ЭРҮҮГИЙН ХЭРЭГ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭХ ТУХАЙ ХУУЛЬД НЭМЭЛТ, ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАХ ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСЛИЙН ТАНИЛЦУУЛГА

1. ЭРҮҮГИЙН ХЭРЭГ ХЯНАН
ШИЙДВЭРЛЭХ ТУХАЙ ХУУЛЬД НЭМЭЛТ,
ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАХ ТУХАЙ ХУУЛИЙН
ТӨСЛИЙН ТАНИЛЦУУЛГА
Бэлтгэсэн: Э.Шинэцэцэг
Э.Дэшигжав
2021-11-12

2. 1. Хуулийн төслийн танилцуулга;
2. Хуулийн төсөл боловсруулах үндэслэл, шаардлага;
3. Хуульд орж буй нэмэлт, өөрчлөлт
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт
оруулахтухай хуулийн танилцуулга
АГУУЛГА

3. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт
оруулах тухай хуулийн танилцуулга
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт
оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр, Б.Пүрэвдорж,
Ц.Сандаг-Очир нар 2021 оны дөрөвдүгээр сарын 8-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн.
УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны 2021 оны 10 сарын 12-ны өдрийн
хуралдаанаар Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт
оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэхийг дэмжсэн.
Хуулийн төслийн товч танилцуулга

4. Хуулийн төсөл
боловсруулах
үндэслэл шаардлага
1.Гэм буруугийн шүүх
хуралдаанаас хэргийг прокурорт
буцаах нь шүүхийн урьдчилсан
хэлэлцүүлгээс прокурорт
буцаахаас зарчмын өөр агуулга,
үр дагавартай;
2.Анхан шатны журмаар хэрэг хянан
шийдвэрлэх явцад прокурор
шүүгдэгчийг яллахаас татгалзаж
хэргийг прокурорт буцаах шаардлагатай
гэж үзэх нь шүүхийн гэм буруутай гэж
үзсэн шүүхийн шийдвэрийг үгүйсгэсэн,
прокурор шүүхийнхээ дээр гарсан,
улмаар ял завших сэдэл, хийдлийг бий
болгосон ;
3.Давж заалдах болон хяналтын
шатны шүүхээс хэргийг
прокурорт буцаах эрх хэмжээ нь
шүүгдэгчийн гэм бурууг нэг л
удаа шүүхээр эцэслэн
шийдвэрлэх зарчмыг ноцтой
зөрчиж байна;
4.Олон дахин дутуу шалгасан
хэргийг буцаах нь гэмт хэргийн
улмаас учирсан хохирлыг
барагдуулах хохирогчийн
зөрчигдсөн эрхийг сэргээх
ЭХХШтХ-ийн үндсэн зорилго,
зарчимтай нийцэхгүй байна ;
5. ЭХХШтХ-ийн 33.1 дүгээр
зүйлийн 6.13 дахь заалтын
нотлох баримт цуглуулж,
бэхжүүлэх талаар хуульд
заасан журмыг ноцтой зөрчсөн
талаар гаргасан гомдол,
мөрдөн байцаалтын явцад
оролцогчийн эрхийг зөрчсөн,
хязгаарласан туххай гомдол
зэргийг хэлэлцэхгүй орхиж,
анхан шатны шүүх
хуралдаанаар шийдвэрлэнэ гэж
заасан нь уг гомдол хүсэлтийг
бодитойгоор шийдвэрлэх
боломж бүрдүүлсэн
зохицуулалт болж чадахгүй
байна.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт
оруулах тухай хуулийн танилцуулга

5. Лицензийн гэрээг
бүртгүүлэхэддараах
бичиг баримтыг хамт
ирүүлнэ.
ЭХХШтХ-ийн 33.1 дүгээр зүйлийн 1.2 дахь хэсэг мөн ЭХХШтХ-ийн 33.3
дугаар зүйлд заасны дагуу шүүхийн урьдчилсан хэлэлцүүлгийн шатанд
хэргийг прокурорт буцаах зохицуулалтыг хэвээр үлдээсэн;
ЭХХШтХ-ийн 34.7 дугаар зүйлийн 6.2 дахь заалт буюу анхан шатны
журмаар хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хэргийг прокурорт буцаах заалтыг
хүчингүй болгох;
ЭХХШтХ-ийн 39.9 дүгээр зүйлийн 1.3 дахь заалт Давж заалдах
шатны шүүхээс ...хэргийг эсхүл дахин хэлэлцүүлэхээр шүүхэд
буцаах заалтыг хүчингүй болгох;
ЭХХШтХ-ийн 40.8 дугаар заалтын дагуу Хяналтын шатны шүүхээс
...хэргийг прокурорт эсхүл дахин хэлэлцүүлэхээр шүүхэд буцаах
заалтыг хүчингүй болгох зохицуулалтыг оруулсан.
1
2
3
4
ЭХХШтХ-д нэмэлт,
өөрчлөлт оруулах тухай
хуулийн төсөлд
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт
оруулах тухай хуулийн танилцуулга

6. 1 дүгээр зүйл. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.16 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт доор
дурьдсан агуулгатай 5,6,7 дахь хэсэг нэмсүгэй.
 5. шүүх хуралдааны явцад нотлох баримтаар тогтоогдсон хэргийн нөхцөл байдлыг үндэслэн шүүгдэгчид
холбогдох хэргийн зүйлчлэлийг хүндрүүлэхээр бол эсхүл энэ хуулийн 33.1 дүгээр зүйлийн 6.13, 6.14-т заасан
гомдолд тусгасан асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор шүүх хэргийг хянан хэлэлцэхийг нэг удаа 30 хүртэл
хоногоор хойшлуулна.
 6. шүүх энэ зүйлийн 5-д заасан үндэслэлээр шүүх хуралдааныг хойшлуулах бол энэ зүйлийн 33.1 дүгээр
зүйлийн 6.13, 6.14-т заасан гомдолд тусгасан асуудлыг шийдвэрлэх, шүүгдэгчид зүйлчлэлийг өөрчлөн
сонсгох, мэдүүлэг өгөх эрхийг хангах, яллах дүгнэлтийг гаргуулах ажиллагааг явуулахыг прокурорт даалгах
ба прокурор шүүхээс тогтоосон хугацаанд эдгээр ажиллагааг явуулж, шүүх хуралдаанаар хэлэлцүүлнэ.
 7. Энэ зүйлд заасан үндэслэлээр хойшлогдсон тохиолдолд шүүх хуралдааныг энэ хуульд заасан журмаар
эхнээс нь явуулна. Энэ зүйлд заасны дагуу шүүх хуралдааныг хойшлуулсан шийдвэрт гомдол гаргахгүй.
2 дугаар зүйл. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.19 дүгээр зүйлд доор дурьдсан агуулгатай 2
дахь хэсэг нэмсүгэй.
 Энэ зүйлийн 1.1-д заасны дагуу шүүх хэрэгсэхгүй болгосон хэргийг хэрэг бүртгэлтэд буцаана.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт
оруулах тухай хуулийн танилцуулга
“Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд
нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хууль”
нийт 5 зүйлтэй.

7. 3 дугаар зүйл. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дараах хэсэг, заалтыг доор дурьдсанаар
өөрчлөн найруулсугай.
1/33.1 дүгээр зүйлийн 12 дахь хэсэг:
 “12. Шүүхийн шатнаас урьдчилан хэлэлцүүлэг рүү хэрэг буцаахгүй.”
4 дүгээр зүйл. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.9 дүгээр зүйлийн 1.4 дахь заалтын дугаарыг
“1.3” гэж, 40.8 дугаар зүйлийн 1.4 дэх заалтын дугаарыг “1.3” гэж, мөн зүйлийн 1.5, 1.6 дахь заалтын дугаарыг
1.4, 1.5. гэж тус тус өөрчилсүгэй.
5 дугаар зүйл. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.7 дугаар зүйлийн 6.2 дахь заалт, 39.9 дүгээр
зүйлийн 1.3 дахь заалт, 40.8 дугаар зүйлийн 1.3 дахь заалтыг тус тус хүчингүй болсонд тооцсугай.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт
оруулах тухай хуулийн танилцуулга
“Эрүүгийн хэрэг хянан шийдврлэх тухай хуульд
нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хууль”-иас

8. • Баримт бичгийг
хүлээн авсан
өдрөөс хойш ажлын
10 хоногийн дотор
бүрдлийг хянан,
цахим санд
мэдээлийг оруулна.
• Хүсэлт гаргагчид
бичгээр болон
цахимаар
мэдэгдэнэ.
ЭХХШтХ-д нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл
батлагдсаны ач холбогдол
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт
оруулах тухай хуулийн танилцуулга
• Үндсэн хуулиар баталгаажсан шүүхийн бие даасан байдлын зарчим, прокурорын
гадны нөлөөнд үл автах зарчим, гэм буруугийн зарчим, шүүгдэгчийн гэм бурууг
нэг л удаа шүүхээр эцэслэн шийдвэрлэх зарчмыг ноцтой зөрчиж, гэм буруутай
этгээдэд ял завших боломж олгож буй хуулийн хийдлийг залруулах ач
холбогдолтой ;
• Шүүх, прокурорын байгууллагад улс төрд нөлөө бүхий этгээдээс дарамт шахалт
үзүүлэх, авлига өгөхөөс урьдчилан сэргийлэх;

9. АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА
Website
www.advocate.mn
Facebook
Mongol-Advocates Law firm
Email
info@advocate.mn
Phone
+976 7011-9206, 7012-9206