INCWADI YOBUNGANI

1. Ukubhala nokwethula.
+

2. Imiphumela yesifundo
Ngemuva kwalesi sifundo kumele ukwazi uku:
A. Ukubalula zonke izingxenye zencwadi yobungani.
B. Ukubhala ikheli ngendlela efanele.
C. Ukubhala incwadi yobungani, ngezwi elikhululekile.

3. Iyini incwadi yobungani?
 Incwadi yobungani umbhalo wencwadi engabekelwe migomo lapho
kusuke kubhalelwa umngani, isihlobo noma umzali.
Ungayibhala incwadi yobungani ngaphansi kwalezi zimo:
a. Ukucela
b. Ukubonga/ukuncoma
c. Ukwazisa, kuyala noma ukuxoxa.

4. Isakhiwo sencwadi yobungani.
1. Ikheli.
 Ikheli lencwadi yobungani liba lilodwa, kuba elalowo obhalayo.
 Ikheli libhalwa phezulu esandleni sokudla.
 Ikheli lobhalayo liphelezelwa usuku olubhalwa ngokugcwele.
Isibonelo:

5. Isakhiwo sencwadi yobungani.
2. Ukubingelela.
 Loyo ombhalelayo mubingelele sengathi ukhuluma naye ngqo,
sakumteketisa ngoba umjwayele.
 Ungambiza ngegama, ngesidlaliso noma umthophe ngezithakazelo zakhe.

6. Isingeniso
 Isingeniso asikhombise ukuthi lomuntu ombhalele ninabo ubudlelwano futhi
nijwayele nokuxoxa.
 Ungaqalisa isingeniso sakho ngamagama afana no ‘Ngiyethemba,
Ngiyajabula, Ngiyabonga…njll.
 Qinisekisa ukuthi isingeniso sakho siyahambelana nesizathu sokubhala
incwadi, ngokuthi uvee inhloso yokubhala incwadi.
 Ungaqalisa nangesizathu esingenisweni. ‘Ngibhala le ncwadi….’

7. Umzimba
 Lapha usuzoxoxa kabanzi ngesiathu sencwadi.
 Umzimba wakho uhlukanise ngezigaba ezilinganayo, usihlele kahle ukuze
loyo ofunda incwadi abe nentshisekelo.
 Ingabi yinde kakhulu indaba yakho ukuze loyo oyifundayo angaphelelwa
umdlandla. Izigaba ezimbili kuya kwezintathu zasuke zanele.

8. Isiphetho.
 Lapha incwadi usuke usuyisonga. Ungahlulisa umyalezo, uxwayise noma ucele
bakukhonzele ekhaya.
Okubalulekileukuthi uma usuphetha wethule ubuhlobo
Isibonelo; Ukhonze kumama nobaba. Ngizonibona uma ngiqeda izivivinyo zami.
;Sengijahile ukukubona ngoKhusimuzi.

9. isivaleliso
 Valelisa ukhombise ubuhlobo. Qinisekisa ukuthi u (u-) oza ngaphambi
kwegama lakho uba muncane ngaso sonke isikhathi.
 Asikho isidingo sokubhala isibongo ngoba unobuhlobo nalomuntu,
ngakho uyakwazi.
 Isibonelo. Yimina indodakazi yakho
uLondeka

10. Okunye okubalulekile uma ubhala.
 Qinisekisa ukuthi isipelingi nemithetho yolimi uyayilandela.
 Ungeqi kwinani elibekiwe
 Ibhale ngolimi olukhululekile kodwa olungenanhlamba namagama alumelayo.
 Yeqa imigqa ngendlela efanele.

11. 81Rissik street
Johanesburg
Gauteng
3100
10 Okthoba 2023
Halah.
Ngibhala lencwadi ukukuxoxela ngomgubho wami wosuku lokuzalwa owawuse protea north,
zingama10 kuncwaba 2023.
Ngingingeve ngiphatheke kabi mhla ngithola umyalezo wakho owawuthi angeke usaphumelela.
Umama wangimangaza ngonyayavu lwemonto ebomvu qwa. Kwakukuhle kudelile abangani
nezihlobo bebhiyoza kanye nami. Nami ngangijabule kakhulu. Ubaba wangipha isipho sewashi.
Ukhonze kubo bonke ekhaya.
Yimina umngani wakho
Ulondeka Shezi

12. Isiphetho sesifundo
 Kulesi sifundo sifunde ukuthi :
 Iyini incwadi yobungani Izingxenye zencwadi yobungani.
 Ukubhala incwadi yobungani, ngezwi elikhululekile.