3. ԱՐԱՄԱԶԴ
Հին հայերի գերագույն աստվածն էր
Արամազդը, երկնքի և երկրի արարիչը,
բոլոր աստվածների հայրը։ Նա կոչվում էր
«Մեծ և արի Արամազդ», որի գլխավոր
սրբավայրը գտնվում էր Հին Հայաստանի
պաշտամունքային կենտրոններից մեկում՝
Անի Կամախում։ Այնտեղ էին գտնվում
հայոց Արշակունի թագավորների
տոհմական դամբարաններն ու գանձերը։
4. Անահիտ
Հայոց դիցաբանության մեջ Անահիտը
մայրության, պտղաբերության,
արգասավորության ,ռազմի աստվածուհին էր։
Անահիտը Արամազդի դուստրը էր (որոշ
տվյալների համաձայն Արամազդի կինը, ոչ թե
դուստրը) ։ Նա կոչվում էր «Մեծ տիկին
Անահիտ», բոլոր տեսակ խոհեմությունների ու
պարկեշտությունների մայր, մարդկանց
բարերար, հայ ժողովրդին պահող ու
փառաբանող։ Հին Հայաստանում լայնորեն
սիրված ու տարածված էր Անահիտի
պաշտամունքը. Ամեն որեք կառուցում էին
Անահիտի տաճարները։ Որի համար էլ
Անահիտին կոչում էին Ոսկեմայր։
5. Նանե
Հին հայերի հաջորդ դիցուհին Նանեն է ՝
Արամազդի դուստրը, ռազմի
աստվածուհի, որի պաշտամունքը
սերտորեն կապված էր մայր դիցուհին՝
Անահիտի պաշտամունքին։ Նրանց
տաճարները անգամ իրար մոտ էին
կառուցված։ Նանե աստվածուհուն կարելի
է նմանեցնել հոնական Աթենաս
աստվածուհուն, որը իմաստության,
արհեստագործություն, պաշտպանություն
և ռազմավարական պատերազմի
աստվածուհի էր։