Quebec-era bidaia ofiziala. Eusko Jaurlaritzako delegaritza euskal komunitatearekin bilera - lehendakariaren hitzalida Montreal (Quebec) CANADÁ 30-10-2017

1. Navarra, 2 – 01007 VITORIA-GASTEIZ
Tef. 945 017 972 – e-mail: prentsa@euskadi.eus
QUEBEC-era BIDAIA OFIZIALA - VIAJE OFICIAL A QUEBEC
EUSKO JAURLARITZAKO DELEGARITZA EUSKAL
KOMUNITATEAREKIN BILERA / ENCUENTRO DE LA DELEGACIÓN
DEL GOBIERNO VASCO CON LA COMUNIDAD VASCA
Lehendakariaren hitzaldia - Discurso del Lehendakari
Montreal (Quebec) CANADÁ 30-10-2017
Arratsalde on eta eskerrik asko gaur gurekin izateagatik.
Etxean sentitzen gara, gure Etxean. Euskaldunen artean egotea non nahi beti
da pozgarri. Horregatik esker oneko hitza izango da aurrenekoa: eskerrik asko,
aunitz esker, bihotz-bihotzez!
Sustrai historiko sakonak dauzka euskaldunen presentziak Quebecen. Hemen
izan ditugun lan bilera guztietan nabaria da euskaldunen eta Euskadiren izen
ona.
Ohore handia da niretzat etxetik, Euskaditik, hain urrun dagoen euskal
komunitate bati hitz egin ahal izatea. Euskaldunok, izan garen toki guztietan,
elkartzeko eta elkarri laguntzeko beharra sentitu izan dugu beti. Quebec eta
bere ingurua da horren adibide.
Quebecen euskaldunen presentziaren historiaren berri badugu. Ezin konta
ahala istorio ditugu euskaldunei buruz San Lorentzo golkoko, Ternuako eta
Labradorreko uretan. Merkataritzari, bakailao-arrantzari eta, bereziki, balearen
arrantzari buruzko istorioak.
Hainbat azterlan zientifikok frogatu dute euskaldunen presentzia. Esaterako
Red Bay-en edo Labrador-en. National Geographic-en Ameriketako
aldizkariaren arabera: “Kanada deskubritu zenetik Quebec sortu arte, 1534tik
1608ra, euskaldunen garaia izan zen.” Euskadiren eta Quebecen historia estu-
estu elkarri lotuta daude, hortaz.
Anekdota bat: diotenez, XV. mendean esploratzaile frantses batzuek, Ternuan
zeudela, indigena batzuekin egin zuten topo, eta “Apezak hobeto!” esanez
agurtu omen zituzten. Geroago jakin zen, marinel euskaldun baten bidez,
euskara zela hura, eta marinel euskaldunek ohitura zutela “Zer moduz?”
galderari “Apezak hobeto!” esanez erantzuteko.
Itsasoa, beste behin ere historiaren protagonista.

2. Navarra, 2 – 01007 VITORIA-GASTEIZ
Tef. 945 017 972 – e-mail: prentsa@euskadi.eus
Gaur egun, euskaldunen belaunaldi berri batek Euskal Etxeetara jotzen du, eta
komunitate berriak sortzen ditu.
Euskal Etxeek, hemen “Euskaldunak” komunitateak bezala, lotura historikoari
eusten diote, belaunaldiak erakartzen eta batzen dituzte, eta euskal diaspora
berri bat osatzen dute. Belaunaldi gazte berri hori gure historiaren oinordeko da,
baina, batez ere, mundu globala irudikatzen du, nazioartekotzearekin eta
enpresa, kultura eta hezkuntza proiektuekin lotuta.
Denok osatzen dugu Euskal Komunitatea munduan, eta, gaur egun, bizi dugun
mundu global honetan, hobeto ulertzen dugu zenbateraino diren garrantzitsuak
gure sustraiak.
Es un orgullo poder dirigirme a una comunidad vasca tan lejana de casa, de
Euskadi.
Parece mentira que a casi 3.000 millas exista una comunidad tan antigua que a
lo largo de los siglos ha sabido adaptarse a las circunstancias y los tiempos.
Los vascos allí donde hemos ido siempre hemos sentido la necesidad de
reunirnos y ayudarnos mutuamente. Quebec y su entorno es una muestra.
El año 1996 se formaliza una comunidad en Montreal en el seno de la Euskal
Etxea: “Euskaldunak”, Association des Basques du Québec”, integrada
aproximadamente por algo más de un centenar de socias y socios.
Conocer la historia de la presencia vasca en Quebec es ser conscientes de que
la historia de nuestro pueblo. Historias de comercio, pesca de bacalao y, sobre
todo, cazando ballenas.
He citado una portada de National Geographic muy elocuente:
“Entre el descubrimiento de Canadá en 1534 y la fundación de Québec en
1608, fue el tiempo de los vascos”.
La historia de Euskadi y Quebec están estrechamente relacionadas.
Hoy me dirijo a la diáspora vasca del siglo XXI. Una nueva generación que se
acerca a las Euskal Etxeak y configura nuevas comunidades. Esta nueva
generación joven hereda nuestra historia y tradiciones pero, sobre todo,
ejemplifica el mundo global, vinculado con la internacionalización, los proyectos
empresariales, académicos o culturales.

3. Navarra, 2 – 01007 VITORIA-GASTEIZ
Tef. 945 017 972 – e-mail: prentsa@euskadi.eus
Todas y todos conformamos la Comunidad Vasca en el mundo y, hoy, el
escenario global en que vivimos nos hace comprender mejor la importancia de
nuestras raíces.
Recuerdo a Iparragirre: “eman ta zabal zazu munduan fruitua.”
Zuei esker dugu izana eta izena Quebecen.
Mundu zabalean zuen ekarpena ezinbestekoa da.
Zuengana jotzen dut, jakinda Euskadi oso-osorik ordezkatzen duzuela
Quebecen.
Gure harremanen zubia sendotu nahi dugu: elkarrengandik gertu egon, sarean
lan egin, elkarlanean aritu.
Hor dugu Basque Global Network berria, elkar ezagutu eta elkar hartuta lanean
aritzeko bide ematen digun tresna. Horixe da mundu globalean gure
nortasunari, jarduerari eta izen onari eusteko sarea. Egin ezazue “klik”, eta
sartu euskal komunitate birtualean.
Queremos fortalecer nuestro puente de relación: mantenernos cerca, trabajar
en red, colaborar.
Contamos con la Basque Global Network que nos permite conocernos,
compartir y trabajar juntos. Esta es la Red para seguir manteniendo nuestra
personalidad, actividad y buen nombre en el mundo global. Os invito a que
hagáis “click” y accedáis a esta comunidad vasca virtual del siglo XXI. Eso sí,
sin abandonar la costumbre de reunirnos en las Euskal Etxeak.
Harro gaude gure sustraiekin. Euskaldunak gara eta guztion arteko zubiak
oinarritu, sendotu eta indartu behar ditugu. “Izan zirelako gara, garelako izango
dira.”
Eskerrik asko egin diguzuen harreragatik eta emandako laguntzagatik. Jarrai
ezazue aurrerantzean ere Quebecen eta Euskadiren alde lanean.
Benito Lertxundiren abesti zoragarri baten estrofarekin amaituko dut, itsasoari
begira egindako gogoeta batzuk biltzen ditu eta hala dio:
“Eldu herria sustraietatik
Tira eta gora jaso
Jarri kantauri aurrean eta
Mantendu zutikan gizon
Ispillu hortan ikus gaitezen
Herriz herri hauzoz hauzo
Sauriak gatzez itxi ditzagun
Malkoak gure sera son
Sano ta libre irla txiki bat
Salbatuko gara kaso”

4. Navarra, 2 – 01007 VITORIA-GASTEIZ
Tef. 945 017 972 – e-mail: prentsa@euskadi.eus
Euskal aztarnak ugari dira Quebecen eta bizi bizirik jarraitzen dute. Mendez
mende etorritako euskaldunen ohiturak, kultura, hizkuntza eta nortasuna
gordetzen saiatu zarete.
Eskerrik asko mendeetan zehar Euskadiren izen ona gordetzeagatik.
Katea ez da eten! Jarraitu dezagun aurrera!
Eskerrik asko!
Gora Quebec eta Gora Euskadi!