Nauczanie Inteligencji w grze (taktyka). Radosław Bella

Na podstawie książki „Developing the complete tactical player”
Robert R. Horn, Ph. D. Robert C. Leather
Radosław Bella
NAUCZANIE KOMPLETNEGO ZAWODNIKA
POD WZGLĘDEM TAKTYCZNYM
OPRACOWAŁ: RADOSŁAW BELLA

OD AUTORA:
Treści, teksty oraz zdjęcia zawarte w tej prezentacji nie są mojego autorstwa,
lecz są jedynie prywatnymi notatkami, zrobionymi na podstawie książki
„Developing the complete tactical player” oraz innych artykułów powiązanych z
bieżącą tematyką.

PUNKTY PREZENTACJI:
1. Z-zmiana: Przygotowanie do rewolucji,
2. Fundamenty do nauczania inteligencji w grze.
3. Model rozwoju inteligencji w grze.

Z-ZMIANA: PRZYGOTOWANIE DO
REWOLUCJI
PUNKT PIERWSZY

Z-ZMIANA: PRZYGOTOWANIE DO REWOLUCJI

1. Zorientowany na ucznia:
Nauczyciel (pasywny) ; Uczeń (aktywny)
2. Jakość powtarzanego materiału.
3. Nauczanie przez odkrywanie.
4. Zbiera informacje.
1. Zorientowany na nauczyciela:
Nauczyciel (aktywny) ; Uczeń (pasywny)
2. Ilość powtarzanego materiału.
3. Uczeń słucha oraz zapisuje
informacje.
PROCES NAUCZANIA NA PRZEŁOMIE
TYSIĄCLECIA:
PASYWNY MODEL NAUCZANIA
1900 - 2014
AKTYWNY MODEL NAUCZANIA
2015 < obecnie

KLUCZOWE CZYNNIKI AKTYWNEGO MODELU
NAUCZANIA
1. Nauka jest związana ze zbieraniem informacji oraz zrozumieniem, a nie z
zapamiętywaniem i powtarzaniem nauczanego materiału.
2. Uczenie się nowych rzeczy staje się łatwiejsze na podstawie naszej
aktualnej/przeszłej wiedzy (progresja, stopniowanie trudności).
3. Głębsze zrozumienie sprawia, że zapamiętujemy oraz aplikujemy nową wiedzę
łatwiej.
4. Wiedza ma wpływ na rozwój, szczególnie jeżeli wiedza jest uporządkowana.
5. By wiedzieć „co” robić i „jak” robić, potrzebujemy wiedzy oraz zrozumienia siebie.
6. Proces nauczania powinien być procesem aktywnym, nigdy pasywnym.
7. Uczeń powinien w pewien sposób kontrolować własny proces nauczania.
8. Uczeń powinien być świadomym procesu nauczania!

„Daj uczniowi rybę to będzie miał co jeść przez resztę dnia. Naucz
go łowić to będzie miał co jeść przez całe życie”
 Nauczanie piłki nożnej odbywa się na boisku (sala lekcyjna), jak to w
nauczaniu, chodzi o odblokowanie potencjału zawodnika lub drużyny.
 Im bardziej aktywny i zaangażowany będzie uczeń w proces nauczania, tym
lepiej będzie chłonął nowe informacje.

FUNDAMENTY DO NAUCZANIA
INTELIGENCJI W GRZE
PUNKT DRUGI

CZYM JEST INTELIGENCJA W GRZE?
DLACZEGO JEST WAŻNA?
IG =
WIEDZA JEST FUNDAMENTEM INTELIGENCJI W GRZE

CZYNNIKI KTÓRE WPŁYWAJĄ NA TO, CZY
ZAWODNIK JEST INTELIGENTNY:
1. POSIADA WIEDZĘ I ROZUMIENIE TAKTYCZNE OPARTE NA GRZE.
2. ROZPOZNAJE WZORCE GRY.
3. PRZEWIDUJE PRZYSZŁE WYDARZENIA ZANIM ONE NASTĄPIĄ.
4. CIĄGLE MONITORUJE WYDARZENIA ORAZ PRZESTRZEŃ DOOKOŁA.
Obserwuje: przestrzeń, partnerów, piłkę, przeciwników (4 elementy gry). Zawodnik który jest
świadomy przestrzeni dookoła, jest lepszym zawodnikiem pod względem technicznym. Wie
jak i gdzie przyjąć piłkę (mniej strat piłki).
5. SKUPIA UWAGĘ TYLKO NA ISTOTNYCH INFORMACJACH.
6. PODEJMUJE SKUTECZNE DECYZJE POD PRESJĄ CZASU OPARTE NA
PRZEANALIZOWANYCH INFORMACJACH;
Widzi rzeczy, których nie widzą inni.
„Dobry zawodnik wie gdzie jest piłka, najlepszy gdzie zaraz będzie”

WRODZONA CZY WYUCZONA?
W jakim stopniu inteligencję w grze można wytrenować?
Naukowcy twierdzą, że 40-50% naszej ogólnej inteligencji zmienia się razem z naszym
rozwojem oraz nabywaniem doświadczeń. Liczba ta, jeśli chodzi o inteligencję w grze jest
większa, ponieważ jest ona rozwijana przeważnie przez doświadczenie.
Nie jest więc do końca prawdą, że dany zawodnik „naturalnie czuje i rozumie grę”. Oczywiście
są zawodnicy, którzy lepiej „widzą grę”, ale nadal te rozumienie przychodzi z doświadczenia!
Nasza natura zapewnia nam pewien potencjał do bycia inteligentnym w grze, doświadczenie
pomaga wypełnić ten potencjał.

CZY ZAWODNICY PO PROSTU NIE BĘDĄ SIĘ SAMI UCZYĆ
INTELIGENCJI W GRZE POPRZEZ MAŁE GRY, BEZ NASZEJ
INGERENCJI - SAMOKSZTAŁCENIE?
OCZYWIŚCIE ŻE TAK!!!
1. Trzeba jednak pamiętać, że zakres wiedzy jaki posiadają zawodnicy jest
ograniczony! Zawodnicy uczą się nowej wiedzy na podstawie wcześniej już
nabytej!
Sama gra może nie wystarczyć, dlatego bardzo ważną rolą trenera jest dawanie
odpowiednich wskazówek! (WIEDZA!!!)
2. Kolejny powód to fakt, iż istnieją znaczące różnice w inteligencji wśród
wszystkich zawodników!

WIEDZA TAKTYCZNA
Jako podstawa inteligencji w grze
WIEDZA - ogół informacji, faktów, konceptów, zasad lub umiejętności wraz z
umiejętnością ich wykorzystywania.
 Sprawia, że nasza uwaga staje się bardziej selektywna
Najskuteczniejsi ludzie w różnych dziedzinach życia posiadają selektywną uwagę.
Jest to ignorowanie zbędnych rzeczy i zwracanie uwagę na istotne (niezbędne)
informacje.
 Zawodnicy muszą selekcjonować informacje by być skuteczni
Jest to nieodzowne w dzisiejszej piłce nożnej! Najnowsze badania wykazują, że jesteśmy
świadomi bardzo małej ilości informacji jakie do nas napływają (spośród ogromnej
liczby), zapamiętując jeszcze mniej…

PROWADZI PIŁKĘ
OBSERWUJE PRZESTRZEŃ
OBSERWUJE PARTNERÓW
OBSERWUJE PRZECIWNIKÓW
WIE GDZIE SIĘ AKTUALNIE ZNAJDUJE
PROWADZI PIŁKĘ
PODZIELNOŚĆ UWAGI
problem podzielności uwagi u dziecka to aktualnie problem jego umiejętności.
ZAWODNIK O MAŁYCH
UMIEJĘTNOŚCIACH
ZAWODNIK O DUŻYCH
UMIEJĘTNOŚCIACH
Poziomskupieniauwagi

PODZIELNOŚĆ UWAGI STAJE SIĘ MOŻLIWA POPRZEZ
ZWIĘKSZENIE UMIEJĘTNOŚCI NIESIE ZA SOBĄ DWIE
KONSEKWENCJE:
1. Trenerzy powinni nauczyć młodych zawodników najpierw panowania nad
piłką, stosując trening czucia/kontroli nad piłką - nie po to, by byli dobrymi
dryblerami, ale po to, by w trakcie prowadzenia piłki mogli mieć podzielną
uwagę (zwracać uwagę nie tylko na piłkę).
2. Moment rozpoczęcia treningu podań piłki jest ściśle zależny od poziomu
podzielności uwagi zawodników!!! Innymi słowy zaczynamy naukę podań
wtedy, gdy zawodnicy są wystarczająco dobrzy, by prowadzić piłkę oraz mieć
jednocześnie podzielną uwagę (nie koncentrują się tylko na piłce)

WIEDZA POZWALA NA ROZPOZNAWANIE WZORCÓW GRY
ORAZ NA PRZEWIDYWANIE PRZYSZŁYCH WYDARZEŃ
KTÓRA Z DRUŻYN JEST AKTUALNIE W FAZIE OBRONY?

WSKAZÓWKI:
NIEBIESKA!!!
POLE KARNE
SZEROKIE USTAWIENIE
POZYCJA CIAŁA NIEBIESKICH
POZYCJA CIAŁA
BIAŁYCH
LICZBA ZAWODNIKÓW
W SEKTORACH

WNIOSEK?
Bez wiedzy o zasadach , specyfice, taktyce, wzorach gry jest bardzo ciężko rozpoznać
oraz wskazać niezbędne wskazówki by podjąć szybką decyzję!

WIEDZA SPRAWIA, ŻE PODEJMOWANIE DECYZJI STAJE SIĘ
SZYBSZE, ŁATWIEJSZE ORAZ BARDZIEJ SKUTECZNE
1. Podejmowanie decyzji jest oparte na obserwacji oraz na wyborze najlepszych
rozwiązań do konkretnej sytuacji.
2. Zawodnicy rozpoznając sytuację taktyczną w której się znajdują, mogą przewidywać
trafniej skutki danej sytuacji (prawdopodobieństwo sytuacji).
3. Istnieje spore prawdopodobieństwo, że im szybciej dany zawodnik przewidzi dane
wydarzenie (to co się zaraz stanie), tym wcześniej jego mózg będzie inicjował
odpowiedni ruch (wzorzec) na sytuację która zaraz zajdzie.
„A po chwili, gra zwalnia” – specyficzna wiedza przyspiesza czas reakcji

WIEDZA MOŻE BYĆ PRZENOSZONA Z JEDNEJ SYTUACJI DO
DRUGIEJ,
sprawia, że uczenie się nowych rzeczy staje się łatwiejsze
PRZENOSZENIE WIEDZY!!!
Cecha A Cecha B Cecha C
Uczenie się na podstawie przenoszenia
wiedzy. Kolejność uczenia zaplanowana
na podstawie posiadanej już wiedzy. W
tym przykładzie łatwiej nauczymy się
cechy B ponieważ umiemy cechę A.
Umiejętność Umiejętność
taktyczna A taktyczna B
Nauczanie wiedzy taktycznej również
musi być przenoszone, z jednego
konceptu do drugiego. Jeżeli zawodnik
nie rozumie szerokiego ustawienia w
ataku, ciężko będzie mu się nauczyć
zmieniać stronę gry
transfer transfer
transfer

WIEDZA MOŻE BYĆ PRZENOSZONA Z JEDNEJ SYTUACJI DO
DRUGIEJ,
sprawia, że uczenie się nowych rzeczy staje się łatwiejsze
PRZENOSZENIE WIEDZY!!!
Ćwiczenie Gra
Jest to zdolność do przenoszenia
wyćwiczonych umiejętności w
ćwiczeniach do gry właściwej.
Ćwiczenia jednak, muszą być zbliżone
do środowiska gry (przeciwnik,
przestrzeń, partnerzy, presja czasu i
przestrzeni. Ćwiczenia te, nie mogą być
pozbawione wiedzy taktycznej.
Sport A Sport B
Umiejętności techniczne, motoryczne
oraz wiedza i umiejętności taktyczne
mogą być przenoszone również z
innych sportów. Dziecko, które gra w
więcej niż jedną grę zespołową ma
szansę przenosić wiedzę taktyczną z
innych sportów (pomysłów).
transfer
transfer

WNIOSKI:
 Eksperci w danych dziedzinach (sport, muzyka, matematyka, szachy, inżynieria itd.)
posiadają ogromną wiedzę (na temat swojej dziedziny), która jest bardzo zorganizowana
oraz wykazują głębokie zrozumienie swojej dziedziny.
 Wiedza ekspercka zorganizowana jest wokół koncepcji/konceptu.
 Wiedza ekspercka jest możliwa do zastosowania w rzeczywistości.
 Eksperci wiedzą i rozumieją, kiedy mogą daną wiedzę wykorzystać (w którym momencie).
 Ekspert pobiera wiedzę ze swojej pamięci przy niewielkim wysiłku.
 Ekspert jest w stanie przenosić wiedzę dostosowując się do całkiem nowych sytuacji.
 Eksperci rozwiązują problemy, stosując zasady które mogą być zastosowane w danym
momencie.
Mamy tendencję do myślenia, że najlepsi zawodnicy po prostu lepiej widzą/czują grę. Oni jednak posiadają niezbędną
wiedzę, która jest elastyczna, uporządkowana i możliwa do zastosowania w każdym momencie (przenoszenie wiedzy).
To czyni ich lepszych od innych!

PYTANIA DO REFLEKSJI:
1. Czy moje ćwiczenia przekazują niezbędną wiedzę zawodnikom?
2. Czy moje ćwiczenia są zgodne z grą?
3. Czy moje ćwiczenia rozwijają wiedzę, bez konieczności mówienia o tym, czego się
uczymy?
4. Czy moje ćwiczenia pozwalają zawodnikom zastosować wiedzę później, w grze?
5. Czy moi zawodnicy potrafią wykorzystywać tą wiedzę w różnych sytuacjach?
6. Czy moi zawodnicy mają trudność z powiązaniem danego ćwiczenia z grą?

MODEL ROZWOJU INTELIGENCJI W GRZE
TRZY FAZY ROZWOJU INTELIGENCJI W GRZE (występują na każdym etapie szkolenia):
1. FAZA WPROWADZAJĄCA (The Pre-Tactical Phase )
Na każdym etapie w tym modelu, jest czas w którym trener powinien stopniowo wprowadzać nowy
koncept/pomysł. Trenerzy stosują gry wprowadzające pod nowy element, poprzedzone
demonstracją
2. FAZA UCZENIA SIĘ (Developmental focus)
Jest to okres, w którym trenerzy skupiają się tylko na wybranym elemencie. Wszystkie części
treningu są ukierunkowane na nauczany element.
3. FAZA WZMACNIAJĄCA (Reinforcement)
Trenerzy kontynuują nauczanie danego elementu stosując trudniejsze (progresywne) ćwiczenia/gry.
Trzeba pamiętać jednak, że wiedza taktyczna jest kumulatywna, gdzie nauczanie nowej wiedzy,
zmusza nas do powtórzenia starego, nauczonego już materiału aby przenieść tą wiedze do nowo
nauczanych konceptów.
MUSIMY PAMIĘTAĆ, ŻE WZMOCNIENIE ELEMENTÓW MUSI ODNOSIĆ SIĘ DO 3 LAT WSTECZ!
Powtarzanie tych elementów jest konieczne, by nauczać nowych.

Wszystkie fazy, powinny być trenowane na pięciu etapach:
• Inteligencja w grze jednego zawodnika (Indiv. GI),
• Inteligencja w grze w małych grupach (Small group GI.),
• Inteligencja w grze w formacjach (Unitary GI.),
• Inteligencja w grze między formacjami (Whole System GI),
• Inteligencja w grze w elastycznym systemie (Flexible Systems GI.).

WIEK FAZY TAKTYCZNEGO ROZWOJU
5-9 lat Zawodnicy poddani nauczaniu przez odkrywanie. Dużo małych gier i sytuacji meczowych
(bez feedbacku trenera). 7-9 lat trener delikatnie wprowadza pierwsze koncepty
taktyczne. Skupienie się na 1szym obrońcy/atakującym (FAZA WPROWADZAJĄCA)
9-10 Rok w którym trener skupia się na indywidualnej inteligencji w grze. Skupienie się na
1szym obrońcy/atakującym (FAZA UCZENIA SIĘ). Przy końcu roku, trener delikatnie
wprowadza współpracę z 2gim obrońcą/atakującym (FAZA WPROWADZAJĄCA)
10-11 Etap na doskonalenie indywidualnej inteligencji w grze a nauczaniu inteligencji w
małych grupach (FAZA WPROWADZAJĄCA)
11-12 Rok w którym trener skupia się na inteligencji w grze w małych grupach (FAZA
UCZENIA SIĘ). Trener powtarza indywidualne zachowania inteligentnego zawodnika
(FAZA WZMACNIAJĄCA)
12-13 Etap doskonalenia inteligencji w grze w małych grupach delikatne wprowadzenie
inteligencji w formacjach (FAZA WPROWADZAJĄCA).

WIEK FAZY TAKTYCZNEGO ROZWOJU
13-14 lat Rok w którym trener skupia się na nauczaniu inteligencji w grze w formacjach (1, 2, 3
obrońca/atakujący) (FAZA UCZENIA SIĘ). Nauczanie zachowań w formacjach obrony,
pomocy, ataku. Wprowadzenie do nauczania inteligencji w grze między formacjami
(FAZA WPROWADZAJĄCA). Doskonalenie inteligencji w grze w małych grupach
(FAZA WZMACNIAJĄCA)
14-15 Jest to rok, w którym trener skupia się na nauczaniu inteligencji w grze między
formacjami. (FAZA NAUCZAJĄCA)
15-16 W tym roku, trener skupia się na inteligencji w ora między formacjami (łączenie wiedzy).
(FAZA WZMACNIAJĄCA) Trener delikatnie wprowadza koncepty taktyczne
elastycznego systemu gry (FAZA WPROWADZAJĄCA)
16-17 Jest to rok, w którym trener skupia się na nauczaniu całościowym systemu gry. System
powinien być na tyle elastyczny (nie ważny od ustawienia wyjściowego ponieważ jest ono
w układzie statycznym!) FAZA UCZENIA SIĘ.
17-18 Trener w dalszym ciągu naucza całościowego, elastycznego systemu gry. Eliminuje
błędy poprzez analizę i poprawę błędów które występują najczęściej w grze. Doskonalenie
współpracy między formacjami (FAZA WZMACNIAJĄCA)
18+ Dostosowanie konceptów taktycznych do naszego stylu
gry/przeciwnika/wyniku/sytuacji w meczu itd..

RADOSŁAW BELLA
Telefon: 509 715 018
E-mail: radoslaw.bella@gmail.com
„Wszystko powinno zostać uproszczone tak
bardzo, jak to tylko możliwe… ale nie bardziej”
Albert Einstein
W razie pytań:

Nauczanie Inteligencji w grze (taktyka). Radosław Bella

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Nauczanie Inteligencji w grze (taktyka). Radosław Bella