De SMARTCirculair Hackathon voor VO-leerlingen als vliegwiel voor ‘de School van de Toekomst’ VO-scholen gemengde- en nieuwe leerweg (koplopers) Stichting SMARTCirculair vraagt uw goedkeuring voor het uitrollen van een hackathon programma voor scholen in het voortgezet onderwijs gemengde leerweg als koplopers voor ‘de nieuwe leerweg die schooljaar 2024 – 2025 van start gaat. Het hackathon programma duurt 4 dagen en dient als vliegwiel voor ‘de school van de toekomst’. Ontwerp ‘de school van de toekomst’ Stichting SMARTCirculair ziet kansen om tweede of derde klas leerlingen VMBO Scholen de school van de toekomst te laten ontwerpen en doorontwikkelen. Daarvoor organiseren we een hackathon met opvolging. Het doel: leerlingenteams buigen zich over een van de drie actuele duurzaamheidsthema’s: 1. Gebouw technisch Hoe kan het schoolgebouw worden verduurzaamd en vergroend? Het opwekken/besparen van energie door een aanpassing aan het gebouw. 2. Sociaal inclusief Hoe kunnen we samen met leerlingen, docenten en bestuur pesten voorkomen, stress verminderen, een uitgestoken hand bieden aan (on)zichtbare armoede en een veilig omgeving voor iedereen bieden. Dit kan door bijvoorbeeld een plan te maken waardoor de kinderen die het niet breed hebben thuis, toch mee kunnen naar bijvoorbeeld een schoolkamp 3. Economie en klimaatbewustwording Hoe kun je van afgedankte materialen een winstgevend business model maken? Denk aan inzamelacties van spijkerkleding voor isolatie, kledingruilbeurzen, plastic afval voor recycling, flessendoppen aks grondstof voor de 3D- printer, oude autobanden voor groene gevels ... De hackathon (ontwerpend en onderzoekend leren) kunnen we inzetten voor grote groepen leerlingen in leerjaar 2 (omdat ze dan nog een profielkeuze moeten maken) of leerjaar 3.

1. 1
SMARTCirculair
Hackathon
’Samen ontwerpen
we de School van
de Toekomst’
De SMARTCirculair Hackathon
voor VO-leerlingen
als vliegwiel voor ‘de School van
de Toekomst’

2. SMARTCirculair
In het kort
Tijdens de Hackathon ‘Samen ontwerpen we de School van de Toekomst’. Leerlingen werken
samen om oplossingen te zoeken voor schooluitdagingen. Deze uitdagingen zijn te verdelen in 3
belangrijke thema’s.
• Technisch
• Sociaal
• Economisch
Samen met Stichting SMARTCirculair gaan de leerling aan de slag om een conceptontwerp te
maken voor de door hen gekozen uitdaging.
2
Onderzoeken, Ontwerpen, Bouwen, Stralen en … Winnen!

3. Thema’s
3
• Hoe kan het schoolgebouw worden verduurzaamd en vergroend? Denk
aan het opwekken/besparen van energie door een aanpassing aan het
gebouw.
• Denk aan isoleren, (regen)waterhergebruik, ventilatie, inrichting
gebouw, smart gebouwensystemen, inrichting buitenruimte, …
Technisch
• Hoe kunnen we samen met leerlingen, docenten en anderen een
bijdrage leveren aan het voorkomen van pesten, de stress verminderen,
een uitgestoken hand bieden aan (on)zichtbare armoede en een veilig
omgeving voor iedereen bieden.
• Dit kan door bijvoorbeeld een plan te maken waardoor de kinderen die
het niet breed hebben thuis toch mee kunnen op schoolkamp.
Sociaal
• Hoe kun je van afgedankte materialen een winstgevend business model
maken?
• Denk aan inzamelacties van spijkerkleding voor isolatie,
kledingruilbeurzen, plastic afval voor recycling, flessendoppen voor de
3D-printer, oude autobanden voor een groene gevels …
Economisch

4. Samen sta je sterker!

5. Doel
De Hackathon voor 2e of 3e jaars leerlingen resulteert in een portfolio van mogelijke project- en
productconcepten die bijdragen aan ‘de School van de Toekomst’.
De energie die uit de Hackathon komt is een vliegwiel voor de doorontwikkeling van (een selectie
uit de) project/productconcepten door leerlingen in de 3 tot 4 daarop volgende
projectweekdagen.
Hierbij is het de bedoeling dat zei hun eigen concepten door ontwikkelen en uiteindelijk
presenteren aan het schoolbestuur.
Het schoolbestuur krijgt hierdoor mooie kijk op wat er speelt onder de leerlingen en krijgt mooie
oplossingen van de leerlingen.
TIP
Het is van belang dat het schoolbestuur het belang onderschrijft (bij aanvang van de Hackathon)
en tijdens de doorontwikkelfases met de leerlingenteams in gesprek blijft over het realiseren van
de gekozen oplossingen.
5

6. Hoe
In de Hackathon gebruiken we de fases van Design Thinking waarin de leerlingen van probleem
tot oplossingen komen voor grote schoolthema’s. We willen immers de School van de Toekomst
bouwen. Aan het einde van de dag pitchen de teams hun ideeën aan het schoolbestuur (en
ouders?) Al hun ideeën dragen bij aan een fijne, veilige, toekomstbestendige school. De school is
lichtend voorbeeld voor hoe we samen kunnen bijdragen aan grote thema’s als klimaat,
verduurzaming en maatschappelijke doelen.
6
Onderzoek
Verdiepings-
onderzoek
Concept-
ontwerp
Door-
ontwikkeling Oplevering

7. Teeners komen met
oplossingen voor
problemen, die wij als
volwassen nooit kunnen
bedenken.

8. Design Thinking
8
Voor de Hackathon gaan we voor de middag aan de slag met de eerste drie fases van Design Thinking
Onderzoek
• Wat kan er beter op school op één van de drie thema’s?
• Waarom kan dit volgens jou beter?
• Wanneer is jou oplossing een goede oplossing?
• Wat is er allemaal al (in Nld en buitenland) dat kan bijdragen aan de oplossing?
Verdiepingsonderzoek
• Wat vindt de school van het probleem en wat hebben ze er al aan gedaan. (putten uit interviews met bv directeur
en congierce)
• Welke eisen hebben de leerlingen, ouders, docenten en de school?
Concept-ontwerp/idee
• Brainstormfase
Bedenk verschillende oplossingen (gek, gekker, goed) Kies een (combinatie) van oplossingen
• Leerlingen maken een schets met de eerste contouren van de gekozen oplossingsrichting

9. Design Thinking
9
Na de middag gaan de leerlingen verder aan de slag on het concept idee verder uit te werken.
Doorontwikkeling
• Leerlingen gaan aan de slag om een haalbare en toepasbare oplossing te schetsen voor het probleem. Ze
maken een poster en presentatie die aan het eind van de middag gepitcht gaat worden
• In het concept idee moet duidelijk worden wat het probleem is, voor wie het probleem is, wat de oplossing
voor het probleem is.
Oplevering
De oplevering bestaat uit de volgende componenten.
• Een korte uitleg met argumentatie over het probleem en jullie oplossing
• Een poster van jullie oplossing
• Prototype of video--uitleg
• Presentatie aan docenten, ouders en schoolbestuur

10. Hackathon programma
⊡ 9.00 uur welkom
(aula)
⊡ 9.05 uur uitleg over
de opdrachten
⊡ 9.15 uur gastles
energie/klimaat
uitdagingen
⊡ 9.30 uur uitleg Design
Thinking
⊡ 9.45 uur start je
onderzoek
⊡ 10.15 uur start je
verdiepend
onderzoek
⊡ 11.30 uur – Pauze
⊡ 12.00 uur (plenair)
uitleg
brainstormmethode
‘Gek, Gekker, Goed’
⊡ 12.15 start
brainstorm en kies
het gaafste idee
⊡ 12.45 werk je
oplossing uit op
flipovervellen en
maak een
powerpoint voor je
pitch
⊡ 14.00 halve finales in
het klaslokaal
⊡ 14.30 finale in de
aula
⊡ 15.00 juryberaad
⊡ 15.15 prijsuitreiking
10

11. Dit leveren de teams aan
⊡ Aanleveren om
14.00 uur
⊡ Keuze (in overleg
met de school)
⊡ een 3 minuten
videopitch
⊡ Of een powerpoint
⊡ poster met uitleg ⊡ Stuur je pitch +
presentatie op via
WeTransfer naar:
11

12. Als je van een probleem een
uitdaging maakt is er zo een
oplossing voor.

13. 21st century skills
De Hackathon sluit aan bij de 21st century skills: een verzamelnaam voor elf competenties die de leerlingen voorbereid op
een toekomst die snel verandert door technologie en digitalisering en daardoor steeds belangrijker zijn voor leerlingen en
studenten.
13
Samenwerken
•De opdrachten
worden in groepen
uitgevoerd
•Leiderschap
•Teken verdelen
•Elkaar motiveren
•Open staan voor
ideeën van elkaar
•Omgaan met
feedback
Communiceren
•Discussieren
•Argumenteren
•idee is
•Het luisteren naar
anderen
•Mensen overtuigen
•Kiezen en beslissen
(draagvlak zoeken)
Kritisch denken
•Problemen
identificeren,
onderzoeken en
herkennen
Probleem
oplossen
•Een haalbare
oplossing
•Een toepasbare
oplossing
•Een oplossing die
een probleem
verhelpt/verbeterd
Creatief denken
•Omdenken: het
verzinnen van
nieuwe oplossingen
voor bestaande
ideeën
•Creative invulling
geven aan de
uitvoering van het
idee

14. Waarom moet een
school meedoen?
De Hackathon 'Samen ontwerpen we de School van de Toekomst’ zorgt voor de ontwikkeling
van. Veel 21st century competenties. Daarnaast krijgt de school inzicht in de problemen die
spelen onder hun leerlingen en krijgt een portfolio aan oplossingsrichtingen aangereikt.
Leerlingen gaan aan de slag met voor hen belangrijke problemen. Doordat ze zelf een oplossing
moeten bedenken gaan ze nadenken over wat het probleem is, hoe is het idee ontstaan maar
ook vooral hoe het probleem kan worden aangepakt/opgelost.
We stellen voor om na de Hackathon, G-leerlingen in teams aan de slag te laten gaan met een
selectie van de oplossingen uit de Hackathon. Zij kunnen de ideeën verder door ontwikkelen,
doorrekenen en een goed beargumenteerd projectplan aanbieden aan het schoolbestuur.
Verwachtingsmanagement
Door tijdens de doorontwikkeling van de projectplannen terugkoppelmomenten in te lassen
tussen team en schoolbestuur wordt de haalbaarheid en kansen van implementatie vergroot.
Hierdoor creëren leerlingen, docenten en de school samen de ‘School van de toekomst’
14

15. Jurycriteria | in overleg
⊡ Creatief, inventief, vernieuwend
⊡ Bijdrage aan de klimaat/circulaire doelen: denk aan materiaalgebruik, upcycling,
binnenklimaat, aanpalende toepassingen
⊡ Bijdrage aan de ‘School van de Toekomst’
⊡ …
15

16. Waar vind je informatie
⊡ SMARTCirculair.com/Hackathon
⊡ Prijzen:
⊡ -
⊡ -
⊡ -
16
Leerlingen: Laat zien wat je kan!

17. Uitleg programma

18. Stap 1 Onderzoeksfase
Verzamel met je team zoveel mogelijk
informatie over het onderwerp:
⊡ Wat heb je geleerd tijdens de gastles?
⊡ Wat weet je nog meer over ….? Gebruik
de schoolboeken, zoek online of stel
vragen
⊡ Wat kun je vinden op:
SMARTCirculair.com/Energie
OntwerpChallenge/Hackathon Goese
Lyceum
18

19. Stap 2 Verdiepingsonderzoek
Kies met je team voor welk probleem jullie een oplossing willen
bedenken
⊡ Wie zijn bij dit probleem betrokken?
⊡ Welke informatie heb je nog meer nodig over dit
probleem?
□ De conciërge is aanwezig om vragen te
beantwoorden
□ Gebruik de informatie uit de vorige fase,
schoolboeken en informatie online
⊡ Sluit af met een duidelijke beschrijving van het probleem
dat jullie gaan oplossen:
⊡ Hoe zorgen we ervoor dat ....
⊡ Elk team benoemt de probleemstelling die zij gekozen
hebben (5 min)
19

20. Stap 3 Brainstormen
⊡ Bedenk met je team zoveel mogelijk oplossingen voor jullie probleem
⊡ Bekijk nogmaals jullie probleemstelling
⊡ Bespreek met elkaar mogelijke oplossingsrichtingen (probeer nog geen oordeel
te hebben.
⊡ Schrijf alle ideeën die opkomen op een post-it (1 per post-it)
⊡ Wat kun je verder nog bedenken? Geen idee is te gek!
Ø Kijk naar de ideeën die jullie al hebben en probeer door associëren zoveel
mogelijk nieuwe ideeën te bedenken.
Ø Neem nog 5 minuten en bedenk: hoe kunnen we ons probleem oplossen
als Superman was. Als je een vlieg was of een boom?
20

21. Brainstormen stap 2
⊡ Kies met je team de oplossing die
jullie gaan uitwerken
⊡ Bekijk nogmaals jullie
probleemstelling en alle oplossingen
die jullie bedacht hebben
⊡ Wat zijn de leukste, beste,
innovatiefste ideeen? Geruik de
COCD-box om te selecteren. Plak deze
post-its bij elkaar
⊡ Kun je deze ideeen combineren tot
een nog beter idee?
⊡ Maak een eerste schets van jullie
oplossing en kijk ook naar de
ontwerp/jurycriterial
21

22. Stap 4 Uitproberen
⊡ Werk met je team jullie oplossing uit
⊡ Wat is de oplossing?
□ Hoe werkt de oplossing
□ Kijk ook naar de ontwerp/jurycriterial
⊡ Bereid een pitch van maximaal 3 minuten voor
⊡ Bespreek hoe jullie willen presenteren; maak een poster met
daarop jullie (team)naam en een video/vlog
□ Leg uit waarom jullie voor deze oplossing hebben gekozen
□ Leg uit wat je oplossing is en hoe deze werkt
⊡ Stuur je presentatie via wetransfer naar …
22

23. Halve finales
⊡ Presenteren en selecteren finalisten
⊡ Alle posters worden opgehangen in de ruimte war
de halve finales plaatsvinden
⊡ Elk team presenteert het probleem en de
oplossing(en) 3 minuten per team.
□ Wat is de oplossing
□ Hoe werkt de oplossing
⊡ Teams kiezen zelf de finalisten (3 finalisten per
‘klas?)
□ Selecteer de oplossing die het meest
aansluit bij de ontwerpcriteria – sticker 1
□ Selecteer de oplossing die volgens jou naar
de finale moet – sticker 2
⊡ Teams met de meeste stickers gaan naar de finale
23

24. Finale!
24
Deel de highlights
SMARTCirculair
SMARTCirculair
SMARTCirculair

25. Contact

26. Contact
Mocht u na het lezen nog vragen hebben over de Hackathon 'Samen ontwerpen we de School
van de Toekomst' kunt u terecht bij:
Stichting SMARTCirculair
Tanja Nolten
Mobiel: 06 16342889
Email: tanja@smartcirculair.com
Bent u benieuwd naar andere challenge’s en hackathons van SMARTCirculair? Bezoek onze
website www.smartcirculair.com
26