A worksheet about children's rights

1. Ε΢ΓΑΣΤΘ΢ΙΑ ΔΕΞΙΟΤΘΤΩΝ
Πρόγραμμα Καλλιζργειασ Δεξιοτήτων
Πράξη: «Επιμόρφωςη των εκπαιδευτικών ςτισ δεξιότητεσ
μζςω εργαςτηρίων» (MIS 5092064)
ΣΤΟ ΡΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΡΙΧΕΙ΢ΘΣΙΑΚΟΥ Ρ΢ΟΓ΢ΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΝΑΡΤΥΞΘ ΑΝΘ΢ΩΡΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
ΕΚΡΑΙΔΕΥΣΘ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΘΣΘ 2014-2020» που ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ελλάδα και
τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο)

2. Ε΢ΓΑΣΤΘ΢ΙΑ ΔΕΞΙΟΤΘΤΩΝ
ΘΕΜΑΤΙΚΘ ΕΝΟΤΘΤΑ: ΕΝΔΙΑΦΕ΢ΟΜΑΙ ΚΑΙ ΕΝΕ΢ΓΩ –
ΚΟΙΝΩΝΙΚΘ ΣΥΝΑΙΣΘΘΣΘ & ΕΥΘΥΝΘ
1. Υποκεματικι
Εκπαίδευςθ ςτα Ανκρϊπινα Δικαιϊματα
Τα δικαιϊματα των παιδιϊν
Τοκμακίδου Ελπίδα

3. Φιλοςοφία –Σκοπιμότθτα προγράμματοσ
Κφριοσ ςκοπόσ του προγράμματοσ με τίτλο «Τα δικαιϊματα των παιδιϊν» είναι θ
δθμιουργία των προχποκζςεων για μια πρϊτθ επαφι και γνωριμία των μικρϊν
μακθτϊν/τριϊν τθσ Αϋ & Βϋ τάξθσ του Δθμοτικοφ Σχολείου, με το περιεχόμενο
κειμζνων που αφοροφν ςτθν προϊκθςθ και προςταςία των ανκρϊπινων
δικαιωμάτων και ειδικότερα των παιδιϊν. Θ κατανόθςθ τθσ ςθμαςίασ τουσ, θ
αναγνϊριςθ τθσ φπαρξθσ ςτθ ηωι των ίδιων και θ εφαρμογι τουσ ςε προςωπικό και
κοινωνικό επίπεδο αποτελεί άλλωςτε το βαςικό ςτόχο τθσ εκμάκθςθσ των
δικαιωμάτων ςε αντίςτοιχα προγράμματα (Compasito,2012:12).
Ππωσ ιδθ ζχει καταγραφεί (Gollob, Weidinger, 2008:128) θ διάκριςθ ανάμεςα
ςτισ ανάγκεσ και τισ επικυμίεσ, ο ςεβαςμόσ τθσ διαφορετικισ ταξινόμθςθσ
οριςμζνων δικαιωμάτων ζναντι άλλων και θ ταυτόχρονθ αποδοχι τθσ
οικουμενικότθτασ των δικαιωμάτων προχποκζτει μια μακροπρόκεςμθ μακθςιακι
διαδικαςία. Ωςτόςο θ οικοδόμθςθ των ςχετικϊν εννοιϊν, μπορεί να ξεκινιςει με το
ξεκίνθμα τθσ τυπικισ εκπαίδευςθσ (Compasito,2012:31) και να βαςιςτεί ςτισ ιδθ
κατακτθμζνεσ γνϊςεισ των παιδιϊν γφρω από τον κόςμο. Αυτι είναι και θ πρόταςθ
του προγράμματοσ «Τα δικαιϊματα των παιδιϊν». Εντάςςεται ςτθν Καλλιζργεια
των Δεξιοτιτων Ηωισ ςτθν ενότθτα των Εργαςτθρίων Δεξιοτιτων με τίτλο
«Ενδιαφζρομαι & Ενεργϊ-Κοινωνικι Συναίςκθςθ & Ευκφνθ».
Θ προετοιμαςία των μικρϊν μακθτϊν/τριϊν τθσ Αϋ & Βϋ τάξθσ για τθν
προςαρμογι ςε διάφορεσ καταςτάςεισ τθσ κοινωνικισ τουσ ηωισ και
αποτελεςματικι ανταπόκριςθ των προκλιςεων, εςτιάηει ςε μια επιμζρουσ
κατθγορία, εκείνθ των Δεξιοτιτων τθσ κοινωνικισ τουσ ηωισ (αυτομζριμνα,
κοινωνικζσ δεξιότθτεσ, ενςυναίςκθςθ και ευαιςκθςία, πολιτειότθτα,
προςαρμοςτικότθτα, ανκεκτικότθτα και υπευκυνότθτα).
Το πρόγραμμα εξελίςςεται ςτθ λογικι εφαρμογισ ενόσ Project. Θ ζννοια αφορά
ςτθ διαμόρφωςθ μιασ ςυλλογικισ δράςθσ, ενόσ ςχεδίου δράςθσ και οργάνωςθσ
δραςτθριοτιτων, ςτισ οποίεσ κα κλθκοφν να εμπλακοφν οι μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ
προκειμζνου να ολοκλθρϊςουν κάκε αφορά ζνα ςκοπό/ αποςτολι. Στο πλαίςιο
αυτό θ μάκθςθ αποκτά μακθτοκεντρικά χαρακτθριςτικά. Βαςίηεται ςτθν ερευνθτικι
εξερεφνθςθ και ανακάλυψθ, ςε ςυνεργατικζσ και ανοιχτζσ διαδικαςίεσ μάκθςθσ, ςε
βιωματικζσ καταςτάςεισ. Αυτζσ μποροφν να ςυμβάλλουν τθν απόκτθςθ γνϊςθσ και
εμπειρίασ όπωσ και επζκταςισ τθσ με τθ διεκδίκθςθ εφαρμογισ των δικαιωμάτων
των παιδιϊν. Οι παραπάνω αρχζσ, όπωσ ζχει καταγραφεί ςε ζκδοςθ του
Συμβουλίου τθσ Ευρϊπθσ (Gollob, Krapf, Olafsdottir & Weidinger, 2010:24),
ςυνάδουν με τθν εκπαίδευςθ για τθ δθμοκρατικι ιδιότθτα του πολίτθ και τα
ανκρϊπινα δικαιϊματα.
Με αυτι τθν προοπτικι, τθσ Καλλιζργειασ Δεξιοτιτων Ηωισ και τθσ βακμιαίασ
οικοδόμθςθσ τθσ ζννοιασ των δικαιωμάτων, αξιοποιικθκαν ο καταιγιςμόσ ιδεϊν, οι
ερωτιςεισ ανοικτοφ τφπου, θ ςυηιτθςθ, θ μελζτθ περίπτωςθσ, θ ηωγραφικι, το
κολλάη, θ χριςθ τεχνολογίασ αλλά και θ αξιοποίθςθ τεχνικϊν εκπαιδευτικοφ
δράματοσ όπωσ και μοτίβων ζντεχνου ςυλλογιςμοφ.

4. Ρλθροφορίεσ υλοποίθςθσ: προαπαιτοφμενεσ γνϊςεισ, προετοιμαςία υλικοφ
Στισ δραςτθριότθτεσ του προτεινόμενου προγράμματοσ ο εκπαιδευτικόσ
αναλαμβάνει τθν ανάπτυξθ ενόσ ευχάριςτου και ςυνεργατικοφ κλίματοσ,
δθμιουργϊντασ προκλιςεισ για ςυμμετοχι των παιδιϊν ςε «προβλθματικζσ»
καταςτάςεισ. Θ επιλογι δραςτθριοτιτων ενεργοποίθςθσ αλλά και χαλάρωςθσ1
,
προκλθτικϊν και διαςκεδαςτικϊν μαηί, θ εναλλαγι τθσ διαλογικισ ςυηιτθςθσ και
του βιωματικοφ παιχνιδιοφ, θ εμπλοκι ςε ατομικζσ και ομαδικζσ δραςτθριότθτεσ,
αποτελοφν πρακτικζσ που προτείνονται ςε όλθ τθν ζκταςθ του προγράμματοσ,
κακϊσ αποτελοφν βαςικά ςυςτατικά τθσ ενίςχυςθσ των δεςμϊν τθσ ομάδασ και
προχποκζςεισ για τθν ενεργι ςυμμετοχι και μάκθςθ. Στο πλαίςιο αυτό τα όποια
«λάκθ» των μακθτϊν/τριϊν κα αντιμετωπιςτοφν ωσ μια ακόμθ ευκαιρία
εμβάκυνςθσ ςτο εξεταηόμενο κζμα. Τα παραπάνω βαςίηονται επίςθσ ςτθν
αξιοποίθςθ των πρότερων γνϊςεων των μακθτϊν/τριϊν. Ζμφαςθ δίνεται ςτθ
δυνατότθτα των μακθτϊν/τριϊν να ςυνειςφζρουν ςτισ δραςτθριότθτεσ ανάλογα με
τισ ικανότθτζσ τουσ, οικοδομϊντασ τισ ζννοιεσ, τισ αξίεσ, τισ γνϊςεισ, τισ δεξιότθτζσ
τουσ (κριτικισ και δθμιουργικισ ςκζψθσ) και τισ ςτάςεισ τουσ, μζςα από τθν
ενεργθτικι προςωπικι εμπλοκι τουσ ςτθ μακθςιακι διαδικαςία.
Ο χρόνοσ υλοποίθςθσ του εκπαιδευτικοφ προγράμματοσ εκτείνεται ςε επτά
τρίωρα εργαςτιρια. Βαςικι πρόταςθ αλλά και επιδίωξι του αποτελεί θ διάχυςθ
των ςτόχων του ςε όλα τα γνωςτικά αντικείμενα και θ αντιμετϊπιςθ του ηθτιματοσ
τθσ υποςτιριξθσ και εφαρμογισ των δικαιωμάτων από διαφορετικζσ οπτικζσ. Ο/Θ
εκπαιδευτικόσ τθσ τάξθσ εφαρμογισ μπορεί να ςυνδυάςει τισ ςυγκεκριμζνεσ
προτάςεισ με τα περιεχόμενα του προγράμματοσ ςπουδϊν τθσ Μελζτθσ
Ρεριβάλλοντοσ, τθν αξιοποίθςθ του Θ/Υ και υλικϊν που προςφζρονται μζςω του
διαδικτφου.
Απαραίτθτθ κρίνεται θ φπαρξθ ενόσ βιντεοπροβολζα και κεντρικοφ Θ/Υ τθσ τάξθσ
για τθ ςυηιτθςθ ςτθν ολομζλεια και ιδανικά φορθτϊν υπολογιςτϊν (laptop) για
κάκε μια ομάδα. Κφρια μορφι οργάνωςθσ τθσ τάξθσ είναι θ εργαςία ςε ομάδεσ.
Ρροτείνονται επιπλζον και δράςεισ ςτισ οποίεσ οι μακθτζσ/τριεσ κα κλθκοφν να
εργαςτοφν ατομικά, αλλά και να ςυνεργαςτοφν ςτθν ολομζλεια τθσ τάξθσ (κατά τθν
εκκίνθςθ των δραςτθριοτιτων αλλά και ςτισ φάςεισ ανατροφοδότθςθσ,
διαμορφωτικισ αξιολόγθςθσ και ςυηιτθςθσ των επιμζρουσ εργαςιϊν).
Τζλοσ υπογραμμίηεται θ αναγκαιότθτα διαμόρφωςθσ μιασ ξεκάκαρθσ εικόνασ
γφρω από το προφίλ των μακθτϊν/τριϊν τθσ τάξθσ εφαρμογισ και δυνατότθτασ
ευελιξίασ ϊςτε να αποφευχκοφν περιπτϊςεισ ανάδειξθσ ευαίςκθτων προςωπικϊν
και οικογενειακϊν δεδομζνων κατά τθν επεξεργαςία τθσ ζννοιασ των δικαιωμάτων.
Ρεριγραφι επτά Εργαςτθρίων:
Στοχοκεςία των εργαςτθρίων, προτεινόμενεσ δράςεισ
και υλικό αφόρμθςθσ, επζκταςθσ, γενίκευςθσ
1
Ενδεικτικά προτείνεται θ αξιοποίθςθ παρόμοιων τεχνικϊν και δράςεων από το εκπαιδευτικό υλικό
του Compasito, (2012: 56-59), Ζκδοςθσ του Συμβουλίου τθσ Ευρϊπθσ ι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα
τθσ Αντιγόνθσ (2021:105-107), Κζντρου Ρλθροφόρθςθσ για τον ΢ατςιςμό, τθν Οικολογία, τθν Ειρινθ
και τθ Μθ Βία, το οποίο εντάςςεται ςτο Ρλαίςιο των Εργαςτθρίων Δεξιοτιτων με τίτλο «Ανκρϊπινα
δικαιϊματα και αποδοχι τθσ διαφορετικότθτασ. Οδθγόσ Δραςτθριοτιτων».

5. Ε΢ΓΑΣΤΘ΢ΙΟ ΚΑΛΛΙΕ΢ΓΕΙΑΣ ΔΕΞΙΟΤΘΤΩΝ
ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΜΘΜΑ…………….. ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ:
Θεματικι
3. Ενδιαφζρομαι &
Ενεργϊ-Κοινωνικι
Συναίςκθςθ & Ευκφνθ
Υποκεματικι
Εκπαίδευςθ ςτα
Ανκρϊπινα
Δικαιϊματα
ΒΑΘΜΙΔΑ/ΤΑΞΕΙΣ
(που προτείνονται)
Α & Βϋ Δθμοτικοφ Σχολείου
Τίτλοσ «Τα δικαιϊματα των παιδιϊν»
Δεξιότθτεσ ςτόχευςθσ του
εργαςτθρίου
Β1. Δεξιότθτεσ Κοινωνικισ Ηωισ
(Ενςυναίςκθςθ και ευαιςκθςία, Ανκεκτικότθτα,
Υπευκυνότθτα)
Β3. Δεξιότθτεσ διαμεςολάβθςθσ και κοινωνικισ
ενςυναίςκθςθσ (Ενςυναίςκθςθ και Ευαιςκθςία,
Επίλυςθ ςυγκροφςεων)
Σφνδεςθ με τθ Βαςικι
Θεματικι
2. Εκελοντιςμόσ-διαμεςολάβθςθ
3. Συμπερίλθψθ: Αλλθλοςεβαςμόσ,
διαφορετικότθτα

6. Ρροςδοκϊμενα μακθςιακά αποτελζςματα Εργαςτιριο/τίτλοσ Δραςτθριότθτεσ – (ενδεικτικζσ)
Οι μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ να
να ςυμφωνιςουν για το πλαίςιο
λειτουργίασ του προγράμματοσ μζςα
από τθν αναγνϊριςθ τθσ αναγκαιότθτασ
ςυνάντθςθσ και επαφισ με τουσ άλλουσ/
αποδοχισ τθσ διαφορετικότθτασ.
Να αναπτφξουν ομαδικό πνεφμα
ςυνεργαςίασ και επικοινωνίασ με
αφορμι το ςυγκεκριμζνο κζμα,
αποδεχόμενοι τισ ομοιότθτεσ και
διαφορζσ τουσ.
Ρρϊτθ επαφι με μια βαςικι ανκρϊπινθ
ελευκερία, αυτι τθσ ίδιασ τθσ φπαρξθσ
αλλά και τθσ κατοχφρωςθσ ενόσ
ονόματοσ.
Στο ίδιο αυτό πλαίςιο θ φοίτθςι τουσ ςτο
ςχολείο αντιμετωπίηεται ωσ ζνα από τα
δικαιϊματα που ζχουν ςτθ διάκεςι τουσ
οι μακθτζσ/τριεσ για τθ μόρφωςθ και τθν
περαιτζρω ανάπτυξι τουσ (μια
προςζγγιςθ που προτείνεται και ςε υλικό
του Συμβουλίου τθσ Ευρϊπθσ, Βιβλίο V,
Gollob & Krapf, 2014: 7-16).
1ο
Εργαςτιριο
«Ασ
γνωριςτοφμε
ξανά»
1. Το μαγικό «κουτί».
Στον «κφκλο» τθσ τάξθσ κάκε
μακθτισ/τρια παίρνει ςτα χζρια του
το μαγικό «κουτί» και μαηί το
«δικαίωμα» λόγου. Με τθ βοικεια
ενόσ κακρζπτθ που βρίςκεται ςτθ
βάςθ του, ανακαλφπτει ζνα
μοναδικό και ξεχωριςτό πρόςωπο,
που καλείται να παρουςιάςει.
Ραρακινείται να αναφζρει
πλθροφορίεσ για το όνομά, ςτοιχεία
τθσ οικογενειακισ κατάςταςθσ αλλά
και κάποια επιτεφγματα του/τθσ («τι
καταφζρνω ςιμερα που δεν
μποροφςα τθν προθγοφμενθ
ςχολικι χρονιά»).
2. Συμπλιρωςθ ανκρϊπινθσ
φιγοφρασ
Οι μακθτζσ/τριεσ καλοφνται
φιλοτεχνιςουν και να ςθμειϊςουν
ςε μικρό ςκίτςο ανκρϊπου κάτι που
γνωρίηουν, ζνα ςυναίςκθμα και ό,τι
μποροφν να κάνουν με τα χζρια ι με
τα πόδια τουσ. Το ίδιο Φφλλο Εργ.
χρθςιμοποιείται ςε διαφορετικζσ
φάςεισ του προγράμματοσ ωσ μζςο
ςφγκριςθσ των καταγραφϊν τουσ.
3. Αφίςα τθσ τάξθσ. Πλοι/όλεσ
ςυνειςφζρουν για τθ δθμιουργία
μιασ αφίςασ (κολλάη με τισ φιγοφρεσ
και τα ονόματα των μακθτϊν/τριϊν
ςε ςυννεφόλεξο).
4. Κλείςιμο ςυνάντθςθσ: Ζνα
«πολφτιμο» αντικείμενο
μεταφζρεται από χζρι ςε χζρι,
ψικυρίηοντάσ του ζνα «μυςτικό».
Πλοι μαηί ςθκϊνονται ςτον κφκλο
και το απελευκερϊνουν (Compasito,
2012: 58).
1

7. Να ζχουν οι μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ να
τθν ευκαιρία μιασ πρϊτθσ ειςαγωγισ
ςτθν ζννοια τθσ «ανάγκθσ» και
«επικυμίασ» και αντίςτοιχθσ διάκριςισ
τουσ
(ΓΝΩΣΕΙΣ)
Οι μακθτζσ/τριεσ μυοφνται -ζςτω και
διαιςκθτικά- ςε ζνα ακόμθ βαςικό
δικαίωμα, αυτό τθσ μθ διάκριςθσ.
Να καλλιεργιςουν τθν αυτοπεποίκθςθ
ςτθν ζκφραςθ τθσ προςωπικισ οπτικισ
αναλαμβάνοντασ δράςεισ υποςτιριξθσ
των δικαιωμάτων.
(ΔΕΞΙΟΤΘΤΕΣ)
2ο
Εργαςτιριο
«Τι χρειάηεται ο
άνκρωποσ για
να ηιςει»
Σφνδεςθ με το προθγοφμενο
εργαςτιριο: Εςτίαςθ ςε ςτοιχεία
που αποτυπϊνουν τθ
διαφορετικότθτα του κακενόσ ςτθν
αφίςα τθσ τάξθσ.
1. Μια κφελλα από ιδζεσ
Συμπλιρωςθ Φφλλου Εργαςίασ («Τι
χρειάηεται ο άνκρωποσ για να
ηιςει»). Αναρτάται ωσ εικόνα
αναφοράσ για διαφοροποίθςι τθσ
ςτθν πορεία εξζλιξθσ του ςχεδίου
δράςθσ.
2. Το Bingo των αναγκϊν και
επικυμιϊν. Οι μακθτζσ/τριεσ ζχουν
τθ δυνατότθτα να κινθκοφν ςτο
χϊρο -ςε περιοριςμζνο όμωσ χρόνο-
για τθ ςυμπλιρωςθ ενόσ παιχνιδιοφ
Bingo. Καταγράφονται τα ονόματα
όςων απαντοφν («ΝΑΙ» ι «ΟΧΙ» αν
ςυμφωνοφν με τισ επιμζρουσ
εικόνεσ του πίνακα) ςτο ερϊτθμα αν
είναι «αναγκαίο» για τθ ηωι τουσ.
3. Καρτζλεσ αναγκϊν και
επικυμιϊν. Οι μακθτζσ/τριεσ
εργάηονται ςε δυάδεσ
ςυμφωνϊντασ ποιεσ από τισ κάρτεσ
με εικόνεσ «αναγκϊν»/
«επικυμιϊν» -μζροσ των οποίων
δίνεται ςτθ διάκεςι τουσ- κα
εντάξουν ςε αντίςτοιχεσ κατθγορίεσ.
Συμπλθρϊνουν με δικζσ τουσ
ηωγραφιζσ 4 κενζσ κάρτεσ για τθν
αποτφπωςθ διαφορετικϊν κάκε
φορά καταςτάςεων που και αυτζσ
κα μοιραςτοφν -από δφο- ςτισ
υφιςτάμενεσ κατθγορίεσ. Ακολουκεί
ςυηιτθςθ ςτθν ολομζλεια.
4. Κλείςιμο ςυνάντθςθσ: «Δίνοντασ
το μπαλάκι». Οι μακθτζσ/τριεσ τθσ
τάξθσ, καλοφνται να αναφζρουν μια
βαςικι ανάγκθ ι μια επικυμία τουσ.
2

8. Να μυθκοφν οι μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ
ςτθ γνωριμία με τθν ζννοια του
δικαιϊματοσ μζςα από τθν αντιδιαςτολι
των αναγκϊν και επικυμιϊν.
Να είναι ςε κζςθ να κατανοιςουν τθ
ςφνδεςθ των βαςικϊν αναγκϊν με
ανκρϊπινα δικαιϊματα.
ΓΝΩΣΕΙΣ
Θ αναφορά ςε βαςικζσ ανάγκεσ
προςανατολίηει ςτθν οικουμενικότθτά
τουσ και ςτισ ενζργειεσ που ζχουν γίνει
για τθ διαφφλαξι τόςο των δικαιωμάτων
που απορρζουν από αυτζσ όςο και τθσ
ανκρϊπινθσ αξιοπρζπειασ.
ΑΞΙΕΣ
3ο
Εργαςτιριο
«Επικυμίεσ,
ανάγκεσ αλλά
και
δικαιϊματα»
Σφνδεςθ
Οι μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ
χωρίηονται ςε ομάδα των τεςςάρων
(με κάρτεσ διαφορετικϊν ςχθμάτων)
για τθ ςυμπλιρωςθ των δφο
πρϊτων ςτθλϊν ενόσ Φφλλου
Εργαςίασ («Επικυμίεσ, ανάγκεσ και
δικαιϊματα»). Κατά τθ
ςυμπλιρωςι τουσ κα βαςιςτοφν
ςτα μικρά κείμενα των εικόνων και
ςτα παραδείγματα που ζχουν ιδθ
διαπραγματευτεί ςτο προθγοφμενο
εργαςτιριο.
Κινοφμενοι/εσ ςε ςυγκεκριμζνο και
εξ αρχισ ςυμφωνθμζνο χϊρο τθσ
αίκουςασ μποροφν να
παραλαμβάνουν το διακζςιμο υλικό
και με προςωπικι τουσ δζςμευςθ
φροντίηουν για τθν επιςτροφι του.
1. «Συμπλιρωςθ επικυμιϊν,
αναγκϊν και δικαιωμάτων»
Συηιτθςθ ςτθν ολομζλεια τθσ τάξθσ
και ςυμπλιρωςθ τθσ τρίτθσ ςτιλθσ
(«Ανκρϊπινα Δικαιϊματα») ςτον
πίνακα του Φφλλου Εργαςίασ με τον
εκπαιδευτικό ςε ρόλο γραμματζα.
2. Κλείςιμο εργαςτθρίου
Οι μακθτζσ/τριεσ αναφζρουν
ςκζψεισ, ςυναιςκιματα και
εντυπϊςεισ, με μια λζξθ ι μια απλι
πρόταςθ ι ακόμθ και μια ηωγραφιά
και απαντοφν ςε απλζσ ανοιχτζσ
ερωτιςεισ («Τι μου άρεςε
περιςςότερο ςτο εργαςτιριο»; «Τι
δε μου άρεςε ιδιαίτερα»; «Τι με
δυςκόλεψε;», «Τι ζμακα, τι κρατάω,
τι κα κυμάμαι από το εργαςτιριο;»,
«Ζνα καινοφριο πράγμα που ζμακα
ςτθ ςθμερινι ςυνάντθςθ είναι...»)
Αντιγόνθ, 2021:108).
3

9. Να οικοδομιςουν ςταδιακά τθν ζννοια
του δικαιϊματοσ και του περιεχομζνου
τθσ.
Οι μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ να
πλθροφορθκοφν για τα κείμενα που
αφοροφν ςτα δικαιϊματα των παιδιϊν.
ΓΝΩΣΕΙΣ
Να εφαρμόςουν τθ δθμοκρατικι
κουλτοφρα κατά τθ ςυμμετοχι ςτισ
δραςτθριότθτεσ με ςυνομθλίκουσ.
ΣΤΑΣΕΙΣ/ ΣΥΜΡΕ΢ΙΦΟ΢ΕΣ
ΑΞΙΕΣ
4ο
Εργαςτιριο
«Τα
δικαιϊματα
των παιδιϊν»
1. «Αφίςα “Πλα τα παιδιά ζχουν
δικαιϊματα”»
Στουσ μακθτζσ/τριεσ δίνονται
αυτοκόλλθτα χαρτάκια ίδιου
ςχιματοσ αλλά διαφορετικϊν
χρωμάτων. Ο προςδιοριςμόσ τθσ
ομάδασ ςτθν οποία ανικει κάκε
ζνασ/μια επιτυγχάνεται με τθ
μεταξφ τουσ ςυνεργαςία, θ οποία
γίνεται μόνο με χειρονομίεσ,
εκφράςεισ προςϊπου και ματιϊν.
Μια αφίςα -χωρίσ τον τίτλο τθσ-
παρουςιάηεται αρχικά ςτθν
ολομζλεια τθσ τάξθσ. Κάκε ομάδα
επεξεργάηονται ζνα διαφορετικό
μζροσ τθσ -το οποίο παρζχεται είτε
ςε ψθφιακό περιβάλλον είτε ςε
ζντυπθ μορφι- και τα μζλθ τουσ
αναλαμβάνουν τθν προφορικι
περιγραφι του και απόδοςθ ενόσ
επιμζρουσ τίτλου. Θ «αποκάλυψθ»
του αρχικοφ τίτλου τθσ αφίςασ, θ
εμπλοκι των μακθτϊν/τριϊν ςε
ερωτιςεισ ςφνδεςθσ των βαςικϊν
εικονιηόμενων αναγκϊν με τα
δικαιϊματα των παιδιϊν, γίνεται
ςτθν ολομζλεια.
2. «Ζχω δικαιϊματα»
Τα μζλθ των ομάδων παρακινοφνται
να εντάξουν ςε ζνα «μπαοφλο» όςεσ
από τισ εικόνεσ -τουσ παρζχονται
(από το περιβάλλον παρουςίαςθσ
Powerpoint) ςε μια διαφάνεια-
αντιςτοιχοφν ςε δικαιϊματα που οι
ίδιοι/ιεσ κεωροφν ότι ζχουν
κατακτιςει.
3. Κλείςιμο εργαςτθρίου
Ραρόμοια διαδικαςία αντιςτοίχιςθσ
αναλαμβάνουν οι μακθτζσ/τριεσ με
τθ ςυμπλιρωςθ του Φφλλου
Αξιολόγθςθσ από το portfolio.
4

10. Να ζχουν μια πρϊτθ ευκαιρία γνωριμίασ
τουσ με το περιεχόμενο τθσ
Απλοποιθμζνθσ Ζκδοςθσ τθσ Σφμβαςθσ
των Θνωμζνων Εκνϊν για τα Δικαιϊματα
του Ραιδιοφ.
ΓΝΩΣΕΙΣ
Οι μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ
εξοικειϊνονται με το κείμενο τθσ
Διεκνοφσ Σφμβαςθσ για τα Δικαιϊματα
του Ραιδιοφ μζςα από τθν εργαςία ςε
ομάδεσ και τθ ςυηιτθςθ.
5ο
Εργαςτιριο
«Γνωριμία με
κείμενα
άρκρων από τθ
Σφμβαςθ για τα
δικαιϊματα
των
παιδιϊν»
1. «Ραιχνίδι ςυμπλιρωςθσ παηλ»
Οι μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ
παρακινοφνται να βρουν το
ςυμπλιρωμα ενόσ παηλ με βάςθ τθν
εικόνα που ζχουν ςτα χζρια τουσ και
θ οποία επαναλαμβάνεται και ςτα
δφο κομμάτια του (Ραράρτθμα).
Αφοφ αποκρυπτογραφιςουν το
περιεχόμενο του, κα προχωριςουν
ςε περαιτζρω επεξεργαςία του
υπόλοιπου γραπτοφ περιεχομζνου
ςτθν ολομζλεια τθσ τάξθσ κατά τθν
παρουςίαςθ του αποτελζςματοσ
αναηιτθςθσ όλων των ομάδων.
2. «Δίνουμε τίτλο ςτο δικαίωμα»»
Οι μακθτζσ/τριεσ ςυμμετζχουν ςτθ
διαπραγμάτευςθ άρκρων τθσ
Σφμβαςθσ για τα δικαιϊματα του
παιδιοφ ςε επίπεδο ολομζλειασ.
Ραρακολουκοφν τθν ανάγνωςθ των
ςχετικϊν κειμζνων από τον/τθν
εκπαιδευτικό τθσ τάξθσ και
παρακινοφνται να αποδϊςουν το
περιεχόμενό τουσ, αποτυπϊνοντασ
τθν προςωπικι εκδοχι τουσ ςτθν
κατανόθςθ των άρκρων. Κάκε
ζνασ/μια μακθτισ/τρια ζχει ςτθ
διάκεςι του/τθσ το Φφλλο εργαςίασ
(με τισ εικόνεσ των τίτλων από τα
άρκρα τθσ απλοποιθμζνθσ ζκδοςθσ
τθσ Σφμβαςθσ, Ραράρτθμα) και
κυκλϊνει με ζνα διαφορετικό
μαρκαδόρο κάποιεσ από τισ λζξεισ ι
αντικακιςτά οριςμζνουσ από τουσ
τίτλουσ με δικζσ του/τθσ επιλογζσ.
Στο κλείςιμο του εργαςτθρίου Οι
μακθτζσ/τριεσ ςυμπλθρϊνουν το
Φφλλο περιγραφικισ αυτο-
αξιολόγθςθσ. Εναλλακτικά μποροφν
να ςυνεχίςουν με τθν ολοκλιρωςι
του ςτθν ζναρξθ του επόμενου.
5

11. Οι μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ να είναι ςε
κζςθ να αναγνωρίςουν και να
ςεβαςτοφν τα ανκρϊπινα δικαιϊματα
ςτθν κακθμερινι τουσ ηωι, να ζχουν
αίςκθςθ τθσ ανκρϊπινθσ αξιοπρζπειασ,
τθσ αξίασ του εαυτοφ και των άλλων.
Να μποροφν να εξθγιςουν γιατί είναι
ευκφνθ όλων να ςζβονται τα ανκρϊπινα
δικαιϊματα των άλλων παιδιϊν.
Να αναγνωρίςουν τθν οικουμενικι,
αναφαίρετθ και αδιαίρετθ φφςθ των
ανκρωπίνων δικαιωμάτων.
Να αναγνωρίηουν τθν αξία φπαρξθσ των
δικαιωμάτων και τθν απόλαυςι τουσ
από όλα τα παιδιά.
ΓΝΩΣΕΙΣ
ΔΕΞΙΟΤΘΤΕΣ
ΣΤΑΣΕΙΣ
ΣΥΜΡΕ΢ΙΦΟ΢ΕΣ
ΑΞΙΕΣ
6ο
Εργαςτιριο
«Γνωριμία με
κείμενα
άρκρων από τθ
Σφμβαςθ για τα
δικαιϊματα
των
παιδιϊν»
1. «Κυνιγι κθςαυροφ»
Οι μακθτζσ/τριεσ εντοπίηουν τα
ενεργά ςθμεία μιασ αφίςασ -
ενταγμζνθσ ςε διαδικτυακό
περιβάλλον- άρκρα ςχετικά με τα
δικαιϊματα των παιδιϊν. Διαβάηουν
το μικρό πλαίςιο που κάκε φορά
ανακαλφπτουν και το εξθγοφν ο
ζνασ ςτον άλλο μζςα ςτθν ομάδα
τουσ, όπωσ αυτοί/ζσ το
αντιλαμβάνονται ι δίνοντασ ζνα
παράδειγμα.
2. «Ζχουν δικαιϊματα;»
Τα μζλθ των ομάδων καλοφνται να
επεξεργαςτοφν διαφορετικζσ
φωτογραφίεσ παιδιϊν
(Υποδειγματικό Σενάριο του
Αιςϊπου) απαντϊντασ προφορικά:
«Τι βλζπετε;», «Τι ςκζφτεςτε;» και
«Τι ςασ κάνει να αναρωτιζςτε»,
εςτιάηοντασ ςτθν απουςία
ςυγκεκριμζνων δικαιωμάτων ςτισ
μελζτεσ περίπτωςθσ.
3. «Δίνω δικαιϊματα»
Μζςω διαδικτυακισ εφαρμογισ
(wheelofnames), ενεργοποιείται το
«ρολόι των δικαιωμάτων». Οι
μακθτζσ/τριεσ παρακινοφνται «να
προςφζρουν» το δικαίωμα -που κα
επιλεγεί με το γφριςμα του τροχοφ-
ςε όποιο παιδί (από τισ
φωτογραφίεσ που επεξεργάςτθκαν)
κεωροφν ότι του είναι αναγκαίο για
τθν αξιοπρεπι διαβίωςι του.
Κλείςιμο του εργαςτθρίου:
Οι μακθτζσ/τριεσ με τθν υποςτιριξθ
του/τθσ εκπαιδευτικοφ ξεκινοφν τθ
θ ςυμπλιρωςθ του Φφλλου
Αυτοαξιολόγθςθσ/
Ετεροαξιολόγθςθσ
6

12. Στθν ολοκλιρωςθ του προγράμματοσ
αναμζνεται θ ανάπτυξθ αυτοπεποίκθςθσ
ςτουσ μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ για
ανάλθψθ δράςεων υποςτιριξθσ των
δικαιωμάτων για όλουσ
Αναμζνεται θ δζςμευςι τουσ για τθν
υποςτιριξθ και αλλθλεγγφθ όςων δεν
τουσ αναγνωρίηονται τα δικαιϊματά
τουσ
και θ ανάπτυξθ αίςκθςθσ τθσ
δικαιοςφνθσ και τθσ κοινωνικισ
υποχρζωςθσ υπεράςπιςθσ των
δικαιωμάτων όλων των παιδιϊν
Να διεκδικοφν τα δικαιϊματα ςτθν
πράξθ για όλα τα παιδιά.
ΣΤΑΣΕΙΣ
ΣΥΜΡΕ΢ΙΦΟ΢ΕΣ
ΑΞΙΕΣ
7ο
Εργαςτιριο
«Μπορϊ να
βοθκιςω;»
1. «Ηθτάμε δικαιϊματα για όλα τα
παιδιά»
Οι μακθτζσ/τριεσ επεξεργάηονται το
περιεχόμενο κάποιων ολιγόλεπτων
κινοφμενων ςχεδίων τθσ Unicef,
διακζςιμα ςτο YouTube), για τα
οποία κα πρζπει να εξαςφαλιςτεί θ
αςφαλισ προβολι τουσ (χωρίσ το
ενδεχόμενο παρεμβολισ
διαφθμίςεων).
Τα βίντεο αυτά αναρτϊνται ςτο
περιβάλλον ενόσ padlet για κάκε
μια ομάδα. Τα μζλθ τθσ κα κλθκοφν
να αποφαςίςουν -καταγράφοντασ
με κετικζσ ψιφουσ τισ ςχετικζσ
προτιμιςεισ τουσ - με ποιεσ από τισ
προτεινόμενεσ δράςεισ κα
αςχολθκοφν.
Ανάλογα με τθ διακεςιμότθτα
εμπλοκισ και άλλων εκπαιδευτικϊν
που εργάηονται με τθν ίδια τάξθ,
προτείνεται εναλλακτικά θ
δθμιουργία ςυννεφόλεξου για τα
δικαιϊματα του ιρωα, θ
δθμιουργία ενόσ ακόμθ κινοφμενου
ςχεδίου, θ ηωγραφικι απόδοςθ μιασ
διαφορετικισ εικόνασ από αυτι που
βιϊνει ο ιρωασ, θ δθμιουργία
βίντεο ι ακόμθ και ψθφιακισ
ιςτορίασ.
Σε διαφορετικι περίπτωςθ, οι
μακθτζσ/τριεσ καταγράφουν
κάποιεσ απλζσ φράςεισ υποςτιριξθσ
και διεκδίκθςθσ εφαρμογισ των
δικαιωμάτων για όλα τα παιδιά (με
αντίςτοιχεσ καταγραφζσ τουσ από
τα Φφλλα αξιολόγθςθσ που ζχουν
ιδθ ςυμπλθρϊςει), δθμιουργϊντασ
αφίςεσ για τθν ανάρτθςι τουσ ςε
χϊρουσ του ςχολείου αλλά και τθσ
ιςτοςελίδασ του.
7

13. Εκπαιδευτικό Υλικό/ Συνδζςεισ/
Επίτροποσ Ρροςταςίασ των Δικαιωμάτων του Ραιδιοφ Κφπρου (χ.χ.). Θ ΢φμβαςθ των Θνωμζνων
Εκνών για τα Δικαιώματα του Παιδιοφ-Μια φιλικι για παιδιά Προδθμοτικισ και Δθμοτικισ
Εκπαίδευςθσ παρουςίαςθ τθσ ΢φμβαςθσ ςε εικόνεσ (εικονογράφθςθ τθσ Λιδα Βαρβαροφςθ και
ςχεδιαςμόσ τθσ Λυδίασ Κυριακοφ). Τελευταία ανάκτθςθ 27 Μαΐου , 2021.
Επίτροποσ Ρροςταςίασ των Δικαιωμάτων του Ραιδιοφ Κφπρου (χ.χ.). Αφίςα «Γνϊριςε τα
δικαιϊματά ςου» (εικονογράφθςθ των Δικαιωμάτων από τθ Λιδα Βαρβαροφςθ και ςε
ςχεδιαςμό από τθ Λυδία Κυριακοφ).
Κζντρο Διαπολιτιςμικισ Αγωγισ Εκνικό και Καποδιςτριακό Ρανεπιςτιμιο Ακθνϊν, Αφίςα «Πλα
τα παιδιά ζχουν δικαιϊματα», Ρρόγραμμα Εκπαίδευςθ των Ραιδιϊν Roma. Τελευταία ανάκτθςθ
27 Μαΐου , 2021.
1ο
Εργαςτιριο:
Οι μακθτζσ/τριεσ κα εμπλακοφν ςε μια δραςτθριότθτα δθμιουργίασ ενόσ ςυννεφόλεξου
(προτείνεται ενδεικτικά θ εφαρμογι worditout ι taxedo) με τα ονόματά τουσ, θ μεγζκυνςθ του
οποίου κα αποτελζςει το φόντο για τθν αφίςα τθσ τάξθσ. Σε αυτι οι μακθτζσ/τριεσ κα
παρακινθκοφν να τοποκετιςουν φιγοφρεσ που ζχουν επεξεργαςτεί δθμιουργϊντασ ζνα κολλάη.
5ο
Εργαςτιριο:
Αξιοποίθςθ μιασ διαδικτυακισ εφαρμογισ (wheelofnames) για τθν αναπαράςταςθ του ρολογιοφ
των δικαιωμάτων.
Ωσ ενδεικτικζσ φωτογραφίεσ παιδιϊν που θ ίδια θ εικόνα τουσ μαρτυρά ότι δεν απολαμβάνουν
κάποια από τα δικαιϊματα, προτείνονται κάποιεσ από το Υποδειγματικό Σενάριο του Αιςϊπου
(εικόνεσ 5,8,9 και 10), ςυνταγμζνο από τον κ. Γ. Κουτρουμάνο με τίτλο «Δικαιοφμαι και εγϊ…»,
2017: 16-20).
6ο
Εργαςτιριο:
Αξιοποίθςθ διαδικτυακισ εφαρμογισ (padlet).
7ο
Εργαςτιριο:
Video/ Κινοφμενα ςχζδια
Unicef, Δικαίωμα τθσ οικογζνειασ, τθν προςταςία των παιδιϊν ςε ςυνκικεσ πολζμου, τθν
προςταςία τθσ ηωισ των παιδιϊν, το δικαίωμα τθσ ζκφραςθσ.
Αξιοποίθςθ τθσ διαδικτυακισ εφαρμογισ https://www.postermywall.com/ για τθ δθμιουργία
αφίςασ.

14. Φορείσ και άλλεσ ςυνεργαςίεσ που κα εμπλουτίςουν το πρόγραμμά μασ
1ο
Εργαςτιριο:
Για τθ δθμιουργία τθσ αφίςασ/κολλάη μπορεί να ςυμβάλλουν τόςο ο/θ δάςκαλοσ/α τθσ
πλθροφορικισ όςο και των εικαςτικϊν ςε ςυνεργαςία με τον/τθν εκπαιδευτικό τθσ τάξθσ.
6ο
Εργαςτιριο:
Επίςθσ ο/θ εκπαιδευτικόσ τθσ πλθροφορικισ ςε ςυνεργαςία με τον/τθ δάςκαλο/α τθσ τάξθσ
κα μποροφςε να ςυμβάλλει ςτθν ζνταξθ μιασ αφίςασ ςτο διαδικτυακό περιβάλλον (ενδεικτικά
προτείνεται θ διαδραςτικι εφαρμογι learningapps) και τθ δθμιουργία ενεργϊν ςθμείων, τα
οποία κα δθμιουργθκοφν οι ςυνκικεσ εμπλοκισ των μακθτϊν/τριϊν τθσ τάξθσ ςε ζνα
«κυνιγι κθςαυροφ» και γνωριμίασ με βαςικά ςθμεία τθσ Απλοποιθμζνθσ Ζκδοςθσ τθσ
Σφμβαςθσ των Θνωμζνων Εκνϊν για τα Δικαιϊματα του Ραιδιοφ. Ενδεικτικό παράδειγμα
διατίκεται για τον/τθν εκπαιδευτικό τθσ τάξθσ εφαρμογισ.
6ο
Εργαςτιριο:
Θ ευαιςκθτοποίθςθ των μακθτϊν/τριϊν τθσ τάξθσ ςχετικι με τθν ζλλειψθ ςυγκεκριμζνων
δικαιωμάτων ςε οριςμζνεσ περιπτϊςεισ παιδιϊν, μπορεί να γίνει και με τθ ςυνδρομι μιασ
ακόμθ ειδικότθτασ εκπαιδευτικοφ, αυτι τθ φορά τθσ Θεατρικισ Αγωγισ και με τθν αξιοποίθςθ
των τεχνικϊν του εκπαιδευτικοφ δράματοσ. Ρροτείνονται ενδεικτικά τρεισ τεχνικζσ για τθν
ενςάρκωςθ του εικονιηόμενου ιρωα από κάκε μια ομάδα (α. Γλφπτθσ- γλυπτό, β. Ανίχνευςθ
ςκζψεων των γλυπτϊν, γ. Διάδρομοσ ςυνείδθςθσ)2
.
Αξιολόγθςθ Εργαςτθρίου- Συνολικι αποτίμθςθ & αναςτοχαςμόσ πάνω ςτθν υλοποίθςθ -
Εκδθλϊςεισ διάχυςθσ
Στθν περιγραφι των εργαςτθρίων εμπεριζχονται οι προτάςεισ διάχυςθσ αλλά και μια ποικιλία
εργαλείων και μεκόδων αξιολόγθςθσ τόςο των ςυμμετεχόντων όςο και του Ρρογράμματοσ εν
γζνει. Οι δραςτθριότθτζσ του όςο και το ςυνοδευτικό του υλικό (ςτο Ραράρτθμα) αποτελοφν
ενδεικτικζσ προτάςεισ ςτθ διαιςκθτικι προςζγγιςθ τθσ ζννοιασ των δικαιωμάτων και των
διαφορετικϊν εκφάνςεϊν τουσ. Αναμενόμενθ κεωρείται θ προςαρμογι ςτισ ικανότθτεσ και τα
ενδιαφζροντα των μακθτϊν/τριϊν αλλά και του/τθσ εκπαιδευτικοφ τθσ τάξθσ εφαρμογισ.
Τα μθνφματα των μακθτϊν/τριϊν που ζχουν καταγραφεί ςτο περιβάλλον ενόσ padlet μποροφν
να αποκθκευτοφν ωσ ζγγραφα pdf ι εικόνεσ και να αναρτθκοφν ςτθν ιςτοςελίδα του ςχολείου ι
και να αποςταλοφν ςε φορείσ τθσ ευρφτερθσ εκπαιδευτικισ κοινότθτασ.
Σημειώςεισ:
Θ επζκταςθ του προγράμματοσ κα μποροφςε να περιλαμβάνει τθ γνωριμία των μακθτϊν/τριϊν
με οργανϊςεισ που φροντίηουν για τθν εξαςφάλιςθ των δικαιωμάτων όλων των παιδιϊν αλλά
και ςτθ ςφνδεςθ τθσ ζννοιασ των δικαιωμάτων με εκείνθ των υποχρεϊςεων, με απϊτερο ςτόχο
τθ δθμιουργία ενόσ ςχολικοφ κανονιςμοφ ςε επίπεδο τάξθσ.
2
Επιπλζον μεκοδολογικά εργαλεία για τθν ερμθνεία των εικόνων, τθ δθμιουργία νοθτικϊν χαρτϊν,
τθ δθμιουργία αφιςϊν και παρουςιάςεων αλλά και τθ διοργάνωςθ εκκζςεων προτείνονται ςτο
εκπαιδευτικό υλικό του Συμβουλίου τθσ Ευρϊπθσ με τίτλο «Εκπαιδευόμαςτε και εκπαιδεφουμε για
τθ δθμοκρατία» (Gollob, et al., 2010: 157-164).

15. Υποδειγματικό Υλικό- Δειγματικά Φφλλα εργαςίασ -
Ρεριγραφι εργαςτθρίων & δράςεων (3-5 φφλλα)
1ο
Εργαςτιριο: Φφλλο Εργαςίασ για τθ 2θ
δραςτθριότθτα με τίτλο «Συμπλιρωςθ
ανκρϊπινθσ φιγοφρασ»
Σκίτςο για τθ δθμιουργία και ςυμπλιρωςθ κολλάη για τθν αφίςα τθσ τάξθσ
2ο
Εργαςτιριο: Φφλλο Εργαςίασ για τθ 1θ δραςτθριότθτα με τίτλο «Μια κφελλα
από ιδζεσ»
Δραςτθριότθτα ιδεοκφελλασ με κζμα «Τι χρειάηεται ο άνκρωποσ για να ηιςει»
Θ εικόνα (από το βιβλίο μακθτι τθσ Μελζτθσ Ρεριβάλλοντοσ, Β τάξθσ
3
, ςελ.25 ) αποδίδει μια
εναλλακτικι πρόταςθ αντίςτοιχθσ καταγραφισ.
2ο
Εργαςτιριο: Φφλλο Εργαςίασ για τθ 2θ
δραςτθριότθτα με τίτλο «Το Bingo των
αναγκϊν και επικυμιϊν»
(Διατίκεται και ςτο Ραράρτθμα: Υλικό για τον/τθν εκπαιδευτικό ςτθν τάξθ εφαρμογισ)
Οι εικόνεσ προζρχονται από το εκπαιδευτικό υλικό
με τίτλο «Κάρτεσ Θζλω και Ανάγκεσ» του Compasito (2012: 168-171).
Ζχοντασ ςτα χζρια τουσ ζνα μαρκαδόρο και ζνα χαρτόνι (με τθ φωτοτυπία του
πίνακα που δίνεται ωσ ενδεικτικό Φφλλο Εργαςίασ) για το παιχνίδι Bingo, οι
3
Ρ.Ι. (χ.χ.). Βιβλίο μακθτι τθσ Μελζτθσ Ρεριβάλλοντοσ, Β τάξθσ, Δθμοποφλου, Μ., Ηόμπολοσ, Τ.,
Μπαμπίλα, Ε., Σκαναβι, Κ., Φραντηι, Α. & Χατηθμιχαιλ, Μ., Εκδόςεισ Καλειδοςκόπιο.

16. μακθτζσ/τριεσ παρακινοφνται να αναηθτιςουν κάκε φορά διαφορετικό
ςυμμακθτι/τριά τουσ και να επεξεργαςτοφν από κοινοφ το περιεχόμενο ενόσ μόνο
πλαιςίου (με εικόνα και μικρό κείμενο). Δε γίνεται διαπραγμάτευςθ τθσ ζννοιασ τθσ
ανάγκθσ και τθσ επικυμίασ με τισ οποίεσ ςχετίηονται οι καταγεγραμμζνεσ αναφορζσ.
Κάκε φορά ςθμειϊνεται το όνομα του ςυμμακθτι/τριασ που ςυνζβαλε ςτθ
ςυμπλιρωςθ και θ μονολεκτικι απάντθςι του ςτθν περίπτωςθ ςυμφωνίασ ι
διαφωνίασ αντίςτοιχα (ΝΑΙ ι ΟΧΙ). Πποιοσ/α προλάβει να ςυμπλθρϊςει όλα τα
πλαίςια ςτο χρόνο που δίνεται (ενδεικτικά 10ϋ), ςθκϊνει το χζρι του φωνάηοντασ
BINGO.
Θ ίδια δραςτθριότθτα ςχολιάηεται ςτθν ολομζλεια τθσ τάξθσ με τθ βοικεια ενόσ
ανακλαςτικοφ προβολζα και τον Θ/Υ, αφοφ τα πλαίςια του Φφλλου Εργαςίασ
μποροφν να ενταχκοφν ςε μια διαφάνεια παρουςίαςθσ (Powerpoint) και να
προβλθκοφν ςτον πίνακα τθσ τάξθσ.
2ο
Εργαςτιριο: Φφλλο Εργαςίασ για τθ 3θ
δραςτθριότθτα με τίτλο «Καρτζλεσ
αναγκϊν και επικυμιϊν»
Θ επιλογι των καρτϊν με τισ εικόνεσ («κακαρό νερό», «κακαρό περιβάλλον»,
«ευκαιρίεσ για ξεκοφραςθ και παιχνίδι», «κρεπτικό φαγθτό», «προςταςία από
κακομεταχείριςθ», «αναψυκτικό και μπιφτζκι», «ροφχα τθσ μόδασ», «διακοπζσ ςτθν
παραλία», «γλυκά», «λεφτά για να ξοδζψω όπωσ μου αρζςει») ζγινε κυρίωσ με
βάςθ τθν εμφανι διάκριςι τουσ όςον αφορά ςτο προτεινόμενο κριτιριο
ταξινόμθςθσ. Ωςτόςο κα δοκεί χρόνοσ ςτα παιδιά να αποφαςίςουν,
επιχειρθματολογϊντασ για τισ ςχετικζσ επιλογζσ τουσ, ζχοντασ ωσ ενδεικτικζσ
ερωτιςεισ διαπραγμάτευςθσ («είναι κάτι που μου χρειάηεται;», «γιατί μου
χρειάηεται;», «μπορϊ να κάνω και χωρίσ αυτό;», «τι κα γινόταν αν δε το είχα;»).
Θ ςυηιτθςθ ςε επίπεδο ολομζλειασ, που κα ακολουκιςει, κα αναδείξει το
ςυμβολιςμό κάποιων από τισ αναγνωριηόμενεσ ωσ βαςικζσ ανάγκεσ (τόςο των
ανκρϊπων όςο και των ηϊων), ενϊ ο προβλθματιςμόσ ςχετικά με τισ περιπτϊςεισ
τθσ μθ ικανοποίθςισ τουσ, αναμζνεται να λειτουργιςει ςτθν κατεφκυνςθ
κατανόθςθσ τθσ διαφοράσ ανάμεςα ςε αυτζσ και τισ επικυμίεσ.
Για τισ ανάγκεσ τθσ δραςτθριότθτασ κα μποροφςαν να αξιοποιθκοφν εικόνεσ από
αποκόμματα περιοδικϊν και εφθμερίδων. Ενδεικτικά προτείνονται 10 εικόνεσ από

17. το εκπαιδευτικό υλικό «Κάρτεσ Θζλω και Ανάγκεσ» του Compasito (2012: 168-171),
όπωσ και άλλεσ 4 κενζσ κάρτεσ.
3ο
Εργαςτιριο: Φφλλο Εργαςίασ «Συμπλιρωςθ επικυμιϊν, αναγκϊν και
δικαιωμάτων»
Φφλλο εργαςίασ για τθν Ολομζλεια τθσ τάξθσ
(Gollob, Huddleston, Krapf, Rowe & Taelman, 2008:128).
Θ ςυγκεκριμζνθ πρόταςθ προζρχεται από εκπαιδευτικό υλικό, υπό τθν ζκδοςθ του
Συμβουλίου τθσ Ευρϊπθσ των Gollob, Huddleston, Krapf, Rowe & Taelman
(2008:128) με τίτλο «Επικυμίεσ, ανάγκεσ και δικαιϊματα». Στθ πρϊτθ φάςθ οι
μακθτζσ/τριεσ καλοφνται να παρζχουν παραδείγματα για τθ κάλυψθ των δφο
πρϊτων ςτθλϊν (επικυμίεσ και ανάγκεσ).
4ο
Εργαςτιριο: “Αφίςα «Πλα τα παιδιά ζχουν δικαιϊματα»”
Αφίςα με τίτλο «Πλα τα παιδιά ζχουν δικαιϊματα»,
Από το Ρρόγραμμα Εκπαίδευςθ των Ραιδιϊν Roma Κζντρο Διαπολιτιςμικισ Αγωγισ Εκνικό και
Καποδιςτριακό Ρανεπιςτιμιο Ακθνϊν
Ενδεικτικοί τίτλοι των επιμζρουσ εικόνων
4ο
Εργαςτιριο: «Ζχω δικαιϊματα»
Ενδεικτικι κατανομι των εικόνων κατά τθ επεξεργαςία τθσ δραςτθριότθτασ

18. 5ο
Εργαςτιριο: «Ραιχνίδι ςυμπλιρωςθσ παηλ»
Ενδεικτικό υλικό δραςτθριότθτασ «Ραιχνίδι ςυμπλιρωςθσ παηλ
(αφορά δφο δυάδεσ μακθτϊν/τριϊν)
Για τθ δθμιουργία των καρτελϊν που κα κλθκοφν να επεξεργαςτοφν οι
μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ αξιοποιικθκαν περιεχόμενα τθσ Σφμβαςθσ των Θνωμζνων
Εκνϊν για τα Δικαιϊματα του Ραιδιοφ, από τθν Επίτροπο Ρροςταςίασ των
Δικαιωμάτων του Ραιδιοφ τθσ Κφπρου, μια ζκδοςθ που ςφμφωνα με τουσ
ςυντελεςτζσ τθσ (εικονογράφθςθ τθσ Λιδα Βαρβαροφςθ και ςχεδιαςμόσ τθσ Λυδίασ
Κυριακοφ) είναι φιλικι για τα παιδιά προςχολικισ και ςχολικισ θλικίασ, αφοφ θ
παρουςίαςθ των επιμζρουσ άρκρων γίνεται μζςω εικόνων και απλϊν κειμζνων.
Τα κείμενα ςτισ παραπάνω εικόνεσ προζρχονται από τθ ςειρά «Εκπαίδευςθ για τθ
Δθμοκρατικι Ιδιότθτα του Ρολίτθ και τα Ανκρϊπινα Δικαιϊματα ςτθ ςχολικι τάξθ:
Διδακτικζσ αλλθλουχίεσ, ζννοιεσ, μζκοδοι και μοντζλα. Συγκεκριμζνα πρόκειται για
τισ κάρτεσ με τα δικαιϊματα που παιδιοφ από το V Bιβλίο τθσ ςειράσ, των Gollob,
Krapf (2014), με τίτλο «Εξερευνοφμε τα δικαιϊματα του παιδιοφ» (Gollob & Krapf,
2007: 91-100), που αφορά τθν απλοποιθμζνθ ζκδοςθ τθσ Σφμβαςθσ για τα
Δικαιϊματα του Ραιδιοφ.
Το προτεινόμενο υλικό χωρίηεται από τον/τθν εκπαιδευτικό τθσ τάξθσ εφαρμογισ
ςε διαφορετικά ςχιματα (με τθν μορφι διαφορετικϊν παηλ με δφο κομμάτια το
κακζνα) και μοιράηεται ςτουσ μακθτζσ/τριεσ τθσ τάξθσ με τθν παρακίνθςθ να βρουν
το άλλο μιςό κομμάτι του παηλ. Ζχουν προβλεφκεί 12 παηλ για τουσ/τισ 24
μακθτζσ/τριεσ μιασ ςχολικισ τάξθσ.
5ο
Εργαςτιριο: «Δίνουμε τίτλο ςτο δικαίωμα»
Ενδεικτικό υλικό του Φφλλου εργαςίασ με τα άρκρα από τθν απλοποιθμζνθ ζκδοςθ τθσ Σφμβαςθσ
για τα Δικαιϊματα του Ραιδιοφ
Θ υπογράμμιςθ και θ παρακίνθςθ για νοθματικι απόδοςθ λζξεων με τον τρόπο που
τισ αντιλαμβάνονται οι ίδιοι οι μακθτζσ/τριεσ, εννοιϊν όπωσ «ελευκερία, ιςότθτα,
ηωι, εκπαίδευςθ, ζκφραςθ, γνϊμθ, άποψθ, υγεία, φροντίδα, ανάπτυξθ, ςυμμετοχι,
διαςκζδαςθ, ψυχαγωγία» μπορεί να αποτελζςει τθν πρϊτθ επαφι με τθ
διδαςκαλία αξιϊν ηωισ, πολφτιμεσ για τον πολίτθ του μζλλοντοσ. Ωσ πρόςκετθ
δραςτθριότθτα κα μποροφςε να προτακεί θ κακοδιγθςθ των μακθτϊν/τριϊν να
εντάξουν ςε κάποιεσ προτάςεισ τουσ -ζςτω και προφορικά- οριςμζνεσ από αυτζσ τισ
λζξεισ.

19. 6ο
Εργαςτιριο: «Κυνιγι κθςαυροφ»
Δθμιουργία ενεργϊν ςθμείων για τθ γνωριμία με βαςικά ςθμεία τθσ Απλοποιθμζνθσ
Ζκδοςθσ τθσ Σφμβαςθσ των Θνωμζνων Εκνϊν για τα Δικαιϊματα του Ραιδιοφ, ςτθν
αφίςα με τίτλο «Γνϊριςε τα δικαιϊματά ςου» (τθσ Επιτρόπου Ρροςταςίασ των
Δικαιωμάτων του Ραιδιοφ τθσ Κφπρου, με εικονογράφθςθ των Δικαιωμάτων από τθ
Λιδα Βαρβαροφςθ και ςε ςχεδιαςμό από τθ Λυδία Κυριακοφ).
Ενδεικτικι μεταφορά αφίςασ για τα δικαιϊματα του παιδιοφ ςε διαδραςτικό περιβάλλον
6ο
Εργαςτιριο: «Ζχουν δικαιϊματα;»
Ρροτείνονται ωσ ενδεικτικζσ φωτογραφίεσ για τθ ςυηιτθςθ για τα δικαιϊματα των
άλλων παιδιϊν, οι εικόνεσ 5,8,9 και 10 από το Υποδειγματικό Σενάριο του Αιςϊπου,
ςυνταγμζνο από τον κ. Γ. Κουτρουμάνο με τίτλο «Δικαιοφμαι και εγϊ…», 2017: 16-
20).
6ο
Εργαςτιριο: «Δίνω δικαιϊματα»
Ενδεικτικι αναπαράςταςθ τθσ δραςτθριότθτασ απόδοςθσ δικαιωμάτων ςε περιπτϊςεισ παιδιϊν
7ο
Εργαςτιριο «Ηθτάμε δικαιϊματα για όλα τα παιδιά»
Ενδεικτικι εικόνα από το περιβάλλον ενόσ padlet (ανάλθψθ ευκφνθσ υπεράςπιςθσ των παιδιϊν)
Ενδεικτικζσ δραςτθριότθτεσ για τθν περιγραφικι αξιολόγθςθ
Βαςικι επιδίωξθ του προγράμματοσ αποτελεί θ δθμιουργία ενόσ εκπαιδευτικοφ
περιβάλλοντοσ που κα υποςτθρίηει τα δικαιϊματα των παιδιϊν ζτςι ϊςτε και να
μακαίνουν για αυτά μζςα από το βίωμά τουσ. Στο πλαίςιο αυτό οι γνϊςεισ,
δεξιότθτεσ και ςτάςεισ/ςυμπεριφορζσ αλλά και οι αξίεσ που υιοκετικθκαν από τουσ
μακθτζσ/τριεσ, ανιχνεφονται μζςα από διαφορετικζσ οπτικζσ, ςτθ λογικι

20. ςυμπλιρωςθσ δεικτϊν περιγραφικισ αξιολόγθςθσ από τουσ εκπαιδευτικοφσ που
ςυμμετείχαν ςτθν εφαρμογι του προγράμματοσ.
Θ ςυλλογι των ςχετικϊν πλθροφοριϊν μπορεί να γίνει ςε ςυγκεκριμζνεσ κάκε
φορά ομάδεσ εςτίαςθσ και με φόρμεσ αξιολόγθςθσ, ςυμπλθρωμζνεσ από τον
εκπαιδευτικό αλλά και τουσ ίδιουσ/ιεσ μακθτζσ/τριεσ (αυτοαξιολόγθςθ και
ετεροαξιολόγθςθ). Ειδικότερα προτείνεται θ αξιοποίθςθ των Ρεριγραφικϊν Δεικτϊν
του Ρλαιςίου Δθμοκρατικϊν Ικανοτιτων (Council of Europe, 2018), γνωςτϊν και με
το ςχιμα «πεταλοφδα» (Συμβοφλιο τθσ Ευρϊπθσ, 2020: 37-60), δείγματα των
οποίων προςαρμοςμζνα ςτο πρόγραμμα με τίτλο «Τα δικαιϊματα των παιδιϊν»
δίνονται ςτθ ςυνζχεια ωσ ενδεικτικζσ προτάςεισ, οι οποίεσ ςυνεχίηονται και ςτο
Ραράρτθμα.
Φφλλα περιγραφικισ αυτο-αξιολόγθςθσ (ζωσ 2 ςελίδεσ)
Φφλλο αξιολόγθςθσ
Λζω με δικά μου λόγια τι ςθμαίνει
……………………………………………………………………
…………………………………………………………………….
Γράφω ζνα τίτλο για τθν εικόνα
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
Γράφω ι κολλϊ λζξεισ/εικόνεσ που ζχουν ςχζςθ
με τα δικαιϊματα των παιδιϊν ι ηωγραφίηω το
δικό μου κθςαυρό
Γνωρίηω περιπτϊςεισ παιδιϊν για τα οποία
χρειάηεται να προςτατεφςουμε τα δικαιϊματά
τουσ
Θυμάμαι ότι τα δικαιϊματα είναι για …………. τα παιδιά ςε ……….. τον κόςμο.
Σθμειϊςεισ εκπαιδευτικοφ:
Ο οριςμόσ είναι κατανοθτόσ και ανταποκρίνεται ςε κάποιο βακμό ςτθν ζννοια
Ο τίτλοσ είναι αντιπροςωπευτικόσ και αναφζρεται ςτθν ζννοια
Οι λζξεισ/εικόνεσ είναι ςχετικζσ με τθν ζννοια και τθ διαπραγμάτευςι τθσ ςτθν τάξθ
Οι περιπτϊςεισ είναι χαρακτθριςτικζσ παραβιάςεων δικαιωμάτων των παιδιϊν

21. Ενδεικτικό παράδειγμα αυτοαξιολόγθςθσ/ ετεροαξιολόγθςθσ ςτθν ολοκλιρωςθ
του προγράμματοσ
(Διατίκεται και ςτο Ραράρτθμα: Υλικό για τον/τθν εκπαιδευτικό ςτθν τάξθ εφαρμογισ)
Ρεριγραφι ενδεικτικϊν δραςτθριοτθ́των για το portfolio μακθτι/-τριασ
Αξιοποιείται μια ποικιλία τεχνικϊν με τθ ςυμπλιρωςθ portfoliο του/τθσ
μακθτι/τριασ ι τθσ τάξθσ. Σε αυτό μπορεί να περιλαμβάνεται θ καταγραφι ςε
θμερολόγια ςχολίων των μακθτϊν/τριϊν κατά τθν διεξαγωγι των δραςτθριοτιτων
ι κατά τθν ολοκλιρωςθ ενόσ εργαςτθρίου, ςειρά φωτογραφιϊν που δείχνουν τθ
ςυμμετοχι του παιδιοφ κατά τθν εξζλιξθ μιασ δραςτθριότθτασ, θχθτικζσ
καταγραφζσ διαλόγων μεταξφ των παιδιϊν, εργαςίεσ τουσ με ςθμειϊςεισ του/τθσ
εκπαιδευτικοφ, κλίμακεσ διαβακμιςμζνθσ παρατιρθςθσ, βιντεοςκοπιςεισ,
ςυμπλιρωςθ εννοιολογικϊν χαρτϊν, ςτο περιβάλλον του λογιςμικοφ Kidspiration,
για τθ ςυςτθματοποίθςθ και ςυγκζντρωςθ πλθροφοριϊν γφρω από το κζμα, που
πραγματοποιοφνται ακόμθ και ςτο πλαίςιο άλλου γνωςτικοφ αντικειμζνου,
ςυναφζσ με το περιεχόμενό του προγράμματοσ.
Ενδεικτικό Φφλλο Αξιολόγθςθσ για τθ ςυμπλιρωςθ του portfolio μακθτι/-τριασ

22. Βίντεο (ζνα πρωτότυπο βίντεο επίδειξθσ υποδειγματικισ διδαςκαλίασ ι
επιμορφωτικισ παρουςίαςθσ του εργαςτθρίου)
Βιβλιογραφία
Compasito (2012). Μικρι Ρυξίδα. Εγχειρίδιο Εκπαίδευςθσ ςτα Ανκρϊπινα
Δικαιϊματα για παιδιά. Εκδόςεισ του Συμβουλίου τθσ Ευρϊπθσ. Ανακτικθκε 10
Μαΐου, 2021, από Υλικό του Ρρογράμματοσ Νοιάηομαι και Δρω.
Council of Europe (2018). Reference Framework of Competences for Democratic
Culture. Guidance for Implementation Vol.I, II, III. Strasbourg: Council of Europe.
Ρεριγραφικοί δείκτεσ αξιολόγθςθσ. Ρλαίςιο Αναφοράσ Δθμοκρατικϊν Δεξιοτιτων
του Συμβουλίου τθσ Ευρϊπθσ.
Gollob, R., Huddleston, T., Krapf, P. Rowe, D. & Taelman, W. (2008). Ηοφμε
Δθμοκρατικά, Βιβλίο ΙΙΙ, από EDC/HRE Βιβλία l-VI Εκπαίδευςθ για τθ Δθμοκρατικι
Ιδιότθτα του Ρολίτθ και τα Ανκρϊπινα Δικαιϊματα ςτθ ςχολικι πράξθ: Διδακτικζσ
αλλθλουχίεσ, ζννοιεσ, μζκοδοι και μοντζλα. Eπιμ. αγγλικισ ζκδοςθσ: R.Gollob,
P.Krapf. Επιμ. ελλθνικισ ζκδοςθσ: Κ.Τοφρα, Μετάφρ.: Β. Βάρφθ. Εκδόςεισ του
Συμβουλίου τθσ Ευρϊπθσ. Ανακτικθκε 10 Μαΐου, 2021 από https://www.living-
democracy.gr/textbooks/volume-3/ .

23. Gollob, R., Krapf, ΢. (2014). Εξερευνοφμε τα δικαιώματα του παιδιοφ, Εννιά μικρά
project για το Δθμοτικό, Βιβλίο V, από EDC/HRE Βιβλία l-VI Εκπαίδευςθ για τθ
Δθμοκρατικι Ιδιότθτα του Ρολίτθ και τα Ανκρϊπινα Δικαιϊματα ςτθ ςχολικι πράξθ:
Διδακτικζσ αλλθλουχίεσ, ζννοιεσ, μζκοδοι και μοντζλα. Επιμ. αγγλικισ ζκδοςθσ: Rolf
Gollob, Peter Krapf και Wiltrud Weidinger. Επιμ. ελλθνικισ ζκδοςθσ: Κ.Τοφρα,
Μετάφρ.: Α. Αρϊνθ. Εκδόςεισ του Συμβουλίου τθσ Ευρϊπθσ.2θ
ζκδοςθ. Ανακτικθκε
10 Μαΐου, 2021, από https://www.living-democracy.gr/textbooks/volume-5/ .
Gollob, R., Weidinger, W., (2010). Μεγαλώνουμε δθμοκρατικά, Βιβλίο ΙΙ, από
EDC/HRE Βιβλία l-VI, Εκπαίδευςθ για τθ Δθμοκρατικι Ιδιότθτα του Ρολίτθ και τα
Ανκρϊπινα Δικαιϊματα ςτθ ςχολικι πράξθ: Διδακτικζσ αλλθλουχίεσ, ζννοιεσ,
μζκοδοι και μοντζλα. Επιμ. αγγλικισ ζκδοςθσ: R.Gollob, P. Krapf & W. Weidinger.
Επιμ. ελλθνικισ ζκδοςθσ: Κ. Τοφρα, Μετάφρ.: Β. Βάρφθ. Εκδόςεισ του Συμβουλίου
τθσ Ευρϊπθσ. Ανακτικθκε 10 Μαΐου, 2021 από https://www.living-
democracy.gr/textbooks/volume-2/ .
Gollob, R. Krapf, P., Olafsdottir, O. & Weidinger, W., (2010). Εκδόςεισ του
Συμβουλίου τθσ Ευρϊπθσ Εκπαιδευόμαςτε και εκπαιδεφουμε για τθ δθμοκρατία,
Βιβλίο Ι, από EDC/HRE Βιβλία l-VI, Εκπαίδευςθ για τθ Δθμοκρατικι Ιδιότθτα του
Ρολίτθ και τα Ανκρϊπινα Δικαιϊματα ςτθ ςχολικι πράξθ: Διδακτικζσ αλλθλουχίεσ,
ζννοιεσ, μζκοδοι και μοντζλα. Επιμζλεια αγγλικισ ζκδοςθσ: Rolf Gollob, Peter Krapf
και Wiltrud Weidinger. Επιμζλεια ελλθνικισ ζκδοςθσ: Κ.Τοφρα, Μετάφρ.: Α. Αρϊνθ,
Ανακτικθκε 11 Μαΐου, 2021, από https://www.living-
democracy.gr/textbooks/volume-1/ .
Αντιγόνθ, Κζντρο Ρλθροφόρθςθσ και Τεκμθρίωςθσ για τον ΢ατςιςμό, τθν Οικολογία,
τθν Ειρινθ και τθ Μθ Βία (2021). Ανκρώπινα δικαιώματα και αποδοχι τθσ
διαφορετικότθτασ, Ρλατφόρμα 21+: Εργαςτιρια Δεξιοτιτων: Ενδιαφζρομαι και
Ενεργϊ - Κοινωνικι Συναίςκθςθ και Ευκφνθ. Δθμοτικό. Ανακτικθκε 10 Απριλίου,
2021, από http://iep.edu.gr/elpsifiako-apothetirio/skill-labs.
Dig Comp (2021). Ρεριγραφικοί δείκτεσ αξιολόγθςθσ για τισ ψθφιακζσ δεξιότθτεσ
των μακθτϊν/τριϊν προζρχονται από το Ρλαίςιο Αναφοράσ Ψθφιακϊν Δεξιοτιτων
τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ (Dig Comp) από το υλικό των Εργαςτθρίων Δεξιοτιτων
(Ι.Ε.Ρ., 2021). Ανακτικθκε 10 Μαΐου, 2021, από http://iep.edu.gr/elpsifiako-
apothetirio/skill-labs .
Συμβοφλιο τθσ Ευρϊπθσ (2020). Πλαίςιο αναφοράσ ικανοτιτων για δθμοκρατικό
πολιτιςμό, Περιεχόμενο, Ζννοιεσ και Μοντζλο. Τόμοσ Ι. Επιμζλεια ζκδοςθσ:
Θ.Μακρι. Μετάφραςθ: Μ. Ραΐηθ. Μετάφραςθ και ζκδοςθ ςτα ελλθνικά
Ρρωτοβουλία τθσ Αςτικισ Μθ Κερδοςκοπικισ Εταιρείασ New Wrinkle και τθσ Μθ
Κυβερνθτικισ Οργάνωςθσ Action Aid Hellas.

24. Ραράρτθμα
Υλικό για τον/τθν εκπαιδευτικό ςτθν τάξθ εφαρμογισ
Φφλλο εργαςίασ για τθ δραςτθριότθτα «Το Bingo των αναγκϊν και επικυμιϊν»
(2ο
εργαςτιριο)

25. Ραιχνίδι ςυμπλιρωςθσ παηλ (5ο
εργαςτιριο)
«Δίνουμε τίτλο ςτο δικαίωμα» (5ο εργαςτιριο)

26. Εικόνεσ για διαφάνεια powerpoint/ ρολόι δικαιωμάτων
ΑΞΙΟΛΟΓΘΣΘ/ ΚΛΕΙΔΕΣ ΡΑ΢ΑΤΘ΢ΘΣΘΣ

27. ΚΑΣΑ ΣΘΝ ΟΛΟΚΛΘΡΩ΢Θ ΣΩΝ ΕΡΓΑ΢ΣΘΡΙΩΝ ΔΕΞΙΟΣΘΣΩΝ
Ενδιαφζρομαι και Ενεργώ- Κοινωνικι ΢υναίςκθςθ και Ευκφνθ
ΙΚΑΝΟΤΘΤΕΣ
ςε ςφνδεςθ με τισ δεξιότθτεσ ηωισ των Εργαςτθρίων Δεξιοτιτων
Εκπαίδευςθ ςτα Ανκρώπινα Δικαιώματα
«Σα δικαιώματα των παιδιών»
ΑΞΙΕΣ
Οι γενικζσ πεποικιςεισ που κακορίηουν τον τρόπο με τον οποίο ενεργοφμε
ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΘΣΘ ΕΤΕ΢ΟΑΞΙΟΛΟΓΘΣΘ
Σζβομαι τθν ανκρϊπινθ αξιοπρζπεια
και τα ανκρϊπινα δικαιϊματα
(ςφνδεςθ με δεξιότθτεσ ηωισ:
πολιτειότθτα, ενςυναίςκθςθ και
ευαιςκθςία)
Σζβομαι τον εαυτό μου
και τουσ άλλουσ  
Σζβομαι τθν πολιτιςμικι πολυμορφία
(ςφνδεςθ με δεξιότθτεσ ηωισ:
κοινωνικζσ δεξιότθτεσ, ενςυναίςκθςθ
και ευαιςκθςία, προςαρμοςτικότθτα
και ανκεκτικότθτα)
Ριςτεφω ότι κακζνασ/κακεμιά
είναι μοναδικόσ/μοναδικι κι ζχει
κάτι ςθμαντικό να μασ πει  
Σζβομαι το δικαίωμα του άλλου να
εκφράςει ελεφκερα τθ γνϊμθ του  
ΣΤΑΣΕΙΣ
Οι ςυμπεριφορζσ (ενζργειεσ, ςυναιςκιματα, απόψεισ) απζναντι ς’ ζνα άτομο, μία
ομάδα ανκρϊπων ι μία κατάςταςθ
ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΘΣΘ ΕΤΕ΢ΟΑΞΙΟΛΟΓΘΣΘ
Υπευκυνότθτα (ςφνδεςθ με δεξιότθτεσ
ηωισ: υπευκυνότθτα, ενςυναίςκθςθ
και ευαιςκθςία, προγραμματιςμόσ,
παραγωγικότθτα, οργανωτικι
ικανότθτα)
Ολοκλθρϊνω τα κακικοντα μου
 
Αποδοχι τθσ φπαρξθσ άλλων
πολιτιςμϊν διαφορετικϊν
από τον δικό μου (ςφνδεςθ με
δεξιότθτεσ ηωισ: πολιτειότθτα,
ενςυναίςκθςθ και ευαιςκθςία,
πρωτοβουλία, προςαρμοςτικότθτα)
Μπορεί κάποιοσ/κάποια να μιλάει
διαφορετικι γλϊςςα, να ζχει
διαφορετικό χρϊμα από εμάσ
αλλά δε διαφζρει ςε τίποτα από
εμάσ  
ΔΕΞΙΟΤΘΤΕΣ
ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΘΣΘ ΕΤΕ΢ΟΑΞΙΟΛΟΓΘΣΘ
Θ ικανότθτα να φτάνουμε ζναν ςτόχο και να φζρνουμε ςε πζρασ μια δράςθ
Συνεργαςία
(ςφνδεςθ με τισ δεξιότθτεσ μάκθςθσ:
ςυνεργαςία, επικοινωνία)
Συνεργάηομαι με τουσ
ςυμμακθτζσ/τισ ςυμμακιτριεσ μου  
Μοιραηόμαςτε τισ εργαςίεσ
ςτθν ομάδα  
Ανταλλάςςουμε ιδζεσ και
ςεβόμαςτε τισ απόψεισ όλων των
μελϊν τθσ ομάδασ  
Γνϊςθ και κριτικι κατανόθςθ
ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΘΣΘ ΕΤΕ΢ΟΑΞΙΟΛΟΓΘΣΘ
Οι πλθροφορίεσ που ζχουμε για ζνα κζμα και θ ικανότθτα να τισ κατανοοφμε και να
τισ χρθςιμοποιοφμε
Γνϊςθ του εαυτοφ μου
(ςφνδεςθ με τισ δεξιότθτεσ ηωισ, του
νου, και τθσ μάκθςθσ)
Γνωρίηω τι κζλω και τι αιςκάνομαι
 
Γνϊςθ του κόςμου μου/ τι ςθμαίνουν
δικαιϊματα και ςε ποιουσ ανικουν
(ςφνδεςθ με τισ δεξιότθτεσ ηωισ, του
νου, και τθσ μάκθςθσ)
Γνϊςθ για τα δικαιϊματα όλων
των παιδιϊν
 

28. Ραράδειγμα αξιολόγθςθσ (από τον εκπαιδευτικό) με βάςθ τουσ περιγραφικοφσ
δείκτεσ για τθ γνϊςθ και τθν κριτικι κατανόθςθ των ανκρωπίνων δικαιωμάτων,
ςφμφωνα με αντίςτοιχθ κλίμακα από το Συμβοφλιο τθσ Ευρϊπθσ (2020:66).
Επίπεδα επάρκειασ
Βαςικό επίπεδο
επάρκειασ
Μπορεί να εξθγιςει -με δικά του λόγια- τθ ςθμαςία βαςικϊν
πολιτικϊν εννοιϊν, όπωσ τα δικαιϊματα
√
Μπορεί να εξθγιςει -με δικά του λόγια- γιατί είναι ευκφνθ όλων να
ςζβονται τα ανκρϊπινα δικαιϊματα των άλλων παιδιϊν
√
Μεςαίο επίπεδο
επάρκειασ
Μπορεί να εξθγιςει τθν οικουμενικι, αναφαίρετθ και αδιαίρετθ
φφςθ των ανκρωπίνων δικαιωμάτων
Μπορεί να αναλογιςτεί με κριτικό τρόπο τισ γενεςιουργζσ αιτίεσ των
παραβιάςεων των ανκρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξφ άλλων τον ρόλο
των ςτερεοτφπων και τθσ προκατάλθψθσ ςτισ διαδικαςίεσ που
οδθγοφν ςε παραβιάςεισ των ανκρωπίνων δικαιωμάτων
Ρροχωρθμζνο
επίπεδο επάρκειασ
Μπορεί να περιγράψει τουσ διάφορουσ τρόπουσ με τουσ οποίουσ οι
πολίτεσ μποροφν να επθρεάςουν τθν πολιτικι
Μπορεί να αναλογιςτεί με κριτικό τρόπο τθν εξελιςςόμενθ φφςθ του
πλαιςίου των ανκρωπίνων δικαιωμάτων και τθ διαρκι ανάπτυξθ των
ανκρωπίνων δικαιωμάτων ςε διαφορετικζσ περιοχζσ του κόςμου
Ζνασ επιπλζον ςτόχοσ του εκπαιδευτικοφ τθσ πλθροφορικισ κα μποροφςε να
είναι θ διαχείριςθ πλθροφοριϊν και θ ανάπτυξθ του οπτικοφ γραμματιςμοφ των
μακθτϊν/τριϊν αλλά και ο γραμματιςμόσ ςτα μζςα επικοινωνίασ. Με τθν
προοπτικι αυτι θ χριςθ του Θ/Υ ςτθ διάρκεια των μακθμάτων με τθν υποβοικθςθ
ενόσ ενιλικα κα μποροφςε να αφορά τθ διερεφνθςθ κατάκτθςθσ ςτόχων ψθφιακισ
επικοινωνίασ. Θ γνωριμία του Θ/Υ μζςα από τισ βιωματικζσ τουσ εμπειρίεσ και θ
εξοικείωςθ με τισ ποικίλεσ δυνατότθτεσ που τουσ παρζχονται ςτθν επεξεργαςία
πλθροφοριϊν, αλλά και ςτθν αξιοποίθςι τουσ για τθν προςωπικι τουσ ζκφραςθ και
δθμιουργία κα μποροφςαν να αποτελζςουν επιμζρουσ ςτόχουσ του προγράμματοσ
από τθν πλευρά του μακιματοσ τθσ Ρλθροφορικισ. Ειδικότερα, όςον αφορά ςτθ
δθμιουργία ψθφιακοφ περιεχομζνου οι περιγραφικοί δείκτεσ (Dig Comp, 2021) κα
μποροφςαν ενδεικτικά να προςαρμοςτοφν ςτισ ςυνκικεσ του ςυγκεκριμζνου
προγράμματοσ ωσ εξισ:
Δθμιουργία
ψθφιακοφ περιεχομζνου
Με τθ βοικεια ενόσ ενιλικα μπορϊ να θχογραφϊ τον
εαυτό μου και να κατακζτω τισ απόψεισ μου για ζνα
κζμα (ςτθν ερϊτθςθ «τι είναι δικαίωμα»).
√
Με τθ βοικεια ενόσ ενιλικα χειρίηομαι ψθφιακζσ
εφαρμογζσ και παράγω αντίςτοιχο υλικό.
√
Χριςθ ψθφιακϊν εργαλείων για δθμιουργία, ςφνκεςθ
και επεξεργαςία ψθφιακοφ περιεχομζνου.
Καταγραφι ςκζψεων και ςυναιςκθμάτων ςε μορφι
κειμζνου, εικόνασ, ιχου ι βίντεο.
Γνϊςθ ότι το υλικό και το περιεχόμενο ςτο διαδίκτυο
ζχει δθμιουργθκεί από άλλουσ ανκρϊπουσ, που ζχουν
και αυτοί δικαιϊματα (πνευματικά), τα οποία και
πρζπει να ςεβόμαςτε.

29. Ερωτιςεισ αυτοαξιολόγθςθσ για το πρόγραμμα
1. Στο Ρρόγραμμα προτείνεται ςυγκεκριμζνο εκπαιδευτικό υλικό για τθν επιλογι
δραςτθριοτιτων ενεργοποίθςθσ και χαλάρωςθσ
Σωςτό Λάκοσ
2. Στο πρόγραμμα δεν προτείνεται θ εμπλοκι εκπαιδευτικϊν διαφορετικϊν
ειδικοτιτων
Σωςτό Λάκοσ
3. Θ διαμόρφωςθ μιασ ξεκάκαρθσ εικόνασ για το προφίλ των μακθτϊν/τριϊν τθσ
τάξθσ εφαρμογισ αποτελεί βαςικι πλθροφορία για τθν υλοποίθςθ του
προγράμματοσ
Σωςτό Λάκοσ
4. Θ δραςτθριότθτα με τίτλο «το μαγικό κουτί» είναι θ πρϊτθ κατά ςειρά πρόταςθ
του δευτζρου (2ου
) Εργαςτθρίου.
Σωςτό Λάκοσ
5. Θ αξιοποίθςθ τθσ αφίςασ με τίτλο «Πλα τα παιδιά ζχουν δικαιϊματα»
προτείνεται να πραγματοποιθκεί
Σε ψθφιακό περιβάλλον
Με τθν ζντυπθ μορφι του
Εναλλακτικά και με τισ δφο μορφζσ
6. Οι εικόνεσ από το Φφλλο εργαςίασ για τθ δραςτθριότθτα με τίτλο «Το Bingo των
αναγκϊν και επικυμιϊν» προζρχονται από το υλικό με τίτλο:
Εγχειρίδιο Εκπαίδευςθσ ςτα Ανκρϊπινα Δικαιϊματα για παιδιά (Compasito,
2012).
Ανκρϊπινα δικαιϊματα και αποδοχι τθσ διαφορετικότθτασ, (Αντιγόνθ, 2021).
Μεγαλϊνουμε δθμοκρατικά, Βιβλίο ΙΙ, (Gollob, R., Weidinger, W., 2010).
7. Θ αφίςα που αξιοποιείται ςτθ δραςτθριότθτα για το «Κυνιγι του κθςαυροφ»
προζρχεται από το υλικό του Κζντρου Διαπολιτιςμικισ Αγωγισ του Εκνικοφ και
Καποδιςτριακοφ Ρανεπιςτθμίου Ακθνϊν

30. Σωςτό Λάκοσ
8. Για τθν αξιολόγθςθ των μακθτϊν/τριϊν αξιοποιικθκαν Ρεριγραφικοί Δείκτεσ από
το Ρλαίςιο Δθμοκρατικϊν Ικανοτιτων (Council of Europe, 2018)
Σωςτό Λάκοσ
9. Στο ενδεικτικό φφλλο περιγραφικισ αυτο-αξιολόγθςθσ «Τα δικαιϊματα των
παιδιϊν» ζχει προβλεφκεί χϊροσ για τισ ςθμειϊςεισ του/τθσ εκπαιδευτικοφ
Σωςτό Λάκοσ
10. Οι ςχετικζσ δθλϊςεισ για τθν αποτίμθςθ αξιϊν, ςτάςεων, δεξιοτιτων και
γνϊςεων, του ενδεικτικοφ παραδείγματοσ Αυτο-αξιολόγθςθσ/Ετεροαξιολόγθςθσ
ςτθν ολοκλιρωςθ του προγράμματοσ ταξινομοφνται ςε ….. κατθγορίεσ:
Δφο (ςυμφωνϊ- διαφωνϊ)
Τρεισ (ςυμφωνϊ- δεν ξζρω/δεν απαντϊ-διαφωνϊ)