3. EPIKO – mula sa salitang Griyego na
EPOS na ang ibig sabihin ay salawi-
kain o awit ngunit ngayon ay tumu-
tukoy sa kabayanihan na isinasalay-say.
4. EPIKO – tulang pasalaysay na nagsa-
saad ng kabayanihan ng panguna-
hing tauhan na nagtataglay ng kata-
ngiang nakahihigit sa karaniwang
tao na kadalasan ay buhat sa lipi ng
mga diyos o diyosa.
Paksa: kabayanihan ng pangunahing tau-
han sa kaniyang paglalakbay at pakikidigma
5. Kasaysayan ng Epiko
Epiko ni Gilgamesh – isang epiko mu-
la sa Mesopotamia na kinilala bi-
lang kauna-unahang dakilang likha
ng panitikan.
Kay Homer ng Greece nagsimula ang tra-
disyon ng epiko sa Europa noong 800 BC
7. Si Homer o Homero (Griyego Όμηρος Hó
mēros) ay isang mala-alamat na u-
nang Griyegong manunula at rapso-
dista, na binigyan ng kredito, ayon sa
tradisyon, sa pagkakalikha ng
Iliad at Odyssey (dalawang dakilang
epikong Griyegong tumatalakay sa
paglusob sa lungsod ng Troy at sa mga
naganap pagkaraan), bagaman
8. maaaring dalawang magkaibang mga
tao ang sumulat ng mga ito. Karani-
wang sinasabing nabuhay si Homer
noong ika-8 siglo BC. Isa siyang bulag
na mang-aawit, manunula, at
manunulat na nagbuhat sa Chios, isang
pulo sa Gresya.
9. Iba pang kilalang manunulat ng epiko
sina Hesiod, Apollonius, Ovid, Lucan at
Statius.
Dactylic Hexameter ang estilo ng
pagsulat ng epiko. Ito’y karaniwang
nagsisimula sa isang panalangin o
inbokasyon sa isang musa at naglala-
man ng paglalarawan o talumpati.
13. Si Virgil ay lumikha
ng mahahalagang
epiko ng emperyong
Romano .
14. • The Aeneid na isa sa mga
tauhan ng Iliad ni Homer na
umalis sa Troy at nagtungo
sa Italy upang hanapin ang
Rome. Binasa ng mga
kilalang manunulat noong
Medieval at Renaissance ang
The Aeneid. Ito ang
ginawang modelo ni Milton
nang sulatin niya ang
Paradise Lost .
15. Sa Italy hindi lang si Virgil ang kini-
lalang dakilang manunulat, mayroon din
silang Dante, ang kilalang epiko niya ay
ang The Divine Comedy na naging
inspirasyon ng maraming makata at
pintor sa loob ng maraming taon.
16. Sa epikong Espanyol ng Middle Ages ay
ang El Cid o El Cantar Mio Cid na
sinulat ni Per Abbat noong 1207. Ito ay
kwento ng pagsakop sa Valencia ni
Rodrigo Diaz de Vivar.
17. Kilalang epikong French noong Mid-dle
Ages ay ang Chanson de Roland. Ito ay
kwento ni Charlemagne at ang pag-
atake sa kaniyang tropa ni Basques at
Roncevaux noong 778.
18. Ang epikong Ingles ay nagsimula sa
Beowulf.
Ang dalawang kilalang epikong German
ay ang Heliad at ang The Nibelungenid.
Si Chaucer ay nagsulat ng epikong ang
Troilus & Criseyde, na lubhang
tinangkilik sa ikalabing-apat at
ikalabinlimang siglo.
19. Sa Pilipinas tinatayang umaaabot sa 28
kilalang epiko. Ito ay kumakata-wan sa
ating mga paniniwala, kauga-lian at
mabubuting aral. Ilan sa mga ito ang
Ibalon ng Bikol, Hudhud ni Aliguyon ng
mga Ifugao, at Biag ni Lam-Ang ng
Ilocos at Tuwaang ng mga Bagobo at iba
pa.
26. Mga Tauhan:
Anu – Diyos ng kalangitan, ang Diyos
Ama.
Ea – Diyos ng karunungan, kaibigan
ng mga tao.
Enkido – kaibigan ni Gilgamesh, ma-
tapang na tao na nilikha mula
sa luwad.
Enlil – Diyos ng hangin at ng mundo.
27. Gilgamesh – Hari ng Uruk at ang
bayani ng epiko.
Ishtar – Diyosa ng pag-ibig at digma-
an, ang reyna ng mundo.
Ninurta – Diyosa ng digmaan at pag-
aalitan.
Shamash – Diyos na may kaugnayan
sa araw at sa mga batas ng tao.
Siduri –Diyosa ng alak at mga inumin
28. Urshanabi – mamamangkang nagla-
lakbay araw-araw sa dagat ng ka-
matayan patungo sa tahanan ng
Utnapishtim.
Utnapishtim – iniligtas ng mga diyos
mula sa malaking baha upang sira-
in ang mga tao, binigyan ng mga di-
yos ng buhay na walang hanggan
29.
30. Mga Tanong:
1. Ilarawan si Gilgamesh, ang
pangunahing tauhan sa epiko?
2. Kung ikaw si Enkido, nanaisin mo
bang maging kaibigan ang isang
tulad ni Gilgamesh? Bakit?
31. 3. Bakit kahiya-hiya para kay Enkido
ang kaniyang kamatayan?
4. Kung ikaw si Gilgamesh at nama-
tay si Enkido, ano ang iyong mara-
ramdaman? Bakit?
32. 5. Ano ang ginawa nila Gilgamesh at
Enkidu na naging dahilan ng
pagpaparusa ng Diyos? At Bakit?
6. Kung kayo ang tatanungin, ano
ang kahulugan ng tunay na
pagkakaibigan?
33. 7. Isalaysay ang bahaging nagustu-
han niyo sa akda? At Bakit?
8. May hangganan ba ang tunay na
pagsasamahan ng magkaibigan
kahit na ang isa ay yumao na?
Magbigay ng mga patunaya sa
iyong sagot?
34. 9. Ipaliwanag ang mensaheng ibina-
bahagi ng akda tungkol sa pagka-
kaibigan?
10. Kung bibigyan ka ng pagkakata-
ong baguhin ang wakas ng kuwen-
to, paano mo ito wawakasan?