Ανάλυση και παρουσίαση της διαδικασίας και του περιβάλλοντος Crowdsourcing
•
0 likes•162 views
Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to Ανάλυση και παρουσίαση της διαδικασίας και του περιβάλλοντος Crowdsourcing
Similar to Ανάλυση και παρουσίαση της διαδικασίας και του περιβάλλοντος Crowdsourcing (20)
Ανάλυση και παρουσίαση της διαδικασίας και του περιβάλλοντος Crowdsourcing
- 1. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ CROWDSOURCING Γεώργιος Γεωργιάδης Α.Μ.: 08/152 Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Ανδρονίκη Κάβουρα Αθήνα 2014
- 2. 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜEΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1................................................................................................................................. 2 1.1 Περίληψη............................................................................................................................... 2 1.2 Εισαγωγή............................................................................................................................... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Μεθοδολογία......................................................................................................... 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3................................................................................................................................. 9 3.1 Ορισμός................................................................................................................................. 9 3.2 Διαδικασία CS..................................................................................................................... 11 3.2.1 Τεχνολογίες που βασίζεται το CS ................................................................................ 13 3.2.2 Μορφές CS................................................................................................................... 16 3.2.3 Συστήματα CS.............................................................................................................. 24 3.3 Πλήθος................................................................................................................................. 29 3.3.1 Ποιος αποτελεί και ποιες εργασίες πραγματοποιεί το πλήθος του CS......................... 29 3.3.2 Κίνητρα συμμετοχής πλήθους...................................................................................... 31 3.4 Crowdsourcer ...................................................................................................................... 33 3.4.1 Ταυτότητα του Crowdsourcer ...................................................................................... 33 3.4.2 Ενέργειες του Crowdsourcer ........................................................................................ 33 3.5 Ανάλυση περιβάλλοντος του CS......................................................................................... 37 3.5.1 Μικροπεριβάλλον και μακροπεριβάλλον..................................................................... 37 3.5.2 Ανάλυση PEST για το μοντέλο του CS........................................................................ 37 3.5.3 Ανάλυση SWOT για το μοντέλο του CS...................................................................... 39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Συμπεράσματα .................................................................................................... 53 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ.............................................................................................................................. 60 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ........................................................................................................................... 66
- 3. 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1.1 Περίληψη Αφορμή για τη συγγραφή αυτής της πτυχιακής εργασίας είναι η στροφή επιχειρηματιών, εταιριών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών σε λύσεις outsource για τη λύση προβλημάτων που τους απασχολούν. Αυτά τα προβλήματα μπορεί να ποικίλουν ως προς το μέγεθος, τη φύση, την πολυπλοκότητα, τη δυσκολία και μπορεί να αφορούν από την αναζήτηση λύσης σε ένα πρόβλημα διοίκησης, έρευνας και ανάπτυξης μέχρι την εύρεση λύσης σε ένα πρόβλημα μαθηματικών, βιολογίας ή πληροφορικής ή και ακόμα αναζήτησης πόρων, προκειμένου μια επιχείρηση ή προϊόν να αναπτυχθεί, να παραχθεί ή να εξελιχθεί. Στόχος αυτής της εργασίας είναι να αναδειχτεί το μοντέλο του Crowdsourcing ως ένα ευέλικτο εργαλείο για κάθε πιθανή οντότητα που θέλει να χρησιμοποιήσει τη δύναμη του πλήθους, για να παράξει οφέλη για αυτήν, να περιγραφεί η διαδικασία εκτενώς ως προς τη χρήση της, τις μορφές που μπορεί να πάρει και να παρουσιαστούν οι ενέργειες που κάνουν, ο λόγος συμμετοχής και τα οφέλη που αποκομίζουν τα μέρη που τη συνθέτουν. Τέλος μέσα από αυτήν την πτυχιακή εργασία θα γίνει προσπάθεια να αναλυθεί το περιβάλλον του Crowdsourcing και να αξιολογηθούν οι δυνάμεις, οι αδυναμίες, οι ευκαιρίες και οι απειλές που μπορεί να προκύψουν μέσα από τη χρήση του για αυτόν που θα το εφαρμόσει.
- 4. 3 1.2 Εισαγωγή Στην πτυχιακή αυτή εργασία θα γίνει προσπάθεια μέσα από την εκτενή αναζήτηση και μελέτη της διαθέσιμης βιβλιογραφίας και μέσα από επιστημονικά άρθρα να μελετηθεί και να αναλυθεί το φαινόμενο του Crowdsourcing – ή Πληθοπορισμού όπως είναι ο όρος στα ελληνικά. Θα γίνει απόπειρα να απαντηθεί μια σειρά από ερωτήματα σχετικά με το πώς ορίζεται, ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του, πότε μια εφαρμογή θεωρείται Crowdsourcing, ποιες είναι οι τεχνολογίες που χρησιμοποιεί, με ποιες μορφές συναντάται και ποια συστήματα χρησιμοποιεί στο διαδίκτυο προκειμένου να ευοδωθεί. Από την πλευρά των ατόμων που συμμετέχουν στη διαδικασία Crowdsourcing, συνεισφέροντας σε αυτήν, θα απαντηθούν ερωτήματα που αφορούν την ταυτότητα των ατόμων αυτών, τους τρόπους με τους οποίους συνεισφέρει στην εφαρμογή και τους λόγους για τους οποίους τελικά συμμετέχει. Από την πλευρά της οντότητας που διενεργεί μια Crowdsourcing εφαρμογή θα απαντηθούν ερωτήματα σχετικά με το ποιος την αποτελεί, ποια είναι τα βήματα και ποιες οι στρατηγικές που ακολουθεί . Επιπλέον θα γίνει προσπάθεια με βάση τη μελέτη της βιβλιογραφίας και μέσω συνέντευξης να περιγραφεί το περιβάλλον μέσα στο οποίο διενεργείται η διαδικασία Crowdsourcing και να καταγραφούν οι δυνάμεις, αδυναμίες, ευκαιρίες και απειλές που προκύπτουν μέσα από τη χρήση της από έναν οργανισμού, μια εταιρία ή έναν επιχειρηματία. Στο τελευταίο κεφάλαιο θα παρουσιαστούν τα συμπεράσματα που προκύπτουν μέσα από τη μελέτη της συγκεκριμένης εργασίας και θα καταγραφούν οι προτάσεις του συγγραφέα σχετικά με τη χρήση του μοντέλου του Crowdsourcing σε μια σειρά από τομείς που ενδεχομένως να μην έχουν μελετηθεί από τη σκοπιά αυτή προηγουμένως. Τέλος ένα στοιχείο στο οποίο στοχεύει η παρούσα πτυχιακή εργασία, είναι να τονίσει πως το μοντέλο του Πληθοπορισμού είναι ένα νέο, εξελισσόμενο, σχετικά όχι ευρέως χρησιμοποιούμενο, αλλά συνεχώς ανερχόμενο μοντέλο παραγωγής λύσεων, ιδεών και καινοτομιών, το οποίο προς το παρόν χαρακτηρίζεται ως πολλά υποσχόμενο, αλλά ενδεχομένως στο μέλλον να αποτελέσει ένα εργαλείο, το οποίο να μπορεί να εξασφαλίζει μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας και υψηλές αποδόσεις στη σχέση κόστους – αποτελέσματος στην εύρεση λύσης στο πρόβλημα εκείνου που θα το χρησιμοποιήσει.
- 5. 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Μεθοδολογία Η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί για τη συγγραφή της παρούσας πτυχιακής εργασίας, θα βασιστεί στην ποιοτική ερευνητική μέθοδο. Η ποιοτική ερευνητική μέθοδος χρησιμοποιεί ψυχολογικές και τεχνικές και τεχνικές της έρευνας κινήτρων και στοχεύει στην ανίχνευση εκείνων των στοιχείων που υπάρχουν κάτω από την τελική συμπεριφορά των ανθρώπων. Η ποιοτική ερευνητική μέθοδος μέσα από αυτές τις μεθοδολογίες οδηγεί τον ερευνητή στα στοιχεία εκείνα – όπως είναι η νοοτροπία, η στάση ή το σκεπτικό – που οδηγούν ένα άτομο στην τελική του επιλογή, επιδιώκει δηλαδή να απαντήσει στην ερώτηση «γιατί». Η ερευνητική αυτή μέθοδος απευθύνεται σε μικρό αριθμό ατόμων – σε σχέση με την ποσοτική ερευνητική μέθοδο – και εξετάζει τη γνώμη, τη στάση, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά των ατόμων. Τα πλεονεκτήματά της είναι ότι δίνει γενικές πληροφορίες και κατευθύνσεις σε θέματα που είναι γνωστά και τεκμηριωμένα σε πολύ μικρό βαθμό, προσδιορίζει ένα πρόβλημα ούτως ώστε να σχηματιστούν υποθέσεις που θα διερευνηθούν στη συνέχεια και δίνει τη δυνατότητα στον ερευνητή να βρει λύσεις σε περιπτώσεις που τα άτομα δεν έχουν τη διάθεση ή τη δυνατότητα να απαντήσουν στις ερωτήσεις που τους απευθύνονται για διάφορους λόγους, όπως προσωπικούς ή λόγους κατανόησης. Τα στοιχεία που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι τόσο δευτερογενή όσο και πρωτογενή. Για να συγκεντρωθούν τα δευτερογενή στοιχεία θα ακολουθηθεί έρευνα δευτερογενών στοιχείων ή αλλιώς έρευνα γραφείου (desk research). Η έρευνα δευτερογενών στοιχείων έχει στόχο να συγκεντρώσει, να καταγράψει, να αξιολογήσει και να αναλύσει δευτερογενή στοιχεία, δηλαδή στοιχεία τα οποία υπάρχουν και είναι έτοιμα για αναζήτηση από κάποια πηγή. Συνήθως ο ερευνητής με τη βοήθεια της φαντασίας και της επιμονής του έχει την υποχρέωση να συγκεντρώσει, να μελετήσει και να αναλύσει ένα μεγάλο σε εύρος και ποσότητα όγκο από δευτερογενή στοιχεία, προκειμένου να προχωρήσει στη συγκέντρωση του πρωτογενούς υλικού. Σε περιπτώσεις που απαιτείται μικρός όγκος εξειδικευμένων πληροφοριών, για τις οποίες υπάρχουν γραπτά στοιχεία από αξιόπιστες πηγές, η συγκέντρωση δευτερογενών στοιχείων μπορεί να δώσει το σύνολο των απαιτούμενων πληροφοριών προκειμένου να διερευνηθεί ένα θέμα πλήρως χωρίς την ύπαρξη πρωτογενούς υλικού. Για να καθοριστεί αν ένα στοιχείο της έρευνας είναι δευτερογενές, ο ερευνητής θα πρέπει να το εξετάσει με βάση τη σχετικότητα του
- 6. 5 στοιχείου αυτού με το θέμα της έρευνας, με βάση τη διαθεσιμότητά του και το βαθμό που αυτό είναι προσιτό, με βάση την παλαιότητά του, με βάση την ακρίβεια και το βαθμό που η μορφή στην οποία βρίσκεται εξυπηρετεί την έρευνα και με βάση το βαθμό αξιοπιστίας της πηγής από όπου προέρχεται. Τα ζητήματα που περιλαμβάνει η έρευνα δευτερογενών στοιχείων είναι οι πηγές από όπου θα αναζητηθούν τα στοιχεία, η μέθοδος συγκέντρωσης των στοιχείων και οι κατηγορίες των δευτερογενών στοιχείων. Οι πηγές άντλησης δευτερογενών στοιχείων χωρίζεται σε δύο είδη σε εσωτερικές και εξωτερικές. Οι εσωτερικές πηγές χωρίζονται σε δύο κατηγορίες στα αρχεία μιας επιχείρησης και στο προσωπικό αυτής. Τα αρχεία της επιχείρησης είναι όλα τα στοιχεία που κρατούνται από τα διάφορα τμήματα ή υπηρεσίες και είναι αποθηκευμένα σε έγγραφα, καρτέλες ή ηλεκτρονικά αρχεία. Το προσωπικό της επιχείρησης το απαρτίζουν όλα τα μέλη της πυραμίδας της οργάνωσης της επιχείρησης που έχουν τη δυνατότητα είτε προφορικά είτε γραπτά μέσα από εκθέσεις και αναφορές να συνεισφέρουν με χρήσιμες πληροφορίες στον ερευνητή μέσα από την καθημερινή τους εμπειρία. Ως εξωτερικές πηγές μπορεί να θεωρηθεί οποιαδήποτε οντότητα, δημόσια ή ιδιωτική η οποία συλλέγει και ταξινομεί κάθε πληροφορία από το χώρο στον οποίο δραστηριοποιείται. Μερικές κατηγορίες εξωτερικών πηγών πληροφόρησης ενδεικτικά αποτελούν διεθνείς οργανισμοί όπως το Δ.Ν.Τ, ο Ο.Ο.Σ.Α. και η EUROSTAT, φορείς του ευρύτερου δημοσίου τομέα όπως η ΕΛ.ΣΤΑΤ., οι Δήμοι και οι Περιφέρειες, επιμελητήρια, μαζικοί φορείς όπως συνδικαλιστικές ενώσεις, σύνδεσμοι εμπόρων ή οργανώσεις καταναλωτών, ιδρύματα, ινστιτούτα, οργανισμοί όπως το Ι.Ο.Β.Ε., βιβλιοθήκες, εκδοτικοί οίκοι κα εταιρίες ερευνών. Στη συγκεκριμένη πτυχιακή εργασία οι πηγές συγκέντρωσης των δευτερογενών στοιχείων από όπου θα συγκεντρωθούν τα περισσότερα στοιχεία θα είναι τόσο εσωτερικές μέσα από τα αρχεία και το προσωπικό επιχειρήσεων όσο και εξωτερικές μέσω ηλεκτρονικών αρχείων, μέσω διαφόρων οργανισμών ή/και βιβλιοθηκών. Σχετικά με τις μεθόδους συγκέντρωσης δευτερογενών στοιχείων υπάρχουν δύο κατηγορίες, η συγκεκριμένη και η προληπτική μέθοδος. Στη συγκεκριμένη μέθοδο ο ερευνητής αναλόγως με τις αναγκαίες πληροφορίες που χρειάζεται για το θέμα, καταρτίζει έναν κατάλογο με τα απαραίτητα δευτερογενή στοιχεία και τις πηγές από όπου θα τα αναζητήσει. Στην προληπτική μέθοδο ο ερευνητής απαλλάσσεται από τον κόπο να ψάχνει από την αρχή στοιχεία που ήδη έχουν χρησιμοποιηθεί σε προηγούμενες
- 7. 6 εργασίες, αφού απευθύνεται στο αρχείο της εταιρίας ή του οργανισμού στο οποίο εργάζεται. Για την παρούσα πτυχιακή εργασία η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί είναι η συγκεκριμένη, καθώς δεν υπάρχει κάποιο υπάρχον αρχείο με στοιχεία σχετικά με το θέμα. Τα δευτερογενή στοιχεία κατηγοριοποιούνται σε συνεντεύξεις αρμοδίων προσώπων, έρευνες/μελέτες, βιβλιογραφία/αρθρογραφία και στατιστικά στοιχεία. Οι συνεντεύξεις αρμοδίων προσώπων αφορούν ανοιχτές συζητήσεις που διεξάγει ο ερευνητής με φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι είτε εκπρόσωποι φορέων, είτε ειδικοί/σπεσιαλίστες επί του θέματος που ερευνάται και διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρίες μέσα από τον επιστημονικό ή/και επαγγελματικό χώρο. Κατά τη συνέντευξη αυτή ο ερευνητής εντοπίζει κατά περίπτωση το κατάλληλο αρμόδιο πρόσωπο και του υποβάλει ανοιχτές ερωτήσεις προκειμένου να κατανοήσει με καλύτερο τρόπο τις διαστάσεις και τη φύση του προβλήματος που ερευνά και να ανακαλύψει πλευρές και παραμέτρους που στην αρχή του είναι άγνωστες. Σχετικά με τις έρευνες/μελέτες ο ερευνητής προσπαθεί να εντοπίσει προηγούμενες έρευνες/μελέτες με το ίδιο ή παραπλήσιο θέμα. Σε ό,τι έχει να κάνει με τη βιβλιογραφία/αρθρογραφία, ο ερευνητής ως πρώτο βήμα προκειμένου να ξεκινήσει τη διενέργεια μιας έρευνας, έχει την επίσκεψη σε μια φυσική ή ηλεκτρονική βιβλιοθήκη. Για να κατανοήσει κάποιος ένα θέμα και να ενημερωθεί πλήρως σχετικά με το υφιστάμενο επίπεδο γνώσεων επί του θέματος θα πρέπει να ανατρέξει στην ελληνική και ξένη βιβλιογραφία. Όλες οι μορφές βιβλιογραφίας μπορεί να είναι χρήσιμες είτε είναι βιβλία, συγγράμματα, εγχειρίδια ή βοηθήματα αρκεί να πραγματεύονται έμμεσα ή άμεσα το θέμα της έρευνας. Μεγάλη βαρύτητα στην εγκυρότητα της βιβλιογραφίας κατέχουν τα επιστημονικά άρθρα τα οποία δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά διεθνούς κύρους (journals). Επιπλέον σημαντική πηγή αποτελούν και τα ηλεκτρονικά περιοδικά, οι επαγγελματικού τύπου έρευνες, η αναδρομή στον ημερήσιο, περιοδικό ή εξειδικευμένο τύπο. Βεβαίως πρέπει να τονιστεί πως ο ημερήσιος και περιοδικός τύπος δε θεωρείται αποδεκτή πηγή στοιχείων και η χρήση τους πρέπει να γίνεται με δεοντολογικό τρόπο, δηλαδή με την αναζήτηση του συνόλου των εντύπων που τα δημοσιεύουν. Τα στατιστικά στοιχεία θεωρούνται τα πλέον έγκυρα δευτερογενή στοιχεία. Έρευνες οι οποίες απαιτούν αναφορά στο γενικότερο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, πρέπει απαραίτητα να περιλαμβάνουν και στατιστικά στοιχεία. Τα
- 8. 7 στατιστικά στοιχεία ο ερευνητής πρέπει να τα αναζητεί από επίσημους οργανισμούς – όπως η ΕΛ.ΣΤΑΤ., οι τράπεζες τα επιμελητήρια, η Ε.Ε. -. Για την πτυχιακή αυτή εργασία οι κύριες κατηγορίες δευτερογενών στοιχείων που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι η βιβλιογραφία/αρθρογραφία και οι έρευνες/μελέτες και δευτερευόντως κάποια στατιστικά στοιχεία. Αποστολή της έρευνας πρωτογενών στοιχείων ή έρευνας πεδίου είναι η συγκέντρωση, καταγραφή, επεξεργασία και ανάλυση των πρωτογενών στοιχείων. Τα πρωτογενή στοιχεία είναι στοιχεία που δεν υπάρχουν έτοιμα σε κάποια πηγή προκειμένου να τα αναζητήσει ο ερευνητής. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στην έρευνα πεδίου για να συγκεντρωθούν τα πρωτογενή στοιχεία είναι τρεις: η δημοσκόπηση, η παρατήρηση και το πείραμα. Η δημοσκόπηση αποτελεί την κύρια μέθοδο συλλογής πρωτογενών στοιχείων που θα ακολουθηθεί σε αυτή την εργασία. Το όργανο που χρησιμοποιείται προκειμένου να διεξαχθεί μια έρευνα πεδίου είναι το ερωτηματολόγιο (questionnaire). Ο ορισμός της δημοσκόπησης έχει ως εξής: «Η δημοσκόπηση είναι η συστηματική συγκέντρωση πληροφοριών μέσω ερωτηματολογίου με σκοπό την κατανόηση και/ή την πρόβλεψη κάποιας πλευράς της συμπεριφοράς του ερευνώμενου πληθυσμού» (Tull και Hawkins, 1993). Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου μιας δημοσκόπησης ονομάζεται συνέντευξη (interview) και τα άτομα που είναι υπεύθυνα για τη διεξαγωγή της ονομάζονται συνεντεύκτες (interviewers) ή απογραφείς. Ο τρόπος που διακρίνονται οι συνεντεύξεις γίνεται με βάση τη δομή, το βαθμό αμεσότητας και το μέσο επικοινωνίας που χρησιμοποιείται. Με βάση τη δομή οι συνεντεύξεις διακρίνονται σε δομημένες, μη δομημένες, ελεύθερες και εντοπισμένες. Στις δομημένες οι απαντήσεις ακολουθούν μια προαποφασισμένη και κοινή για όλους φόρμα ερωτήσεων και οδηγιών. Στις μη δομημένες η συζήτηση γίνεται ανοιχτά, σε βάθος χωρίς κάποια συγκεκριμένη φόρμα. Στις ελεύθερες συνεντεύξεις οι οδηγίες που δίνονται στον ερευνητή είναι στοιχειώδεις, επειδή θεωρείται έμπειρος και γνώστης του σκοπού της έρευνας και έχει μεγάλη ελευθερία στη διαχείριση της συνέντευξης. Τέλος στις εντοπισμένες συνεντεύξεις το ενδιαφέρον εστιάζεται στον εντοπισμό των αιτιών ενός γεγονότος. Έχει μικρό βαθμό ελευθερίας και περιλαμβάνει πολλές οδηγίες. Η διαφορά αυτή στην ποιοτική έρευνα αντικατοπτρίζεται στο ερωτηματολόγιο, αφού π.χ. σε μια συνέντευξη βάθους μπορεί να
- 9. 8 είναι ημιδομημένο (semi structured) ή αδόμητο non-structured). Με βάση το βαθμό αμεσότητας οι συνεντεύξεις χωρίζονται σε άμεσες και σε έμμεσες. Στις άμεσες ο ερωτώμενος γνωρίζει το σκοπό διεξαγωγής της έρευνας. Αντίθετα στις έμμεσες δε γνωρίζει γιατί ερωτάται. Με βάση το μέσο επικοινωνίας που χρησιμοποιείται για τη διεξαγωγή των ερωτήσεων, οι συνεντεύξεις χωρίζονται σε: προσωπική συνέντευξη, τηλεφωνική συνέντευξη, ταχυδρομική συνέντευξη και ηλεκτρονική συνέντευξη. Για τη συγγραφή της παρούσας πτυχιακής εργασίας η μέθοδος συλλογής των πρωτογενών στοιχείων που θα επιλεχθεί κατά την έρευνα πεδίου είναι η δημοσκόπηση. Ως προς τη δομή της η συνέντευξη που θα πραγματοποιηθεί θα είναι δομημένη και ως προς το βαθμό αμεσότητάς της θα είναι άμεση. Με κριτήριο το μέσο επικοινωνίας που θα χρησιμοποιηθεί για τη διεξαγωγή των ερωτήσεων, η συνέντευξη χαρακτηρίζεται προσωπική. Τη συνέντευξη που θα χρησιμοποιηθεί, την έχει επιμεληθεί ο συγγραφέας της συγκεκριμένης πτυχιακής εργασίας. Η συνέντευξη αυτή δόθηκε από τον κ. Πέτρο Δεμερτζή στο συγγραφέα στις 20 Σεπτεμβρίου του 2014, στο γραφείο του στην περιοχή του Αιγάλεω. Η επιλογή των ερωτήσεων από το συγγραφέα έγιναν με βάση τη δομή της παρούσας πτυχιακής εργασίας και σκοπός της ήταν η καλύτερη και σε βάθος κατανόηση των πτυχών του ερευνώμενου θέματος. Στη συνέχεια αφού συγκεντρωθούν τα απαραίτητα δευτερογενή και πρωτογενή στοιχεία θα πραγματοποιηθεί η αξιολόγηση, μελέτη και επεξεργασία αυτών. Αφού ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία θα αναλυθούν τα αποτελέσματα της έρευνας και θα εξαχθούν συμπεράσματα και προτάσεις από το συγγραφέα.
- 10. 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3.1 Ορισμός Ο Πληθοπορισμός (ή Crowdsourcing όπως αναφέρεται διεθνώς– εφεξής CS) αποτελεί ένα ευέλικτο μοντέλο, με εφαρμογή σε ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων που περιλαμβάνει από την παραγωγή καταναλωτικών προϊόντων και περιεχομένου στο διαδίκτυο μέχρι την επιστήμη και την πολιτική. Γενικά στη βιβλιογραφία το CS έχει πολλούς και ποικίλους ορισμούς και εξετάζεται με γνώμονα την οπτική και το υπόβαθρο του εκάστοτε συγγραφέα. Το CS χαρακτηρίζεται ως μια outsource διαδικασία επίλυσης προβλημάτων, που πραγματοποιείται με τη χρήση του διαδικτύου. Επιπλέον αναφέρεται ως ένα επιχειρηματικό μοντέλο, επιχειρηματική πρακτική ή στρατηγικό μοντέλο και ως μια διαδικασία οργάνωσης της εργασίας. Από την οπτική της πληροφορικής ορίζεται ως μια διαδικασία Ανοικτής Καινοτομίας. Ο πιο ευρύς και ολοκληρωμένος ορισμός του CS προκύπτει μέσα από τη μελέτη των Estelles-Arolas και Gonzalez-Ladron-de-Guevara, στην οποία οι συγγραφείς συλλέγουν μεγάλο αριθμό ορισμών από την υπάρχουσα βιβλιογραφία, τους μελετούν και με επιστημονικό τρόπο προσπαθούν να δημιουργήσουν έναν καθολικό και γενικό ορισμό του μοντέλου. Μέσα από τη μελέτη αυτή οι συγγραφείς ορίζουν ως CS: «έναν τύπο συμμετοχικής δραστηριότητας μέσω του διαδικτύου κατά την οποία ένα άτομο, ένας οργανισμός, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός ή μια εταιρία προτείνει σε μια ομάδα ατόμων με διαφορετικό επίπεδο γνώσεων, ανομοιογένεια και ποικίλο ποσοτικά αριθμό, μέσω μιας ευέλικτης ανοιχτής κλήσης για συμμετοχή, την εθελοντική ανάληψη μιας εργασίας. Η ανάληψη της εργασίας αυτής η οποία ποικίλλει ως προς την πολυπλοκότητα και τη δομή της και στην οποία το πλήθος πρέπει να συμμετάσχει παρέχοντας την εργασία, το χρήμα, τη γνώση ή/και την εμπειρία του, πάντα εμπεριέχει το αμοιβαίο όφελος. Το όφελος εκείνου που συμμετέχει θα προκύψει είτε μέσω της ικανοποίησης κάποιας ανάγκης του, είτε μέσω της οικονομικής ανταμοιβής του, είτε με τη μορφή της κοινωνικής αναγνώρισης, της ενίσχυσης της αυτοεκτίμησής του ή της ανάπτυξης κάποιας ατομικής του ικανότητας. Παράλληλα η οντότητα που έχει αναλάβει την υλοποίηση της διαδικασίας του CS – εφεξής o Crowdsourcer - θα αποκτήσει και θα αξιοποιήσει το πλεονέκτημα που παράχθηκε από το πλήθος. Η μορφή του μοντέλου του
- 11. 10 CS εξαρτάται από τον τύπο της διαδικασίας που έχει ανατεθεί». (Estelles-Arolas και Gonzalez-Ladron-de-Guevara, 2012)
- 12. 11 3.2 Διαδικασία CS Ο όρος CS περιγράφει ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο που η λειτουργία του βασίζεται στο διαδίκτυο και το οποίο χρησιμοποιεί τις δημιουργικές λύσεις ενός διανεμημένου δικτύου ατόμων που σχετίζεται με μια ανοιχτή κλήση για κατάθεση προτάσεων. Ο Crowdsourcer αναρτά ένα πρόβλημα στο διαδίκτυο και ένας μεγάλος αριθμός χρηστών υποβάλλει μια λύση στο πρόβλημα. Οι νικήτριες ιδέες επιβραβεύονται με κάποιας μορφής ανταμοιβή και ο Crowdsourcer εκμεταλλεύεται την ιδέα προς όφελός του. (Brabham, 2008b: 76) Τα κύρια συστατικά που συνθέτουν μια διαδικασία CS είναι: α) ένας οργανισμός που έχει μια εργασία που πρέπει να εκτελεστεί, β) μια κοινότητα (πλήθος) που είναι πρόθυμη να εκτελέσει την εργασία αυτή εθελοντικά, γ) ένα διαδικτυακό περιβάλλον που επιτρέπει στο έργο να εκτελεστεί και στην κοινότητα να αλληλοεπιδρά με τον οργανισμό και δ) αμοιβαίο όφελος για τον οργανισμό και την κοινότητα. (Brabham, 2013) Το να καθορίσει κανείς αν ένα έργο ή εφαρμογή αποτελεί CS δεν είναι πάντα ξεκάθαρο. Τα κριτήρια που ισχύουν προκειμένου μια εφαρμογή να θεωρείται CS είναι οκτώ: α) η ύπαρξη ενός ξεκάθαρα ορισμένου και ποικιλόμορφου πλήθους: ο Crowdsourcer πρέπει να προσπαθήσει να καλλιεργήσει ένα ποικιλόμορφο, ετερογενές πλήθος που να περιέχει εξίσου ειδικούς και μη, β) η ξεκάθαρη ταυτοποίηση του Crowdsourcer: το πλήθος θα πρέπει να γνωρίζει από την αρχή την ταυτότητα της οντότητας που του απηύθυνε την ανοιχτή κλήση, γ) η ύπαρξη ορισμένης και ξεκάθαρης αποζημίωσης του Crowdsourcer προς το πλήθος, δ) η χρησιμοποίηση μιας ανοιχτής κλήσης με μεγάλο εύρος ως προς το πλήθος στόχος, προκειμένου να μεγιστοποιηθούν οι πιθανότητες του Crowdsourcer να επιτύχει τη λεγόμενη «Σοφία του πλήθους», ε) η «κλήση» ή το πρόβλημα να είναι πλήρως ορισμένο: το πλήθος χρειάζεται να του έχει δοθεί μια ξεκάθαρη εργασία και μια ιδέα για το επιθυμητό αποτέλεσμα. η ύπαρξη μιας εργασίας με ξεκάθαρο στόχο, στ) η χρησιμοποίηση του διαδικτύου ως μέσο: η διαδικασία πρέπει να αξιοποιεί μια εύκολα προσβάσιμη και ευρέως κατανοητή διαδικτυακή πλατφόρμα, ζ) η διαδικασία γέννησης ιδεών: τα άτομα μέσα στο πλήθος πρέπει να καταθέτουν ιδέες ή
- 13. 12 καινοτομίες με τρόπο τέτοιο ούτως ώστε τα υπόλοιπα μέλη να μπορούν να τις δουν, η) οι συνθήκες επιλογής λύσης: το κοινό πρέπει γνωρίζει από την αρχή πως θα επιλεγούν οι συνθήκες νίκης, οι νικήτριες ιδέες θα επιλεγούν είτε από εκείνους που θέτουν το πρόβλημα αρχικά είτε μέσω μιας διαδικασίας που περιλαμβάνει το πλήθος από μόνο του, όπως είναι οι π.χ. είναι οι ψηφοφορίες. (Howe, 2006, Brabham, 2009, Estelles-Arolas και Gonzalez-Ladron-de-Guevara, 2012) Πολύ σημαντικό να τονιστεί είναι πως η χρήση δωρεάν υπηρεσιών δεν μπορεί να θεωρηθεί ανταμοιβή – π.χ. χρήση υπηρεσιών της Wikipedia. Αυτό γίνεται διότι πέραν της προαιρετικής δωρεάν εγγραφής, δεν απαιτείται καμία περεταίρω ενέργεια για να μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες αυτές. Σημαντικό να υπογραμμιστεί επίσης, είναι ότι η ανταμοιβή δίνεται πάντα από εκείνον που ξεκίνησε τη διαδικασία CS - δηλαδή τον Crowdsourcer. Για να ξεκινήσει μια εφαρμογή CS ο ενδιαφερόμενος (Crowdsourcer) πρέπει να απευθύνει μια «Ανοιχτή Κλήση» προς το πλήθος (Crowd) ούτως ώστε να θέσει το πρόβλημα στο οποίο επιζητεί λύση. Η κλήση προκειμένου να συγκεντρωθεί ένας ικανός αριθμός πιθανών συμμετεχόντων, δεν θα πρέπει να περιορίζεται σε ειδικούς ή προεπιλεγμένους υποψηφίους, επειδή δεν πρέπει να υπάρχουν διακρίσεις στη διαδικασία. (Schenk και Guittard, 2009) Στην πρόκληση μπορεί ο καθένας να ανταποκριθεί. Εκτός από εταιρίες, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς ή κοινότητες μπορούν να συμμετέχουν και μεμονωμένα άτομα. (Burger-Helmchen και Penin, 2010) Η ανοιχτή κλήση μπορεί να γίνει με τους εξής τρεις τρόπους: α) Με μια πραγματικά ανοιχτή κλήση που κάθε ενδιαφερόμενο μέρος μπορεί να συμμετάσχει, β) μια κλήση περιορισμένη σε μια κοινότητα με συγκεκριμένες γνώσεις και εξειδίκευση και τέλος γ) ένα συνδυασμό των ανωτέρω όπου η Ανοιχτή Πρόσκληση πραγματοποιείται αλλά αυτοί που συμμετέχουν είναι ελεγχόμενοι από τον Crowdsourcer. (Whitla, 2009) Κατ’ αρχήν η εύρεση λύσης για κάθε σημαντικό πρόβλημα μπορεί να βοηθηθεί από το CS. Αυτό περιλαμβάνει καθήκοντα που κυμαίνονται από πολύ απλά καθημερινά προβλήματα έως πολύ πιο πολύπλοκα, μέσω κατάθεσης δημιουργικών ή/και καινοτόμων ιδεών από την πλευρά του πλήθους. Ασχέτως με την πολυπλοκότητα του προβλήματος
- 14. 13 ένα καθήκον CS πρέπει να κατηγοριοποιείται σε μικρότερα κομμάτια, από τα οποία το κάθε ένα να μπορεί να ολοκληρωθεί από συγκεκριμένο αριθμό. Είναι σημαντικό τα καθήκοντα τα οποία ανατίθενται να έχουν ένα ξεκάθαρο αντικείμενο. Σχετικά με το μέσο το οποίο χρησιμοποιείται για να πραγματοποιηθεί το CS, στην πλειονότητά της η βιβλιογραφία άμεσα ή έμμεσα αναφέρεται στο διαδίκτυο. Στην πραγματικότητα η σημασία του διαδικτύου στο CS έχει τονιστεί από πολλούς συγγραφείς , θεωρώντας πως η τεχνολογική βάση πάνω στην οποία αναπτύσσεται και λειτουργεί είναι το Web 2.0 ως προς το επίπεδο συνεργασίας που μπορεί να επιτευχθεί. 3.2.1 Τεχνολογίες που βασίζεται το CS Το μοντέλο του CS είναι μια διαδικτυακή διαδικασία που διέπεται από τις αρχές του διαδικτύου και απαιτεί τη συμμετοχή του πλήθους. Προκειμένου να λειτουργήσει, αξιοποιεί τις τελευταίες τεχνολογίες του διαδικτύου και χρησιμοποιεί ειδικά σχεδιασμένες πλατφόρμες, που επιτρέπουν στον Crowdsourcer να απευθύνει την «ανοιχτή κλήση» προς το πλήθος, ούτως ώστε να ξεκινήσει μια εφαρμογή CS, επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ της οντότητας που απηύθυνε την «ανοιχτή κλήση» με εκείνους που είναι πρόθυμοι να δώσουν λύσεις και διευκολύνουν την ανάπτυξη και διατήρηση των απαραίτητων για κάθε έργο CS διαδικτυακών κοινοτήτων. Επιπρόσθετα οι τεχνολογίες αυτές επιτρέπουν στον Crowdsourcer να απευθύνει την «ανοιχτή κλήση» με το βέλτιστο δυνατό τρόπο, θέτοντας δηλαδή προβλήματα ορισμένα, τα οποία επιτρέπουν στο πλήθος να εργάζεται ανεξάρτητα και με επάρκεια. (Zeng et al., 2011, Leimeister et al., 2009). Οι πιο βασικές τεχνολογίες με βάση το διαδίκτυο που βασίζεται το μοντέλο του CS, είναι το Web 2.0, η «Ανοιχτή Καινοτομία» (Open Innovation) και η «Σοφία του πλήθους» (Wisdom of Crowd). Η ανάπτυξη του Web 2.0 είναι ένα κύριο συστατικό το οποίο διευκολύνει την πρόσβαση του πλήθους στην πληροφορία. Το Web 2.0 είναι μια συμμετοχική πλατφόρμα (Web-as- participation platform), που επιτρέπει τη διαδραστική επαφή μεταξύ των χρηστών (O’ Reilly, 2007). Αυτή η δομή είναι πολύ σημαντική για τους επιχειρηματίες, τις εταιρίες ή τους οργανισμούς, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να προσεγγίζουν ευκολότερα δίκτυα επενδυτών, διαδικτυακών εργατών ή καταναλωτών. Τρεις ιδιότητες του Web 2.0 που ενισχύουν τη δυνατότητα αυτή είναι: α) ο ανοικτός χαρακτήρας: ως προς τον κοινωνικό, οικονομικό και τεχνικό (σχετικά με
- 15. 14 την αρχιτεκτονική και τον κώδικα μιας εφαρμογής) τομέα που καλλιεργεί μια νοοτροπία συνεργασίας ανάμεσα στα άτομα, β) η συμμετοχή: το πλήθος ή αλλιώς κοινό δημιουργεί, συνδημιουργεί, δημιουργεί νέες επαφές και ενισχύει τις υπάρχουσες μέσα από τα κοινωνικά μέσα και δίκτυα χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο, παράλληλα εταιρίες και οργανισμοί εκμεταλλεύονται την επικοινωνία και τη διεπαφή με τους καταναλωτές και το κοινό. γ) η καθολικότητα: όπου η τοποθεσία και το μέγεθος δεν αποτελούν πλέον εμπόδιο για τις προσφερόμενες υπηρεσίες ή διαδικτυακό περιεχόμενο. Αντίθετα με τη μορφή που είχε το διαδίκτυο πριν την έξαρση της «dot-com φούσκας», η πιο πρόσφατη τεχνολογία του Web 2.0 επιτρέπει στο χρήστη να παρέχει περιεχόμενο (πέραν της απλής ανάγνωσης του περιεχομένου που ήδη υπάρχει), να αλληλοεπιδρά με άλλους και τελικώς να παράγει αξία για την εταιρία – και κατ’ επέκταση τον Crowdsourcer. (Lee et al., 2008) Ως Ανοιχτή Καινοτομία (Open Innovation) χαρακτηρίζεται η χρήση εισροών και εκροών γνώσης με σκοπό να επιταχυνθεί η εσωτερική παραγωγή καινοτομίας σε έναν οργανισμό. Η Ανοιχτή Καινοτομία χρησιμοποιεί τόσο εξωτερικές – στην περίπτωση του CS το πλήθος, όσο και εσωτερικές ιδέες, ακολουθώντας τόσο εσωτερικά – διαδικασίες μέσα στον οργανισμό, όπως η έρευνα και ανάπτυξη, όσο και εξωτερικά μονοπάτια προκειμένου να βρουν λύσεις και ιδέες καινοτόμες. Τα αποτελέσματα της διαδικασίας αυτής βελτιώνονται, όσο οι εταιρίες εξελίσσουν την τεχνολογία που χρησιμοποιούν. (Chesbrough, 2003, Chesbrough, 2006) Με το συνδυασμό των εξωτερικών ιδεών και γνώσεων που λαμβάνεται από το πλήθος και της εσωτερικής του έρευνας, ο Crowdsourcer οδηγείται στη δημιουργία νέων τρόπων παραγωγής αξίας για τον ίδιο. Η ύπαρξη πολλών ευφυϊών ανθρώπων εκτός του εσωτερικού περιβάλλοντος ενός οργανισμού αποτελεί μια ευκαιρία για αυτόν που πρέπει να εκμεταλλευτεί. Με τη χρήση ενός κατάλληλου συστήματος η εσωτερική έρευνα και ανάπτυξη βοηθά την ενημέρωση, σύνδεση και πληροφόρηση με την εξωτερική έρευνα και ανάπτυξη. Επίσης η διαδικασία παραγωγής καινοτομίας γίνεται περισσότερο επικερδής και πολύτιμη και η αποτελεσματικότητα ουσιαστικά πολλαπλασιάζεται μέσα από το σύστημα παραγωγής ιδεών. (Freund, 2009, Freund κ.α., 2009) To CS για την υλοποίησή του χρησιμοποιεί τη «Σοφία του πλήθους» (Wisdom of Crowd
- 16. 15 ή WoC), είναι δηλαδή ένας μηχανισμός που εκμεταλλεύεται την συλλογική ευφυΐα των χρηστών του διαδικτύου για παραγωγικούς σκοπούς. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτή η «Σοφία του πλήθους» θα πρέπει να ικανοποιούνται τέσσερις βασικές συνθήκες, όπως περιγράφονται παρακάτω: α) Η Ποικιλομορφία στις απόψεις: στο πλήθος συμπεριλαμβάνονται άτομα με διαφορετικό υπόβαθρο και οπτική. Ο όρος ποικιλομορφία δεν αναφέρεται μόνο στην ηλικία, τη φυλή ή στο σύστημα ηθικής των συμμετεχόντων, αλλά και στο επίπεδο εκπαίδευσης και εξειδίκευσής τους. Οι καλύτερες ομάδες είναι εκείνες που περιέχουν άτομα με πλατύ ή/και πολυποίκιλο εύρος εμπειρίας, ικανοτήτων και εξειδίκευσης. Μια ομάδα είναι ποικιλόμορφη όταν κάθε άτομο εξαρτιέται μόνο από τις πληροφορίες που αντλεί το ίδιο ανεξάρτητα και τα μέλη της δεν μπορούν να συμβουλευτούν ή να μοιραστούν πληροφορίες το ένα με το άλλο. β) Η Ανεξαρτησία (Αμεροληψία) των συμμετεχόντων: σε μια ομάδα υπάρχει κίνδυνος της ανεξαρτησίας της όταν η κοινωνική πίεση επηρεάζει την κοινή γνώμη των μελών της. Οι συμμετέχοντες σε μια διαδικασία CS πρέπει να διαμορφώνουν τη γνώμη τους ανεξάρτητα. Η ανεξαρτησία των συμμετεχόντων είναι σημαντική για δυο λόγους. Πρώτον διότι αποτρέπει τα ατομικά ερευνητικά λάθη από το να εισχωρήσουν στα πιστεύω της ομάδας και δεύτερον διότι η ανεξάρτητη διαδικασία μάθησης είναι πιο πιθανό να συνεισφέρει νέες πληροφορίες στην ομάδα παρά όταν βασίζεται στα ίδια δεδομένα που όλοι γνωρίζουν. Τα άτομα είναι ικανά να εξειδικεύονται και να διαμορφώνουν τη δική τους προσωπική γνώση όταν δουλεύουν ανεξάρτητα από τα άλλα μέλη της ομάδας. γ) Η Αποκέντρωση: η αποκέντρωση των ομάδων ενθαρρύνει την ανεξάρτητη διαδικασία απόκτησης γνώσης ,την ανάπτυξη της έρευνας, καθώς και την εξειδίκευση των ατόμων. Αυτό στη συνέχεια διατηρεί τα μέλη της ομάδας ενθουσιώδη και επιπλέον εμπνέει την συνεργασία και σύμπραξη στην ομάδα για να λύσει δύσκολα προβλήματα. Για παράδειγμα κάποια πρότζεκτ βιολογίας, χημείας και φυσικής είναι τόσο περίπλοκα που για να βρεθεί λύση, διασκορπισμένες υποομάδες ή μεμονωμένα μέλη της ομάδας οργανώνονται και δουλεύουν μικρά μέρη του προβλήματος προκειμένου να επιλυθεί ένα μεγαλύτερό του κομμάτι. Επιπλέον οι ερευνητές εργάζονται ανεξάρτητα μέσω του Διαδικτύου προκειμένου να συνταχθούν με ομοϊδεάτες συναδέλφους τους και να
- 17. 16 οργανωθούν μεταξύ τους σε μια αυτοργανωμένη αποκεντρωμένη ερευνητική συλλογικότητα. δ) Η ύπαρξη κεντρικού μηχανισμού λήψης αποφάσεων: οι ομάδες χρειάζονται έναν οργανωτικό μηχανισμό προκειμένου να μετατρέψουν ένα πλήθος από πληροφορίες και δεδομένα σε συλλογικές αποφάσεις. (Surowiecki, 2004) Τρεις τέτοιοι μηχανισμοί λήψης αποφάσεων που είναι ιδανικοί στη διευκόλυνση της συνεργασίας μακρινών, ανεξάρτητων ομάδων και κατάλληλοι για CS είναι: i) Η επίλυση προβλημάτων μέσω πρόγνωσης (predictive problem solving) που ζητάει από τα μέλη της ομάδας να ψηφίσει για τον καλύτερο τρόπο δράσης. Η λύση με τις περισσότερες ψήφους κερδίζει. ii) Η κατανεμημένη επίλυση προβλημάτων (distributive problem solving) κατά την οποία ο Crowdsourcer σπάει ένα πρόβλημα σε μικρότερα υποπροβλήματα ή κόμβους. Κάθε κόμβος διανέμεται σε μια ομάδα για να λυθεί, πράγμα που επιτρέπει στους κόμβους να μπορούν να λυθούν ταυτόχρονα. Έπειτα οι λύσεις συνδυάζονται προκειμένου το λυθεί το πρωταρχικό πρόβλημα. iii) Το brainstorming το οποίο επιτρέπει στους πάντες μέσα στην ομάδα να αισθάνονται ίσοι. Το brainstorming χρησιμοποιείται από τον Crowdsourcer προκειμένου να δημιουργηθεί μια λίστα από λύσεις, οι οποίες μπορούν να βαθμολογηθούν ή να ψηφιστούν και να καθοριστεί η πορεία δράσης που έχει επιλεγεί πού χρειάζεται περεταίρω επιθεώρηση και έρευνα. (Howe, 2006) 3.2.2 Μορφές CS Με βάση τον τρόπο με τον οποίο μια εφαρμογή CS λειτουργεί, ο Jeff Howe κατηγοριοποιεί το CS σε τέσσερις βασικές μορφές: α) Crowd Wisdom, β) Crowd Creation, γ) Crowd Voting και δ) Crowd Funding (Howe, 2008). α) Crowd Wisdom (ή συλλογική ευφυΐα): Μια βασικότατη εν τη γεννέσει αρχή του CS είναι ότι οι ομάδες περιέχουν περισσότερη γνώση από ότι τα άτομα. Οι μεγάλες εταιρίες συλλέγουν αυτήν τη γνώση με τη δημιουργία μεγάλων και πολυποίκιλων δικτύων ανθρώπων που συχνά κατέχουν μοναδική γνώση που μπορεί να λύσει δύσκολα προβλήματα ή να κάνει προβλέψεις με μεγάλη ακρίβεια. Ένα παράδειγμα χρήσης Crowd Wisdom αποτελεί το Quora (www.quora.com). Το Quora είναι ένας ιστότοπος που επιτρέπει στους χρήστες να θέσουν όποια ερώτηση
- 18. 17 θέλουν στην πλατφόρμα του και άλλοι χρήστες να τους απαντήσουν, είναι ένας Q&A ιστότοπος. Δημιουργήθηκε τον Ιούνιο του 2009 από δυο πρώην εργαζομένους του Facebook τους Adam D’Angelo και Charlie Cheever. Η έδρα της εταιρίας βρίσκεται στο Mountain View της Καλιφόρνιας στις ΗΠΑ και δραστηριοποιείται παγκοσμίως στις «αγορές γνώσης» (knowledge markets). Το σλόγκαν της είναι: «Η καλύτερη πηγή για γνώση». Η επισκεψιμότητά της είναι υψηλή και ολοένα αυξανόμενη, το Σεπτέμβριο του 2014 βρισκόταν στη θέση 276 του Alexa rank. Προκειμένου κάποιος να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες του Quora θα πρέπει να κάνει εγγραφή με τα πραγματικά του στοιχεία. Οι χρήστες του Quora έχουν τη δυνατότητα να διατυπώνουν ερωτήσεις οποιασδήποτε θεματολογίας ή να απαντούν σε ερωτήσεις άλλων χρηστών εφόσον το επιθυμούν. Ο χρήστης εφόσον αναζητά απάντηση σε κάποιο θέμα του μπορεί να δημιουργήσει μια καινούρια ερώτηση και να προσθέσει ετικέτες σε αυτήν ή να την αναζητήσει εφόσον υπάρχει ήδη, να διαβάσει τις απαντήσεις που έχουν δώσει άλλοι χρήστες ή/και να εγγραφεί σε αυτήν εφόσον επιθυμεί να διαβάσει και μελλοντικές απαντήσεις. Ο χρήστης επίσης έχει τη δυνατότητα να εγγραφεί σε όποιο θέμα τον απασχολεί και να ορίσει κάποιο θέμα ως τον τομέα εξειδίκευσής του. Επιπλέον μπορούν να ψηφίζουν υπέρ ή κατά κάποιας ερώτησης και να προτείνουν αλλαγές σε ήδη υπάρχουσες απαντήσεις που έχουν απαντηθεί από άλλους χρήστες. Το Quora αποτελεί εφαρμογή που βασίζεται στο μοντέλο του CS καθώς το πλήθος το οποίο απαρτίζει την κοινότητά του είναι ορισμένο (500.000 εγγεγραμμένοι χρήστες παγκοσμίως). Η εργασία που ανατίθεται μέσω της εφαρμογής αυτής έχει ξεκάθαρο στόχο και είναι η δημιουργία απαντήσεων και λύσεων στα προβλήματα και τις ερωτήσεις που τίθενται από τους χρήστες. Υπάρχει η ανταμοιβή, που εκτός της ηθικής ανταμοιβής υπάρχει και χρηματική αποζημίωση με τη μορφή token. Όταν κάποιος χρήστης δώσει μια απάντηση η οποία θα ψηφιστεί από τους χρήστες ως η πιο σωστή τότε ο λογαριασμός αυτού του χρήστη θα βελτιώσει το ratio του και πιθανώς θα λάβει κάποια token από εκείνον που του απαντήθηκε η ερώτηση. Ο Crowdsourcer στην εφαρμογή αυτή είναι πάντοτε ταυτοποιημένος, καθώς η εφαρμογή για να χρησιμοποιηθεί χρειάζεται τα αληθινά στοιχεία του χρήστη. Η ανταμοιβή που δίνεται είναι ορισμένη και ξεκάθαρη, αφού ο εκάστοτε Crowdsourcer – δηλαδή ο χρήστης που θέτει το ερώτημα – ορίζει πόσα token είναι διατεθειμένος να δώσει αν δώσει σε περίπτωση που τον ικανοποιήσει η απάντηση. Η διαδικασία γίνεται
- 19. 18 διαδικτυακά είτε μέσω του ιστοτόπου είτε από τις αντίστοιχες εφαρμογές για smartphone. Τέλος υπάρχει η ανοιχτή κλήση του Crowdsourcer προς τους άλλους χρήστες – το πλήθος. Με την ανάρτηση μιας ερώτησης από ένα χρήστη αυτομάτως απευθύνεται σε όλη την κοινότητα προκειμένου να απαντηθεί το πρόβλημά του. β) Crowd Creation (ή συλλογική δημιουργία): Το πλήθος εκτός από γνώσεις και τεχνογνωσία περιέχει μέσα του και μεγάλη δημιουργική ενέργεια. Οι εταιρίες χρησιμοποιούν με μεγάλη επιτυχία το CS με τη μορφή του outsource – δηλαδή την ανάληψη κάποιας εργασίας από τρίτον – σε εργασίες τους χρησιμοποιώντας το πλήθος. Οι δημιουργικές αυτές δραστηριότητες που αναθέτει στο πλήθος περιλαμβάνουν τη δημιουργία διαφημίσεων για την τηλεόραση ή το διαδίκτυο, τη μετάφραση κειμένων, τον επανασχεδιασμό λογοτύπων, τη δημιουργία jingle κλπ.0 Ένα παράδειγμα χρήσης του CS με τη μορφή του Crowd Creation, αποτελεί η εταιρία Tokotoukan. Το Tokotoukan.gr (www.tokotoukan.gr) είναι ένα ηλεκτρονικό κατάστημα ανδρικών και γυναικείων t-shirt. Η εταιρία Tokotoukan ιδρύθηκε το 2008 από δύο συμμαθητές τους Γιάννη Παναγιώτου και Λάζαρο Βασιλειάδη που θέλησαν να πρωτοπορήσουν στο σχεδιασμό t-shirt. Το 2012 απέκτησε και το πρώτο φυσικό κατάστημα στα Τρίκαλα. Το Tokotoukan θα μπορούσε να περιγραφεί ως το πρώτο ηλεκτρονικό κατάστημα t-shirt στην Ελλάδα που χρησιμοποιεί και το πλήθος στη διαδικασία παραγωγής πρωτότυπων σχεδίων και προϊόντων. Προκειμένου κάποιος να μπορέσει να υποβάλλει το σχέδιό του στην εταιρία θα πρέπει να είναι μέλος στο ηλεκτρονικό κατάστημα και φίλος της σελίδας στο Facebook. Ο χρήστης που έχει το σχέδιο και θέλει να διαγωνιστεί υποβάλλει το σχέδιό του σε έναν ενεργό διαγωνισμό που έχει η εταιρία – ο Crowdsourcer στην προκειμένη -. Το σχέδιο ανεβαίνει στη σελίδα στο Facebook και τίθεται στην κρίση του πλήθους μαζί με άλλα υποψήφια σχέδια μέσω ψηφοφορίας που διαρκεί δυο εβδομάδες. Μετά το τέλος της ψηφοφορίας ο Crowdsourcer επιλέγει το σχέδιο με τις περισσότερες ψήφους και μετά από τις κατάλληλες προσαρμογές και βελτιώσεις το χρησιμοποιεί για να παράξει τα προϊόντα της. Παράλληλα με αυτή τη διαδικασία αποστέλλει στο νικητή – σχεδιαστή ένα ιδιωτικό συμφωνητικό κατοχύρωσης των δικαιωμάτων του σχεδίου και ο σχεδιαστής της παρέχει το σχέδιο σε επεξεργάσιμη μορφή καθώς και επιπλέον πληροφορίες σχετικά με αυτό όπως περιγραφή, ετικέτες, επιθυμητά χρώματα / στυλ, κλπ. Στο τέλος τα προϊόντα με το
- 20. 19 νικητήριο σχέδιο ανεβαίνουν στο ηλεκτρονικό κατάστημα και είναι διαθέσιμα προς πώληση. Η ανταμοιβή του νικητή σχεδιαστή μετά το διαγωνισμό είναι μια δωροκάρτα των 50€ και ποσοστό 7% επί των πωλήσεων από τα προϊόντα που φέρουν το σχέδιό του. Τα σχέδια που μπορεί να υποβάλλει κάποιος χρήστης δεν έχουν περιορισμό. Επιπλέον οι σχεδιαστές ανάλογα με τον αριθμό των κερδισμένων σχεδίων αποκτούν εμβλήματα κοινότητας, ως ένδειξη ανταμοιβής που τους βοηθούν να αναδείξουν τις δημιουργικές του ικανότητες μέσα στην κοινότητα. Το Tokotoukan αποτελεί εταιρία που η φιλοσοφία της βασίζεται στο μοντέλο του CS και ικανοποιεί και τα οκτώ κριτήρια που έχουν αναφερθεί και προηγουμένως. Το πλήθος είναι ξεκάθαρα ορισμένο, είναι η διαδικτυακή κοινότητα που στηρίζει την εταιρία είτε μέσω των κοινωνικών δικτύων είτε μέσω της εγγραφής τους στο ηλεκτρονικό κατάστημα. Η εργασία που ανατίθεται στο πλήθος είναι ξεκάθαρη και είναι η υποβολή πρωτότυπων σχεδίων. Επιπλέον υπάρχει ανταμοιβή για ό,τι προσφέρει το πλήθος είτε με τη μορφή ηθικής ανταμοιβής είτε με τη μορφή της οικονομικής ανταμοιβής. Ο Crowdsourcer είναι ταυτοποιημένος, η οντότητα που διοργανώνει τη διαδικασία CS είναι η Tokotoukan. Η ανταμοιβή που δίνει ο Crowdsourcer στις νικήτριες ιδέες είναι εξαρχής ορισμένη και ξεκάθαρη -50€ δωροκάρτα και 7% ποσοστό επί των πωλήσεων. Τέλος η διαδικασία CS γίνεται διαδικτυακά μέσω του ηλεκτρονικού τους καταστήματος και του Facebook και η κλήση για συμμετοχή σε αυτήν είναι ανοιχτή για όλους χωρίς περιορισμούς. γ) Crowd Voting (ή συλλογική ψηφοφορία): Αυτή η κατηγορία CS χρησιμοποιεί την κρίση του πλήθους προκειμένου να οργανώσει μεγάλες ποσότητες πληροφορίας. Χρησιμοποιείται κοινώς ως φίλτρο στη ροή μεγάλης ποσότητας συνεισφορών που συχνά ακολουθεί την ανοιχτή κλήση από τον Crowdsourcer. Γενικά το πλήθος δε χρειάζεται να ψηφίσει συνειδητά για κάτι προκειμένου να εκφράσει την προτίμησή του. Μεγάλες εταιρίες που μέσα στις δραστηριότητές του περιλαμβάνεται και η κατασκευή μηχανών αναζήτησης όπως η Google ή η Microsoft χρησιμοποιούν το πλήθος για την οργάνωση των αποτελεσμάτων αναζήτησης. Μια άλλη μεγάλη εταιρία τεχνολογίας που χρησιμοποιεί το CS και συγκεκριμένα το Crowd Voting, προκειμένου να βοηθηθεί στην επιλογή στρατηγικής της είναι η εταιρία παραγωγή ηλεκτρονικών παιχνιδιών Valve – εκτός από την παραγωγή παιχνιδιών ασχολείται και με την ηλεκτρονική τους διανομή και πώληση μέσω του Steam. Το Steam
- 21. 20 είναι μια διαδικτυακή πλατφόρμα που επιτρέπει στο χρήστη να αγοράζει και να παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια. Η Valve τον Αύγουστο του 2012 κυκλοφόρησε το Steam Greenlight. Το Steam Greenlight είναι ένα σύστημα που επιστρατεύει τη βοήθεια της κοινότητας του Steam για να που βοηθάει τη Valve να επιλέξει μερικά από τα παιχνίδια που θα κυκλοφορήσει μέσω του ηλεκτρονικού της καταστήματος. Επιπλέον το Steam Greenlight είναι ένας τρόπος για τους χρήστες του Steam να βοηθηθούν στο να επιλέξουν ποιοι τίτλοι παιχνιδιών θα πρέπει να προστεθούν στην υπηρεσία. Οι δημιουργοί (developers) δημοσιεύουν πληροφορίες στιγμιότυπα και βίντεο από τα παιχνίδια που παράγουν και αναζητούν την υποστήριξη της κοινότητας προκειμένου να επιλεχθούν οι τίτλοι τους για διανομή από το Steam. Επιπλέον το Steam Greenlight βοηθά τους δημιουργούς να ακούσουν τη γνώμη των πιθανών αγοραστών και να δημιουργήσουν μια ενεργή κοινότητα ήδη από το στάδιο της ανάπτυξης του προϊόντος τους. Προκειμένου να περάσει ένας τίτλος από το στάδιο του Steam Greenlight στην κυκλοφορία του μέσω του ηλεκτρονικού καταστήματος θα πρέπει να συγκεντρώσει έναν ελάχιστο αριθμό θετικών ψήφων από το πλήθος. Εφόσον συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό ψήφων η Valve αποφασίζει αν ο τίτλος είναι κατάλληλος για την υπηρεσία και αρχίζει να δουλεύει με το δημιουργό για να φέρει τον τίτλο στο ηλεκτρονικό κατάστημα. Μόλις ο τίτλος φτάσει στο συγκεκριμένο σημείο θεωρείται “Greenlit”. Η ανταμοιβή του πλήθους μετά την ψηφοφορία του παιχνιδιού που επιθυμούν να κυκλοφορήσει εξαρτάται από το τι έχει θέσει ο δημιουργός ως έπαθλο. Στις περισσότερες περιπτώσεις το έπαθλο είναι ο ίδιος ο τίτλος δωρεάν ή με πολύ μεγάλη έκπτωση μαζί με πρόσβαση πριν την κυκλοφορία του (early access). Το Steam Greenlight θεωρείται CS αφού το πλήθος στο οποίο απευθύνεται είναι ορισμένο – η χρήστες του Steam, η εργασία που αναθέτει ο Crowdsourcer είναι ξεκάθαρη – ψηφοφορία, υπάρχει ανταμοιβή, ο Crowdsourcer είναι ταυτοποιημένος – στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η Valve, η ανταμοιβή είναι πάντοτε ξεκάθαρη και ορίζεται πριν την έναρξη της διαδικασίας, η όλη διαδικασία γίνεται διαδικτυακά και η κλήση που απευθύνει ο Crowdsourcer προς το πλήθος είναι ανοιχτή. δ) Crowd Funding (ή συγκέντρωση χρηματικών κεφαλαίων από το κοινό): Το Crowd Funding ουσιαστικά είναι ένας εναλλακτικός τρόπος για τον Crowdsourcer να βρει κεφάλαια μέσα από το πλήθος. Με άλλα λόγια επιτρέπει σε μεγάλες ομάδες ανθρώπων
- 22. 21 να αντικαταστήσουν τις τράπεζες και άλλα ιδρύματα ως πηγή χρηματοδότησης. Το Crowd Funding ορίζεται ως μια ανοιχτή κλήση μέσα από το διαδίκτυο για οικονομικές πηγές με τη μορφή μιας χρηματικής συνεισφοράς, κάποιες φορές για ανταλλαγή για ένα μελλοντικό προϊόν, υπηρεσία ή βραβείο. (Kleeman et al., 2008, Belleflamme et al., 2011) Το Crowd Funding βασίζεται και αποτελεί μέρος από την ευρεία ιδέα του CS. Το όραμα του Crowd Funding είναι να συνδέσει τη δύναμη του πλήθους να χρηματοδοτεί μικρές επιχειρήσεις ή ιδέες που δεν είναι δυνατό να χρηματοδοτηθούν από παραδοσιακά μέσα, μέας από τη χρήση Crowd Funding πλατφόρμων ή κοινωνικών δικτύων όπως το Facebook και το Twitter (Lambert και Schwienbacher, 2010). Για την κατανόηση αυτού το οράματος, οι Crowd Funding πλατφόρμες παρέχουν τη δυνατότητα σε δημιουργούς και χρηματοδότες να έρθουν πιο κοντά προκειμένου να ανταλλάξουν πηγές και ιδέες. Το Crowd Funding στα πλαίσια της ευρύτερης ιδέας του CS χρησιμοποιεί τεχνολογίες του διαδικτύου και συστήματα πληρωμών μέσω διαδικτύου προκειμένου να διευκολύνει τις συναλλαγές ανάμεσα στους δημιουργούς και γενικότερα τις οντότητες που αναζητούν πόρους και τους χρηματοδότες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα χρήσης του Crowd Funding αποτελεί η εκστρατεία εύρεσης χρηματοδότησης μέσω της πλατφόρμας Kickstarter για την κινηματογραφική μεταφορά και συνέχεια της αμερικάνικης τηλεοπτικής σειράς “Veronica Mars”. Η ταινία “Veronica Mars” είναι μια ταινία αμερικάνικης παραγωγής του 2014.Η παραγωγή, η σκηνοθεσία και το σενάριο έγιναν από το Rob Thomas και αποτελεί κινηματογραφική μεταφορά και συνέχεια της ομώνυμης τηλεοπτικής σειράς. Ύστερα από τρεις χρονιές προβολής στην αμερικάνικη τηλεόραση η σειρά “Veronica Mars” σταμάτησε να προβάλλεται. Με το τέλος της προβολής της ο Rob Thomas, έχοντας γράψει το σενάριο για την κινηματογραφική μεταφορά της σειράς, πρότεινε στη Warner Bros την παραγωγή της ταινίας. Η απάντηση που έλαβε όμως από την εταιρία ήταν αρνητική, καθώς δεν ήταν διατεθειμένη να χρηματοδοτήσει την παραγωγή της τη δεδομένη χρονική στιγμή. Το Μάρτιο του 2013 και ύστερα από την αρνητική απάντηση που είχε λάβει ο Rob Thomas μαζί με έναν από τους πρωταγωνιστές της τηλεοπτικής σειράς τον Kristen Bell, αποφάσισαν να τη χρηματοδοτήσουν οι ίδιοι την ταινία με κεφάλαια και δωρεές που θα συγκέντρωναν από τους θαυμαστές της σειράς. Για να το πετύχουν αυτό στις 13 Μαρτίου 2013 ξεκίνησαν μια εκστρατεία Crowd Funding μέσω της πλατφόρμας
- 23. 22 Kickstarter. Από την έναρξή της κιόλας η εκστρατεία ήταν επιτυχημένη – σε λιγότερο από δέκα ώρες το έργο τους είχε καταφέρει να πετύχει τον αρχικό του στόχο, που ήταν η συγκέντρωση 2.000.000 $ - και κατέρριψε ένα μεγάλο αριθμό ρεκόρ της πλατφόρμας που μέχρι σήμερα είναι ακατάρριπτα. Συγκεκριμένα κατάφερε να γίνει το πιο γρήγορο έργο στο Kickstarter που λάμβανε 1.000.000 $ χρηματοδότηση αρχικά και 2.000.000 $ στη συνέχεια. Επίσης αποτελεί το έργο με τον υψηλότερο ελάχιστο στόχο χρηματοδότησης και το έργο με το μεγαλύτερο αριθμό δωρητών. Μέχρι το τέλος της εκστρατείας στις 13 Απριλίου του 2013 η χρηματοδότηση που είχε επιτευχθεί για τη συνέχιση της τηλεοπτικής “Veronica Mars” στον κινηματογράφο ανερχόταν στα 5.702.153$ - αρχικό στόχο 2.000.000 $ - από 91.585 δωρητές. Μετά την επιτυχή χρηματοδότηση από το πλήθος η Warner Bros άναψε το πράσινο φως για την παραγωγή και κυκλοφορία της ταινίας, η οποία τελικά βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το Μάρτιο του 2014. Μέχρι και σήμερα η “Veronica Mars” αποτελεί το πιο επιτυχημένο έργο Crowd Funding στην ιστορία του Kickstarter. Με βάση τα κριτήρια που πρέπει να πληροί ένα έργο προκειμένου να θεωρείται CS, η “Veronica Mars” αποτελεί σαφώς έργο CS, το πλήθος που συμμετείχε ήταν ορισμένο – οι θαυμαστές της σειράς, η εργασία που είχε το πλήθος να κάνει ήταν ξεκάθαρη – έπρεπε να χρηματοδοτήσει την ταινία με 2.000.000 $, υπήρχε ανταμοιβή, ο Crowdsourcer ήταν ταυτοποιημένος – ήταν ο Rob Thomas, η αποζημίωση που θα λάμβανε το κοινό ήταν ξεκάθαρα ορισμένη – στη σελίδα του έργου στο Kickstarter υπήρχε ξεκάθαρα γραμμένα τα οφέλη και προνόμια που θα λάμβανε ο κάθε δωρητής ανάλογα με το ύψος της συνεισφοράς του, η διαδικασία έγινε διαδικτυακά – μέσω του Kickstarter – και τέλος υπήρξε η ανοικτή κλήση του Crowdsourcer προς το πλήθος. Ανάλογα με το είδος του προβλήματος που ο Crowdsourcer θέλει να επιλύσει, θα πρέπει να επιλέξει και να υποδείξει στο πλήθος την κατάλληλη στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθηθεί προκειμένου να βρεθεί λύση. Οι τέσσερις πιο διαδεδομένες προσεγγίσεις που υπάρχουν για την επίλυση ενός προβλήματος CS είναι: α) η στρατηγική «γνώση- ανακάλυψη-και-διαχείριση» (knowledge–discovery–and-management), β) η στρατηγική «αναζήτηση-μετάδοσης» (broadcast-search), γ) η στρατηγική «δημιουργική παραγωγή υπό τον έλεγχο ομότιμων» (peer-vetted creative-production) και δ) η στρατηγική «διανομή της εργασίας με βάση την ανθρώπινη ευφυΐα» (distributed–human-intelligence
- 24. 23 tasking). Πιο αναλυτικά: α) Στη στρατηγική «γνώση-ανακάλυψη-και-διαχείριση» (knowledge–discovery–and- management): ο Crowdsourcer αναθέτει σε ένα πλήθος την εύρεση και συλλογή πληροφοριών σε έναν κοινό τόπο σε κοινή μορφή. Οι διαδικτυακές κοινότητες καλούνται να αποκαλύψουν την υπάρχουσα γνώση του διαδικτύου και να ενισχύσουν την εύρεση οφελών ενός οργανισμού με περιορισμένους πόρους. Γενικά υπάρχει μεγάλος όγκος από μη οργανωμένη γνώση έξω από έναν οργανισμό. Μέσω μιας ελεγχόμενης διαδικασίας – όπως είναι το CS - όμως μπορεί αποτελεσματικά να ανατεθεί σε μια μεγάλη διαδικτυακή κοινότητα ατόμων η εύρεση συγκεκριμένης γνώσης και η συλλογή αυτής με συγκεκριμένους τρόπους σε μια συγκεκριμένη δεξαμενή –όπως π.χ. μια πλατφόρμα CS. Η προσέγγιση αυτή είναι ιδανική για οργανισμούς που συλλέγουν πληροφορίες, οργανώνουν και αναφέρουν προβλήματα όπως η δημιουργία συλλογικών πηγών. β) Στη στρατηγική «αναζήτηση-μετάδοσης» (broadcast-search): ο Crowdsourcer αναθέτει στο πλήθος να λύσει εμπειρικά προβλήματα. Η στρατηγική αυτή είναι προσανατολισμένη στο να βρει τον ειδικό εκείνον που είναι πρώτον εκτός του άμεσου τομέα εξειδίκευσης του προβλήματος και δεύτερον που έχει το χρόνο κι είναι ικανός να προσαρμόσει την προηγούμενη δουλειά του για να παράξει μια λύση. Θεωρητικά όσο πιο ευρέως εγκατεστημένο είναι το δίκτυό του Crowdsourcer, τόσο πιο πιθανό είναι να βρεθεί το άτομο αυτό που γνωρίζει την απάντηση. Η προσέγγιση αυτή είναι ιδανική για προβλήματα που έχουν μια και μοναδική λύση με εμπειρικώς ευαπόδεικτες λύσεις όπως για παράδειγμα επιστημονικά προβλήματα. γ) Στη στρατηγική «δημιουργική παραγωγή υπό τον έλεγχο ομότιμων» (peer-vetted creative-production): ο Crowdsourcer αναθέτει στο πλήθος τη δημιουργία και επιλογή δημιουργικών ιδεών. Με τη στρατηγική αυτή το στάδιο της σύλληψης της ιδέας - το δημιουργικό κομμάτι της διαδικασίας δηλαδή - για ένα προϊόν που σχεδιάζεται ανοίγεται σε ένα δίκτυο χρηστών του διαδικτύου, το οποίο στέλνει πολλές υποβολές ιδεών περιέχοντας μερικές εκπληκτικές ιδέες. Μέσω της στρατηγικής αυτής συγχρόνως ο Crowdsourcer αναγνωρίζει τις καλύτερες ιδέες και μειώνει την ανάγκη και ενδεχομένως τα κόστη της διαδικασίας έρευνας αγοράς, αφού μέσω της συνδημιουργίας με το κοινό ήδη καταφέρνει και χτίζει μια εικόνα που είναι σύμφωνη με τις ανάγκες και επιθυμίες
- 25. 24 ενός αρκετά αντιπροσωπευτικού δείγματος μελλοντικών καταναλωτών. Είναι δηλαδή ένα σύστημα που η καλή λύση είναι και η διάσημη λύση και που η αγορά θα υποστηρίξει. Η στρατηγική προσέγγιση αυτή είναι ιδανική για προβλήματα που έχουν μια και μοναδική λύση και οι λύσεις είναι θέμα γούστου ή υποστήριξης από την αγορά όπως αισθητικά ή σχεδιαστικά προβλήματα. δ) Στη στρατηγική «διανομή της εργασίας με βάση την ανθρώπινη ευφυΐα» (distributed– human-intelligence tasking): ο Crowdsourcer αναθέτει στο πλήθος την ανάλυση μεγάλων ποσοτήτων πληροφοριών. Χρησιμοποιείται όταν ο όγκος των πληροφοριών είναι γνωστός και το πρόβλημα δεν αφορά τη δημιουργία σχεδίων, την αναζήτηση πληροφοριών ή την ανάπτυξη λύσεων παρά μόνο την επεξεργασία δεδομένων. Η στρατηγική προσέγγιση αυτή είναι ιδανική για μεγάλης κλίμακας ανάλυση δεδομένων όπου η ανθρώπινη ευφυΐα είναι πιο αποτελεσματική ή αποδοτική από την ανάλυση του υπολογιστή. (Brabham, 2013) 3.2.3 Συστήματα CS Τα συστήματα CS με βάση τη φύση της συνεργασίας του πλήθους χωρίζονται σε explicit (άμεσα) και implicit (έμμεσα). Ως προς την αρχιτεκτονική τους τα explicit συστημάτων είναι ανεξάρτητα (standalone), δηλαδή είναι συστήματα που για να χρησιμοποιηθούν δεν είναι απαραίτητη η σύνδεσή τους σε κάποιο δίκτυο LAN (local area network) ή WAN (wide area network). Μπορεί να έχουν τη δυνατότητα σύνδεσης με κάποιο δίκτυο, αλλά σύνδεσή τους με αυτό δεν είναι απαραίτητη για τη γενική λειτουργεία τους. Για παράδειγμα τη δεκαετία του ’90 οι υπολογιστές στα γραφεία ήταν standalone υπολογιστές οι οποίοι συνδέονταν μεταξύ τους για διαμοιρασμό αρχείων. Σήμερα οι υπολογιστές είναι συνήθως συνδεδεμένοι εντός του σπιτιού προκειμένου όλη η οικογένεια να μπορεί να μοιράζεται μια σύνδεση στο διαδίκτυο ή τη χρήση εκτυπωτών, σαρωτών και άλλων περιφερειακών συσκευών. Όταν οι υπολογιστές τρέχουν τοπικά εφαρμογές χωρίς να υπάρχει σύνδεση στο διαδίκτυο τότε οι υπολογιστές αυτοί θεωρούνται συστήματα standalone. Για να μπορέσει να δουλέψει ένα τέτοιο σύστημα είναι απαραίτητη η «στρατολόγηση» χρηστών προκειμένου να μπορέσει να λειτουργήσει. Η αρχιτεκτονική των implicit συστημάτων μπορεί να είναι είτε standalone και να είναι απαραίτητη η «στρατολόγηση» χρηστών για να λειτουργήσει είτε να είναι εξαρτώμενο και ενσωματωμένο σε κάποιο άλλο σύστημα χωρίς να είναι απαραίτητη η
- 26. 25 προσέλκυση χρηστών. Τα explicit systems είναι συστήματα που επιτρέπουν στους χρήστες να συνεργάζονται με σαφείς τρόπους. Συγκεκριμένα οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να αξιολογούν, να μοιράζονται, να δικτυώνονται, να δημιουργούν αντικείμενα, να εκτελούν εργασίες, να αξιολογούν, κλπ. Με αυτόν τον τρόπο υπάρχουν διαφοροποιήσεις αναλόγως της χρήσης των συστημάτων αυτών. Ενδεικτικά υπάρχουν: Συστήματα αξιολόγησης (evaluating systems): Αυτά τα συστήματα επιτρέπουν στους χρήστες να αξιολογούν αντικείμενα – όπως βιβλία, ταινίες, ιστότοπους, άλλους χρήστες – με τη χρήση γραπτών σχολίων, βαθμολόγησης ή ετικετών (Koutrika et al., 2009). Συστήματα διαμοιρασμού (sharing systems): Αυτά τα συστήματα επιτρέπουν στους χρήστες να μοιράζονται πληροφορίες στο διαδίκτυο για αντικείμενα όπως γνώση – με τη μορφή άρθρων, ειδήσεων, εγχειριδίων, προϊόντα ή υπηρεσίες. Είναι επίσης γνωστά και ως «αποθήκες γνώσεις» (knowledge repositories). Συστήματα διαδικτύωσης (networking systems): Αυτά τα συστήματα επιτρέπουν στους χρήστες να συνεργάζονται με σκοπό να οικοδομήσουν ένα κοινωνικό δίκτυο. Ύστερα από τη δημιουργία αυτού του δικτύου έχουν τη δυνατότητα να το εκμεταλλευτούν για την υπηρεσιών. Ένα παράδειγμα τέτοιων συστημάτων είναι τα ιστολόγια (blog) στα οποία οι blogger συχνά συνδέονται με άλλους blogger. Ένα κύριο χαρακτηριστικό που διακρίνει τα συστήματα αξιολόγησης, διαμοιρασμού και δικτύωσης από άλλα συστήματα, είναι ότι δε συγχωνεύουν τις προσθήκες των χρηστών ούτως ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον Crowdsourcer αποτελεσματικά ή αν το κάνουν το κάνουν αυτόματα με σχετικά απλοϊκούς τρόπους. Συστήματα δημιουργίας αντικειμένων (building artifacts systems): Σε αντίθεση με τα συστήματα αξιολόγησης, διαμοιρασμού και δικτύωσης τα συστήματα τα οποία επιτρέπουν στους χρήστες να χτίσουν αντικείμενα, συχνά συγχωνεύουν τις προσθήκες που προέρχονται από τους χρήστες στενά και απαιτούν από τους χρήστες την επεξεργασία και συγχώνευση των προσθηκών τους με των άλλων χρηστών. Συστήματα εκτέλεσης εργασιών (executing tasks systems): Ο τελευταίος τύπος explicit συστημάτων είναι τα συστήματα που εκτελούν εργασίες. Για να εφαρμοστεί CS σε μια εργασία, θα πρέπει να βρεθούν τα μέρη της εργασίας που μπορούν να γίνουν μέσω CS, έτσι κάθε χρήστης μπορεί να συνεισφέρει και οι συνεισφορές του κάθε χρήστη με τη
- 27. 26 σειρά τους μπορούν να συνδυαστούν για να λυθούν μέρη του προβλήματος. Με την εύρεση των μερών ενός προβλήματος που μπορεί να εφαρμοστεί CS, οι συνεισφορές των χρηστών μπορούν συχνά να έχουν έναν ξεκάθαρο στόχο. Η χρήση CS σε μέρη ενός προβλήματος μπορεί να είναι εξαιρετικά εκτεταμένη και για αυτόν το σκοπό έχουν αναπτυχθεί πλατφόρμες, οι οποίες βοηθούν στην ολοκλήρωση της διαδικασίας. Τα συστήματα implicit επιτρέπουν στους χρήστες να συνεργάζονται σιωπηλά, προκειμένου να λύσουν ένα πρόβλημα του Crowdsourcer. Απαντώνται σε δυο τύπους: standalone και piggyback. Ένα standalone implicit σύστημα παρέχει μια υπηρεσία, η οποία όταν χρησιμοποιείται, απαιτεί από τους χρήστες να συνεργάζονται σιωπηλά για να λύσουν ένα πρόβλημα. Ένα piggyback σύστημα εκμεταλλεύεται τα ίχνη ενός άλλου συστήματος – και χρησιμοποιεί τους χρήστες του συστήματος πάνω στο οποίο είναι συνδεδεμένο, με σκοπό να συνεργαστούν σιωπηλά - προκειμένου να βρεθεί μια λύση σε ένα πρόβλημα. (Doan et al., 2011) Οι ομάδες κάποιες φορές πρέπει να λύσουν πολύ περίπλοκα προβλήματα με πολυμεταβλητές συνθήκες. Για αυτό το λόγο ένας τύπος συστημάτων που χρησιμοποιείται ευρέως στο CS είναι τα GDSS (Group Decision Support Systems). Ένα GDSS είναι ένα υπολογιστικό σύστημα αξιολόγησης σχεδιασμένο για συνεργατικά περιβάλλοντα εργασίας. Η διεξαγωγή και διαχείριση συσκέψεων ή συζητήσεων διαδικτυακά απαιτούν προνοητικότητα σχετικά με την ιδανική μαθηματική ή στατιστική μέθοδο που θα επιλεγεί για να πραγματοποιηθεί η έρευνα των δεδομένων. Η χρήση των συστημάτων αυτών μπορεί να βοηθήσει στην απλοποίηση της διαδικασίας αυτής (Surowiecki, 2004). Το CS στις περισσότερες των περιπτώσεων χρησιμοποιείται από τον Crowdsourcer με τη μορφή του Crowd Funding. Όπως έχει αναφερθεί και παραπάνω το Crowd Funding είναι η πιο διαδεδομένη μορφή CS, αφού αφορά την εύρεση πόρων και κεφαλαίων ενός επιχειρηματικού εγχειρήματος ή ιδέας. Λόγω της μεγάλης ζήτησης της αγοράς για εύρεση χρηματοδότησης μέσω Crowd Funding, υπάρχει και μεγάλη προσφορά σε αντίστοιχες πλατφόρμες που φέρνουν τον Crowdsourcer κοντά με το πλήθος. Παράλληλα με την ανάπτυξη των πλατφόρμων Crowd Funding υπάρχει μια εκθετική αύξηση από ενδιάμεσες υπηρεσίες, που είναι απαραίτητο να συμπεριληφθούν προκειμένου να μπορεί να λειτουργήσει μια τέτοια πλατφόρμα. Ένα παράδειγμα μιας