2. Mandibular prognatizm ya da iskeletsel sınıf III
maloklüzyonlar ortognatide en ciddi anomalilerden
biridir.
İskeletsel Sınıf III maloklüzyon , alt çenenin üst çene
ve kafa kaidesine göre daha büyük ve daha önde olduğu
maloklüzyon tipidir. İskeletsel Sınıf III malokluzyonlar,
üst çene kaynaklı, alt çene kaynaklı ya da her iki
çene kaynaklı olabilir (Guyer ve ark 1986).
3. Tarihçe
Mandibular prognatizm Avusturyadaki Habsburg
hanedanında görüldüğünden dolayı Habsburg
çenesi, Habsburg dudağı ya da
Avusturya dudağı olarak da
bilinir. Mandibular prognati
kalıtımı ile ilgili çalışmalarda bu
hanedanlıktan faydalanılmıştır.
4.
5. Mandibulanın Gelişimi
1. Faringeal arktan gelişir.
Meckel kıkırdağı mandibula oluşumuna destek olur.
2 Kemiğin doğumdan sonra simfiz bölgesinde
kaynaşması ile oluşur.
Craniofasial yapılar içerisinde en fazla büyüme
kapasitesine sahip olan yapıdır.
6. Doğumda alt çene kondili gelişmemiş, ramus kısa, gonial
açı büyüktür ve alveol kemiği daha oluşmamıştır.
Doğum sonrasında ramusun genişliği uzunluğuna göre
göreceli olarak daha fazla artış gösterir , corpus
uzunluğu artar , doğumda hemen hemen 180 derece
olan gonial açı azalarak erişkinde 125-130 derece olur.
11. İnferior
Mandibula boyut ve konumu normal iken maksiler
yetersizliğe bağlı oluşan prognatizm durumuna
pseudoprognatizm adı verilmektedir
12. Fonksiyonel Sınıf III
Maloklüzyonlar
Fonksiyonel Sınıf III anomalide çene büyüme oranlarında
bir anormallik olmamakla birlikte istirahat halinde kondil
başı ve alt çene normal konumunda olup alt ve üst
kesiciler baş başa durumdadır. Kapanışa geçerken
mandibulanın önde konumlandırılması dişsel erken
temaslara veya alışkanlığa bağlı olabilmektedir.
13. Fonksiyonel prognatinin gerçek prognati ile ayırıcı
tanısı alt çene geriye doğru itildiğinde keser dişlerin en
azından baş başa konuma getirilebilmesi ile yapılır.
14. Akromegaliye Bağlı
Prognatizm
Hipofiz bezinin hiperfonksiyonuna bağlı olarak büyüme ve
gelişim tamamlanmadan önce gigantizm, büyüme ve
gelişim tamamlandıktan sonra akromegali görülebilir.
Periosteal büyüme uyarıldığından kondil kıkırdağı,
süturalar ve çeşitli bağ dokuları tekrar büyümeye
başlamaktadır. Bu durumda hem maksilla hem mandibula
büyür, ancak kıkırdak büyümesi sütural büyümeden daha
fazla olduğu için mandibular prognati meydana
gelmektedir
15.
16. Gerçek(İskeletsel) Mandibular
Prognati
Büyüme miktarlarındaki dengesizliklere bağlı
olarak oluşan gerçek Sınıf III vakaları;
özellikle sagittal yönde mandibulada aşırı
büyüme, maksillada yetersiz gelişim veya bu
ikisinin kombinasyonu şeklinde görülebilir.
Genetik faktörler etiyolojisinde
önemli yer tutmaktadır.
17. MANDİBULAR PROGNATİZM
ETİYOLOJİSİ
1.Kalıtım
Çevresel faktörlerin etkisi olduğu düşünülse de alt çene
prognatisinde esas etiyolojik faktör kalıtımdır.(Grabb ve
ark 1961)Bu Kalıtımsal geçişin tarihte en iyi örneği
Habsburg Hanedanlığı’dır. Prognatik çene ucu ile
karakterize bu ailesel özellikler, ailedeki 40 bireyin
33’ünde görülmektedir.
18. Japonya’da yapılan bir çalışmada 243 aileden 1362 kişi
incelenmiş ve mandibular prognati görülen ailelerin
çocuklarında; eğer anne etkilenmişse %18, baba
etkilenmişse %31, her iki ebeveyn de etkilenmişse %40
oranında geçiş görüldüğü belirtilmiştir
20. 3.Mandibular Büyümeyi
etkileyen çevresel faktörler
Çeşitli fizyolojik, patolojik ve mekanik faktörler de mandibulayı etkileyerek alt
çene prognatisine sebep olabilir.(Mew 1986).
Solunum bozuklukları
Tonsil hipertrofisi
Septum deviasyonu
Mental kas hipofonksiyonu
Hormonal bozukluklar(Akromegali)
Travma
Postür Bozuklukları
Tümöral oluşumlar
21. Doğumsal anatomik defektler
Süt dişlerinde prematür kontaklar
Fonksiyonel olarak dilin normalden anteriorda ve ya
aşağıda konumlandırılması (Litton ve ark 1970)
Parafonksiyonel alışkanlıklar( yalancı emzik kullanımı ,
uzun süreli biberon kullanımı , üst dudağın ısırılması vb.)
Üst çenenin büyümesi alt çenenin büyümesini
sınırlandıramayacak şekilde geri kalmışsa mandibular
prognati ortaya çıkabilir.
22. Mandibular Prognatizmin Klinik
Tanısı
Extraoral muayene:
Çene ucu ileridedir.
Üst dudak alt dudağa göre geridedir.
Burun altı mesafesi artmıştır.
P, B,C,R,S harflerinin teleffuzu bozulmuştur.
Fonksiyon ve fonasyon bozulmuştur.
Konkav bir profil izlenir
23.
24. İntraoral Muayene
Genel olarak alt dişler hacim olarak üst dişlerden
büyüktür.
Makroglossi görülebilir.
Maxillar keser dişler mandibular keser dişlerin gerisinde
ya da baş başa konumdadır.
Maxillar 1.molar dişin mesio-bukkal tüberkülü mandibular
1. Molar dişin mesio-bukkal oluğunun gerisindedir.
Maxillar kaninin kesici kenarı alt kanin ve 1. Premolar
kontak noktasının gerisindedir.
27. SNA- Açısı: Üst çenenin cranium'a göre ön-arka yöndeki
konumunu belirler. Bu ölçümün değerine göre
hastamızdaki anomalinin, üst çenenin cranium'a göre
daha önde veya daha arkada konumlanmasından
kaynaklanıp kaynaklanmadığına karar verilir.
28. SNB-Açısı: Alt çenenin craniuma göre ön-arka yöndeki
konumunu belirler. Bu ölçüm değerine göre
hastamızdaki anomalinin, alt çenenin craniuma gore
daha önde veya daha arkada konumlanmasindan
kaynaklanıp kaynaklanmadığına karar verilir.
29. ANB-Açısı:Bu açı bize alt ve üst çene arasındaki ön arka
yöndeki anomalinin giddetini gösterir.
30. Maksilla normal, mandibula prognatik durumda:
Nötral ve ya sınıf III kapanış
Keserler bölgesinde cross-bite ya da baş başa kapanış
Procheilie ve prealveolie inferior
SNA açısı değişmez
SNB açısı artmıştır
ANB açısı küçülür ve eksi değerlere doğru yönelebilir.
İskelet yapısının sınıf III olduğunu gösterir.
31. Mandibular Prognatizm Tedavisi
Koruyucu Tedavi
Amaç etiyolojik faktörleri ortadan kaldırmaktır.
ÖR: Parafonksiyonel alışkanlıklar ,solunum problemleri ,
prematüre kontakların eliminasyonu , erken süt dişi
kayıplarının önlenmesi
33. Fonksiyonel Ortopedik Tedavi
Alt çenenin daha öne gelmesi engellenir ve üst çenenin öne doğru hamle yapması sağlanır.
Aktivatör
(Sınıf III için Harvold Woodside aktivatörü)
Ters yönlü bionator
Maxillanın gelişimini stimüle eder.
Dil ve yanaklar arası dengeyi temel alır.
Bu aparey ile kapanış 2mm açılır.
Alveolar ya da insizal bölgeden destek almadığı için distorsiyonu kaçınılmazdır.
Stabilize edilmesi zordur.
Aktivatöre göre boyutu küçüktür.
Gündüz ve gece kullanılabilir.
34.
35.
36. Frankel III
Yalnız doku destekli fonksiyonel apareydir.
Kuvvet eliminasyonu prensibiyle çalışır.
Dudak yastıkları ve yanak perdeleri içerir.
Ağız kapalıyken aktiftir.
Maksiller molarlar sürüp mesiale hareket ettiğinde , alt molarları
vertikal olarak tutarak ve anteroposterior yönde maksiller anterior
dişleri protrüzyona mandibular anterior dişleri retraksiyona getirir.
Maksiller molarları daha fazla erüpsiyona uğratarak oklüzal düzlemin
rotasyona uğramasını ve sınıf III ilişkinin sınıf I ilişkiye dönmesini
sağlar.
Buccinator ve orbicularis oris kaslarının olumsuz etkilerini elimine
etmek içinkarma dentisyon döneminde kullanılır.
37.
38.
39. Sabit ortodontik tedavi
Ağızdışı kuvvetlerle kombine uygulanabilir.
Üst çenede minimum alt çenede maksimum ankraj ile
çalışır.
Çeneler arası Sınıf III elastikler kullanılabilir. Bu
elastikler üst çene dişlerini öne alt çene dişlerini geriye
itecek şekilde zıt yönde kuvvet uygularlar. İntermaksiller
sınıf III elastiklerin diş kavsine uyguladığı kuvvet etkisi ile
alt çenenin öne doğru gelişiminin frenlenmesi , üst
çenenin de öne doğru gelişiminin stimüle edilmesi de
beklenebilir.
40. Reverse head gear
Üst çene diş kavsine reverse headgear ile extraoral
kuvvet uygulanarak
Üst çene sutural faaliyetlerin arttırılması ve üst çene
kemiğinin öne getirilmesi düşünülür.
Reverse head gear aynı zamanda alt çene üstüne
posterior yönde kuvvet uygulayarak alt çenenin öne
gelişimini frenlemektedir.
İskeletsel etki elde edebilmek için en uygun yaşlar 9-11
yaşlardır.
41.
42.
43. Chin cup (çenelik)
Alt çene gelişiminin aşırı olduğu durumlarda büyümeyi
yavaşlatmak ve geriye doğru yönlendirmek amacı ile
kullanılır.
Mandibulada aşağı ve geri rotasyona neden olur.
Mandibulanın posterior hareketi ile mandibular
uzunluğun daha az artış gösterdiği bildirilmiştir.
44.
45. Hızlı genişletme apareyi(RPE)
Üst çenenin dar olduğu olgularda üst çeneyi iskeletsel
anlamda genişletmek amacıyla kullanılır.
9-15 yaşları apareyin en etkili olduğu dönemdir.Daha ileri
ki yaşlarda da kullanılabilmekle birlikte yaş ilerledikçe
iskeletsel etkiden ziyade dişsel etki elde edilmektedir.
46.
47. Ortognatik cerrahi
Puberte dönemi aşıldıktan sonra 16-17 yaşlarında
mandibular prognatizmin tek başına ortodontik tedavi ile
iyileşme şansı kalmaz ve cerrahi tedaviye başvurulur.