Adviesrapport scriptie Fysiotherapie op de dagbehandeling oncologie: nodig of overbodig?

1. Adviesrapport
Beroepsopdracht fysiotherapie
“Fysiotherapie op de dagbehandeling
oncologie:
nodig of overbodig?”
Sophie Blanken, HVA fysiotherapie
Femke Terpstra, HVA fysiotherapie
Adviesrapport “Fysiotherapie op de dagbehandeling oncologie, nodig of overbodig Pagina 1

2. Adviesrapport
Beroepsopdracht fysiotherapie
“Fysiotherapie op de dagbehandeling oncologie:
nodig of overbodig?”
Opdrachtgever:
Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, afdeling fysiotherapie
Jelmer Jager en Charlotte Rommens
Coach:
Colette van ’t Schip, fysiotherapeut en docent Hogeschool van Amsterdam,
domein gezondheid, afdeling fysiotherapie
Projectleden:
Sophie Blanken, HVA fysiotherapie, studentnummer: 500629460
Femke Terpstra, HVA fysiotherapie, studentnummer: 500622438
Datum:
13-06-2014
Versie 2
Hogeschool van Amsterdam
Domein gezondheid

3. Hogeschool van Amsterdam
Domein gezondheid
Inhoudsopgave
Adviesrapport ............................................................................................................................... 4
Aanleiding adviesrapport ............................................................................................................... 4
Inleiding adviesrapport.................................................................................................................. 4
Methode ...................................................................................................................................... 4
Mogelijke adviezen ....................................................................................................................... 5
Het advies..................................................................................................................................... 5
Referenties ................................................................................................................................... 7

4. Hogeschool van Amsterdam
Domein gezondheid
Adviesrapport
Dit adviesrapport1 is geschreven voor opdrachtgevers Charlotte Rommens en Jelmer Jager,
fysiotherapeuten in het Sint Lucas Andreas ziekenhuis. Om naast het onderzoeksrapport, waarin alle
resultaten staan verwerkt, een overzichtelijk advies aan te bieden, is er besloten een adviesrapport
op te stellen. In het adviesrapport staan de bevindingen uit het literatuur- en veldonderzoek
beschreven, waaruit een gepast advies is ontstaan.
Aanleiding adviesrapport
De opdrachtgever vraagt, als fysiotherapeut van het Sint Lucas Andreas ziekenhuis, een advies over
de behoefte aan beweegadvies bij patiënten die chemotherapie krijgen op de dagbehandeling
oncologie. Ook wil de opdrachtgever geïnformeerd worden over wat de meerwaarde is van
fysiotherapie tijdens chemotherapie en wat de rol van de fysiotherapeut is op de dagbehandeling
oncologie in kanker gespecialiseerde centra, academische- en topklinische ziekenhuizen. Uit deze
probleemstelling zijn drie vraagstellingen voortgekomen. De specifieke vraagstellingen luiden als
volgt:
1. “Wat is de wetenschappelijke onderbouwing van de meerwaarde van bewegen op de
lichamelijke en geestelijke gesteldheid bij patiënten die worden behandeld met
chemotherapie op de dagbehandeling oncologie?”
2. “Wat is de behoefte van de patiënt betreffende fysiotherapeutisch (beweeg)advies en in
welke vorm zou de patiënt geïnformeerd willen worden?”
3. “Hoe is de rol van de fysiotherapeut momenteel ingevuld op de dagbehandeling oncologie in
kanker gespecialiseerde centra, academische- en topklinische ziekenhuizen?”
Inleiding adviesrapport
Bewegen tijdens chemotherapie is een interventie in opkomst waar steeds meer aandacht aan wordt
besteed in de literatuur. Dit heeft er bij de fysiotherapeuten in het Sint Lucas Andreas ziekenhuis toe
geleid dat zij nieuwsgierig zijn naar de behoefte aan fysiotherapeutisch (beweeg)advies op de
dagbehandeling oncologie in hun ziekenhuis.
Methode
Om het advies vanuit verschillende perspectieven te onderbouwen, is dit onderzoek driedelig
opgesteld: (1) een literatuurstudie, (2) een kwalitatief patiënten onderzoek, (3) ervaring van
deskundigen uit verschillende Nederlandse ziekenhuizen. Deze driedeling komt overeen met het
Evidence Based Practice (EBP) model, namelijk: (1) Best Research Evidence, (2) Patiënt Values, (3)
Clinical Expertise2.
Als eerste is er een literatuurstudie uitgevoerd. Hierbij is er gekeken of er wetenschappelijk bewijs is
voor een positief effect op de geestelijke en lichamelijke gesteldheid door bewegen en/of
fysiotherapie tijdens de chemotherapie. Daarnaast is er een patiënten enquête afgenomen bij
patiënten op de dagbehandeling oncologie van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis die behandeld
werden met chemotherapie. De vragen van deze enquête gingen over verschillende onderwerpen,
zoals werk, bewegen en sport. Er werd gevraagd hoe de situatie betreffende deze onderwerpen voor
de diagnose kanker was en hoe de patiënten hier tijdens de behandelingen met chemotherapie mee
omgaan. Als laatste zijn alle kanker gespecialiseerde centra, academische- en topklinische
ziekenhuizen eerst per telefoon en later per e-mail benaderd om een aantal vragen te
beantwoorden. Deze vragen sloegen op de rol van de fysiotherapeut op de dagbehandeling
oncologie in het betreffende ziekenhuis. Als de fysiotherapeut geen rol speelde, dan werd er
gevraagd of er überhaupt advies over bewegen wordt gegeven en door wie dit dan wordt gedaan.
De resultaten van deze onderzoeken zijn terug te vinden in het onderzoeksrapport dat als naslagwerk
dient bij dit adviesrapport.
Adviesrapport “Fysiotherapie op de dagbehandeling oncologie, nodig of overbodig? Pagina 4

5. Hogeschool van Amsterdam
Domein gezondheid
Mogelijke adviezen
Er zijn verschillende manieren om de probleemstelling te beantwoorden, hieronder staan een aantal
mogelijke adviezen beschreven:
Advies op maat:
Uit de patiënten enquête blijkt dat een kleine minderheid behoefte heeft aan fysiotherapeutisch
beweeg advies. Er zou advies op maat gegeven kunnen worden. Dus alleen als een patiënt op de
dagbehandeling oncologie vragen stelt over bewegen, kan er een afspraak gemaakt worden bij een
fysiotherapeut uit het ziekenhuis.
Voordeel: vraaggerichte zorg.
Nadeel: patiënten kunnen worden misgelopen. Diegenen die geen vragen hebben over bewegen,
komen ook niet in aanmerking voor een afspraak bij de fysiotherapeut.
(Oncologie) verpleegkundige geeft advies:
De verpleegkundige geeft aan elke patiënt op de dagbehandeling oncologie beweegadvies. Dit kan
plaatsvinden tijdens het intakegesprek of tijdens de eerste of tweede chemotherapie behandeling.
Voordeel: iedere patiënt is op de hoogte van het nut van bewegen tijdens de behandeling.
Nadeel: de verpleegkundige is minder geschikt voor het geven van (beweeg)advies omdat de
fysiotherapeut specialist is in bewegen.
Fysiotherapeut geeft advies:
De patiënt krijgt standaard een consult van de fysiotherapeut tijdens de eerste of tweede
behandeling. Tijdens dit consult worden de voordelen van bewegen besproken en is er gelegenheid
voor het stellen van vragen.
Voordeel: iedere patiënt wordt voorzien van (beweeg)advies door een specialist.
Nadeel: de patiënten die geen behoefte hebben aan fysiotherapeutisch (beweeg)advies worden hier
toch mee belast.
Folder:
Iedere patiënt krijgt een folder met informatie over bewegen tijdens de behandelingen met
chemotherapie. Deze folder is opgesteld door de fysiotherapeut.
Voordeel: elke patiënt wordt geïnformeerd en kan zelf bepalen wat hier mee te doen.
Nadeel: de informatie is standaard en er is geen mogelijkheid voor persoonlijk advies. Ook kan het
zijn dat de folder in ontvangst wordt genomen maar niet wordt gelezen.
Het advies
De probleemstelling waarop antwoord wordt gegeven in de vorm van een advies is:
“De fysiotherapeuten van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis vragen zich af wat de behoefte is van
patiënten aan fysiotherapeutisch (beweeg)advies op de dagbehandeling oncologie, wat de
wetenschappelijke onderbouwing is van de meerwaarde van fysiotherapie tijdens de chemotherapie
en wat de rol van de fysiotherapeut is op de dagbehandeling oncologie in andere ziekenhuizen.”
Door de resultaten uit het literatuuronderzoek, patiënten onderzoek en reacties uit andere
ziekenhuizen samen te voegen is het onderstaande advies voor de afdeling fysiotherapie van het Sint
Lucas Andreas ziekenhuis tot stand gekomen. Dit advies bestaat uit een samenstelling van de eerder
genoemde mogelijke adviezen.
Adviesrapport “Fysiotherapie op de dagbehandeling oncologie, nodig of overbodig? Pagina 5

6. Hogeschool van Amsterdam
Domein gezondheid
Advies
Patiënten die op de dagbehandeling oncologie behandeld gaan worden, hebben eerst een intake
gesprek met de oncologie verpleegkundige. Hierbij wordt een korte uitleg gegeven over het nut en
de meerwaarde van bewegen tijdens chemotherapie en er wordt een folder meegegeven waarin de
informatie is terug te lezen. Ook wordt er besproken dat de patiënt aan kan geven wanneer er
behoefte is aan advies op maat. Indien hier behoefte aan is, wordt de fysiotherapeut in consult
gevraagd. De fysiotherapeut zal bij de patiënt langskomen tijdens de chemotherapie op de
dagbehandeling. Dit consult zal in gespreksvorm zijn waarbij de patiënt vragen kan stellen over
bewegen. De fysiotherapeut kan door deze vragen te beantwoorden een persoonlijk (beweeg)advies
uitbrengen.
Voordelen:
 Alle patiënten worden geïnformeerd over het nut en de meerwaarde van bewegen tijdens
chemotherapie door de verpleegkundige. Omdat het intakegesprek momenteel ook al plaats
vindt kan dit onderwerp makkelijk worden geïmplementeerd;
 Door een folder mee te geven met de informatie over het nut en de meerwaarde van
bewegen tijdens chemotherapie, kan de patiënt de informatie nog eens rustig nalezen;
 De patiënt heeft zelf in de hand of er wel of geen fysiotherapeut in consult wordt gevraagd;
 De fysiotherapeut hoeft niet bij alle patiënten in consult te worden gevraagd;
 De patiënt krijgt van de fysiotherapeut advies op maat. Er wordt gekeken waar de patiënt het
meest behoefte aan heeft.
Nadelen:
 Tijdens het intakegesprek krijgt de patiënt teveel informatie, waardoor dit misschien niet
allemaal beklijft;
 Het kan zijn dat de patiënt de folder niet leest. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals
het kwijt raken of het niet kunnen lezen van de folder door bijvoorbeeld laaggeletterdheid of
culturele achtergrond.
Adviesrapport “Fysiotherapie op de dagbehandeling oncologie, nodig of overbodig? Pagina 6

7. Hogeschool van Amsterdam
Domein gezondheid
Referenties
1 Rijksuniversiteit Groningen. Voorbeeldstructuur adviesrapport. [Internet] [2014; geraadpleegd: 01 mei 2014]
URL: http://www.rug.nl/education/other-study-opportunities/hcv/schriftelijke-vaardigheden/voor-studenten/
tekstsoorten-conventies/advies-rapport
2Elspeth Slayter. On using "evidence-based practice" as the lens for the new iteration of my course [Internet]
[2010; geraadpleegd: 2014 mei 08] URL: http://hatetoloveresearch.blogspot.nl/2010/12/on-using-evidence-based-
practice-as.html
Adviesrapport “Fysiotherapie op de dagbehandeling oncologie, nodig of overbodig? Pagina 7