Bu sunum "Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeceliği ve Otelcilik" bölümü yüksek lisans öğrencisi ''Kutluhan Gül'' tarafından hazırlanıp, ödev sunumu olarak sunulmuştur. The Activities of School Principals in the Communication Process: Article Review This presentation was prepared by Atılım University Institute of Social Sciences, Tourism Management and Hotel Management Department, graduate student "Kutluhan Gül" and presented as homework presentation.

1. Makale İnceleme
Sunumu
Okul Müdürlerinin
İletişim Sürecindeki
Etkinliği
Kutluhan Gül
kutluhangul@windowslive.com

2. Makalenin Genel
Değerlendirmesi
1A
 Makalenin Adı
Okul Müdürlerinin İletişim Sürecindeki
Etkinliği
 Hangi dergide yayınlanmış?
Sosyal Bilimler Dergisi
 Yazarı kim?
Yrd. Doç. Dr. Orhan ÇINAR

3. Makalenin Genel Değerlendirmesi
1B
 Makalenin sayfa sayısı : Kaynakça dahil olmak üzere 10 Sayfadır.
 Ana Bölüm ve Alt Bölüm Başlıklarının dağılımı
 Özet
 Giriş
 Kuramsal Çerçeve
 Örgütsel İletişim
 Otel Yönetiminde İletişim
 Amaç
 Ön Kabuller ve Sınırlıklar
 Yöntem
 Hipotezler, Bulgular ve Sonuç da olmak üzere 11 Alt Başlıktan oluşmaktadır.

4. Makalenin Genel Değerlendirmesi
1B
 Şekil ve Tablo kullanımı nasıl?
Beş tablo ve Bir şekil kullanılmıştır.
 Şekil 1 de İletişim Süreci’ni göstermektedir.
 Tablo 1 de Aritmetik Ortalamalarının Değerlendirme Aralığından bahsedilmektedir.
 Tablo 2 de Araştırmaya Katılan Öğretmenlere Ait Kişisel Bilgileri göstermektedir.
 Tablo 3 de Faktör Ortalamalarını göstermektedir.
 Tablo 4 de Cinsiyete Göre Ortalamaların Karşılaştırılması testi sonucunu göstermektedir.
 Tablo 5 de Branşa Göre Ortalamaların Karşılaştırılması testi sonucunu göstermektedir.
Genel olarak tablolar ve şekil gayet açık bir dille aktarılmış, makalede anlatılmak istenilen
anlatılmıştır.

5. Kaynak Kullanımı Açısından Makalenin
Değerlendirilmesi
2A
 Birincil kaynaklara ulaşılmış mı? Yoksa aktaran ifadesi ile mi atıflar verilmiş?
 Makalenin giriş kısmında aktaran ifadesi ile atıflar verilip birincil kaynaklara
ulaşılmıştır.

6. Kaynak Kullanımı Açısından Makalenin
Değerlendirilmesi
2B (Kitaplar)
 Ne tür kaynaklar kullanılmış? (makale, kitap, web sayfası…)
 KİTAPLAR
 Açıkalın, A., Şişman, M. ve Turan, S. (2007). Bir İnsan Olarak Okul
Müdürü, Ankara: Pegema.
 Arseven, A. D. (2001). Alan Araştırma Yöntemi, Ankara: Gündüz
Eğitim ve Yayıncılık.
 Aydın, A. (2008). Sınıf Yönetimi, Ankara: Pegem, 9.baskı.
 Baltaş, Z. ve Baltaş, A. (2000). Bedenin Dili, İstanbul: Remzi Kitabevi.
 Bilgi seven, A. K. (1992). Eğitim Sosyolojisi, İstanbul: Filiz Kitabevi.
 Can, H. 1992. Organizasyon ve Yönetim, Ankara: Adım.

7. Kaynak Kullanımı Açısından Makalenin
Değerlendirilmesi
2B (Kitaplar)
 Celep, C. (2002). Sınıf Yönetimi ve Disiplini, Ankara: Anı, 2.baskı.
 Çelik, V. (2000). Eğitimsel Liderlik, Ankara: Pegem, 2.baskı.
 Erdoğan, Đ. (1994). İşletmelerde Davranış, İstanbul: Beta.
 Eren, E. (1993). Yönetim Psikolojisi, İstanbul: Beta.
 Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde İletişim, Ankara: Anı
 Hicks, H.G. ve Gullett, C.R. (1981). Organizasyonlar; Teori ve
Davranış, Çev: B.Baykal, İstanbul: ĐĐTĐA İşletme Bilimleri Enstitüsü
Yayını.
 Hicks, H.G. ve Gullett, C.R. (1988). Management, McGraw-Hill, Inc.
 Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel

8. Kaynak Kullanımı Açısından Makalenin
Değerlendirilmesi
2B (Kitaplar)
 Koçel, T. (1995). İşletme Yöneticiliği, İstanbul: Beta
 Özdemir,S.(2000).Eğitimde Örgütsel Yenileşme, Ankara: Pegem
 Şimşek, M. Ş., Akgemci, T. ve Çelik, A. (2008). Davranış Bilimlerine
Giriş ve Örgütlerde Davranış, Ankara: Gazi, 6.baskı.
 Şimşek, M.Ş. (1998). Yönetim ve Organizasyon, Konya: Damla
 Taymaz, H. (2003). Okul Yönetimi, Ankara: Pegema, 7.baskı.
 Tutkun, Ö. F. (2002). “Okul ve Sınıf Ortamı”, Öğretmenlik Mesleğine
Giriş, Editör: Adil Türkoğlu, Ankara: Mikro.
 Türkçe Sözlük, 2005. TDK, Ankara

9. Kaynak Kullanımı Açısından Makalenin
Değerlendirilmesi
2B (Akademik Yayınlar)
 AKADEMİK YAYINLAR
 Bakan, Đ. ve Büyükbeşe, T. (2004). “Örgütsel İletişim ile İş
Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Akademik Örgütler İçin Bir
Alan Araştırması”, Akdeniz Đ.Đ.B.F. Dergisi, (7), 1-30
 Güçlü, N. (2000). “İletişim”, Sınıf Yönetimi, Editör;
L.Küçükahmet, Ankara: Nobel, 133-154
 Kocabay, Đ. ve Karaköse T. (2005). “Okul Müdürlerinin Tutum
ve Davranışlarının Öğretmenlerin Motivasyonuna Etkisi”, Türk
Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 79-93.

10. Kaynak Kullanımı Açısından Makalenin
Değerlendirilmesi
2B (Akademik Yayınlar)
 Özan, M. B. (2006). “İlköğretim Okulu Yöneticilerinin İletişim
Becerilerinin Öğretmen ve Yönetici Bakış Açısıyla
Değerlendirilmesi”, Eurasian Journal of Educational Research,
24, 153-160
 Özgan, H. ve Aslan, N. (2008). “İlköğretim Okul Müdürlerinin
Sözlü İletişim Biçiminin Öğretmenlerin Motivasyonuna Etkisinin
İncelenmesi”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,
7(1), 190-206
 Özmen, F. ve Yörük, S. (2007). “Okul yöneticilerinin iletişim
sürecindeki etkililiği ölçeğinin geliştirilmesi”, Milli Eğitim Dergisi,
Sayı:174, 88-105.

11. Kaynak Kullanımı Açısından Makalenin
Değerlendirilmesi
2B (Akademik Yayınlar)
 Sumak, M. S. ve Özgan, H. (2007). “İlköğretim Okulu
Müdürlerinin Yönetim Süreçlerini Kullanma Etkinlikleri ile Bazı
Duygusal Sosyal ve Ruhsal Yeterlilikler Arasındaki İlişkinin
İncelenmesi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 261-288.
 Şimşek, Y. ve Altınkurt, Y. (2009). “Endüstri Meslek Liselerinde
Görev Yapan Öğretmenlerin Okul Müdürlerinin İletişim
Becerilerine İlişkin Görüşleri”, Akademik Bakış, Sayı: 17, Kış,
136-151.

12. Kaynak Kullanımı Açısından Makalenin
Değerlendirilmesi
2B (WEB ve Toplam Sayı)
 WEB
 Çalık, C. Ve Şehitoğlu, E. T. (2006). “Okul Müdürlerinin İnsan
Kaynakları Yönetimi İşlevlerini Yerine Getirebilme Yeterlikleri”,
Milli Eğitim Dergisi, Bahar.
(http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/170/index3-icindekiler.htm)
 Özetlemek gerekirsek 21 tane Kitap, 6 tane Akademik Yayın ve
1 tane de WEB ’den olmak üzere toplam 28 tane kaynaktan
yararlanılmıştır.

13. Kaynak Kullanımı Açısından Makalenin
Değerlendirilmesi
2C
 Adı geçen kaynaklar, kaynakçadan belirtilmiş mi? Çalışmada adı geçen ama
kaynakçada eşleşmeyen bir kaynak var mı?
 Adı geçen kaynaklar, kaynakçadan belirtilmişti. Eşleşmeyen bir kaynak yoktur.

14. Giriş ve Literatür
3A
 Araştırmanın temel problemi nedir?
 Öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin iletişim sürecindeki temel
problemleri..

15. Giriş ve Literatür
3B
 Araştırmanın önemi nedir?
 Okul müdürlerinin görevlerini başarılı bir şekilde yerine getirebilmeleri için iletişim
sürecindeki önemi.

16. Giriş ve Literatür
3C
 Çalışmanın amacı nedir?
 Çalışmanın temel amacı, ilköğretim okulu müdürlerinin iletişim sürecindeki
etkililiklerini öğretmenlerin görüşlerine göre tespit etmek ve öğretmenlerin kişisel
bilgilerine göre görüşlerinin farklı olup olmadığı araştırılması..

17. Giriş ve Literatür
3D
 Araştırmanın araştırma soruları veya hipotezleri nelerdir?
 Araştırmanın amacına bağlı olarak okul müdürlerinin iletişim sürecindeki etkililikleri
konusunda aşağıda ki hipotezler geliştirilmiştir.
 H1:Arastırmaya katılan öğretmenlerin, okul müdürlerinin iletişim sürecindeki
etkililikleri konusundaki görüşleri “çok olumludur”.
 H2:Arastırmaya katılan öğretmenlerin görüşleri cinsiyetlerine göre farklılık
göstermektedir.
 H3:Arastırmaya katılan öğretmenlerin görüşleri branşlarına göre farklılık
göstermektedir.
 H4:Arastırmaya katılan öğretmenlerin görüşleri kıdemlerine göre farklılık
göstermektedir.

18. Giriş ve Literatür
3E
 Hipotez ve araştırma soruları gerekçelendirilmiş mi? Gerekçelendirilmişse
nasıl?
 Hipotez ve araştırma soruları gerekçelendirilmiştir.
 Veri toplama aracı olarak ‘’Okul Yöneticilerinin İletişim Sürecindeki Etkililiği Ölçeği’’
istatistiksel analizlerde ise frekans, yüzde, ortalama, t testi ve varyans analizi
kullanılmıştır.

19. Giriş ve Literatür
3F
 Daha önce yapılan çalışmaların eksiklerinden bahsedilmiş mi?
 Bahsedilmemiştir.

20. Giriş ve Literatür
3G
 Mevcut literatürdeki boşluklar nasıl tanımlanmış? Nasıl doldurulması ön
görülmüş?
 İlköğretim okulu müdürlerinin iletişim sürecindeki etkililiklerini öğretmenlerin
görüşlerine göre tespit etmek ve öğretmenlerin kişisel bilgilerine göre görüşlerinin
farklı olup olmadığı bir araştırma olmaması için böyle bir çalışma yapılmış olup bu
boşlukların doldurulması için çeşitli analizler ve testler kullanılarak bu araştırma ile
bu boşluğun doldurulması öngörülmüştür..

21. Yöntem
4A
 Çalışmanın evren ve örneklemi ne?
 Araştırmanın evreni 2008 yılında Ağrı il merkezindeki ilköğretim okullarında görev
yapan öğretmenlerdir.
 Çalışma evreni ise bu okullardan rastgele seçilen 10 ilköğretim okulunda görev
yapan öğretmenlerden meydana gelmektedir.
 Örneklemin seçildiği evren, çalışma evrenidir.

22. Yöntem
4B
 Kullanılan veri toplama yöntemleri
nelerdir?
 Bu araştırmada birincil veri kaynağı
niteliği taşıyan 5’li Likert ölçeği ile
gerçekleştirilen anket yöntemi
kullanılmıştır. Yine çalışmada ‘’t-testi’’
yöntemi de kullanılmıştır.

23. Yöntem
4C
 İstatistiksel analiz yöntemi olarak ne
kullanılmış?
 Ölçeğin tamamı ve faktör ortalamaları ile
ilgili olarak araştırmaya katılan
öğretmenlerin kişisel bilgilerine göre
görüşlerinin farklı olup olmadığına
bakılmış; öğretmenlerin cinsiyet ve
branşlarına göre yapılan
karşılaştırmalarda ‘’t testi,’’ kıdeme
göre yapılan karşılaştırmada varyans
analizi kullanılmıştır

24. Yöntem
4D
 Analizler için hangi yazılım
kullanılmıştır?
 Araştırma kapsamında gerçekleştirilen
anket uygulaması sonucunda elde
edilen veriler SPSS for Windows paket
programı ile bilgisayara aktarılmıştır.
İstatistiksel analizlerde yüzde, frekans,
ortalama, t testi ve varyans analizi
kullanılmıştır.

25. Bulgular
5A
 Araştırmanın bulguları neler?
 Araştırmaya katılan öğretmenlerle ilgili kişisel bilgiler Tablo-2’de verilmektedir.
Araştırmaya katılan öğretmenlerin %60’ı (114 kişi) erkek, %40’ı (77 kişi) kadındır. 113
kişi (%60) sınıf öğretmeni, diğerleri branş öğretmenidir (78 kişi,%40).
 Araştırmaya katılan öğretmenler meslekteki görev sürelerine göre
sınıflandırıldığında; 5 yılın altında görev yapanların oranı %60, 5 ile 10 yıl arasında
görev yapanların oranı %27 ve 10 yılın üzerinde öğretmenlik yapanların oranı ise
%13 olarak bulunmuştur.
 Araştırma kapsamına giren ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin
çoğunlukla meslekte yeni oldukları, tecrübeli öğretmenlerin sayısının ise az olduğu
görülmektedir.

26. Bulgular
5B
 Literatürdeki diğer benzer çalışmaların sonuçları ile benzer
sonuçlar bulunmuş mu?
 Bulunmuştur.
 Bu sonuçlar, daha önce yapılan araştırmalarla (Şimşek ve Altınkurt,
2009; Özgan ve Aslan, 2008; Sumak ve Özgan, 2007; Özan, 2006;
Çalık ve Şehitoğlu, 2006; Kocabay ve Karaköse, 2005)
örtüşmektedir.
 Bu sonuçlar, daha önce yapılan araştırmalarla (Şimşek ve Altınkurt,
2009; Özgan ve Aslan, 2008; Sumak ve Özgan, 2007; Özan, 2006;
Çalık ve Şehitoğlu, 2006; Kocabay ve Karaköse, 2005)
örtüşmektedir.

27. Bulgular
5B
 Şimşek ve Altınkurt’un (2009:136-151) araştırmasına göre
öğretmenler, okul müdürlerinin iletişim becerilerini genel olarak
etkili bulmalarına karşın bu becerilerin geliştirilmesi gerektiği
görüşünü bildirmişlerdir.
 Özgan ve Aslan’ın (2008: 190-206) araştırma sonucuna göre
öğretmenler, yöneticilerin iletişim becerilerini geliştirmek için
eğitim almalarının gerekli olduğunu ifade etmişlerdir.
 Kocabay ve Karaköse (2005: 79-93) yaptıkları araştırmada özel
okullarda görev yapan öğretmenler ile devlet
 okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerini karşılatırmış,
özel okullarda görev yapan öğretmenlerin kendi müdürlerinin
iletişime daha fazla önem verdiğini düşündükleri sonucuna
varmışlardır.

28. Bulgular
5B
 Summak ve Özgan (2007: 261-288) yaptıkları araştırmada
öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin iletişim sürecini
kullanma konusunda %72 oranında etkili oldukları sonucuna
varmışlardır.
 Özan (2006: 153-160) ise yaptığı araştırmada okul yöneticilerinin
iletişim konusunda kendilerini çok yeterli görmelerine karşın
öğretmenlerin öyle düşünmediklerini tespit etmiştir.
 Çalık ve Şehitoğlu (2006) yaptıkları araştırmada okul müdürlerinin
öğretmenleri bilgilendirme konusunda öğretmenlerce olumlu
(X=3.45) bulunduğu sonucunu elde etmişlerdir.

29. Bulgular
5C
 Bulgular nasıl sunulmuş?(Şekil mi, grafik
mi kullanılmış)
 5 tane Tablo kullanılmıştır. Bu tabloların anket
sonuçlarını ve analiz testlerini göstermektedir.
Tablo örneklerinden biri sağ taraf da
gösterilmektedir.

30. Bulgular
5D
 Araştırmanın bulguları,
araştırma sorularına ya da
hipotezlere cevap vermiş mi?
 Hipotezlere ve çıkan bulgulara
T testi, SPSS yöntemi ve 5’li
Likert yöntemleri ile cevap
verilmiştir.

31. Sonuç
6A
 Araştırma bulguları ve tartışmaları genel
çerçevede uygun bir şekilde toparlayıp, alan
açısından önemi ile bağlanmış mı?
 Elde edilen bulgulara göre; öğretmenler okul
müdürlerinin iletişim sürecindeki etkililiğini
olumlu (X=3,57) olarak değerlendirmişlerdir.
Ancak bu sonuç okul müdürlerinin iletişim beceri
ve davranışlarının üst düzeyde olmadığını
göstermektedir.
 Daha önce yapılan araştırmalarda da okul
müdürleri iletişim becerisi bakımından
öğretmenler tarafından olumlu, yeterli vb. olarak
değerlendirilmekle birlikte, eksikliklerinin olduğu
belirtilmiş, kendilerini geliştirmelerinin
gerekliliğine dikkat çekilmiştir.

32. Sonuç
6B
 Araştırmanın sınırlıkları detaylı bir
şekilde açıklanmış mı?
 Veriler toplanırken, araştırmaya katılan
öğretmenlere anketlerden elde edilecek
verilerin sadece akademik amaçlı olarak
kullanılacağı belirtilmiştir. Bundan dolayı
katılımcıların veri toplama aracındaki
sorulara samimi cevap verdikleri
varsayılmıştır. Araştırmanın temelinde insan
unsurunun bulunması sebebiyle, sosyal
bilimlerdeki araştırmalara özgü sınırlılıklar
bu araştırma için de geçerlidir. Araştırma,
2008 yılı Nisan ayında Ağrı il merkezindeki
on ilköğretim okulunda görev yapan
öğretmenlerin görüşleriyle sınırlıdır.

33. Sonuç
6C
 Daha sonraki araştırmalar için
önerilerde bulunmuş mu?
 Bulunulmamıştır.

34. Sonuç
6D
 Alan açısından araştırma
sonuçlarından yola çıkarak öneriler
verilmiş mi?
 Makale ’de bahsedilen öneri
bulunmamaktadır

35. Kendi Değerlendirmemiz
7A
 Makalenin başlığı ve içeri birbirini destekliyor mu?
 Makalenin ana başlığı ‘’Okul Müdürlerinin İletişim Sürecindeki Etkililiği’’ ve makale
Ağrı ilinde ki 10 İlköğretim okulunda ki 191 öğretmene uygulanmış. Makalenin
içeriğinde ise bu başlık altında elde edinilmiş bulgulardan, anket sonuçlarında,
önceki araştırmalardan ve istatistiksel verilerden bahsedilmiştir.

36. Kendi Değerlendirmemiz
7B
 Araştırmaca sizce önemli mi?
 Araştırma bence önemli. Çünkü bu etrafımız duyduğumuz gördüğümüz hatta
yaşadığımız, alt üst ilişkilerinin iletişimde ki yeri, önemi ve nasıl etkilediği hakkında
bize yararlı bilgiler sunmaktadır.

37. Kendi Değerlendirmemiz
7C
 Daha önce yapılan çalışma sonuçlarından farklılıkları neler?
 Daha önce yapılan araştırmalarda da okul müdürleri iletişim becerisi bakımından
öğretmenler tarafından olumlu, yeterli vb. olarak değerlendirilmekle birlikte,
eksikliklerinin olduğu belirtilmiş, kendilerini geliştirmelerinin gerekliliğine dikkat
çekilmiştir

38. Kendi Değerlendirmemiz
7D
 Yapılan çalışma güncel mi?
 Yapılan çalışma Nisan ayının 2010 yılında yapılmıştır ve günümüz alt üst ilişkileri her
zaman yaşandığı için çalışma günceldir.

39. Kendi Değerlendirmemiz
7E
 Değerlendirme ve sonuç kısımları tutarlı yazılmış mı?
 Makalenin sonuç kısmını okuduğumuzda elde etiği bulgulardan, daha önceki
araştırma kısımlarının sonuçlarından ve makalenin içeriğinden bahsedildiği için
değerlendirme ve sonuç kısımları tutarlı yazılmıştır.

40. Kendi Değerlendirmemiz
7F
 Makalede eleştirilecek bir nokta var mı? Varsa Nedir?
 Eleştirilecek bir nokta denemez ama makale Doğu ilimiz olan Ağrı ilini tek başına
kapsamayıp örneğin birkaç il daha olsaydı belki sonuçlar daha farklı ya da
anlatılmak istenen vurgular yerine oturabilirdi. Sonuçta sadece Doğu da ki bir il den
bahsedilmesi ve Doğu da ki hayat şartlarını ele aldığımızda ve Doğu illerimizin
durumunu göz önüne alındığında sonuçlar değişkenlik gösterebilir.

41. Beni dinlediğiniz
için