekken/ bekkenbodemproblematiek, waarbij een opbouwend oefenprogramma gericht op
participatie gewenst is.
• Bekken- en bekkenbodemproblematiek waarbij tijdens of de behandeling door een
bekkenoefentherapeut zijn nog een hulpvraag bestaat op het niveau van activiteiten en participatie,
bijvoorbeeld het looppatroon verbeteren in combinatie met het dragen van een kind, de verzorging van
een kind, het effectief gebruiken van de bekkenbodem tijdens het tillen.
2. • Preventie bij risicogroepen in de zwangerschap en post partum, zoals bijvoorbeeld vrouwen met een
hogere leeftijd, kunstverlossing tijdens de partus, voorkomen van bekkenbodemdysfuncties bij positieve
familie anamnese en fysiek zware werkzaamheden.
Behandeldoelen
De werkwijze van de bekkenoefentherapeuten kenmerkt zich door specifieke gerichtheid op
gedragsverandering, eigen vakdidactiek, motorisch leren en contextgericht leren. Er wordt uitgegaan van de
individuele bewegingsmogelijkheden en de persoonlijke situatie van de patiënt.
Een algemene oefentherapeutische behandeldoel kan zijn het verbeteren van het houdings- en
bewegingspatroon en het leren volhouden hiervan, zodat de patiënt kan werken aan gedragsverandering en
leert omgaan met de klachten.
Specifieke behandeldoelen van de bekkenoefentherapeut kunnen zijn:
• Het geven van kennis en inzicht omtrent het bekken en de bekkenbodem en de bijbehorende klachten.
• Het geruststellen en wijzen op de therapeutische en eigen mogelijkheden, zodat onzekerheid en
onwetendheid vermindert en de patiënt gemotiveerd raakt om zelf het houdings- en bewegingsgedrag te
veranderen op de lange termijn.
• Het bewustmaken en het leren voelen van het eigen lichaam, de balans tussen spanning en ontspanning
vinden en leren omgaan met de klacht.
• De bekkenoefentherapeut werkt aan verminderen van bewegingsangst, de balans vinden tussen belasting
en belastbaarheid, het leren herkennen en inschatten van signalen, die iets zeggen over de eigen fysieke
grenzen.
• Het verkrijgen van een bewuste controle over de bekken(bodem)musculatuur en het reguleren van de
tonus en functie van deze musculatuur.
• De motorische controle en stabiliteit van de lage rug en het bekken oefenen en leren integreren in de
relevante dagelijkse bewegingen, zodat de patiënt de regie krijgt over haar klachten.
• Het coachen en adviseren van de patiënt in het actief blijven, gevarieerd bewegen en de belastbaarheid
uit te bouwen. Indien nodig kan dit worden voortgezet in groepsbehandeling wanneer er voldoende
motorische vaardigheid is ontwikkeld.
• Op lange termijn is het doel van deze behandeling zelfmanagement en preventie. Door
gedragsverandering en zelfredzaamheid te stimuleren, kunnen op lange termijn klachten worden
voorkomen.
Bekkenoefentherapeuten werken inhoudelijk samen met bekkenfysiotherapeuten, verloskundigen en
kraamverzorgenden en nemen deel aan multidisciplinair en interdisciplinair overleg wat betreft de bekken- en
bekkenbodemproblematiek.
De behandelingen worden in de meeste gevallen individueel gegeven. Ook is groepsbehandeling mogelijk. Er
zijn bekkenoefentherapeuten die groepstherapie geven aan bijv. patiënten met pré en/of postpartum
bekkenklachten of bekkenbodemproblematiek. Ook behoren een oefentherapeutisch consult, een aan huis
behandeling (bijv. in de kraamperiode) en nazorg tot de mogelijkheden.
3. Er zijn diverse bekkenoefentherapeuten die zwangerschapscursussen aanbieden. Prépartum aan zwangeren
als voorbereiding op de bevalling en postpartum om te herstellen van de zwangerschap en bevalling.
Directe Toegang Oefentherapie (DTO) maakt bekkenoefentherapie voor iedereen rechtstreeks bereikbaar.
Bekkenoefentherapie wordt, net zoals Oefentherapie Cesar/Mensendieck, vergoed vanuit de aanvullende
verzekering, de exacte vergoedingen zijn afhankelijk van de aanvullende verzekering.
Op de site www.oefentherapeut.nl kunt u via Praktijkzoeker een bekkenoefentherapeut bij u in de buurt
vinden. Ook vindt u hier meer informatie over (bekken)oefentherapie.