Ubuciko bomlomo
- 2. ISAKHIWO SANGAPHANDLE
Isakhiwo sangaphandle sibala izinto ozithola enkondlweni ungakayifundi,
ngamanye amagama izinto ozibona ngamehlo uma ubheka inkondlo.
Ngaphansi kwesikhiwo sangaphandle ziningi izinto esingazibalula esizibona
ngamehlo enyama singakagxili enkondlweni, lana singabala:
1. Izitanza/izindima
2. Isihloko
3. Ukuxhumana
4. Imvumelwano
5. Impinda nokunye
- 3. Isakhiwo sangaphandle siyaqhutshwa
Izintima/ izitanza- lena imigqa eyiqoqwana ehlangene ndawonye equkethe
umqondo othile enkondlweni. Ngamanye amagama isitanza nesitanza siqukuethe
umqondo owehlukile. Izitanza zingakhiwa imigqa emithathu kuya phezulu.
Isihloko- yilelo gama noma loyo musho ome wondwe maphezudlwana
kwenkondlo noma ekuqaleni kwenkondlo obheka ukuthi inkondlo imayelana nani.
Kuyenzeka isihloko sikunike oqondo osobala ngenkondlo kanti kuyenzeka futhi
ukunike umqondo ocashile.
Ukuxhumana- ukuphindeka kwegama lonke emigqeni elandelanayo, kuhlukaniswa
kahlanu, ukuxhumana siqalo, ukuxhumana okumaphakathi, ukuxhumana sigcino,
ukuxhumana okuyinxemu Kanye nokuxhumana okuphambene.
- 4. Kuyaqhutshwa……
Imvumelwano-ukuphindeka kwelunga elinomsindo ophimiseka ngokufanayo
emigqeni elandelanayo. Ihlukaniseka kathathu imvumelwano, kukhona
imvumelwano siqalo, imvumelwano maphakathi Kanye nemvumelwano sigcino.
Impindwa-ukuphindaphinda umugqa noma imigqa ethile ekuqaleni noma
ekugcineni kwesigaba senkondlo. Lemphindwa ivela endaweni efanayo kuzoxonke
izindima.
- 5. Okunye okubalulekile enkondlweni
Umoya wenkondlo- imbhongi ibhala inkondlo ngoba ithintekile emoyeni. Loyo moya
uyaqhama kakhulu enkondlweni. Kungaba umoya wokykhathazeka, wothando, wosizi
noma wenjabulo.
Ukujula kwenkondlo- kuchazaomunye umqondo othe ukujula ngaleyo nkondlo.
Ngamanye amazwi sibheka umqondo wesibili otholakala enkondlweni. Loyo mqondo
ungaba sobala noma ucashe.
Umqondo osobala-lana inkondlo isuke iveza umqondo owodwa kusukela ekuqaleni ize
iyophela.
Umqondo ocashile- imbongi ingakhuluma ngento ethile kepha uma sesicwaninga
kabanzi sithole ukuthi leyonto iwuphawu lwento ethile, isibonelo nje imbongi
ingakhuluma ngejuba kant ijuba liwuphawu lothando.
