Бала құқығы қалай қорғалады Сабақ жоспары слайд 9 сынып

1. 1)Неке шарты деген не және ол не үшін керек?
2) Өзара көмекке бағытталған салт-дәстүрлерді
білесіңдер?
3) Туысқандар дегеніміз кімдер

3. • Мына суреттен кімдерді көріп
тұрсыздар?
• Олар неге көңілсіз?
• Балаларды қалай қорғау қажет?

4. Сабақтың тақырыбы:
Бала құқығы қалай қорғалады?

5. Оқу мақсаты:
• Құқықтық актілерге сүйене отырып, қоғам
мен отбасындағы балалар құқығын талдау
Бағалау критерийлері:
• Конвенцияны біледі
• Құқықтық актілерге сүйене отырып,
балаларқұқығын талдайды

6. САБАҚТЫҢ МАҚСАТЫ:
Оқушылардың өз құқықтарын
қорғай білуге,алған білімдерін
өмірмен байланыстыра білуге
үйрету.

7. Бала құқығын неге қорғау керек?
Бала құқығын қорғау қандай органдардың
құзырына жатады?
ҚР –сында баланың құқықтарын қорғайтын
уәкіл институт бар
Бала құқығын қорғайтын қандай заңдар
білесіздер?

8. Қазақстанда балалардың
құқықтық жағдайы
мына заңдарда
көрініс тапқан

9. 
«…18 жасқа толғанға
дейінгі әрбір адам бала
болып саналады»
Бала құқығы туралы
Конвенция. 1-бап

10. БАЛАЛАР ҚҰҚЫҚТАРЫ ТУРАЛЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ
КОНВЕНЦИЯДАН
Мемлекет әрбір
баланың аман-сау
өсіп, жан-жақты
дамуын
қамтамасыз етеді.

11. 27-бап
1.Неке мен отбасы, ана мен әке және бала
мемлекеттiң қорғауында болады.
2.Балаларына қамқорлық жасау және оларды
тәрбиелеу ата-ананың етене құқығы әрi
мiндетi.
3.Кәмелетке толған еңбекке қабiлеттi балалар
еңбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлық
жасауға мiндеттi.

12. Жылдар сөйлейді:
• 1948 жылы 10желтоқсанда БҰҰ – да «Адам құқықтарының
жалпыға ортақ декларациясы» қабылданды.
• 1959 жылы 20қарашада – БҰҰ – ның Бас Ассамблеясына
«Балалар құқығы» декларациясы қабылданды.
• 1989 жылы «Бала құқығы туралы» конвенциясы
қабылданды.
• 1993 жылы 28 қаңтарда егеменді еліміздің алғашқы
Конституциясы қабылданды.
• 1995 жылы 30 тамызда референдум арқылы бекіткен екінші
Конституциямызды қабылдадық.
• 2002 жылы 8 тамызда «Қазақстан Республикасындағы
баланың құқықтары туралы» заңы қабылданды.

14. •Отбасында өмір сүріп, тәрбиелену
құқығы
•Ата-анасымен, басқа да туыстарымен қарым-қатынас
жасау құқығы
•Аты-жөні, ұлты болу құқығы
•Дұрыс тамақтану, тұрғын үй
және медициналық көмек алу
құқығы
•Авторлық құқықты жүзеге
асыру құқығы
•Мүліктік құқық
•Сыйлыққа, мұраға алған заттарға жеке меншік құқығы
•Сөз, ар-ождан бостандығы
•Адамдық қадір-қасиетіне
қолсұғушылықтан қорғану құқығы
•Мәдени және шығармашылық өмірге
жан-жақты қатысу құқығы

15. 1989 жылы 20 қарашада БҰҰ Бас ассамблеясында бала
құқығын қорғау Конвенциясы қабылданды.
Конвенцияның 54-бабында өктемдік көрсетуден қорғау,
отбасы өмірінің тыныштығын сақтау, пікірін еркін
білдіру құқықтары көрсетілді. Конвенция балаларға
олардың нәсіліне, ұлтына, әлеуметтік жағдайына,
мәртебесіне, қызмет түріне, ата-аналарының жағдайына
қарамай бірдей құқықтар береді.
Қазақстан осы заңнамаға сәйкес 2002 жылы 8 тамызда
«Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары
туралы» заң қабылдады.

16. Қазақстан Республикасының 2002 жылғы 8 тамызда № 345
«Бала құқықтары» туралы Заңынан:10 тарау, 53 баптан тұрады.
1 тарау. Жалпы ережелер
2 тарау. Балалар мүддесін көздейтін мемлекеттік саясат
3 тарау. Баланың негізгі құқықтары мен міндеттері
4 тарау. Бала және отбасы
5 тарау. Ата-анасының қамқорлығынсыз қалған баланың
құқықтары
6 тарау. Мүгедек баланың құқықтары
7 тарау. Бала және қоғам
8тарау. Баланың құқықтарын және заңмен қорғалатын
мүдделерін қорғау
9 тарау. Бала жауапкершілігінің және оның мінез-құлқына әсер
ету ерекшеліктері
10 тарау. Қорытынды ережелер

17. 
Қоғам балаларға қатысты түрде
қамтамасыз етуі тиіс негізгі
принциптер:
-Бала мүддесін барынша жақсы
қамтамасыз ету;
-Кемсітпеу;
-Өмір сүру, есею және ержету
құқығы;
-Бала көзқарастарына құрметпен
қарау;
-Баланы қорғау, оның қоғам өміріне;
белсенді түрде қатысуын
қамтамасыз ету.

19. ҚР «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» кодексіндегі
61 - баптың үзіндісі
61-бап. Баланың ата-аналарымен және басқа да туыстарымен
араласу құқығы
1. Баланың ата-анасының екеуiмен де, аталарымен, әжелерiмен,
аға-iнiлерiмен, апа- сiңлiлерiмен (қарындастарымен) және басқа
да туыстарымен араласуға құқығы бар. Ата- аналары некесiнiң
(ерлі-зайыптылығының) бұзылуы, оның жарамсыз деп танылуы
немесе ата- аналарының бөлек тұруы баланың құқығына әсер
етпеуге тиiс.
Ата-аналары бөлек тұрған жағдайда баланың олардың
әрқайсысымен араласуға құқығы бар. Сондай-ақ, ата-аналары
әртүрлi мемлекеттерде тұрған жағдайда, баланың олармен
араласуға құқығы бар.
2. Өмірлік қиын жағдайға ұшыраған баланың Қазақстан
Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен өзiнiң ата-
аналарымен және басқа да туыстарымен араласуға құқығы бар.

20. Қазақ ойшылдарының
сөздерің талдандар.Өз
ойларынды айтыңдар

21. Баланың отбасындағы
міндеттері
Баланың мектептегі
міндеттері

22. М Е К Т Е П Т Е Г І М І Н Д Е Т Т Е Р І
• Мектеп жарғысын сақтау
• Жақсы оқу
• Мекеме қызметкерлері
мен басқа оқушыларды
сыйлау
• Ішкі тәртіпті сақтауға
арналған талаптарды
орындау
О Т Б А С Ы Н Д А Ғ Ы
М І Н Д Е Т Т Е Р І
• Ата-анасына көмектесу
• Отбасы мүшелерінің
құқығын сыйлау
• Өзіңе және отбасы
мүшелеріне қамқорлық
жасау
• Оқу мен демалыс режімің
сақтау
• Тамақ дайындай білу және
үйдің тазалығын сақтау

23. Тапсырма: «Тәртіп орнат»
1. Құқық А – Еліміздің негізгі заңы.
2. Конституция Б – Мемлекет басшысы.
3. Мемлекет В – Негізгі саяси қоғамдық ұйым.
4. Азамат Г – Тәуелсіздік.
5. Құқық бұзушылық Д – Заңдар жинағы.
6. Президент Е – Заң шығарушы орган.
7. Парламент Ж – Заң жүйесін бұзу.
8. Егемендік З – Құқығы бар ел тұрғыны.
1Д 2А 3В 4З 5Ж 6Б 7Е 8Г

24. Алдияр еңбекке жарамсыз ата-анасына көмек
ету ретінде жазда еңбек етіп,ақша
тапты.Оның сабақ кезінде жұмысын
жалғастыруға мектеп қарсы болды.
Дұрыс па?

25. 1.Наргиздің әкесі ұйғыр, шешесі қазақ. Ол анасының
ұлтын қалады.Бірақ әкесі өз ұлтына жазғызып келді.
2.Балалар үйінде тәрбиеленген Қайратқа бір күні әкесі
келіп «мен сенің әкеңмін»-деді. Бірақ Қайрат
сенбеді.Әкесі екенін дәлелдей алмаған ол, Қайраттан
медициналық тексеруден өтуін сұрады. Қайраттың не
істеуі керек?

26. 1.Ата-анасы ажырасқан Еділ анасымен
тұрады. Әкесі тәрбиелік міндеттен
босатыла ма?
2.Кәмелетке толмаған 8 жастағы
Беріктің ата-анасы ажырасуға арыз
берді.Кіммен тұратыны шешілуі тиіс?

27. «Менің бақытты бала болып өсуіме
құқық өз кезегінде қандай
қолдаушылық көрсетеді»
тақырыбына эссе

28. Рефлексия
Өз прогрессіңді бағала