สังคม

2. ความหมายของคาว่าสึนามิ
สึนามิ เป็นภาษาญี่ปุ่นแปลว่า “คลื่นท่าเรือ” สึ แปลว่า “ท่าเรือ” นามิ แปลว่า “คลื่น” ปัจจุบันใช้เป็น
คาเรียก กลุ่มคลื่นที่มีความยาวคลื่นมากๆขนาดหลายร้อยไมล์ นับจากยอดคลื่นที่ไล่ตามกันไป เกิดขึ้นจากการ
ที่น้าทะเลในปริมาตรเป็นจานวนมากมายมหาศาล ถูกผลักดันให้เคลื่อนที่ในแนวดิ่ง ด้วยเหตุมาจากการ
เคลื่อนไหวของเปลือกโลกส่วนที่อยู่ใต้ทะเลลึก บางครั้งก็เรียกว่า คลื่น แผ่นดินไหว เพราะส่วนใหญ่เกิดจาก
การเคลื่อนไหวดังกล่าว เรามักจะสับสนกับคาว่า สึนามิ กับ คลื่นยักษ์ ซึ่งเกิดจากน้าขึ้นน้าลง แต่ สึนามิ ไม่มี
ส่วนเกี่ยวข้องอะไรกับการขึ้นลงของน้าเลย

3. การเกิดสึนามิ
นักวิชาการแบ่งสาเหตุของการเกิดคลื่นสึนามิเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆคือ
•คลื่นสึนามิแผ่นดินไหว (SEISMIC TSUNAMI)
•คลื่นสึนามิไร้แผ่นดินไหว (NON-SEISMIC TSUNAMI)

4. คลื่นสึนามิแผ่นดินไหว (SEISMIC TSUNAMI)
เป็นผลมาจากการเกิดแผ่นดินไหวในระดับที่รุนแรง คือ ตั้งแต่ 8.0 ขึ้นไปตามมาตราริกเตอร์ โดยมีจุดศูนย์กลาง
แผ่นดินไหวอยู่ใต้พื้นท้องมหาสมุทร หรือที่บริเวณใกล้ชายฝั่งทะเล เมื่อใดที่แผ่นเปลือกโลกเคลื่อนที่เข้าหากัน หรือแยก
ออกจากกันจะก่อให้เกิดแผ่นดินไหวขึ้น โดยความรุนแรงจากการสั่นสะเทือนของเปลือกโลกจะมีมากน้อยแตกต่างกันไป
แต่ละคราว บริเวณที่เป็นแนวรอยต่อของแผ่นเปลือกโลกจึงมักเกิดแผ่นดินไหวขึ้นบ่อยครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริเวณที่
ขอบของแผ่นเปลือกโลกแผ่นหนึ่งเลื่อนตัวมุดลงไปใต้ขอบของแผ่นเปลือกโลกอีกแผ่นหนึ่ง จะทาให้เกิดแผ่นดินไหวที่
รุนแรง และหากบริเวณนั้นอยู่ใต้ทะเล ก็จะทาให้เกิดคลื่นสึนามิขึ้นได้

5. คลื่นสึนามิไร้แผ่นดินไหว (NON-SEISMIC TSUNAMI)
คลื่นสึนามิไร้แผ่นดินไหวแบ่งย่อยออกเป็น 2 ชนิด คือ
•เกิดจากปรากฏการณ์ตามธรรมชาติ
•เกิดจากการกระทาของมนุษย์

6. เกิดจากปรากฏการณ์ตามธรรมชาติ
•ภูเขาไฟในทะเลระเบิด การระเบิดอย่างรุนแรงของภูเขาไฟใต้ทะเลสามารถทาให้เกิดสึนามิ
ขนาดใหญ่มากได้
•แผ่นดินถล่มในทะเลหรือชายฝั่งทะเลการเกิดแผ่นดินไหวใกล้ทะเลอาจจะมีแรงสั่น
สะเทือนทาให้เกิดดินถล่มใต้ทะเลได้มวลดินที่ยังไม่แข็งตัวถล่มลงแทนที่น้าทะเลก่อ
ให้เกิดแรงกระเพื่อมเป็นคลื่นสึนามิ

7. •อุกาบาตรเข้าชนโลก การวิ่งชนโลกของอุกาบาตรขนาดใหญ่ที่ตกลงในมหาสมุทร
อาจทาให้เกิดแผ่นดินไหวใต้ทะเลเป็นผลให้เกิดสึนามิ แต่เชื่อกันว่าจะมีโอกาสเกิดน้อย
เกิดจากปรากฏการณ์ตามธรรมชาติ

8. เกิดจากการกระทาของมนุษย์
•การกระทาโดยมนุษย์ การกระทาบางอย่างโดยมนุษย์อาจส่งผลให้เกิดการเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก
และทาให้เกิดแผ่นดินไหวใต้ทะเลจนเกิดสึนามิขึ้น เช่น การทดลองระเบิดปรมาณูใต้ดิน การยุบตัวของดิน
จากการขุดเหมืองใต้ดิน หรือการยุบตัวของดินบริเวณเขื่อนขนาดใหญ่

9. ลักษณะของคลื่น
• คลื่นสึนามิแตกต่างจากคลื่นน้าธรรมดามาก ตัวคลื่นนั้นสามารถเดินทางได้เป็นระยะทางไกล โดยไม่สูญเสียพลังงาน และสามารถเข้า
ทาลายชายฝั่งที่อยู่ห่างไกลจากจุดกาเนิดหลายพันกิโลเมตรได้ โดยทั่วไปแล้วคลื่นสึนามิซึ่งเป็นคลื่นในน้า จะเดินทางได้ช้ากว่าการ
สั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวที่เป็นคลื่นที่เดินทางในพื้นดิน ดังนั้น คลื่นอาจเข้ากระทบฝั่งภายหลังจากที่ผู้คนบริเวณนั้นรู้สึกว่าเกิด
แผ่นดินไหวเป็นเวลาหลายชั่วโมง คลื่นโดยทั่วไปจะมีคุณสมบัติสาคัญที่วัดได้อยู่สองประการคือ คาบ ซึ่งจะเป็นเวลาระหว่างลูกคลื่นสอง
ลูก และ ความยาวคลื่น ซึ่งเป็นระยะห่างระหว่างลูกคลื่นสองลูก ในทะเลเปิด คลื่นสึนามิมีคาบที่นานมาก โดยเริ่มจากไม่กี่นาทีไปจนเป็น
ชั่วโมง ในขณะเดียวกันก็มีความยาวคลื่นที่ยาวมาก โดยอาจยาวถึงหลายร้อยกิโลเมตร ในขณะที่คลื่นทั่วไปที่เกิดจาก ลมที่ชายฝั่งนั้นมี
คาบประมาณ 10 วินาที และมีความยาวคลื่นประมาณ 150 เมตรเท่านั้น ความสูงของคลื่นในทะเลเปิดมักน้อยกว่าหนึ่งเมตร ซึ่งทาให้ไม่
เป็นที่สังเกตของผู้คนบนเรือ คลื่นสึนามิจะเคลื่อนที่ด้วยความเร็วตั้งแต่ 500 ถึง 1,000 กิโลเมตรต่อชั่วโมง อย่างไรก็ตาม เมื่อเข้าสู่ชายฝั่งที่
มีความลึกลดลง คลื่นจะมีความเร็วลดลงและเริ่มก่อตัวเป็นคลื่นสูง โดยอาจมีความสูงมากกว่า 30 เมตร

10. ลักษณะของคลื่น

11. สึนามิ (Tsunami )

12. ระบบเตือนภัยสึนามิ
•ระบบเตือนภัย “ซึนามิ” ประเทศสหรัฐอเมริกา ดาเนินการโดย DART (DEEP OCEAN ASSESSMENT
AND REPORTING ON TSUNAMI) มีการติดตั้งทุ่นในทะเลเพื่อจัดแรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหว การ
เปลี่ยนแปลงของคลื่นในทะเลอย่างละเอียดและตลอดเวลา (REAL TIME)
ข้อมูลที่ได้จะมีการส่งผ่านดาวเทียม NOAA GOES และถ่ายทอดสัญญาณมายัง
สถานีภาคพื้นดินเพื่อดาเนินการวิเคราะห์ข้อมูลอย่างละเอียดและออกประกาศ
เตือนภัยต่อไป ดังภาพ

13. การวางระบบเตือนภัยสึนามิของประเทศไทย
•ระบบเตือนภัยคลื่นสึนามิที่ประเทศไทยมีแผนดาเนินการประกอบด้วยอุปกรณ์ เครื่องมือ และ มาตรการ
ต่างๆ ซึ่งอุปกรณ์ที่ใช้ในระบบเตือนภัยคลื่นสึนามิ ประกอบด้วยฐานเก็บบันทึกข้อมูลใต้ทะเล และ ทุ่นลอย
ส่งสัญญาณผิวทะเล รวมเรียกว่า DART ซึ่งย่อมาจาก Deep Ocean Assessment and Reporting of Tsunami
System โดยจะส่งสัญญาณข้อมูลต่างๆ ทั้งความดันของน้าทะเล การสั่นสะเทือนของเปลือกโลก และ การ
เปลี่ยนแปลงของคลื่นทะเลไปยังทุ่นลอยบนผิวน้า ในขณะที่ทุ่นลอยบนผิวน้าจะเก็บวัดข้อมูลต่างๆ เพิ่มเติม
เช่น ความเร็วของกระแสลม อุณหภูมิ และ ความกดอากาศ แล้วส่งข้อมูลทั้งหมดผ่านดาวเทียมไปยังฐาน
รับส่งข้อมูลคลื่น สึนามิบนฝั่ง

14. การวางระบบเตือนภัยสึนามิของประเทศไทย

15. การเกิดสึนามิ
HTTPS://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=YNQFULGJF3I