Een overzicht van de stand van zaken in de Vlaamse en Brusselse regelgeving over de mogelijkheden om energie te delen (bv. via een gezamenlijke PV-installatie) en over de manier waarop warmte moet afgerekend worden. Beide thema's vanuit het perspectief van een collectief gebouw of een mede-eigendom.
5. Wat is
“energiedelen”
?
Artikel 1.1.3, 38°/1 Energiedecreet: “het kosteloos
toekennen over één onbalansverrekeningsperiode
van het geheel of een deel van de
zelfgeproduceerde, en in voorkomend geval
opgeslagen, energie die op een
elektriciteitsdistributienet, het plaatselijk
vervoernet van elektriciteit, een gesloten
distributienet van elektriciteit geïnjecteerd is, tussen
afnemers (…)”.
Vrij vertaald: twee of meer personen investeren
samen in een productie-installatie en delen de
opgewekte elektriciteit; de personen behouden hun
aansluitingspunt op het net en de elektriciteit
transiteert via het het net
8. Nieuwe
gebouwen
Statuten / reglement van mede-
eigendom
Eventueel exclusieve rechten voor een
deel van de mede-eigenaars (art. 3.85,
§ 1, vierde lid, 1° NBW)
Mogelijkheid om energiedelen te
verlaten?
12. Goederenrechtelijk statuut PV
• Natrekking (art. 3.55 NBW)
• “De eigenaar van een goed is tevens eigenaar van alle inherente bestanddelen
van dat goed”
• Zie vorige slide
13. Quid
huurders
Energiedelen veronderstelt
gezamenlijke investering in PV
Gezamenlijke investering door mede-
eigenaars mits akkoord mede-
eigenaars (akte, statuten of beslissing
AV)?
Doorlevering van elektriciteit door
eigenaar aan huurder? Quid
leveringsvergunning?
14. Niets is wat
het lijkt
• Enkel besparingen op “commodity”-
gedeelte van de factuur (30%)
• Alle lasten, kosten, heffingen,
distributienettarieven blijven van
toepassing => geen “levering
achter de meter”
16. Achtergrond
Daling warmtevraag met 10-
30% door meting en facturering
van individueel verbruik
Daling met 8% door aanpassing
verwarmingsgewoonten na
informatie
18. Voorschriften voor meetinstallaties
Bestaande gebouwen
1. Als technisch haalbaar en kostenefficiënt:
individuele meters
2. Als kostenefficiënt: individuele
warmtekostenverdelers per radiator
3. Alternatieve kostenefficiënte methoden
Nieuwe gebouwen: individuele meters voor warm
water voor huishoudelijk gebruik
19. Omzetting in Vlaanderen
• Art. 4/1.2.2 Energiedecreet (principe)
• Art. 3/1.1.1 Energiebesluit (uitzonderingen)
• Individuele meters die voldoen aan federale normen
• Warmtekostenverdelers
• Geen meters voor warmwaterverbruik
• Geen uitzondering voor bestaande gebouwen bij ingrijpende
energetische renovatie of vervanging warmtekostenverdelers
20. Omzetting in Brussel
• Art. 3.1.7 BBHR 21 juni 2018
• Bestaande installaties
• Thermische energiemeters
• Warmtekostenverdelers
• Nieuwe installaties
• Thermische energiemeters
• Volumetrische tellers
23. Verplichtingen voor “Warmteleverancier”
(Vlaanderen)
• Jaarlijkse afrekeningsfactuur (werkelijke verbruik)
• Duidelijke en begrijpbare facturen, herinneringsbrieven en ingebrekestellingen
• Mogelijkheid uitleg te vragen over de factuur
• Mogelijkheid tot inlichtingen en klachtenbehandeling (en rapportering aan de VREG)
• Contactmogelijkheden tijdens kantooruren
• Periodieke facturatie
• Vermelding op factuur van onafhankelijke consumentenadviescentra, de VREG en het VEKA
• Bijkomende informatie op de factuur:
• de huidige actuele prijzen
• het werkelijke verbruik
• gebruikte brandstofmix en de jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen
• een beschrijving van de verschillende belastingen, heffingen en tarieven
• vergelijkingen van het huidige energieverbruik van de eindgebruikers van thermische energie met hun verbruik over dezelfde periode van het voorgaande jaar, in
grafiekvorm met een klimaatcorrectie voor verwarming en koeling
• en vergelijkingen met benchmarkprofielen van dezelfde verbruikerscategorie
24. Verplichtingen voor beheerder centrale bron
(Brussel)
• Bij meettoestellen op afstand
• Maandelijks meedelen van “betrouwbare en nauwkeurige verbruiksinformatie gebaseerd op het werkelijke verbruik”
• Alle warmteafnemers
• Kosteloos ter beschikking stellen van historiek van de verbruiksgegevens
• Minstens jaarlijks kosteloos een afrekening versturen van het verbruik van thermische energie
• Samen met afrekening volgende informatie bezorgen:
• de prijs van de afrekening en van de thermische energie
• het werkelijke energieverbruik of het totaal van de verwarmingskosten via de meetgegevens van warmtekostenverdelers
• de methode voor berekening van de kosten
• de gebruikte branstofmix
• een beschrijving van de eventuele toepasselijke tarieven, belastingen en heffingen
• “de vergelijking van het huidige energieverbruik van de consument met zijn verbruik over dezelfde periode van het voorgaande jaar, in grafiekvorm, met een klimaatcorrectie
voor verwarming en koeling”
• de vergelijking met het gemiddeld verbruik van een gemiddelde vergelijkbare consument
• “de contactinformatie van organisaties voor bescherming van de consumentenrechten, van Leefmilieu Brussel, van de diensten voor begeleiding van huishoudens en
professionals in verband met energie of soortgelijke organen waartoe de consument zich kan richten voor informatie over de beschikbare maatregelen ter verbetering van
energie-efficiëntie, vergelijkende profielen van consumenten en objectieve technische specificaties voor energieverbruikende apparatuur”
• informatie over de klachtenprocedures, ombudsmandiensten of alternatieve geschillenbeslechtingsmechanismen.
• Bij afrekening anders dan op basis van meetgegevens: een duidelijke en begrijpelijke uitleg over de berekeningswijze
25. “Bescherming van de eindgebruiker”
En een bijkomende bron van discussiemogelijkheden en potentiële escalatie
naar overheden die niks, nougatbollen te zeggen zouden mogen hebben over
onderlinge relatie mede-eigenaars (cf. VREG, VEKA, consumentenfora, Brugel,
Leefmilieu Brussel, …)
28. Verdeling
• Principes
• Energie-efficiëntie: gemeten of benaderend verbruik
• Solidariteit: gemeenschappelijke verbruiken en gebruiksonafhankelijke kosten
• Energiekost:
• Variabele kost (40-90%) – verbruiksgerelateerd of op basis van warmtekostenverdelers en
vermogen radiatoren
• Vaste kost (60-10%) – volgens quotiteiten (BW of basisakte)
• Onderhoudskosten, kosten voor hulpverbruik en overige vaste kosten verdeeld volgens quotiteiten
30. Wat bij huur?
• Vaststelling 1
• Huurder is “eindgebruiker”
• Energiebesluit legt verplichtingen op aan “beheerder centrale bron” (dus
VME) ten aanzien van eindgebruikers => “reglementaire” relatie?
• Geen contractuele relatie tussen huurder en VME, wel tussen huurder en
verhuurder en tussen VME en verhuurder (mede-eigenaar)
31. Wat bij huur?
• Vaststelling 2: Warmteprijs (warmtekosten) zijn deels afnamegebonden
(variabel), deels vast (bv. onderhoudskosten, overige kosten)
• Vaste kosten volgens aandelen in de mede-eigendom, dus niet volgens
verhuurde aantal m² of oriëntatie
• Vaste kosten deels als aanmoediging om investeringen te overwegen
(ketelverliezen, leidingverliezen, …)
32. Wat bij huur?
• Vaststelling 3: Vlaams woninghuurdecreet (en memorie van toelichting) gaan
uit van contractuele relatie tussen afnemer van energie en leverancier van
energie (elektriciteit / aardgas), enerzijds, en verwarming/verlichting
gemeenschappelijke delen, anderzijds (“kosten en lasten”)
33. Wat bij huur?
• Vaststelling 4: geen vermelding van bv. onderhoudskosten
verwarmingsinstallatie in bijlage 2 bij besluit Vlaamse regering 7 december
2018
• Wel, ten laste van huurder:
• “Kleine herstellingen gemeenschappelijke delen”
• 50% periodiek onderhoud lift
• 34% kosten syndicus
• Ten laste van verhuurder:
• Grote herstellingen gemeenschappelijke delen
• 50% periodiek onderhoud lift
• 66% kosten syndicus
34. Wat bij huur?
• Conflict tussen Energiebesluit (2020) en Woninghuurbesluit (2018)
• Lex posterior vs. lex specialis
35.
36. Uitbestedingsmogelijkheid
• Vlaanderen
• Delegatie van “de verplichtingen”
• Maar eindverantwoordelijkheid blijft bij VME
• Brussel
• “beheerder of, desgevallend, een door deze beheerder aangestelde derde
partij” (une tièrce partie désignée par le gestionnaire du bâtiment)
“Erfdienstbaarheid”
Goederenrechtelijk statuut PV (zie verder)
Cave bv. Cass. fr. 23/01/2020
Gedwongen mede-eigendom, met component energie
Memorie: “Zonnepanelen vormen dan weer geen erbijhorende faciliteiten, omdat zij niet accessoir zijn en bovendien belangrijk nadeel toebrengen aan het gebruik van de gemene delen door de mede-eigenaars.” (https://www.dekamer.be/FLWB/PDF/54/2919/54K2919001.pdf, p. 198)
“Kabels, leidingen en bijbehorende faciliteiten in of op de gemeenschappelijke delen” als die “tot doel hebben om de infrastructuur voor de eigenaar of eigenaars en gebruikers van de betrokken private delen op het vlak van energie, water of telecommunicatie te optimaliseren”
PM: “Welke installaties worden beoogd? Toen het Nationaal Syndicaat de minister van Justitie daarover ondervroeg, heeft hij geantwoord dat die bepaling in het wetsontwerp was ingevoegd op verzoek van een constructeur van elektrische auto’s die dat verzoek al aan de bevoegde gewestministers had voorgelegd. Ook de telecommunicatiesector zou daarvoor vragende partij zijn. Dat lobbyisme is vrij verwonderlijk.”
Zakelijk recht (4/5 meerderheid?): zie verder
Exclusieve rechten (4/5 meerderheid; wijziging statuten/basisakte)
Wijziging genot, gebruik en beheer (2/3 meerderheid)
Onroerend door incorporatie zijn alle bouwwerken en beplantingen die, doordat zij geïncorporeerd zijn in onroerende goederen uit hun aard, hiervan een inherent bestanddeel vormen.
Ook inherente bestanddelen van deze bouwwerken en beplantingen zijn onroerend door incorporatie, ongeacht of zij geïncorporeerd zijn.
“Een inherent bestanddeel van een goed is een noodzakelijk element van dit goed dat er niet kan worden van afgescheiden zonder afbreuk te doen aan de fysieke of functionele substantie van dit goed.”
Art. 4/1.2.2: : individuele meters voor warmte, koeling en warm water
Warmtekostenverdelers als Bestaande warmtekostenverdelers
Aan/afvoer warm verwarmingswater via verschillende punten in appartement
Plaatsgebrek
Geen meters voor warmwaterverbruik als
Aanvoer via verschillende punten in appartement
Plaatsgebrek, waardoor aanpassingen aan leidingen nodig zijn
Bestaande warmtekostenverdelers
Thermische energiemeters, behalve bij vloerverwarming (geplaatst voor 13/08/2018)
Warmtekostenverdelers (bestaande installaties voor 13/08/2018) die het warmteverbruik van elke radiator meet