Modern Educator Sürətli Kimya Kursu Valentliyin təyini Polyar və qeyri-polyar rabitə sayının təyini Siqma və pi rabitə sayının təyini Donor akseptor rabitə sayının təyini Kovalent və ion rabitə sayının təyini Rabitənin ionluq dərəcəsinin hesablanması Hibrid və qeyri-hibrid orbitalların sayının təyini Elektron sayı ilə bağlı hesablamalar Ümumi rabitə enerjisinin hesablanması Oksidləşmə dərəcəsinin təyini

2. Valentliyin təyini
Polyar və qeyri-polyar rabitə sayının təyini
Siqma və pi rabitə sayının təyini
Donor akseptor rabitə sayının təyini
Kovalent və ion rabitə sayının təyini
Rabitənin ionluq dərəcəsinin hesablanması
Hibrid və qeyri-hibrid orbitalların sayının təyini
Elektron sayı ilə bağlı hesablamalar
Ümumi rabitə enerjisinin hesablanması
Oksidləşmə dərəcəsinin təyini

3. Valentliyin təyini
Kovalent rabitə düz xəttlə göstərilə bilir.
Valentlik atomun kovalent rabitə yaratma
qabiliyyətini müəyyən edir. X2 O4
IV II
X O2
IV II

4. Polyar və qeyri-polyar rabitə sayının təyini
Elektromənfiliyi eyni olan element atomları arasında qeyri-polyar kovalent rabitə yaranır.
Polyar
Qeyri-polyar

5. Siqma və pi rabitə sayının təyini
Elektron buludlarının ilkin örtülməsi atomların mərkəzlərini birləşdirən xəttin üzərində olduğundan, bütün birqat rabitələr siqmadır.
𝑩𝒊𝒓𝒊 𝝅
𝒃𝒊𝒓𝒊 𝝈 𝒐𝒍𝒖𝒓.
Alkenlərdə siqma rab sayı 3n-1 düsturu ilə hesablanır.
3n – 1 = 14
3n = 15
n = 5
Alkenlərin ümumi formulu CnH2n-dir.
C5 H10

6. Donor-akseptor rabitə sayının təyini

7. Kovalent və ion rabitə sayının təyini
Nion = metalın sayı * metalın valentliyi
Npolyar kovalent = mərkəzi atomun sayı * valentliyi + H atomlarının sayı
Npolyar = 5 * 1 = 5

8. Rabitənin ionluq dərəcəsinin hesablanması
NaCl birləşməsində rabitənin ionluq
dərəcəsini müəyyən edək.
İ𝒐𝒏𝒍𝒖𝒒 𝒅ə𝒓ə𝒄ə𝒔𝒊 =
𝒆𝒍𝒆𝒎𝒆𝒏𝒕𝒍ə𝒓𝒊𝒏 𝑬𝑴 𝒇ə𝒓𝒒𝒊
𝒆𝒍𝒆𝒎𝒆𝒏𝒕𝒍ə𝒓𝒊𝒏 𝑬𝑴 𝒄ə𝒎𝒊
∙ 𝟏𝟎𝟎%
EM(Na) = 0,9
EM(Cl) = 3,0
I𝑫 =
𝟑 − 𝟎, 𝟗
𝟑 + 𝟎, 𝟗
∙ 𝟏𝟎𝟎% = 𝟓𝟒%

9. Hibrid və qeyri-hibrid orbital sayının təyini
sp3 sp3 sp3 sp2 sp2
2sp3 – 2sp2 = 2p orbital
2p orbital + 10s orbital = 12 qeyri-hibrid
sp2 sp2 s orbital

10. Elektron sayı ilə bağlı hesablamalar
Nelektron(N) = 7
N elektron (H) = 1
Nrabitə elektron(N) = 3
N rabitə elektron (H) = 1
Nelektron(NH3) = 7+3=10
Nrabitə elektron (NH3) = 3+3*1 = 6
10 == 100%
6 == x % x = 60%

11. Ümumi rabitə enerjisinin hesablanması
NC-H = 6
NC-C = 2
N𝐂 ≡ 𝑪= 1
EC-H = 6 * 100 = 600 kkal / mol
EC-C = 2 * 85 = 170 kkal / mol
E𝐂 ≡ 𝑪= 1 *200 = 200 kkal / mol
Ecəm = 600 + 170 + 200 = 970 kkal/mol

12. Oksidləşmə dərəcəsinin təyini
+7
𝝂 𝑺 =
𝟒𝟖
𝟑𝟐
= 𝟏, 𝟓 𝒎𝒐𝒍
1 mol Me == 1,5 mol S
2 mol Me == 3 mol S
Me2S3
+3 -2