Voorjaar 2011 verpleegkundig vizier jouke oosterman

1. Pijn en cognitie
JM OostermanJoukje Oosterman
Donders Institute for Brain, Cognition, and Behaviour
j.oosterman@donders.ru.nl
Tracey & Mantyh, Neuron 2007;55(3):377-391
Cognitie en chronische pijn Aandacht en de ACC
Verdeelde aandacht: ‘aandacht’ over twee
Pijn vraagt aandacht! of meer taken verdelen.
Gedurende een afleidende taak wordt er minder pijn Gerichte aandacht: de aandacht richten
gerapporteerd op een enkele prikkel terwijl andere prikkels
onderdrukt worden
Chronische pijnpatienten doen het slechter op cognitieve
taken
Volgehouden aandacht: concentratie
Echter beperkt empirische ondersteuning
Alle aandachtsdomeinen? (volgehouden, selectieve, en
verdeelde aandacht?)
Rol van psychomotorische snelheid?
Basale vaardigheden (bv snelheid) versus
aandacht
Chronische pijn en cognitie
Leeftijd heeft invloed op cognitie
Verminderd aandacht en executief
Neuropsychologisch onderzoek
functioneren
Aandacht
Volgehouden, verdeelde en gerichte aandacht
Verminderd geheugenfunctioneren
Verminderde snelheid Vragenlijsten: pijnintensiteit, catastroferen,
angst en depressieve symptomen
Leeftijd: deelnemers van verschillende
leeftijden (range: 19-86)
1

2. Karakteristieken Volgehouden aandacht
Bourdon-Vos
Controles Chronische pijn Groepen van 3, 4 of 5 punten
patienten
Streep de groepen met 4 punten door
N 32 34
Leeftijd 55.4 (22.0) 51.5 (20.4)
Geslacht (M/V) 12/20 7/27
IQ 105.4 (8.1) 101.0 (10.6)
Depressieve symptomen 3.5 (3.6) 9.2 (5.9)*
Pijn catastroferen 13.6 (8.2) 20.4 (10.5)*
*: p < .05
Verdeelde aandacht Gerichte aandacht
Basale vaardigheden/snelheid Aandacht- resultaten
0.4 0.25
0.2
0.3
0.15
0.2
0.1
0.1
0.05
Controle Controle
0 0
Chronische pijn Chronische pijn
-0.05
-0.1
-0.1
-0.2
-0.15
-0.3
-0.2
-0.4 -0.25
Basaal-Volgehouden aandacht Snelheid-Verdeelde aandacht Snelheid-Gerichte aandacht Volgehouden aandacht Verdeelde aandacht Gerichte aandacht
2

3. Leeftijd en pijn: verdeelde aandacht Resultaten
Verwacht: sterkere achteruitgang bij de combinatie hogere leeftijd & • Effect van chronische pijn op volgehouden en verdeelde
chronische pijn aandacht
– Effect op verdeelde aandacht weerspiegelt psychomotore
vertraging
480
– Meer problemen met volgehouden aandacht bij toegenomen
460 taaklast
440
420 • Geen effect van mate van pijn intensiteit
400 < 50
380 ≥ 50 • Geen effect van catastroferen of depressieve symptomen
360
340 • Geen additioneel effect van leeftijd
320
300
controle chronische pijn
Concluderend Dank!
Het effect op aandacht is niet overtuigend Judy Veldhuijzen
Pain Clinic, Division of Anesthesiology, Intensive Care and
Emergency Medicine, Rudolf Magus Institute of Neuroscience,
Significant effect op volgehouden aandacht University Medical Center Utrecht
Laura Derksen
Voornamelijk psychomotorische vertraging? Zorgpartners M-H
Aandachtstheorie? Of moeten we naar de
U voor uw aandacht!
hersenen kijken?
Levitt et al., Exp Aging Res 2006;32:263-295.
3