2. RITUELEN
Een handeling die zich herhaalt volgens een vast stramien.
Onderscheid tussen een dagelijks ritueel en een levensbeschouwelijk ritueel.
vb. slaapritueel: tanden poetsen, verhaaltje vertellen, kusje
vb. doopsel, moslimgebed met rituele reiniging, lentefeest, begrafenisritueel
Kenmerkend voor levensbeschouwelijke rituelen:
- Traditiegetrouw maar niet onveranderlijk
- Verwijzend naar iets overstijgend, sacraliserende functie, diepere betekenis
- Hanteren van een 2de taal / symbolische taal
- Op de knooppunten van het leven: overgangsrituelen
- Ritmeren het leven
- Sociale aangelegenheden: versterken de samenhorigheid, doorgeven van waarden/normen.
Crisis in Europese beleving: uitholling
heropleving?
3. Bij de geboorte:
Perioden van kinderwens, zwangerschap, geboorte en pril ouderschap gaan gepaard met
diepgaande ervaringen, vragen en verwachtingen, ook op breed spiritueel gebied.
Ouders proberen die bijzondere gebeurtenis een plaats te geven in hun leven, zoeken naar
antwoorden en duiding op een dieper niveau van zinbeleving en spiritualiteit.
In de zorg voor ouders is het belangrijk hiervoor ruimte te creëren.
Het symboliseren en ritualiseren als krachtig en efficiënt middel om aanvaarding en verwerking
van de radicale omslag mogelijk te maken.
Verhoogde kans?
Een gebrek aan rouwrituelen leidt tot pathologische rouwprocessen…
Een gebrek aan een puberteitsritueel leidt tot recessieverschijnselen en verstoorde
seksualiteitsbeleving op latere leeftijd…
Een gebrek aan geboorterituelen tot meer postnatale depressies…
4. Jodendom
Geboorterituelen
o Zie document ‘vraag en antwoord’ joodse kraamhulp (canvas)
o Vroedvrouwenweetjes (cursus)
o Kinderzegen
o Besnijdenis 8ste dag
o Ritueel bad (mikve) na menstruatie en bevalling
o Vrijstelling religieuze vastendagen
o Sabbatregels vervallen bij een vrouw in arbeid
5. Bekijk via canvas:
- Religions of the world: jodendom
- Jeroen bij de chassidische joden
- Cathérine bij de joodse gemeenschap
Wat is het jodendom?
Geloofsprincipes
Wie is jood?
Aantal? wereldwijd/ Antwerpen
5
Jodendom
Godsdienstige achtergrondinformatie
19. Katholicisme
Geboorterituelen
Bekijk via canvas:
- DVD het doopsel (vanaf 16’ tot einde)
------------------------------------------------------------------------------------
- SACRAMENT
- VERNIEUWDE THEOLOGIE SINDS VATICAANS CONCILIE (1962-1965): niet langer meer klemtoon op
wegwassen erfzonde maar opname in geloofsgemeenschap en zegening/zalving met Christus’ Geest
- PASTORALE PRAKTIJK
• Gemeenschappelijk doopsel in de parochiekerk op zondagnamiddag of in de zondagse viering
• Bedienaar: priester/diaken/gemachtigde. In nood: iedereen.
• Ouderavond met catechisten ter voorbereiding
• Persoonlijke inbreng: samenstellen viering / uitspreken beloftes
20. BIJBELSE ELEMENTEN
Doop van Jezus in de Jordaan door Johannes de Doper
DOORHEEN DE TIJD
• Eerste eeuwen: catechumenale doop (volwassenen)
• Middeleeuwen: urgentiedoop
• Reformatie protestantisme: behoud doopsel (kinderdoopsel of na belijdenis)
STRUCTURERENDE ELEMENTEN + DUIDING
• bekruisen kind (symbool van de christenen)
• Bijbels fragment (Woord van God)
• Onze Vader-gebed
• Belofte van de ouders (opvoedingsbelofte, ook godsdienstig)
• Belofte van de peter en/of meter (getuigen van het doopsel
en bijzondere belangstelling)
• Handopleggingsgebaar (beschermend gebaar)
• Doop met water (zuiverheid / levensdorst) Doopvont (fons: bron)
21. • Zalving met olie (chrisma): zacht, helend, dringt overal in door en zo ook Christus’ Geest in de
gedoopte
• Doopkaars ontstoken aan de Paaskaars: lichtsymboliek, Christus’ licht op de levensweg van de
gedoopte, ook zelf licht brengen in de wereld. Paaskaars als symbool voor de verrezen Christus
• Zintuigenzegening: openen van de zintuigen, zegenen van kop tot teen, elkaar tot zegen zijn
• Toewijding aan Maria, moeder Gods; weesgegroet-gebed:
• Inschrijving in doopregister + handtekening door ouders, peter en meter
• ID van een christen
-
22. 22
BEWEEGREDENEN
• traditie
• dank voor het wonderlijke geschenk
• overgangsritueel
• beginmoment gelovig opvoedingsproject: christelijke waarden doorgeven
• Opname in plaatselijke en wereldwijde geloofsgemeenschap
• 1ste familiefeest rond de pasgeborene
• Keuze voor christelijk geloof en leven
MEER INFO: https://www.gezinspastoraal.be/page/doopsel/
Vragen staat vrij …