SOKONGAN DAN PERGERAKAN DALAM MANUSIA DAN HAIWAN KSSM TINGKATAN 4
1. BAB 14
SOKONGAN DAN PERGERAKAN
DALAM MANUSIA DAN HAIWAN
NAMA SEKOLAH
• MAAHAD INTEGRASI TAHFIZ SAINS
KUALA LANGAT
NAMA GURU
• CIKGU MOHD TAUFIK BIN ABDUL MALEK
NAMA AHLI KUMPULAN
• AISYAH BINTI SAZALI
• AISYATUL NAJIHAH BINTI ABD HAKIM
• AMEERA HAZEEQA BINTI HASBY
• NAWWARAH AUJI BINTI NAZRUDIN
• NAWWARAH AUNI BINTI NAZRUDIN
2.
3. Tulang kaki terdiri daripada
femur,patella,tibia,fibula,tarsu
s,metatarsus dan falanks.
4. • Klavikel: tulang panjang jarak dekat yang berfungsi sebagai sangga di antara
tulang belikat dan tulang dada.
• Skapula: tulang yang menyambungkan tulang pangkal lengan dengan tulang
selangka.
• Humerus: tulang pangkal lengan
• Ulna: adalah salah satu daripada dua tulang yang membentuk lengan bawah,
yang lain adalah jejari .
• Radius: salah satu daripada dua tulang besar daripada lengan,Yang lain
menjadi tulang hasta
• Karpus: tulang yang menghubungkan tangan dengan lengan bawah
• Metakarpus: tulang di bahagian tengah pada kerangka tangan yang terletak
di antara tulang jari dan karpus
• Falanks: tulang dalam jari atau jari kaki
• Sternum: tulang rata yang panjang yang terletak di bahagian dada
• Ilium: tulang yang paling atas dan bahagian terbesar daripada tulang pinggul
• Pubis: tulang kemaluan yang terletak di antara perut dengan anterior dan
terdiri daripada tiga ibu tulang yang memuatkan separuh pelvis.
5. MAKLUMAT TAMBAHAN
• Iskium: terletak di bawah ilium dan di belakang pubis
• Femur: dikenali sebagai tulang paha iaitu proksimal tulang daripada kaki
belakang dalam paha manusia
• Patela: tempurung lutut
• Tibia: salah satu tulang yang bersendi dengan lutut dan tulang pergelangan
kaki
• Fibula: tulang betis yang terletak di sebelah luar (tulang) tibia
• Tarsus: tulang kaki yang terletak di sisi tibia
• Metatarsus: lima tulang panjang di kaki yang terletak di antara tulang tarsal
dan pertengahan kaki dan ruas daripada jari kaki
7. VERTEBRA TORAKS
• cuaran spina yg panjang
• cuaran spina dan cuaran melintang
merupakan tempat perlekatan otot
dan ligamen
• cuaran melintang ( kecuali vertebra
toraks ke-11 & ke-12) mempunyai muka
sendi untuk bersendi dgn tulang rusuk
Cuaran
spina
Muka sendi
Salur
saraf
Sentrum Cuaran melintang
• vertebra terbesar dan terkuat
• cuaran spina yang pendek
• mempunyai sentrum yang besar
untuk menyokong berat bahagian
bawah belakang badan
VERTEBRA LUMBAR
8. Cuaran untuk bersendi
dgn vertebrata lumbar
terakhir
Salur yang dilalui oleh
saraf dan salur darah
VERTEBRA SAKRUM
• lima vertebrata yang
bercantum bersama untuk
membentuk satu tulang yang
berbentuk segi tiga
• empat tulang yang bercantum
bersama untuk membentuk
struktur segi tiga yangg
meruncing pada satu hujung
VERTEBRA KAUDAL
kaudal
9. • cuaran spina pendek
• sentrum kecil
• cuaran melintang yang lebar dan pendek
• sepasang foramen melintang
VERTEBRA SERVIKS
• vertebra serviks pertama
• salur saraf besar
• cuaran spina amat kecil
• sepasang foramen melintang
• tiada sentrum
• Bersendi dengan tengkorak
• vertebra serviks kedua
• cuaran spina besar
• sepasang foramen melintang
• cuaran melintang kecil
• cuaran odontoid ( bersendi ) dgn muka sendi
salur saraf vertebra atlas
VERTEBRA ATLAS
VERTEBRA AXIS
10. SENDI
TEMPAT PERTEMUAN ANTARA 2 ATAU LEBIH TULANG ATAU
ANTARA RAWAN DENGAN TULANG.
DIBAHAGI KEPADA 3 JENIS;
SENDI TIDAK
BERGERAK
SENDI BERGERAK
SEDIKIT
SENDI BEBAS BERGERAK
• SUTUR PADA
KRANIUM DI
TENGKORAK
KEPALA
• CAKERA RAWAN
ANTARA TULANG
VERTEBRA
• RAWAN ANTARA
TULANG RUSUK
PERTAMA DENGAN
STERNUM
• SENDI ENGSEL &
SENDI LESUNG
• MEMBENARKAN
PERGERAKAN BEBAS
12. SENDI BEBAS BERGERAK KAPSUL
TISU BERGENTIAN
BALUT SENDI &
MELINDUNG SENDI
RAWAN
KUSYEN
SERAP HENTAKAN
KURANGKAN
GESERAN TULANG
ELAK HAUS
MEMBRAN
SINOVIA
MEREMBES BENDALIR
SINOVIA KE DALAM
RONGGA SINOVIA
BENDALIR
SINOVIA
PELINCIR
KURANGKAN
GESERAN TULANG
13. SENDI LESUNG
PERGERAKAN BERBENTUK PUTARAN DALAM SEMUA ARAH
AYUNAN BULATAN
CONTOH;
1. BAHU (ANTARA HUMERUS DAN LENGKUNGAN PEKTORAL)
2. PUNGGUNG (FEMUR DAN LENGKUNGAN PELVIS)
SENDI ENGSEL
PERGERAKAN TULANG PADA SATU SATAH
SENDI LUTUT—BAHAGIAN BAWAH KAKI BERAYUN KE
HADAPAN DAN KE BELAKANG SEPERTI ENGSEL PINTU
CONTOH
1. SIKU
2. TULANG JARI KAKI
3. TULANG JARI TANGAN
14. OTOT RANGKA
BEKAS GENTIAN OTOT+SARAF+SALUR
DARAH
BEKERJA=BERPASANGAN
BERTINDAK=BERLAWANAN
JIKA SALAH SATU OTOT
MENGECUT,OTOT SATU LAGI
MENGENDUR (OTOT ANTAGONIS)
OTOT TRISEPS=OTOT
EKSTENSOR=LURUSKAN ANGGOTA
SEMASA MENGECUT
OTOT BISEPS=OTOT
FLEKSOR=BENGKOKKAN ANGGOTA
SEMASA MENGECUT
TENDON (PENYAMBUNG TULANG DAN
OTOT)
GENTIAN KUKUH
TIDAK KENYAL & BOLEH LENTUR
LIGAMEN (PENYAMBUNG TULANG
DAN TULANG)
BERKAS TISU PENGHUBUNG YANG KUAT
KENYAL & LIAT
BERI SOKONGAN PADA SENDI
BOLEH BENGKOKKAN TULANG
15. 14.3)MEKANISME PERGERAKAN DAN GERAK ALIH
PERGERAKAN MEMBENGKOKKAN LENGAN
• Apabila otot biseps mengecut, daya
tarikan dipindahkan kepada tulang
radius melalui tendon
• Pada masa yang sama, otot triseps
mengendur
• Tulang radius ditarik ke atas dan lengan
dibengkokkan
PERGERAKAN MELURUSKAN LENGAN
• Apabila otot triseps mengecut, daya
tarikan dipindahkan kepada tulang ulna
melalui tendon
• Pada masa yang sama,otot biseps
mengendur
• Tulang ulna ditarik ke bawah dan lengan
diluruskan
1. Otot betis kaki kanan akan mengecut supaya tumit kaki diangkat.Tapak kaki menolak ke
bawah ke atas tanah.
2. Pada masa yang sama,otot biseps femoris mengecut untuk membengkokkan kaki pada
sendi lutut.Kaki kanan dinaikkan.
3. Apabila kaki kanantidak bersentuh dengan tanah,berat badan disokong oleh kaki kiri
yang bersentuh dengan tanah.Otot kuadriseps femoris(otot ekstensor) akan mengecut
untuk meluruskan kaki.
4. Otot tibialis mengecut untuk menurunkan tumit kaki.Tumit kaki kanan menyentuh tanah
dan berat badan disokong oleh kaki kanan.Keseluruhan urutan diulang dengan kaki kiri.
PERGERAKAN KAKI DIHASILKAN MELALUI TINDAKAN PASANGAN OTOT BERANTAGONIS:-
Otot biseps femoris(otot fleksor) dan otot kuadriseps femoris(otot ekstensor)
16.
17. IKAN
• Turus vertebrata ikan adalah fleksibel dan digerakkan
dari sisi ke sisi melalui pengecutan dan pengenduran
miotom iaitu bongkah otot berbentuk W.
• Otot-otot antagonis ini melakukan tindakan berlawanan.
18. Pergerakan ekor
menolak ikan ke
hadapan
1. Ini membolehkan ikan mengibaskan
ekornya. Apabila otot miotom di sebelah
kanan mengecut, otot di sebelah kiri
mengendur
2. Ekor akan mengibas ke kanan
3. Sebaliknya, apabila otot miotom di
sebelah kiri mengecut, otot miotom
kanan akan mengendur dan ekor akan
mengibas ke kiri
4. Gelombang pengecutan dan pengenduran
berlaku secara berselang-seli di sepanjang
miotom
5. Tindakan ini menyebabkan bahagian
badan bergerak dari sisi ke sisi, menolak
air ke belakang dan ke sisi lalu badan
digerakkan ke hadapan
Sirip digunakan untuk mengawal arah
pergerakan dan arah haluan ikan
20. BURUNG (PENERBANGAN)
Tindakan otot antagonis yang besar dan kuat pada dada burung membantu
mengibaskan sayap ke atas dan ke bawah
Apabila otot pektrolis major mengecut dan otot pektrolis minor mengendur,
sayap digerakkan ke bawah
Apabila otot pektrolis minor mengecut dan otot pektrolis minor mengecut
dan otot pektrolis major mengendur, sayap dinaikkan ke atas
21. CACING TANAH
Pengecutan dan pengenduran otot lingkar dan otot membujur
secara berselang-seli menghasilkan satu gelombang peristalsis di
sepanjang badan cacing tanah
23. BELALANG
Otot antagonis belalang
iaitu otot fleksor dan otot
ekstensor yang melekat
kepada permukaan dalam
rangka luar
Otot fleksor
membengkokkan satu
sendi manakala otot
ekstensor meluruskannya
Kaki belakang belalang
yang panjang dah berotot
diadaptasikan untuk
melompat
27. OSTEOPOROSIS
Definisi:
Osteoporosis ialah apabila tulang
menjadi semakin nipis, kehilangan
ketumpatan dan semakin banyak
rapuh.
Osteoporosis ialah proses tulang
berkembang secara berperingkat
apabila usia semakin meningkat.
28. Faktor:
• Kurang melakukan aktiviti cergas
• Menghidap penyakit buah pinggang yang kronik
• Menghidap penyakit hati yang kronik
• Kekurangan nutrisi
• Masalah usus
• Masalah kelenjar
• Kekurangan vitamin D
• Minum alkohol berlebihan
• Merokok
• Keturunan
• Pernah melakukan rawatan hormon
• Kanser
• Perempuan: yang telah menghadapi monopaus
dan pernah menghadapi pembedahan ovari
• Lelaki: pernah melalui rawatan kanser prostat
34. osteomalasia
• Osteomalasia adalah kelainan pada
tulang yang menyebabkan tulang
menjadi lembut sehingga mudah
patah
• Osteomalasia hampir sama dengan
osteoporosis kerana keduanya
menyebabkan tulang rapuh .Namun,
keduanya mempunyai penyebab dan
gejala yang berbeza.
• Jika berlaku pada kanak-kanak
penyakit ini disebut penyakit riket
36. Faktor:
• Kurang terdedah kepada
sinaran matahari pagi
• Kesan sampingan ubat-
ubatan
• Usia meningkat
• Masalah fungsi ginjal atau
hati
• Masalah usus kecil
• Kekurangan vitamin D
37. Langkah pencegahan:
• Berhati-hati dalam penggunaan
ubat-ubatan dalam jangka
waktu yang lama
• Menjaga kesihatan ginjal dan
hati
• Pengambilan kalsium yang
cukup
• Pengambilan vitamin D yang
mencukupi
38.
39. Osteoporosis merupakan gangguan tulang yang
menyebabkan ketumpatan tulang berkurang,
sehingga berisiko menyebabkan patah tulang.
Penyebabnya adalah kerana kurangnya olahraga
untuk memperkuat otot dan struktur sendi,
kekurangan gizi, kesan samping ubat-ubatan, serta
perubahan hormon setelah wanita mengalami
monopaus.
osteomalasia adalah tidak
sempurnanya proses perkembangan
tulang, sehingga tulang tidak
mengeras. Hal ini dapat terjadi akibat
tubuh kekurangan kalsium, fosfor, atau
vitamin D.
40.
41. Artritis:
• Artritis merujuk kepada kira-kira 200 penyakit rematik dan
keadaan yang menjejaskan sendi, termasuk lupus dan rheumatoid
arthritis.
• Ia boleh menyebabkan pelbagai gejala dan menjejaskan
keupayaan seseorang untuk melakukan tugas seharian.
• Aktiviti fizikal mempunyai kesan positif pada artritis dan boleh
meningkatkan kesakitan, fungsi, dan kesihatan mental.
• Faktor dalam perkembangan artritis termasuk kecederaan,
metabolisme yang tidak normal, genetik, jangkitan, dan
kekurangan sistem imun.
• Rawatan bertujuan untuk mengawal kesakitan, mengurangkan
kerosakan sendi, dan memperbaiki atau mengekalkan kualiti
hidup. Ia melibatkan ubat-ubatan, terapi fizikal, dan pendidikan
pesakit dan sokongan.
43. 6 tabiat yang boleh membantu penghidap penyakit atritismenguruskan keadaan mereka:
• Kekal aktif
• Memperbaiki tidur
• Makan makanan berkhasiat
• Merawat sendi
• Seimbangkan beraktiviti
dan rehat
• Menguruskan kesakitan
dan keletihan
44.
45.
46.
47. Skoliosis:
• Skoliosis ialah istilah perubatan
merujuk kepada keadaan tidak
normal apabila tulang belakang
seseorang membengkok ke kanan
atau ke kiri atau boleh juga ia
berpusing. Jika dilihat pada X-ray
dari sudut hadapan, tulang
belakang seorang pesakit skoliosis
akan membentuk lebih kepada
huruf ‘S’ atau pun ‘C’ berbanding
bentuk lurus pada orang normal.
48. Simptom:
• Tubuh penderita skoliosis
condong ke satu sisi
• Salah satu bahu lebih
tinggi
• Salah satu tulang belikat
nampak lebih menonjol
• Tinggi pinggang tidak
rata
49. Faktor:
• Cedera tulang belakang
• Jangkitan tulang belakang
• Gangguan saraf dan otot
• Sendi tulang belakang
yang mula haus kerana
usia
