2. Pampublikong Sektor
Ito ang sektor na tagapagkaloob ng serbisyo at produkto na nagmumula sa
ponding kontribusyon ng at pamahalaan.
Sa papapalakad ng ekonomiya, hindi maiiwasan ang pakikihalok ng
pampublikong sector dahil may mga tungkuling hindi kayang gampanan ng
mga indibidwal sa sistemang pamilihan at higit na epektibong ang
pagpapatulad kung pananagutan ng pamahalaan.
3. Bahaging Ginagampanan ng Pamahalaan sa Ekonomiya
Lubhang nakarami ng mga produkto at paglilingkod
na hindi kanyang magugulang ng mga mamamayan
kung hindi ito ipinagkaloob ng pamahalaan.
Ang pagkakaloob ng mga pampublikong kalakal o
paglilingkod ng pamahalaan ay isa lamang sa
bahaging ginagampanan sa nito sa ekonomiya.
May teorya na nagsasabi na hindi dapat makialam
ang pamahalaan sa mga gawaing pang-ekonomiya.
May mahahalagang teorya naman ngayon na
kailangan ang pakikialam ng pamahalaan sa
ekonomiya upang maging maayos ang operasyon
nito.
4. Mga Tungkulin ng Pamahalaan
Kabahagi ang pamahalaan sa paggalaw ng ekonomiya. Ang pagkakaloob ng
serbisyong panlipunan tulad ng edukasyon, kalusugan, katarungan,
pangkabuhayan, kapayapaan sa oligasyong pamahalaan.
5. Mga Tungkulin ng Pamahalaan
• Pangangalaga sa Pribadong Ari-Arian
Tungkulin ng pamahalaan na
pangalagaan ang karapatan sa ari-arian
ng mga mamamayan upang tiyak na
matatag ang kahihinatnan ng
transaksyon ng bawat mamamayan sa
isa’t isa.
6. Mga Tungkulin ng Pamahalaan
• Pagtataguyod sa Kompetisyon
Titiyak ng pamahalaan na hindi
napasasakamay ng iilang tao ang takbo
ng kalalakan ng ekonomiya.
7. Mga Tungkulin ng Pamahalaan
• Pagsasaayos ng mga Spillover
ng ekonomiya
Isang kalagayan ang spillover kung
naisasalin sa ibang tao ang isang
benepisyo o halagang nauugnay sa
isang gawaing pang-ekonomiya.
8. Mga Tungkulin ng Pamahalaan
• Paglalaan ng Pampublikong
Kalakal
Tinatawag na pampublikong kalakal ang mga
bagay na sama-samang nagagamit ng mga tao nang
walang karagdagang halaga at pagbabawas sa
kalidad o dami nito.
9. Mga Tungkulin ng Pamahalaan
• Paniniyak ng katatagan ng
Ekonomiya
Sa panahon ng implasyon, depresyon o
kalamidad, maaaring itakda ng pamahalaan ang
presyo ng mga pangunahing bilihin, ideklara ang
isang lugar bilang calamity area at magbigay ng
mga pampublikong Gawain para sa
paghahanapbuhay upang mabawasan ang
masamang epekto ng mga suliraning ito.
10. Mga Pinagkukunan ng Salapi ng Pamahalaan
Isang tungkulin ng pamahalaan
ang maghatid ng pampublikong
kalakal at paglilingkod ng tao.
Ito ang dahil sa pangangailangan
ng pamahalaan sa sapat na
pananalapi upang matupad ang
tungkulin nito.
11. Mga Pinagkukunan ng Salapi ng Pamahalaan
May dalawang pangunahing pinagkukunan ng pananalapi ang pamahalaan.
1. Buwis
2. Kitang hindi nagmula sa buwis tulad ng kita sa pagtatakbo ng
pampublikong negosyo, pangungutang, tulong mula sa ibang bansa at
pinagbilihan ng mga ari-arian ng pamahalaan.
12. Mga Buwis
Pinakamalaking pinagkukunan
ng pananalapi ng pamahalaan
ang buwis. Sapilitang
kontribusyon ito na ipinapataw
ng pamahalaan ng mga
mamamayan o ari-arian upang
matugunan ng pamahalaan ang
obligasyong pinansyal nito.
13. Mga Layundin ng Pagbubuwis
Mahalaga ang pagbubuwis
sa ekonomiya. Ipinatutpad
ito upang makamtan ang
sumusunod na mga layunin.
14. Mga Layundin ng Pagbubuwis
1. Makapaghatid ng Pampublikong Kalakal at Paglilingkod
2. Pangalagaan ang Lokal na Industriya
3. Ipamahagi ang Yaman ng Bansa.
4. Isaayos ang Paggasta ng Reserbang Salapi o Iba pang Pondo.
15. Mga Panunutunan ng Pagbubuwis
May apat na panunutunan ng nagsisilbing gabay sa pagpataw ng buwis.
1. Panuntunan sa kakayahang Magbayad.
2. Panuntunan ng Kapakinabagang Nagtatangap.
3. Panuntunan ng Pagkamakatarunungan ay Pagkakapantay-pantay.
4. Panuntunan ng Neutralidad.
16. Mga Klasipikasyon ng Buwis
Maaaring uriin ang buwis bilang
tuwiran. Buwis na direktang binabayaran
ng isang tao batay sa kanyang kita o ari-
arian ang tuwirang buwis.
Ang hindi tuwirang buwis naman ang
buwis na naililipat ang bayad sa ibang
tao.
17. Mga Klasipikasyon ng Buwis
• Maaari ring uriin bilang progresibo, regrisibro o proporsyonal ang
buwis.
• Regresibo ang buwis kung bumababa ang halaga nito sa pagtaas ng
pinagbabatayan.
• Proporsyonal ang buwis kung pantay itong ipinapataw sa lahat ng kita
at ari-arian.
