1

1. บทที่ 1
เคมีพื้นฐาน
(Basic Chemistry)
1-1

2. วิทยาศาสตร์สาขาหนึ่ง ศึกษาเกี่ยวกับคุณสมบัติ
องค์ประกอบ ปฏิกิริยา และ การเปลี่ยนแปลงของสสาร
รวมถึงกระบวนการ หรือ วิธีการสังเคราะห์สาร
1-2

3. การ มอง และ คิด ของนักเคมี
มอง ในโลกมหัพภาค (Macroscopic world)
การเปลี่ยนแปลงของสิ่งที่มองเห็นได้
หรือ จับต้องได้
คิด ในโลกจุลภาค (Microscopic world)
อธิบายด้วยสิ่งที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ต้องช้้
จินตนาการหรือเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์้ั้นสูง
4Fe + 3O2 2Fe2O3
1-3

4. เคมีในชีวิตประจาวัน
เคมีของถุงลมนิรภัย
2NaN3 2Na + 3N2
10Na + 2KNO3 K2O + 5Na2O + N2
K2O + Na2O + SiO2 alkaline silicate (glass)
ของผสมระหว่าง NaN3, KNO3, SiO2 ถูกจุดระเบิดด้วยประกายไฟฟ้า
เกิดการประทุต่อเนื่อง เกิด N2 ขึ้นเต็มถุงลมนิรภัย
1-4

5. สารเนื้อเดียว (เอกพันธ์) สารเนื้อผสม (วิวิธพันธ์)
สารละลาย สารบริสุทธิ์
ธาตุ สารประกอบ
1-5

6. สิ่งที่มีมวล และ ต้องการที่อยู่
แบ่งได้3 สถานะ
ของแข็ง : มีปริมาตร และ รูปร่างแน่นอน
เมื่ออุณหภูมิและความดันเปลี่ยน จะมีการเปลี่ยนแปลง
ปริมาตรน้อยมาก
ของเหลว : รูปร่างเปลี่ยนไปตามภา้นะบรรจุ
ปริมาตรเปลี่ยนแปลงเล็กน้อยเมื่ออุณหภูมิและ
ความดันเปลี่ยน
แก๊ส : รูปร่างและปริมาตรไม่แน่นอน
ปริมาตรเปลี่ยนแปลงมาก เมื่ออุณหภูมิและความดันเปลี่ยน
เ้่น ดิน น้า อากาศ
1-6

7. สารที่มีเนื้อเดียวกันตลอด ถ้านาส่วนหนึ่งส่วนใด
ของสารนี้ไปทดสอบสมบัติ จะแสดงสมบัติเหมือนกัน
ทุกประการ
ทองคา น้า สารละลายต่าง ๆ ฯลฯ
1-7

8. สารที่ไม่เป็นเนื้อเดียวกัน มีส่วนผสมของเนื้อสาร
มากกว่า 1 ชนิดปนกันอยู่ สามารถแยกองค์ประกอบ
ของสารเนื้อผสมได้ด้วยวิธีการทางกายภาพ
พริกกับเกลือ ทรายผสมกับกรวด
1-8

9. ของผสมเนื้อเดียว ที่มีองค์ประกอบมากกว่า 2 ชนิดขึ้นไป
ซึ่งปริมาณขององค์ประกอบสามารถเปลี่ยนแปลงได้
องค์ประกอบที่มีปริมาณมากกว่า เรียกว่า ตัวทาละลาย
องค์ประกอบที่มีปริมาณน้อยกว่า เรียกว่า ตัวถูกละลาย
1-9

10. สารเนื้อเดียวที่มีองค์ประกอบคงตัว
มีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวคงที่
1-10

11. สารบริสุทธิ์ที่ไม่สามารถแยกให้เป็นสารบริสุทธิ์ที่เล็กลง
ได้อีกโดยวิธีทางเคมีหรือกายภาพ
ธาตุ มีทั้งที่เกิดเองตามธรรม้าติ และที่สังเคราะห์ขึ้น
1-11

12. ตารางธาตุ (Periodic table)
1-12

13. สารบริสุทธิ์ที่ประกอบด้วยธาตุตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไป
รวมกันอยู่ด้วยอัตราส่วนคงตัว สามารถแยก
องค์ประกอบได้ด้วยวิธีการทางเคมี
เ้่น น้า เป็น สารประกอบ
H: 11.19% + O: 88.81%
1-13

14. การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ (physical change)
ไม่มีการเปลี่ยนองค์ประกอบของสาร เช่น
การเปลี่ยนแปลงทางเคมี (chemical change)
มีการเปลี่ยนองค์ประกอบของสาร เช่น
การหลอมของน้าแข็ง การละลายของน้าตาลชนน้า
การเผาแก๊สไฮโดรเจน (H2) กับ ออกซิเจน (O2)
ชห้ผลิตภัณฑ์เป็นน้า (H2O)
เคมีหรือกายภาพ ?
1-14

15. สมบัติที่ขึ้นและไม่ขึ้นกับปริมาณ
• สมบัติที่ขึ้นกับปริมาณ (extensive property) : เมื่อนาสสาร
มากกว่าหนึ่งชิ้นมารวมกัน เราสามารถนาสมบัติที่ขึ้นกับ
ปริมาณมาบวกกันได้
มวล ปริมาตร ความยาว
• สมบัติที่ไม่ขึ้นกับปริมาณ (intensive property) : เราไม่
สามารถนาสมบัติที่ไม่ขึ้นกับปริมาณมาบวกกันได้เมื่อนา
สสารมากกว่าหนึ่งชิ้นมารวมกัน
ความหนาแน่น อุณหภูมิ 1-15

16. การวัดและหน่วย
มวล (Mass)
มวล คือ รูปแบบหนึ่งที่ใช้บอกถึงปริมาณของสสาร
หน่วย SI ของมวล คือ kilogram (kg)
1 kg = 1,000 g = 1 x 103 g
มวลของสสารคงที่ไม่ว่าจะอยู่ที่ใด
1-16

17. weight = mass x g
บนดวงจันทร์ g ~ 0.17 เท่า
ของ g บนโลก
ดังนั้นสสาร มวล 1 kg
จะหนัก 1 kg บนโลก
แต่จะหนักเพียง 0.17 kg บนดวงจันทร์
น้าหนัก (Weight) คือ แรงโน้มถ่วงที่กระทากับวัตถุ
1-17

18. 18
ปริมาตร (Volume)
หน่วย SI ของปริมาตร คือ ลูกบาศก์เมตร (cubic meter, m3)
1 mL = 1 cm3
1 cm3 = (1 x 10-2 m)3 = 1 x 10-6 m3
1 dm3 = (1 x 10-1 m)3 = 1 x 10-3 m3
1 L = 1,000 mL = 1,000 cm3 = 1 dm3
1-18

19. 1 g/cm3 = 1 g/mL = 1,000 kg/m3
density = mass
volume d = m
V
ชิ้นโลหะแพลทินัมที่มีความหนาแน่นเป็น 21.5 g/cm3 และมี
ปริมาตร 4.49 cm3 จะมีมวลเป็นเท่าไร?
d = m
V
m = d x V = 21.5 g/cm3 x 4.49 cm3 = 96.5 g
ความหนาแน่น (Density)
หน่วย SI ของความหนาแน่น คือ kg/m3
1-19

20. อุณหภูมิ : เคลวิน เซลเซียส และฟาเรนไฮท์
K = oC + 273.15
273 K = 0 oC
373 K = 100 oC
oF = (1.8 x oC) + 32
32 oF = 0 oC
212 oF = 100 oC
1-20

21. cdcandelaLuminous intensity
molmoleAmount of substance
KkelvinTemperature
AampereCurrent
ssecondTime
kgkilogramMass
mmeterLength
SymbolName of UnitBase Quantity
หน่วย SI พื้นฐาน (International System of Units)
1-21

22. 10-9nNano-
10-12pPico-
10-6mMicro-
10-3mMilli-
10-2cCenti-
10-1dDeci-
103kKilo-
106MMega-
109GGiga-
1012TTera-
MeaningSymbolPrefix
อักษรนาหน้าหน่วย SI
1-22

23. เลขนัยสาคัญ (Significant figures)
0 1 2 3 4 5
0 1 2 3 4 5
3.7
3.75
1-23

24. เลขนัยสาคัญ (Significant figures)
กลุ่มของตัวเลขที่แสดงความเที่ยงตรงของการวัด
ประกอบด้วย
 ตัวเลขที่แสดงความแน่นอน (certainty)
 ตัวเลขที่แสดงความไม่แน่นอน (uncertainty)
เป็นตัวเลขตัวแรกที่อยู่ต่อท้ายตัวเลขที่มี
ความแน่นอน
1-24

25. 456 cm
1. เลขที่ไม่ใช่ 0 ทั้งหมด เป็นเลขนัยสาคัญ
1.01 cm
2. เลข 0 ระหว่างเลขอื่น เป็นเลขนัยสาคัญ
เลขนัยสาคัญ 2 ตัว
เลขนัยสาคัญ 3 ตัว
3.5 g
2005 kg เลขนัยสาคัญ 4 ตัว
เลขนัยสาคัญ 3 ตัว
เลขนัยสาคัญ
1-25

26. 0.02 g
3. เลข 0 ทางด้านซ้ายของเลขอื่นไม่เป็นเลขนัยสาคัญ
เลขนัยสาคัญ 3 ตัว
4. เลข 0 ทางด้านขวาของเลขอื่นและมีจุดทศนิยมเป็น
เลขนัยสาคัญ
เลขนัยสาคัญ 1 ตัว
0.0026 cm เลขนัยสาคัญ 2 ตัว
0.0200 g
30.0 cm เลขนัยสาคัญ 3 ตัว
1-26

27. 5. เลข 0 ทางขวามือของเลขอื่นที่ไม่มีจุดทศนิยมไม่จาเป็น
ต้องเป็นเลขนัยสาคัญ
130 cm
เลขนัยสาคัญ 3, 4 หรือ 5 ตัว
เลขนัยสาคัญ 2 หรือ 3 ตัว
10,300 g
เลขนัยสาคัญ 3 ตัว 1.03 x 104 g
เลขนัยสาคัญ 4 ตัว 1.030 x 104 g
เลขนัยสาคัญ 5 ตัว 1.0300 x 104 g
1-27

28. เลขนัยสาคัญ
การบวกและการลบ
ผลลัพธ์ต้องมีจานวนตัวเลขหลังจุดทศนิยมเท่ากับจานวน
ตัวเลขหลังจุดทศนิยมของตัวตั้งที่มีตัวเลขหลังจุดทศนิยม
น้อยที่สุด
89.332
1.1+
90.432 ปัดเป็น 90.4
มีเลขหลังจุดทศนิยม 1 ตาแหน่ง
3.70
-2.9133
0.7867
มีเลขหลังจุดทศนิยม 2 ตาแหน่ง
ปัดเป็น 0.79
1-28

29. เลขนัยสาคัญ
การคูณและการหาร
ผลลัพธ์ต้องมีจานวนตัวเลขนัยสาคัญเท่ากับจานวนตัวเลข
นัยสาคัญของตัวตั้งที่มีเลขนัยสาคัญน้อยที่สุด
4.51 x 3.6666 = 16.536366 = 16.5
3 sig figs ปัดเป็น
3 sig figs
6.8 ÷ 112.04 = 0.0606926
2 sig figs ปัดเป็น
2 sig figs
= 0.061
1-29

30. การปัดเศษทศนิยม
มากกว่า 5 ปัดขึ้น
น้อยกว่า 5 ปัดทิ้ง
เลข 5 พิจารณาตัวเลขถัดไป
- กรณีที่หลังเลข 5 ไม่มีตัวเลขต่อท้าย
ถ้าปัดขึ้นแล้วเป็นเลขคู่ ปัดขึ้น
3.575 3.58
ถ้าปัดขึ้นแล้วเป็นเลขคี่ ไม่ต้องปัด
7.265 7.26
- กรณีที่หลังเลข 5 มีตัวเลขอื่น (ที่ไม่ช้่ 0) ต่อท้าย
ชห้ปัดขึ้น เ้่น 0.2352 0.24
1-30

31. การบ้าน
1. สาร B มีมวล 20.0 g มีความหนาแน่น 2.5 g/mL สาร B จะมี
ปริมาตรเท่าใด
2. สาร C มีมวล 1.00 g มีปริมาตร 2.5 mLสาร C จะมี
ความหนาแน่นเท่าใด
3. ถ้าวัดอุณหภูมิได้ 50.3 C อยากทราบว่าเป็นกี่ K
4. ถ้าวัดอุณหภูมิได้ 348.15 K อยากทราบว่าเป็นกี่ C
1-31

32. 5. ตัวเลขนัยสาคัญต่อไปนี้มีจานวนเลขนัยสาคัญกี่ตัว
5.1 0.00250 cm
5.2 30080 g
5.3 50.00 mL
6. จงหาผลลัพธ์ของเลขนัยสาคัญต่อไปนี้
6.1 30.1205 + 1.81
6.2 65.123 x 0.36
1-32