Met 6,5 meter lengte, anderhalve kilo bacteriën en vele trompetsolo’s zijn onze darmen een lelijk eendje waar we liever niet over praten. Zonde! Want dit orgaan zorgt dat jij lekker in je vel zit. Schuif de gêne opzij en ga mee op een wonderlijke reis langs ons tweede brein: de darmen.

1. © Copyright 2013 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW,
wordt uitdrukkelijk voorbehouden. zaterdag, 19 november 2016
reuma, diabetes, chronische vermoeid-
heid.” Pillen, poeders en reguliere me-
dicatie kunnen in acute situaties prima
helpen. Maar voor een ‘lekker in je vel’
leven, is meer nodig. Een verandering
van levensstijl zoals hij ook beschrijft
in zijn recent uitgegeven boek Gezond-
heid is een vaardigheid. Goede, gezonde
voeding. Mulders: „Eerlijk, onbewerkt
en ongeraffineerd. Als je het financi-
eel kunt opbrengen biologisch en het
liefste van een boer om de hoek. Maar
zorg dat als je kookt en een prei nodig
hebt in het recept, die prei ook echt
prei is. Niet uit een pakje komt. Wat ik
mensen duidelijk probeer te maken in
mijn praktijk is dat je lichaam reageert
op jouw levensstijl. Is de ontlasting niet
goed, heb je krampen of een opgebla-
zen gevoel, dan is er iets mis met je
eten, leefwijze of andere factoren.” Hij
vervolgt zijn advies: meer bewegen,
zorg voor de nodige ontspanning en
slaap in je drukke leven. Artsen noe-
men het de Bravo-leefstijl. Bewegen,
niet Roken, matig met Alcohol, afwis-
selende gezonde Voeding en voldoende
Ontspanning.
En….ja: kijk af en toe eens achterom
als je net een grote boodschap gedaan
hebt. Dat advies komt van de Duitse
schrijfster en wetenschapper Giulia
Enders. Haar boek De Mooie Voedselma-
chine - de charme van je darmen uit 2014
sloeg in als een bom. Binnen no time
mocht de charmante Giulia aanschui-
ven bij mediadesks en talkshows in
heel Europa om haar boodschap te ver-
kondigen. Namelijk dat darmen niets
zijn om je voor te schamen. Dat het
orgaan ontzettend belangrijk is voor je
algehele welzijn en ja, dat je goed voor
je darmen moet zorgen als je lekker in
je vel wil zitten en zo gezond mogelijk
oud wil worden. En… ook: kijk af en toe
achterom in de pot als je wil weten hoe
het gaat met je immuunsysteem als
indicator voor je gezondheid.
De Duitse Giulia is niet de enige auteur
die recent wekenlang hoog scoorde op
de lijst van best verkopende boeken
van ons land. Het lijkt erop dat onze
darmen langzaam uit de verdomhoek
raken dankzij populaire bestsellers zo-
als ook het boek van Nienke Tode-Got-
tenbos De Poepdokter - gezond van mond
tot kont (2016). Ook weer een regel-
rechte hit op de bestsellerlijst. Deze
dame - die zichzelf de darmflorathera-
peut noemt - doorbreekt net als Giulia
met humor het taboe dat darmen en
ontlasting omringt.
Krampachtig
In onze Westerse maatschappij doenIn onze Westerse maatschappij doen
we krampachtig moeilijk over de
inhoud van onze onderbuik… Maar
wist je dat meer dan de helft van de
volwassen Nederlanders (dagelijks)
last heeft van maag-, of darmklachten?
Van een opgeblazen gevoel, krampen,
opstoppingen, of juist (extreem) veel
gasvorming, tot diarree en andere
vervelende zaken. Maar erover praten
buiten een spreekkamer van een arts
of therapeut? Poep? Ik? Nee hoor. En
ja, het toilet ruikt altijd naar rozen na
een grote boodschap.
Uh-huh. Tuurlijk.
Eigenlijk gaat dit ‘maatschappelijk
gewenste’ negeren van deze lichaams-
functie recht tegen de menselijke
natuur in. Ouders van pasgeboren
kinderen zullen dit beamen. Een van de
eerste adviezen die de kraamzorg mee-
geeft is dat je als ouder alert moet zijn
op de ontlasting van je zuigeling. Er is
haast geen vraag zo belangrijk in het
leven van een baby’tje. Maar ergens op
een niet vast te pinnen moment in ons
leven verschuift poep van ‘een belang-
rijke indicatie voor je gezondheid’ naar
‘taboe’.
Dat we in onze maatschappij in een
spasme schieten als het om darmen of
ontlasting gaat, heeft te maken met de
preutse 19de-eeuwse Britse koningin
Victoria meent bioloog Midas Dekkers.
Ook hij schreef een boek over poep: De
kleine verlossing of de lust van ontlasten.
„Ooit deden we niet moeilijk over ont-
lasting. In de 15de
, 16de
, 17de
eeuw waren
poep en pies overal. In een middel-
eeuwse stad lieten mensen het openlijk
lopen.” Nu is dat voor de algehele hy-
giëne ook weer niet bevorderlijk, maar
om het naar een verdomhoekje in ons
leven te bonjouren? Vanaf het moment
dat het moderne watercloset het licht
zag, is het taboe geboren. De drol werd
vanaf dat moment na de grote bood-
schap keurig doorgespoeld en daarmee
waren nare geurtjes verleden tijd.
Midas Dekkers: „Zo zijn we beland in
een tragische ontkenningssituatie.”
Dikke vriendenDikke vrienden
Hoogleraar voeding en darmgezond-
heid Ben Witteman van Wageningen
University & Research noemt de
darmen de douane van het lichaam die
voedingsstoffen doorlaat, maar bacte-
riën en schadelijke stoffen tegenhoudt
zodat we gezond blijven.
Witteman: „In ons darmkanaal zijn
veel bacteriën aanwezig. Opgeteld zo’n
één, tot anderhalve kilo. Vanuit de evo-
lutie gezien leven we al miljoenen jaren
samen met deze bacteriën en zijn we
inmiddels dikke vrienden geworden.
We kunnen niet meer zonder elkaar.”
De bacteriën helpen ons in allerlei
opzichten. Zo breken ze bijvoorbeeld
onverteerbare koolhydraten af en
verwerken deze tot energiebronnen
voor darm en immuunsysteem. Nog interessanter
wordt het als uit recentere onderzoeken blijkt dat
chronische ziekten zoals obesitas, diabetes, kanker en
astma door een positieve verandering van de darm-
stoffen mogelijk beter bestreden kunnen worden.
Yes. Now we’re talking!
Hoewel wetenschappers en artsen steeds beter be-
grijpen wat die microscopisch kleine beestjes in onze
onderbuik doen, is een groot deel nog onontgonnen
gebied. Om het orgaan beter in kaart te brengen, zijn
diverse onderzoeken gestart, weet Werner Tolsma
van de Maag-Lever-Darm Stichting. In Groningen
bijvoorbeeld helpen 1200 mensen mee aan een groot
onderzoek van de universiteit, het zogeheten Lifeli-
nes-onderzoek dat inzoomt op de invloed die ons eten
heeft op de darmbacteriën. Van hap tot plons. De be-
langrijkste bijdrage van de proefpersonen? Poep, een
bron van informatie. Alles wat we eten en drinken,
heeft invloed op onze darmbacteriën. Zo blijkt dat
medicijnen, suiker, stress en geraffineerde voeding
de diversiteit van bacteriën afremmen en het drinken
van karnemelk, rode wijn of het eten van chocolade
juist goed is. Cisca Wijmenga, geneticus en verant-
woordelijk voor het Groningse Lifelines-onderzoek
is enthousiast. Een aantal factoren zoals genen of
leeftijd kun je niet beïnvloeden. Maar als de medische
wereld beter begrijpt welke invloed eten precies heeft
op je darmen, kun je door (positieve) aanpassing
gezondheid bevorderen en beïnvloeden. En dat weet
het team van Wijmenga mede dankzij de studie van
ontlasting.
Sterker: in het Amsterdamse AMC-ziekenhuis
worden al sinds 2009 poeptransplantaties gedaan.
Chronische diarree wordt bestreden door gezonde
ontlasting bij de patiënt te transplanteren. In de
VS krijgen goede poepdonoren tot soms wel
HURKENISDETRUC
Op het moment dat wij
westerlingen ergens in
de geschiedenis van het
hurktoilet verhuisden
naar een kakdoos ging het
mis, meldt Giulia Enders
in haar boek De Mooie
Voedselmachine. Hurken
is de meest natuurlijke
houding om je behoefte
te doen. Onze darmen zijn
namelijk gebouwd voor de
hurkzit. Omdat de spier
die zorgt dat de darmen
dichtgesnoerd blijven
tijdens onze dagelijkse be-
zigheden alleen maximaal
ontspant in hurkzit. Op
een porseleinen pot is het
alsof je een tuinslang ge-
bruikt waar een knik inzit,
dat is lastig. Nee, vrees
niet. Een verbouwing van
zit-wc naar hurktoilet is
niet nodig. Een klein voe-
tenkrukje voor de huidige
toiletpot werkt vaak al
prima voor een optimaal
resultaat.
Uit: De Mooie Voedselma-
chine - De charme van je
darmen
WERKING VAN JE DARMEN
Onze darmen bestaan uit
meerdere delen. De
dunne darm wordt
onderverdeeld in drie
stukken: 12-vingerige,
nuchtere en kronkeldarm
en is grofweg 5 meter
lang. Onze dikke darm is
nog eens zo’n anderhalve
meter lang.
De dunne darm zorgt voor
het belangrijkste deel van
de spijsvertering. Hier
wordt voedsel afgebroken
tot kleine voedingsstoffen.
Deze stoffen worden via
de wand van de dunne
darm opgenomen in het
bloed. Onverteerbare
resten van ons eten reizen
door naar de dikke darm.
Hier worden nog zout en
vocht onttrokken voordat
de spijsverteringsroute
officieel eindigt in de
endeldarm en je naar het
toilet moet.
Helft Nederlanders
heeft klachten over
maag en darmen.