Powerpoint bij de workshop Intellectuele Eigendom met dank aan Bruno Vanderschoot van BOIP

1. Intellectueel eigendom: uw kapitaal
Bruno Vanderschoot
bvanderschoot@boip.int
1

2. Inhoud
Voorstelling BOIP
Wat is IE ?
IE strategisch gebruiken
Merken
Modellen
Auteursrecht
Octrooien
i-DEPOT
2

3. Het Benelux-Bureau voor de
Intellectuele Eigendom (BOIP)
3

4. Tekening (2D): bekleding autostoel
Tekening (2D): bekleding autostoel
Merk: naam en logo
Model (3D): radiator grille
Octrooi: remsysteem
Auteursrecht: reclamefoto’s, handleiding,
promotekst, ….
Kwekersrecht
Wat is IE ?

5. IE strategisch inzetten
Elke ondernemer heeft IE want iedereen heeft minstens een
handelsnaam of merknaam, een webdesign, folder….
Waarom registreren?
 Registratie betekent bescherming en biedt mogelijkheid
om op te treden tegen namaak.
 Monopoliepositie
 Wees bewust van de waarde van IE voor u en uw klant :
bijv. om in pand te geven bij lening, bij verlening van
licenties, bij verkoop van uw bedrijf.
 Bij licenties of overdracht: belang van register
Verdiep u in de materie of doe beroep op een specialist
(www.bmm.eu, octrooigemachtigde). 5

6. IE strategisch inzetten
Ga na welk IE-recht het best geschikt is voor:
• uw product (technisch = octrooi; design =
auteursrecht of model)
• voor u (past het in uw business model). Bijv.
bakker alleen handelsnaam, merknaam als hij bijv.
bepaald koekje heel veel verkoopt.
6

7. IE strategisch inzetten
 Kies voor de juiste naamstelling (op naam firma of
eigen naam).
 Maak goede (contractuele) afspraken mbt. bijv.
auteursrecht (in arbeidscontract, koopcontract,…)
 Vermeld in licentiecontract dat licentie bij
rechtswege wordt ontbonden indien de
licentienemer failliet gaat.
7

8. IE strategisch inzetten
Ga na of u niet in conflict komt met een IE-
recht:
De naam ANTONIO MARIN voor fruit en groenten werd
geweigerd omdat ANTONIO een rasbenaming is voor
pepers
8

9. IE strategisch inzetten
Laat weten dat uw IE beschermd is (schrikt
namaak af, wekt vertrouwen bij de
consument) en bewaak uw IE.
9

10. IE strategisch inzetten
Draagwijdte bescherming (bijv. alleen België,
Benelux, EU) en denk daarbij aan de
toekomst (nieuwe exportmarkten)
10

11. IE strategisch inzetten
IE belangrijk voor social media.
 Geregistreerde merknaam kan identieke naam
laten verwijderen op Facebook of in
domeinnaamregister.
 Geregistreerde merknaam ‘scoort’ hoger op
Google.
IE om kopieerders tegen te houden
11

12. IE strategisch inzetten
Strategie om concurrenten af te blokken (bijv.
handelsnaam ook als merknaam beschermen omdat
reikwijdte hiervan groter is)
12

13. IE strategisch inzetten
13

14. ZONDER NAAM, GEEN BUSINESS
14

15. GEBRUIKT U UW
HANDELSNAAM …
reclameproduct of dienst? logo?website?
Als u op één of meer van deze vragen met ja
antwoordt,
dan is de naam die u gebruikt als
handelsnaam ook uw merk !
15

16. WAT IS EEN MERK ?
Een merk is een teken waarmee u waren (producten) en/of
diensten onderscheidt van die van uw concurrenten
16

17. Soorten
Woordmerken KARVIN, ASTRATA
Beeldmerken
Combi woord-beeld
Vormmerk
Kleurmerk
Klankmerk
Geurmerk ?
17

18. Nieuwe soorten vanaf maart 2019
Positiemerk
Patroonmerk
Certificeringsmerk
Collectief merk
18

19. Nieuwe soorten vanaf maart 2019
Multimediamerk
Hologram
Bewegingsmerk
Het Bureau aanvaardt het volgende bestandsformaat:
MP4 (maximaal 20 MB)
Het Bureau aanvaardt het volgende bestandsformaat: MP4 (filmpje),
JPEG (voor een reeks van stilstaande beelden die op elkaar volgen
19

20. TM Package: Afschaffen eis grafische weergave
Tekens die een merk kunnen vormen
VROEGER:
“… voor grafische voorstelling vatbare tekens…”
NU:
Merken kunnen worden gevormd door alle tekens, in het bijzonder woorden,
waaronder namen van personen, of tekeningen, letters, cijfers, kleuren, vormen
van waren of verpakkingen van waren, of geluiden, mits deze:
a) De waren of diensten van een onderneming kunnen onderscheiden van die
van andere ondernemingen, en
b) In het register kunnen worden weergegeven op een wijze die de bevoegde
autoriteiten en het publiek in staat stelt het voorwerp van de aan de houder
ervan verleende bescherming duidelijk en nauwkeurig vast te stellen

21. Grafische weergave
• Vormmerken .jpeg
• Klankmerken .mp3
• Positiemerken .jpeg
• Patroonmerken .jpeg
• Bewegingsmerken .mp4
• Multimediale merken .mp4
• Hologrammen .mp4
• ‘Overig’ …. ‘op een wijze die de bevoegde autoriteiten
en het publiek in staat stelt het voorwerp van de
aan de houder ervan verleende bescherming
duidelijk en nauwkeurig vast te stellen’

22. MERKEN EN BELEVING
Uw merk bestaat in het hoofd van uw klanten
Emoties
Associaties
22

23. Waarom een merk ?
23

24. Val op !
24

25. 25

26. STAPPENPLAN
1. Wat wilt u beschermen ?Woord, beeld
klank,….
2. Waarvoor wilt u het gebruiken ? Klassen
van producten/diensten kiezen.
3. Is uw merk nog vrij ? Opzoeken in de
juiste registers.
4. Waar wilt u bescherming ? Benelux,
Europa,….
5. Registreer 26

27. Databases
www.boip.int : Benelux-merken,Europese
merken, internationale merken geldig in
Benelux
www.euipo.europa.eu : Europese merken
www.tmview.org : nationale merken (62
merkenbureau’s )
27

28. LET OP : WEIGERING !
• Gebrek aan onderscheidsvermogen
• Beschrijvend (bijv. Tijdschrift voor boekhouders)
Voor winkelcentra in
Nederland
o.a. voor beauty care producten
Watertaxi Ons Huis
28

29. LET OP : WEIGERING !
• Een gebruikelijke aanduiding of
hoedanigheid: Superleuk, 4you
• Misleidend
Voor alcohol die niet uit Tuscania komt
NISTRI.... DAL
1865 VINI IN
TOSCANA Voor producten die geen koffie bevatten/
koffiesubstituten zijn
29

30. LET OP : WEIGERING !
• In strijd met de openbare orde en de goede
zeden
• Verwijst naar een internationaal symbool
30

31. Vlaggen en andere symbolen
Gebruik landenvlaggen* alleen met toestemming landen
*(…) des armoiries, drapeaux et autres emblèmes d'Etat des pays de l'Union,
signes et poinçons officiels de contrôle et de garantie adoptés par eux, ainsi
que toute imitation au point de vue héraldique. 31

32. Weigering 6ter
• Heraldische nabootsing – herkenbaar als vlag –
ook nog versterkt door Belgian Beer

33. Geen weigering 6ter
• platte lijn – heraldische nabootsing (lichte twijfel) - “nieuw beleid”

34. Geen weigering 6ter
• platte lijn – heraldische nabootsing (lichte twijfel) - “nieuw beleid”

35. 'Mol en Rouge
35

36. LET OP !
Chevrolet Nova
Fiat Uno
Soa (melk)
Bob (alcoholhoudend bier)
Misair (vliegmaatschappij)
EMU (vliegmaatschappij)
36

37. VRAAG: WELKE MERKEN WERDEN GEWEIGERD ?
37

38. Van nee naar ja

39. Onbeperkt geldig mits hernieuwing
10 jaar vanaf depotdatum, maar moet wel binnen 5 jaar gebruikt worden.
Onbeperkt verlengbaar per 10 jaar.
Verlenging door betaling (geen formulier).
Geen tussentijdse wijzigingen en aanpassingen van gedeponeerde merk.
Modernisering/restyling eventueel nieuw depot.
39

40. Merk bewaken
Toezicht door deposant door abonnement op latere merken of
check merkenregister op www.boip.int
Advies en controle door merkengemachtigden
(via www.bmm.eu)
Consument kan in verwarring raken.
Derden profiteren van uw goede naam of brengen hem schade
toe.De aanval is de beste verdediging: in der minne schikken of
oppositie indienen of doorhalingsprocedure (niet gebruik,
beschrijvend) .
40

41. 41

42. 42

43. 43

44. 44

45. 45

46. MODEL

47. Wat is een model?
Vormgeving (design)
Zowel twee-, als driedimensionaal
Nieuw
Eigen stijl
Geen gebruiksverplichting
47

48. 48

49. Niet geregistreerd Europees model
Geen formele registratie
3 jaar geldig
Nuttig voor producten met een korte levenscyclus (mode)
Alleen optreden tegen bewuste nabootsing
Bewijsmiddel: i-DEPOT
49

50. Auteursrecht
Voorwaarden? Creatieve activiteit, origineel en concrete vorm dus ruime
toepassing!
• Artistieke werken: beeldhouwwerken, muziek, …
• Maar ook: ppt, brochures, handleidingen…
• Zelfs alledaagse gebruiksvoorwerpen: kostuum, design meubelen,…
• Ook software en databanken
Enkel concrete vormgeving, dus niet achterliggend idee, stijl of methoden

51. Auteursrecht
Hoe beschermen? Er is geen registratieprocedure: ontstaat automatisch
• let op bewijsvoering: nut i-DEPOT
• copyright notice is aan te raden: ©
Kostprijs? gratis
Houder van de rechten? Natuurlijke persoon! Expliciete overdracht van de rechten is vereist.
Uitzondering: vermoeden van overdracht van rechten op computerprogramma’s aan
werkgever tenzij anders bepaald. Geldt niet bij zaakvoerders die software schrijven
Duurtijd? 70 jaar na overlijden auteur
Meer info: www.economie.fgov/opri-die.htm

52. Octrooi
Een octrooi is een tijdelijk exclusief verbodsrecht op een uitvinding. De
overheid verleent het in ruil voor het bekendmaken van die uitvinding.
De uitvinding moet voldoen aan volgende voorwaarden:
• Nieuw
• Inventief
• Industrieel toepasbaar

53. Octrooi

55. Wat is niet octrooieerbaar?
Esthetische vormgevingen
Ontdekkingen en wetenschappelijke theorieën
Business methoden
Wiskundige methoden
Plantenrassen
Computerprogramma’s
TENZIJ het computerprogramma, al dan niet in
combinatie met hardware, een technisch probleem
oplost: een zgn. ‘Computer implemented
invention’: octrooi is wel mogelijk.

56. Karakteristieken octrooi
Enkel na aanvraagprocedure
Exclusieve rechten voor een geografisch gebied
Tijdelijke rechten: max. 20 jaar; jaarlijks instandhouding
Publicatie van aanvraag/verlening/onderzoeksrapport

57. Octrooiprocedures

58. Hoeveel kost een octrooi
Kosten zoals kosten onderzoek, opmaak octrooi, indiening,
instandhoudingskosten, namaak…
Raming:
 Belgisch octrooi: ± 9.000 euro (10 jaar)
 EP-procedure: ± 30 à 35.000 euro (6 landen, gedurende
10 jaar)
 PCT-procedure: ± 40 à 45.000 euro (8 landen,
gedurende 10 jaar)

59. Opzoeken octrooien en status
Esp@cenet: worldwide.espacenet.com
European Patent Register :
https://register.epo.org/regviewer?Ing=en
Octrooiregister : http://bpp.economie.fgov.be/bpp-portal/nl/home
Lijst octrooigemachtigden :
https://economie.fgov.be/nl/themas/intellectuele-eigendom/octrooien

60. Alles begint met een idee

61. Idee vastleggen
i-DEPOT:
Elektronisch bewijsmiddel
Voorziet idee van datumstempel
Vergelijkbaar met dagstempel
belastingdienst of akte
notaris, maar dan in elektronische
vorm.
Het i-DEPOT komt niet in de plaats van een intellectueel
eigendomsrecht.

62. Wanneer gebruiken ?
• IE rechten zonder formele eisen
- Auteursrecht
- Niet geregistreerd Gemeenschapsmodel
• In geval van geheimhouding
• In het ontwikkelingstraject (eerste stap registratieproces)
• Voor het onderhandelingsproces
Kostprijs €37, € 10 korting via ID-code, op idepot@vlaio.be

63. Informatiecentrum BOIP
Het eerste aanspreekpunt
Voor (algemene) vragen over merk- en modelregistratie : hoe
deponeren, welke klassen, weigering?
Vastleggen van ideeën
Bereikbaar iedere werkdag tussen 8.30 uur en 17.00 uur (via mail
info@boip.int, telefoon 078052242 (vanuit België)
63