این فایل متنی توسط دکتر میثم محمدی در کارگاه تخصصی آگاهی، توجه، عصب شناسی و توانبخشی ارائه شده است. برای مطالعه موارد بیشتر در این زمینه، به وب سایت فروردین مراجعه کنید. www.farvardin-group.com

1. ‫ارزیابی‬‫توجه‬‫و‬‫تمرکز‬‫مربوط‬‫به‬‫گفتار‬
‫آخرین‬‫بخش‬‫از‬‫ارزیابی‬‫کودکان‬‫عقب‬‫مانده‬‫ذهنی‬‫ارزیابی‬‫توجه‬‫و‬‫تمرکز‬‫کودک‬‫میباشد‬‫که‬
‫زیربخشهای‬،‫دقت‬‫حافظه‬‫بینایی‬‫و‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫را‬‫شامل‬‫میشود‬.
‫اهمیت‬‫این‬‫بخش‬‫در‬‫ارزیابی‬‫ناشی‬‫ازاهمیت‬‫حافظه‬‫در‬‫یادگیری‬‫و‬‫افزایش‬،‫شناخت‬‫درک‬
‫محیط‬‫پیرامون‬‫میباشد‬.‫همه‬‫یادگیریها‬‫نشانه‬‫از‬‫حافظه‬،‫دارد‬‫در‬‫نبود‬‫حافظه‬‫و‬‫با‬‫وجود‬‫کمبود‬
‫و‬‫نقص‬‫در‬‫میزان‬‫و‬‫کفایت‬‫حافظه‬‫یادگیری‬‫صورت‬،‫نمیگیرد‬‫تجربه‬‫ها‬‫به‬‫فراموشی‬‫سپرده‬
‫میشوند‬‫و‬‫دوره‬‫های‬‫مختلف‬‫زندگی‬‫حتی‬‫روزها‬‫و‬‫لحظه‬‫ها‬‫به‬‫هم‬‫پیوندی‬‫نخواهد‬،‫داشت‬
‫مکالمه‬‫حتی‬‫در‬‫پایینترین‬‫سطح‬‫آن‬(‫کلمه‬)،‫یا‬‫در‬‫پیشرفته‬‫ترین‬‫سطحش‬‫یعنی‬‫ایجاد‬‫ارتباط‬
‫ازطریق‬‫به‬‫واژه‬‫کشیدن‬‫اندیش‬‫هها‬...‫همه‬‫در‬‫سایه‬‫حافظه‬‫صورت‬‫میپذیرند‬.
‫حافظه‬‫دارای‬‫سه‬‫مرحله‬‫رمزگردانی‬‫یا‬‫به‬‫حافظه‬،‫سپردن‬‫نگهداری‬‫مفاهیم‬‫در‬‫حافظه‬‫و‬
‫بازیابی‬‫یا‬‫فراخوانی‬‫از‬‫ذهن‬‫میباشد‬.‫در‬‫مبحث‬‫ما‬‫برای‬‫برقراری‬‫مرحله‬‫اول‬‫یا‬‫مرحله‬‫رمز‬
،‫برگردانی‬‫ابتدا‬‫میبایست‬‫شناخت‬‫و‬‫درکی‬‫نسبت‬‫به‬‫آن‬‫مفهوم‬‫خاص‬‫وجود‬‫داشته‬‫باشد‬‫و‬‫به‬
‫عبارت‬‫دیگر‬‫میباید‬‫مفهوم‬‫و‬‫معنی‬‫خاص‬‫به‬‫یک‬‫پدیده‬‫بینایی‬‫یا‬‫شنیداری‬...‫منطبق‬‫شده‬‫یا‬
‫اضافه‬‫گرددد‬‫به‬‫همیت‬‫دلیل‬‫در‬‫ارزیابی‬‫و‬‫درمان‬‫موارد‬‫مورد‬‫استفاده‬‫ضروری‬‫است‬‫در‬
‫حیطه‬‫شناخت‬‫و‬‫درک‬‫کودک‬‫باشند‬‫و‬‫به‬‫حافظه‬‫او‬‫سپرده‬‫شده‬‫باشند‬‫تا‬‫وی‬‫عکس‬‫العمل‬
،‫مناسب‬‫درخواست‬‫شده‬‫را‬‫انجام‬‫دهد‬.‫برای‬‫مثال‬‫او‬‫باید‬‫واژه‬(‫دست‬)‫را‬‫شناخته‬‫و‬‫به‬‫حافظه‬
‫اش‬‫سپرده‬‫باشد‬‫تا‬‫زمانی‬‫که‬‫در‬‫معرض‬‫دستور‬(‫دستت‬‫را‬‫نشان‬‫بده‬)‫قرار‬،‫گرفت‬
‫بتواند،واکنش‬‫الزم‬‫را‬‫بروز‬‫دهد‬.
‫در‬‫دومین‬‫مرحله‬‫یا‬‫مرحله‬‫نگهداری‬،‫حافظه‬‫دقت‬‫به‬‫شرایط‬،‫آزمایش‬،‫سکوت‬‫خالی‬‫بودن‬
‫میز‬‫درمان‬‫از‬‫هر‬‫عامل‬،‫اضافی‬‫متمرکز‬‫بودن‬‫بیمار‬‫به‬‫روی‬‫دستورات‬،‫آزمونگر‬‫در‬
‫مرحله‬‫ارزیابی‬‫از‬‫اهمیت‬‫ویژه‬‫ای‬‫برخوردار‬،‫است‬‫و‬‫در‬‫دوره‬‫درمان‬‫نیزعالوه‬‫بر‬‫دقت‬‫به‬
‫موارد‬‫ذکر‬‫شده‬،‫فوق‬‫تکرار‬‫و‬،‫تمرین‬‫برای‬‫نگهداری‬‫در‬‫حافظه‬‫ارزش‬‫فوق‬‫العاده‬‫داراست‬.

2. ‫در‬‫مرحله‬‫سوم‬‫یا‬‫مرحله‬‫بازیابی‬‫یا‬"‫فراخوانی‬"‫گاه‬‫کمترین‬‫اشاره‬‫و‬‫راهنمایی‬‫به‬‫کودک‬
‫کمک‬‫شایانی‬‫خواهد‬‫کرد‬‫و‬‫در‬‫این‬‫صورت‬‫در‬‫برگه‬‫ارزیابی‬‫تاکید‬‫به‬‫ارائه‬‫پاسخ‬‫درست‬
‫کودک‬‫در‬‫صورت‬‫ارائه‬‫کمک‬‫درمانگر‬‫ضروری‬‫خواهد‬‫بود‬.‫در‬‫دوره‬‫درمان‬‫نیز‬‫گاه‬‫الزم‬
‫است‬‫در‬‫قدمهای‬‫اولیه‬‫از‬‫راهنماییهای‬‫مشخص‬‫برای‬‫یادآوری‬‫موارد‬‫آموخته‬‫شده‬‫به‬‫کودک‬
‫استفاده‬‫نموده‬‫و‬‫به‬‫تدریج‬‫از‬‫میزان‬‫کمک‬‫و‬‫راهنمایی‬‫به‬‫کودک‬،‫کاست‬‫این‬‫رویه‬‫موجب‬
‫خواهد‬‫شد‬‫عالوه‬‫بر‬‫تخفیف‬‫احساس‬‫شکست‬‫در‬‫این‬‫قبیل‬،‫کودکان‬‫ارتباط‬‫عاطفی‬‫مناسبی‬‫بین‬
‫درمانگر‬‫و‬‫کودک‬‫برقرار‬‫شود‬.
‫کودک‬‫عقب‬‫مانده‬‫ذهنی‬‫به‬‫دلیل‬‫عوامل‬‫متعددی‬‫که‬‫در‬‫مباحث‬‫گذشته‬‫ذکر‬،‫شد‬‫اطالعات‬
‫بسیارکمی‬‫را‬‫در‬‫ذهن‬‫دارد‬‫و‬‫به‬‫دلیل‬‫همین‬‫توجه‬‫و‬‫تمرکز‬‫محدودش‬‫حتی‬‫قادر‬‫به‬‫فعل‬
‫درآوردن‬‫این‬‫اطالعات‬‫نیز‬‫در‬‫زمان‬‫محدود‬‫سوال‬‫و‬‫ارزیابی‬‫واقع‬‫شدن‬‫نمیباشد‬.‫درمانگر‬
‫گفتار‬‫و‬‫زبان‬‫موظف‬‫است‬‫ابتدا‬‫با‬‫تعیین‬‫سطح‬‫حافظه‬‫کودک‬‫خاصه‬‫در‬‫دو‬‫زمینه‬‫بینایی‬‫و‬
،‫شنیداری‬‫حد‬‫توانایی‬‫کودک‬‫را‬‫دراین‬‫دو‬‫زمینه‬‫مشخص‬‫کند‬‫و‬‫سپس‬‫با‬‫تعیین‬‫نقطه‬‫شروع‬
‫تمرینات‬‫برای‬‫افزایش‬‫توجه‬‫و‬‫تمرکز‬‫و‬‫حافظه‬‫در‬‫دو‬‫زمینه‬‫ذکر‬،‫شده‬‫توانایی‬‫و‬‫استعداد‬
‫کودک‬‫را‬‫در‬‫یادگیری‬‫و‬‫کسب‬‫هرچه‬‫بیشتر‬‫مفاهیم‬‫ارتقا‬‫بخشد‬.‫توانایی‬‫کودک‬‫در‬‫انجام‬
‫فعالیت‬­‫های‬‫مربوط‬‫به‬‫تمرینات‬‫حافظه‬‫به‬‫منزله‬‫زمینه‬‫مساعدی‬‫خواهد‬‫بود‬‫که‬‫بذر‬‫مفاهیم‬‫را‬
‫به‬‫نحو‬‫مطلوب‬‫و‬‫شایسته‬‫ای‬‫در‬‫خود‬‫میپرورد‬‫و‬‫نتایج‬‫تثبیت‬‫شده‬‫تری‬‫را‬‫نیز‬‫به‬‫دنبال‬
‫خواهد‬‫داشت‬.
‫تجربه‬‫ثابت‬،‫کرده‬‫افزایش‬‫توجه‬‫و‬‫تمرکز‬‫و‬‫حافظه‬‫بینایی‬‫و‬‫شنیداری‬‫در‬‫کودکانی‬‫که‬‫اختالل‬
‫گفتار‬‫و‬‫زبان‬،‫دارند‬‫از‬‫میزان‬‫فعالیت‬‫های‬‫حرکتی‬‫اضافی‬‫آنها‬‫کاسته‬،‫است‬‫به‬‫دلیل‬‫احساس‬
‫امنیت‬‫ناشی‬‫از‬‫شناخت‬‫محیط‬،‫پیرامون‬‫پرخاشگری‬‫هایشان‬‫کاهش‬‫یافته‬‫است‬.‫به‬‫دنبال‬
‫افزایش‬‫دقت‬‫و‬‫توجهی‬‫که‬‫به‬‫محیط‬‫اطراف‬‫معطوف‬‫میدارند‬‫برخی‬‫زمینه‬‫های‬‫شناختی‬‫بدون‬
‫آموزش‬‫در‬‫آنها‬‫شکل‬‫گرفته‬‫است‬.‫کنجکاوی‬‫نسبت‬‫به‬‫محیط‬‫اطراف‬‫و‬‫سوال‬‫در‬‫زمینه‬‫های‬
‫مختلف‬‫رو‬‫به‬‫ازدیاد‬‫نهاده‬‫است‬‫و‬‫آموزش‬‫های‬‫مراحل‬‫بندی‬‫سریعتر‬‫و‬‫با‬‫صرف‬‫انرژی‬‫و‬
‫تکرار‬‫کمتری‬‫انجام‬‫گرفته‬‫است‬‫و‬‫بسیاری‬‫نتایج‬‫ارزشمند‬‫و‬‫قابل‬‫مالحظه‬‫دیگر‬‫در‬‫این‬
‫ارتباط‬‫صورت‬‫میگیرد‬.

3. ‫اگرچه‬‫که‬‫در‬‫تخصص‬‫گفتار‬‫درمانی‬‫حافظه‬‫کودک‬‫مورد‬‫توجه‬‫بوده‬‫و‬‫میباید‬‫به‬‫دقت‬
‫ارزیابی‬‫شود‬‫ولی‬‫مقدم‬‫بر‬‫حافظه‬‫بینایی‬‫و‬،‫شنیداری‬‫دقت‬‫بینایی‬‫و‬‫شنیداری‬‫میباشد‬‫و‬‫به‬
‫دلیل‬‫عدم‬‫استاندارد‬‫شدن‬‫فعالیتها‬‫در‬‫این‬‫زمینه‬‫نمیتوان‬‫از‬‫فعالیت‬‫شخص‬‫که‬‫جنبه‬‫همگانی‬
‫داشته‬‫باشد‬‫نام‬،‫برد‬‫اگرچه‬‫که‬‫انتخاب‬‫فعالیت‬‫به‬‫منظور‬‫ارزیابی‬‫به‬‫عهده‬‫ارزیاب‬‫است‬‫ولی‬
‫کل‬،‫فعالیت‬‫نتایج‬‫و‬‫عکس‬‫العمل‬‫های‬،‫کودک‬‫مدت‬‫زمان‬‫صرف‬،‫شده‬‫میزان‬‫کمک‬‫و‬
‫راهنمایی‬‫ارزیابی‬‫ها‬‫به‬،‫کودک‬‫همه‬‫میبایست‬‫بر‬‫وضوح‬‫در‬‫پرونده‬‫شخص‬‫باشد‬‫و‬‫به‬‫دقت‬
‫ثبت‬‫گردد‬‫و‬‫ازبه‬‫کار‬‫بردن‬‫اصطالحات‬‫بی‬‫موردی‬‫همچون‬،‫ضعیف‬‫خوب،متوسط‬‫جدا‬
‫خودداری‬‫کرد‬.
‫الف‬­‫ارزیابی‬‫دقت‬‫بینایی‬:
‫در‬‫زیربخش‬‫ارزیابی‬‫دقت‬‫بینایی‬‫چهار‬‫فعالیت‬‫مختلف‬‫با‬‫وسایل‬‫متفاوت‬‫مورد‬‫استفاده‬‫قرار‬
‫میگیرند‬‫که‬‫در‬‫هر‬‫یک‬‫از‬‫فعالیت‬‫های‬‫ثبت‬‫زمان‬‫انجام‬‫آزمون‬‫توسط‬‫کودک‬‫از‬‫اهمیت‬‫فوق‬
‫العاده‬‫ای‬‫برخوردار‬‫است‬.‫همچنین‬‫تعداد‬‫دفعاتی‬‫که‬‫ارزیاب‬‫انجام‬‫آزمون‬‫رابه‬‫کودک‬‫یادآور‬
‫میشود‬‫و‬‫یا‬‫فعالیتهای‬‫اضافی‬‫و‬‫بی‬‫ربطی‬‫که‬‫کودک‬‫به‬‫هنگام‬‫اجرای‬‫آزمون‬‫از‬‫خود‬‫بروز‬
‫میدهد‬.
1-‫ارزیابی‬‫دقت‬‫بینایی‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫مکعب‬:‫در‬‫دفعات‬‫مختلف‬‫به‬‫ترتیب‬3‫و‬4‫و‬5‫مکعب‬
5/2×5/2cm‫و‬‫در‬‫نوبت‬‫های‬‫جداگانه‬‫در‬‫اختیار‬‫کودک‬‫قرار‬‫میگیرد‬.‫در‬‫ارتباط‬‫با‬‫هر‬
‫تعداد‬،‫مکعب‬‫ارزیاب‬‫چهار‬‫طرح‬‫مختلف‬‫را‬‫در‬‫دفعات‬‫مختلف‬‫با‬‫مکعب‬‫هایی‬‫که‬‫خود‬‫در‬
‫اختیار‬‫دارد‬‫میسازد‬‫و‬‫الگوی‬‫ساخته‬‫شده‬‫روی‬‫میز‬‫باقی‬‫نگهداشته‬‫میشود‬‫تا‬‫کودک‬‫با‬‫نگاه‬
‫کردن‬‫به‬‫آن‬‫طرح‬‫مورد‬‫نظر‬‫را‬،‫بسازد‬‫حداکثر‬‫زمانی‬‫که‬‫کودک‬‫فرصت‬‫خواهد‬‫داشت‬‫تااز‬
‫طریق‬‫آزمایش‬‫و‬‫خطا‬‫طرح‬‫مورد‬‫نظر‬‫رابسازد‬33‫ثانیه‬‫خواهد‬‫بود‬.‫پس‬‫ازآن‬‫طرح‬
‫دیگری‬‫با‬‫همان‬‫تعداد‬‫مکعب‬‫توسط‬‫درمانگر‬‫ساخته‬‫میشود‬‫و‬‫کودک‬‫باید‬‫از‬‫روی‬‫طرح‬
‫مکعب‬‫های‬‫ارزیاب‬‫در‬‫مدت‬33‫ثانیه‬‫الگوسازی‬‫کند‬.‫از‬‫هر‬‫چهار‬‫طرحی‬‫که‬‫ارزیاب‬‫در‬

4. ‫ارتباط‬‫با‬‫هر‬‫تعداد‬‫مکعب‬‫باید‬‫بسازد‬‫دو‬‫طرح‬‫ساده‬‫و‬‫دو‬‫طرح‬‫پیچیده‬‫خواهند‬‫بود‬.‫طرح‬
‫های‬‫انتخابی‬‫آزمونگر‬(‫از‬‫میان‬‫طرح‬‫های‬‫احتمالی‬‫که‬‫با‬‫هر‬‫تعداد‬‫مکعب‬‫میتوان‬‫ساخت‬)
‫میباید‬‫در‬‫برگه‬‫ارزیابی‬‫ثبت‬‫شود‬‫تا‬‫ارزیابی‬‫مجدد‬‫در‬‫پایان‬‫ترم‬‫یا‬‫ترم‬‫های‬‫آینده‬‫بر‬‫اساس‬
‫همان‬‫طرح‬‫صورت‬‫گیرد‬.
2-‫اریابی‬‫دقت‬‫بینایی‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫رنگ‬‫آمیزی‬‫متناوب‬:‫آزمونگر‬‫در‬‫این‬‫نوع‬‫از‬‫آزمون‬
‫روی‬‫برگه‬‫ای‬‫که‬‫تعداد‬8‫دایره‬‫به‬‫قطر‬1cm‫رسم‬‫و‬‫در‬‫یک‬‫خط‬‫افقی‬‫شده‬،‫است‬‫در‬‫هر‬
‫یک‬‫از‬‫دو‬‫دایره‬‫ابتدایی‬‫را‬‫با‬‫دو‬‫رنگ‬‫مختلف‬‫رنگ‬‫میکند‬(‫برای‬‫مثال‬‫دایره‬‫اول‬‫را‬‫آبی‬‫و‬
‫دایره‬‫دوم‬‫را‬‫سبز‬)‫سپس‬‫وسایل‬‫را‬‫در‬‫اختیار‬‫کودک‬‫قرار‬‫داده‬‫و‬‫از‬‫او‬‫میخواهد‬‫سایر‬‫دایره‬
‫ها‬‫را‬‫نیز‬‫با‬‫همان‬‫ترتیب‬‫رنگ‬‫آمیزی‬‫کند‬.‫طبیعی‬‫است‬‫کیفیت‬‫رنگ‬‫آمیزی‬‫مد‬‫نظر‬‫نبوده‬‫و‬
‫تنها‬‫ترتیب‬‫رنگ‬‫ها‬‫مهم‬‫میباشد‬.‫برای‬‫کودکانی‬‫که‬‫از‬‫دقت‬‫و‬‫توجه‬‫بسیار‬‫کمی‬‫برخوردارند‬
‫میتوان‬‫به‬‫جای‬‫رنگآمیزی‬‫که‬‫زمان‬‫بیشتری‬‫را‬‫به‬‫خود‬‫اختصاصمیدهد‬‫از‬‫چیدن‬‫مهره‬‫ها‬‫و‬
‫یا‬‫پولک‬‫های‬‫رنگی‬‫کوچک‬‫به‬‫روی‬‫میز‬‫استفاده‬‫نمود‬.
3-‫ارزیابی‬‫دقت‬‫بینایی‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬pazzel:‫ارزیاب‬‫در‬‫دو‬‫نوبت‬‫مختلف‬‫و‬‫به‬‫طور‬‫جداگانه‬
‫دو‬‫پازل‬‫متفاوت‬‫که‬‫میتواند‬‫پازل‬‫خانه‬‫و‬‫پازل‬‫آدمک‬‫باشد‬‫را‬‫دراختیار‬‫کودک‬‫قرار‬‫میدهد‬‫و‬
‫نام‬‫پازل‬‫را‬‫چند‬‫بار‬‫تکرار‬،‫میکند‬‫سپس‬‫تکه‬‫های‬‫پازل‬‫را‬‫از‬‫صفحه‬‫آن‬‫جدا‬‫کرده‬‫و‬‫به‬
‫صورت‬‫نامرتب‬‫روی‬‫میز‬‫قرار‬‫میدهد‬‫و‬‫به‬‫کودک‬‫میگوید‬:‫حاال‬‫تو‬‫آدم‬‫یا‬‫خانه‬‫را‬‫درست‬
‫کن‬.‫در‬‫صورت‬‫عدم‬‫درک‬‫سوال‬‫ارزیاب‬‫از‬‫جانب‬،‫کودک‬‫ارزیاب‬‫میتواند‬‫تنها‬‫یک‬‫بار‬
‫خود‬‫یکی‬‫از‬‫پازل‬‫ها‬‫را‬‫جاگذاری‬‫کند‬‫و‬‫مراحل‬‫آزمون‬‫را‬‫دوباره‬‫تکرار‬‫کند‬.‫در‬‫برگه‬
‫ارزیابی‬‫در‬‫صورت‬‫انجام‬‫آزمون‬‫توسط‬‫ارزیاب‬‫ثبت‬‫خواهد‬‫شد‬‫که‬‫انجام‬‫آزمون‬‫با‬‫یکبار‬
‫الگو‬‫دادن‬‫همراه‬‫بوده‬‫است‬.‫تعداد‬‫قطعات‬‫پازل‬‫نباید‬‫از‬6­7‫قطعه‬‫بیشتر‬‫باشد‬‫و‬‫نیز‬‫مدت‬
‫زمان‬‫چیدن‬‫و‬‫مرتب‬‫کردن‬‫هر‬‫پازل‬‫جداگانه‬‫ثبت‬‫خواهد‬‫شد‬.
4-‫ارزیابی‬‫دقت‬‫بینایی‬‫از‬‫طریق‬‫تطابق‬‫تصاویر‬‫مشابه‬‫غیر‬‫یکسان‬:‫مواد‬‫آزمون‬­‫تصاویر‬
‫مورد‬‫استفاده‬‫در‬‫این‬‫آزمون‬‫در‬‫دو‬‫سری‬‫شش‬‫تایی‬‫تهیه‬‫خواهد‬‫شد‬.‫سری‬‫دوم‬‫از‬‫این‬
‫تصاویر‬‫شش‬‫تایی‬‫اگرچه‬‫که‬‫از‬‫جهت‬‫موضوع‬‫مشابهت‬‫دارند‬‫ولی‬‫دارای‬‫اختالفاتی‬‫در‬

5. ‫برخی‬‫صفات‬‫میباشند‬.‫برای‬‫مثال‬‫در‬‫موارد‬‫این‬‫آزمون‬‫تصویر‬‫دو‬‫صندلی‬،‫تصویر‬‫دو‬
‫سیب‬‫و‬‫یا‬‫موارد‬‫دیگر‬‫موجود‬‫میباشند‬‫که‬‫از‬‫نظر‬،‫اندازه‬‫رنگ‬‫و‬‫زاویه‬‫دید‬‫از‬‫یکدیگر‬
‫متفاوت‬‫هستند‬.‫تصاویر‬‫از‬‫زمینه‬‫ها‬‫یا‬‫طبقات‬‫مختلف‬‫اشیا‬‫و‬‫پدیده‬‫ها‬‫انتخاب‬‫میشوند‬.
*‫پیش‬‫نیاز‬‫انجام‬‫ارزیابی‬‫دقت‬‫بینایی‬‫کودک‬‫از‬‫طریق‬‫تصاویر‬‫مشابه‬‫غیر‬،‫یکسان‬‫اطمینان‬
‫از‬‫توانایی‬‫در‬‫بخش‬1‫و‬‫زیر‬‫بخش‬‫ب‬‫در‬‫قسمت‬‫ارزیابی‬‫درک‬‫غیر‬‫کالمی‬‫از‬‫طریق‬‫تطابق‬
‫میباشد‬.
‫نحوه‬‫اجرا‬­‫در‬‫نوبت‬‫های‬‫مختلف‬‫تعداد‬‫سه‬‫تصویر‬‫در‬‫دفعات‬‫مختلف‬‫روی‬‫میز‬‫قرار‬‫داده‬
‫میشود‬‫و‬‫تصاویر‬‫مشابه‬‫همان‬‫سه‬‫تصویر‬‫در‬‫اختیار‬‫کودک‬‫قرار‬‫داده‬‫میشود‬‫و‬‫از‬‫او‬‫خواسته‬
‫میشود‬‫آنها‬‫را‬‫که‬‫مثل‬‫هم‬‫هستند‬‫کنار‬‫و‬‫یا‬‫روی‬‫هم‬‫قرار‬‫دهد‬.
‫الف‬)‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫بینایی‬:
‫زیربخش‬‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫بینایی‬‫در‬‫دو‬‫قسمت‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫وسایل‬‫متفاوت‬‫انجام‬‫خواهد‬‫شد‬.
‫در‬‫این‬‫زیربخش‬‫نیز‬‫همچون‬‫ارزیابی‬‫دقت‬‫بینایی‬‫ثبت‬‫زمان‬‫انجام‬‫آزمون‬‫توسط‬،‫کودک‬
‫فعالیت‬‫های‬‫اضافه‬‫و‬‫بی‬‫ربطی‬‫که‬‫کودک‬‫به‬‫دلیل‬‫توجه‬‫و‬‫تمرکز‬‫محدودش‬‫به‬‫هنگام‬‫اجرای‬
‫آزمون‬‫مورد‬‫توجه‬‫ارزیاب‬‫بوده‬‫و‬‫با‬‫دقت‬‫در‬‫برگه‬‫ارزیابی‬‫ثبت‬‫خواهد‬‫شد‬.‫تفاوت‬‫ارزیابی‬
‫حافظه‬‫بینایی‬‫با‬‫دقت‬‫بینایی‬‫این‬‫خواهد‬،‫بودکه‬‫انجام‬‫آزمون‬‫در‬‫غیاب‬‫الگوی‬‫داده‬‫شده‬‫انجام‬
‫خواهد‬‫شد‬.‫یا‬‫باید‬‫قسمتی‬‫از‬‫آزمون‬‫در‬‫حافظه‬‫بینایی‬‫خود‬‫نگه‬‫دارد‬‫و‬‫سپس‬‫دستور‬‫ارزیاب‬
‫را‬‫در‬‫ارتباط‬‫با‬‫هر‬‫قسمت‬‫انجام‬‫دهد‬.‫نکته‬‫پر‬‫اهمیت‬‫در‬‫انجام‬‫این‬‫آزمون‬‫محدود‬‫بودن‬
‫زمانی‬‫است‬‫که‬‫کودک‬‫در‬‫معرض‬‫الگو‬‫ارائه‬‫شده‬‫قرار‬‫میگیرد‬‫و‬‫معموال‬7‫ثانیه‬،‫میباشد‬
‫سپس‬‫ارزیاب‬‫الگو‬‫را‬‫از‬‫معرض‬‫دید‬‫کودک‬‫خارج‬‫ساخته‬‫و‬‫از‬‫او‬‫میخواهد‬‫که‬‫او‬‫آزمون‬‫را‬
‫انجام‬‫دهد‬.

6. 1-‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫بینایی‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫مکعب‬:‫مواد‬‫آزمون‬­13‫مکعب‬‫یکرنگ‬‫در‬‫ابعاد‬
5/2×5/2cm
‫نحوه‬‫اجرا‬­‫نحوه‬‫اجرا‬‫همچون‬‫ارزیابی‬‫دقت‬‫ینایی‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫مکعب‬‫میباشد‬‫تنها‬‫تفاوت‬
‫این‬‫خواهد‬‫بود‬‫که‬‫ارزیاب‬‫پس‬‫از‬‫اینکه‬‫طرح‬‫مورد‬‫نظر‬‫را‬‫ساخت‬‫اجازه‬‫میدهد‬‫تا‬‫کودک‬‫به‬
‫مدت‬7‫ثانیه‬‫به‬‫طرح‬‫او‬‫نگاه‬،‫کند‬‫سپس‬‫طرح‬‫را‬‫خراب‬‫کرده‬‫و‬‫از‬‫کودک‬‫میخواهد‬‫تا‬‫با‬
‫مکعب‬‫هایی‬‫که‬‫در‬‫اختیار‬‫دارد‬‫همان‬‫طرح‬‫الگو‬‫داده‬‫شده‬‫را‬‫بسازند‬.
2-‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫بینایی‬‫از‬‫طریق‬‫پوشاندن‬‫تصاویر‬:
‫مواد‬‫آزمون‬­‫دو‬‫سری‬13‫تایی‬‫از‬‫تصاویری‬‫که‬‫از‬‫زمینه‬‫های‬‫مختلف‬‫میباشند‬.‫این‬‫دو‬
،‫سری‬‫دو‬‫به‬‫دو‬‫تصاویر‬‫مشابه‬‫و‬‫یکسان‬‫میباشند‬.
‫نحوه‬‫اجرا‬­‫تصاویر‬‫مورد‬‫نظر‬‫در‬‫نوبت‬‫های‬‫جداگانه‬‫و‬‫در‬‫تعداد‬،‫دوتایی‬‫سه‬،‫تایی‬
‫چهارتایی‬‫و‬‫پنج‬‫تایی‬‫روی‬‫میز‬‫و‬‫مقابل‬‫کودک‬‫قرار‬‫داده‬‫میشود‬.‫در‬‫هر‬‫نوبت‬‫به‬‫کودک‬
‫اجازه‬‫داده‬‫خواهد‬‫شد‬‫تا‬‫حدود‬7‫ثانیه‬‫به‬‫تصاویر‬‫نگاه‬‫کند‬.‫سپس‬‫ارزیاب‬‫یکی‬‫از‬‫تصاویر‬‫را‬
‫میپوشاند‬‫و‬‫تصاویر‬‫مشابه‬‫و‬‫یکسان‬‫آن‬‫را‬‫در‬‫اختیارش‬‫قرار‬‫داده‬‫به‬‫همراه‬‫چند‬‫تصویر‬
‫دیگر‬‫روی‬‫میز‬‫مقابل‬‫کودک‬‫میچیند‬‫و‬‫از‬‫او‬‫میخواهد‬‫تا‬‫تصویری‬‫که‬‫پوشانده‬‫شده‬‫است‬‫را‬
‫به‬‫درمانگر‬‫نشان‬‫دهد‬.
‫در‬‫هر‬‫نوبت‬‫پوشاندن‬‫تصاویر‬‫تا‬‫جایی‬‫ادامه‬‫خواهد‬‫داشت‬‫که‬‫کل‬‫تصاویری‬‫که‬‫در‬‫هر‬‫سری‬
‫که‬(‫مثال‬‫سری‬‫سه‬‫تایی‬)‫روی‬‫میز‬‫قرار‬‫داده‬‫شده‬‫و‬‫کودک‬‫باید‬‫در‬‫حافظه‬‫خود‬‫نگه‬
‫دارد،پوشانده‬‫شود‬.‫انجام‬‫ارزیابی‬‫برای‬‫هر‬‫تعداد‬‫تصاویر‬‫در‬‫هر‬‫نوبت‬‫و‬‫هر‬‫تعداد‬‫تصاویر‬
‫پوشانده‬‫شده‬( )

7. 3-‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫بینایی‬‫از‬‫طریق‬‫چیدن‬‫مهره‬‫ها‬:
‫مواد‬‫آزمون‬­‫تعدادی‬‫مهره‬‫که‬‫از‬‫جهت‬‫رنگ‬(‫ویاشکل‬‫ویا‬‫سایز‬)‫از‬‫چهار‬‫سری‬‫متفاوت‬‫باشد‬
‫ازهرسری‬‫ده‬‫مهره‬.
‫نحوه‬‫اجرا‬­‫ارزیاب‬‫مهره‬‫ها‬‫را‬‫در‬‫نوبت‬‫های‬‫جداگانه‬‫ودر‬‫سری‬‫های‬2،‫تایی‬3،‫تایی‬4‫تایی‬
‫که‬‫در‬‫هر‬‫یک‬‫از‬‫مهره‬‫های‬‫داخل‬‫هر‬‫سری‬‫ازجهت‬‫رنگ‬(‫ویاشکل،ویا‬‫سایز‬)‫با‬‫دیگری‬
‫متفاوت‬‫باشد‬‫به‬‫ترتیب‬‫خاصی‬‫روی‬‫میز‬‫ودر‬‫مقابل‬‫کودک‬‫قرار‬‫می‬‫دهد‬(‫برای‬‫مثال‬‫در‬
‫سری‬‫سه‬‫تایی‬‫ابتدا‬‫زرد‬‫بعد‬‫آبی‬‫بعد‬‫قرمز‬)‫،از‬‫او‬‫می‬‫خواهدتا‬‫به‬‫مدت‬7‫ثانیه‬‫به‬‫مهره‬‫ها‬
‫نگاه‬‫کند‬‫سپس‬‫ارزیاب‬‫مهره‬‫را‬‫می‬‫پوشاند‬‫واز‬‫کودک‬‫میخواهد‬‫تا‬‫مثل‬‫همان‬‫طرح‬‫الگوی‬
‫داده‬‫شده‬‫مهره‬2‫تایی‬‫را‬‫که‬‫خود‬‫در‬‫اختیار‬‫دارد‬‫رابچیند‬.
‫ب‬)‫ارزیابی‬‫دقت‬‫شنیداری‬:
‫زیربخش‬‫ارزیابی‬‫دقت‬‫شنیداری‬‫مقدمه‬‫زیربخش‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫استودو‬‫قسمت‬‫متفاوت‬
‫راشامل‬‫میشود‬‫که‬‫هر‬‫یک‬‫میزان‬‫توانایی‬‫کودک‬‫در‬‫توجه‬‫وتمرکزبسوی‬‫محرکات‬‫شنیداری‬
‫را‬‫ارزیابی‬‫خواهد‬‫کرد‬.‫ازجمله‬‫نکات‬‫مهمی‬‫که‬‫باید‬‫مورد‬‫توجه‬‫ارزیاب‬‫قرارگرفته‬‫وبدقت‬
‫در‬‫برگه‬‫ارزیابی‬‫ثبت‬‫شده‬‫میزان‬‫زمانی‬‫است‬‫که‬‫کودک‬‫در‬‫معرض‬‫محرک‬‫شنیداری‬
‫قرارداده‬‫میشود‬‫همچنین‬‫ثبت‬‫فاصله‬‫زمانی‬‫بین‬‫قطع‬‫شدن‬‫محرک‬‫وپاسخ‬‫مناسب‬‫کودک‬
‫وجود‬‫وعدم‬‫وجود‬‫فعالیت‬‫های‬‫بی‬‫ربط‬‫با‬‫آزمون‬‫که‬‫کودک‬‫انجام‬‫میدهد‬‫ویا‬‫مشغولیتهای‬‫که‬
‫او‬‫به‬‫هنگام‬‫اجرای‬‫آزمون‬‫انجام‬‫داده‬‫است‬‫از‬‫جمله‬‫مواردی‬‫است‬‫که‬‫می‬‫باید‬‫مورد‬‫توجه‬
‫ارزیاب‬‫قرار‬‫گیرد‬.

8. 1-‫ارزیابی‬‫دقت‬‫شنیداری‬‫از‬‫طریق‬‫تشخیص‬‫صدا‬:
‫مواد‬‫آزمون‬­‫افکت‬‫یاصداهای‬‫محیطی‬‫ضبط‬‫شده‬‫به‬‫روی‬‫کاست‬­‫ضبط‬‫صوت‬­4‫نوع‬‫اشیاء‬‫و‬
‫وسایل‬‫صداساز‬‫در‬‫دو‬‫سری‬...
‫نحوه‬‫اجرا‬-a)‫ارزیاب‬‫به‬‫کودک‬‫می‬‫گوید‬"‫پس‬‫از‬‫اینکه‬‫ضبط‬‫صوت‬‫روشن‬‫شدهربار‬‫صدای‬
‫مثال‬‫بوق‬‫ماشین‬‫را‬‫شنیدی‬‫به‬‫من‬‫اطالع‬‫بده‬."‫در‬‫این‬‫نحوه‬‫از‬‫آزمون‬‫کودک‬‫باید‬‫صدای‬
‫مورد‬‫نظر‬‫ارزیاب‬‫را‬‫ازمیان‬‫صداهایی‬‫که‬‫به‬‫نوبت‬‫از‬‫طریق‬‫ضبط‬‫صوت‬‫پخش‬‫می‬‫شوند‬
‫را‬‫شناسایی‬‫وبه‬‫ارزیاب‬‫اطالع‬‫دهد‬.
‫مدت‬‫زمانی‬‫که‬‫کودک‬‫در‬‫معرض‬‫هر‬‫محرک‬‫شنیداری‬‫قرار‬‫میگیرد‬7­5‫ثانیه‬‫ودر‬‫سه‬
‫نوبت‬‫مختلف‬‫میباشد‬.
b)‫ارزیاب‬‫هریک‬‫از‬‫وسایل‬‫صداساز‬‫را‬‫مقابل‬‫کودک‬‫بطور‬‫جداگانه‬‫وچندین‬‫باربه‬‫صدا‬
‫درمی‬‫آورد‬‫سپس‬‫هریک‬‫از‬‫وسایل‬‫را‬‫جداگانه‬‫در‬‫اختیار‬‫کودک‬‫قرار‬‫میدهد‬‫تا‬‫اونیز‬‫بارها‬
‫وبارها‬‫وسیله‬‫رابصدا‬‫درآورد‬.‫سپس‬‫وسایل‬‫صداساز‬‫را‬‫درسریهای‬3­2‫تایی‬‫روی‬‫میز‬‫مقابل‬
‫کودک‬‫قرار‬‫میدهدوخود‬‫پشت‬‫سراوقرار‬‫میگیرد‬‫طورب‬‫که‬‫کودک‬‫او‬‫را‬‫نبیند،از‬‫وسایلی‬‫که‬
‫خود‬‫در‬‫اختیار‬‫دارد‬‫درنوبت‬‫های‬‫جداگانه‬‫وهرنوبت‬‫یک‬‫وسیله‬‫را‬‫به‬‫صدا‬‫در‬‫آوردو‬‫از‬
‫کودک‬‫می‬‫خواهد‬‫تا‬‫وسیله‬‫مورد‬‫نظر‬‫رادر‬‫سریکی‬‫که‬‫مقابل‬‫او‬‫قرار‬‫گرفته‬‫است‬‫نشان‬‫دهد‬.
‫مدت‬‫زمانی‬‫که‬‫کودک‬‫باید‬‫در‬‫معرض‬‫محرک‬‫صوتی‬‫باشد‬5‫ثانیه‬‫می‬‫باشد‬.
2-‫ارزیابی‬‫دقت‬‫شنیداری‬‫از‬‫طریق‬‫تشخیص‬‫شنیداری‬­‫حرکتی‬:

9. ‫مواد‬‫آزمون‬­‫وسایل‬‫صداساز‬.
‫نحوه‬‫اجرا‬­‫ارزیاب‬‫از‬‫کودک‬‫می‬‫خواهد‬‫تا‬‫فعالیتی‬‫خاص‬‫را‬‫شروع‬‫کند‬‫مثل‬‫ریختن‬‫مهره‬‫ها‬
‫داخل‬‫شیشه،جمع‬‫کردن‬‫مهره‬‫از‬‫روی‬‫میز،انداختن‬‫مکعب‬‫داخل‬‫جعبه،راه‬،‫رفتن‬...‫سپس‬‫به‬
‫او‬‫می‬‫گوید‬‫تا‬‫با‬‫شنیدن‬‫صدای‬‫زنگ‬(‫باسنتورک‬‫یاصوت‬)...‫فعالیت‬‫خود‬‫را‬‫متوقف‬‫کند‬
‫وسپس‬‫با‬‫شنیدن‬‫محرک‬‫شنیداری‬‫دیگری‬‫فعالیت‬‫خود‬‫را‬‫ازسر‬‫بگیرد‬.
‫فواصل‬‫زمانی‬‫بین‬‫هر‬‫محرک‬‫شنیداری‬‫اهمیت‬‫ونظم‬‫خاصی‬‫ندارد‬.
‫ب‬)‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬:
‫در‬‫زیربخش‬‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫توانایی‬‫نگه‬‫داری‬‫لغات‬‫ویا‬‫سطوح‬‫باالترگفتار‬(‫جمله‬
‫یاجمالت‬)‫در‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫بررسی‬‫میشود‬‫واین‬‫زیر‬‫بخش‬‫شامل‬‫دو‬‫قسمت‬‫است‬.‫برای‬
‫ارزیابی‬‫قسمت‬‫های‬‫پیچیده‬‫ترمی‬‫باید‬‫ارزیاب‬‫از‬‫شناخت‬‫کودک‬‫در‬‫زمینه‬‫برخی‬‫از‬‫اجزاء‬
‫دستوری‬‫اطمینان‬‫داشته‬‫باشد‬.‫باید‬‫توجه‬‫داشت‬‫که‬‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫در‬‫دوزمینه‬
‫متفاوت‬‫یعنی‬‫با‬A -‫استفاده‬‫از‬‫تصاویر‬‫و‬B-‫بدون‬‫استفاده‬‫از‬‫تصاویر‬‫وبصورت‬‫حرکتی‬‫می‬
‫تواند‬‫انجام‬‫شود‬.
A-1)‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫با‬‫استفاده‬‫ازتصاویر‬:
‫مواد‬‫آزمون‬­16‫تصویر‬‫از‬‫زمینه‬‫های‬‫مختلفو‬

10. ‫نحوه‬‫اجرا‬-a)‫ارزیاب‬‫تصاویربدون‬‫زمینه‬‫را‬‫در‬‫نوبت‬‫های‬‫مختلف‬‫وجداگانه‬
‫ودرسریهای‬3،‫تایی‬4،‫تایی‬5‫تایی‬‫روی‬‫میز‬‫میچیند‬‫در‬‫هریک‬‫از‬‫نوبت‬‫هاودر‬‫ارتباط‬
‫باهرسری‬‫ابتدا‬‫نام‬‫یک‬‫تصویررا‬‫برای‬‫کودک‬‫می‬‫گویدوکودک‬‫می‬‫باید‬‫بعد‬‫از‬‫شنیدن‬‫نام‬
‫تصویرها،تصویر‬‫یا‬‫تصاویرمربوطه‬‫را‬‫به‬‫ارزیاب‬‫بدهد‬.‫در‬‫هر‬‫سری‬‫نام‬‫بردن‬
‫تصاویرتوسط‬‫ارزیابآنقدر‬‫اضافه‬‫می‬‫شود‬‫تا‬‫تعداد‬‫تصاویر‬‫نام‬‫برده‬‫شده‬‫توسط‬‫اوبا‬
‫تعدادتصاویر‬‫چیده‬‫شده‬‫روی‬‫میز‬‫برابرشود‬.‫ارزیاب‬‫می‬‫تواند‬‫در‬‫آخرین‬‫مرحله‬‫از‬‫نام‬‫بردن‬
‫تصاویردر‬‫هر‬‫سری‬‫از‬‫سوال‬‫منفی‬‫استفاده‬‫کند‬‫به‬‫عبارت‬‫دیگر‬‫در‬‫کنار‬‫نام‬‫بردن‬‫تصاویری‬
‫که‬‫چیده‬‫شده‬‫از‬‫تصویری‬‫نام‬‫ببرد‬‫که‬‫جزءآن‬‫تعدادتصاویر‬‫چیده‬‫شده‬‫نیست‬.
b)‫پس‬‫از‬‫آنکه‬‫مشخص‬‫شد‬‫کودک‬‫توانایی‬‫نگهداری‬‫همان‬‫تعداد‬‫از‬‫تصاویر‬‫در‬‫هر‬‫سری‬‫را‬
‫داراست‬(‫برای‬‫مثال‬‫توانایی‬‫نگهداری‬‫سه‬‫تصویر‬‫از‬‫سه‬‫تصویر‬‫چیده‬‫شده‬‫را‬‫داراست‬)
‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫در‬‫سری‬‫بعد‬(‫مثال‬‫سری‬‫چهارتایی‬)‫و‬‫نام‬‫بردن‬‫یک‬‫تصویر‬
‫شروع‬‫شده‬‫و‬‫به‬‫تدریج‬‫به‬‫تعداد‬‫تصاویر‬‫نام‬‫برده‬‫شده‬‫توسط‬‫ارزیاب‬‫افزوده‬‫میشود‬.
‫میتوان‬‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫را‬‫تا‬‫سری‬‫پنج‬‫تایی‬‫انجام‬‫داد‬‫و‬‫سپس‬‫مجددا‬‫ارزیابی‬‫را‬‫از‬
‫سری‬‫سه‬‫تایی‬‫شروع‬‫کرده‬‫و‬‫این‬‫بار‬‫فاصله‬‫کودک‬‫از‬‫میز‬‫تصاویر‬‫را‬‫تغییر‬‫داد‬.
c)‫میتوان‬‫پس‬‫از‬‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫کودک‬‫در‬‫هر‬‫سری‬‫به‬‫جای‬‫ارزیابی‬‫در‬‫سطح‬‫یا‬
‫سری‬‫باالتر‬‫فاصله‬‫کودک‬‫را‬‫تا‬‫تصاویر‬‫افزایش‬،‫داد‬‫برای‬‫مثال‬‫اگر‬‫کودک‬‫کنار‬‫میز‬‫ایستاده‬
‫و‬‫با‬‫شنیدن‬‫نام‬‫تصاویر‬‫بالفاصله‬‫آنها‬‫را‬‫در‬‫اختیار‬‫درمانگر‬‫قرار‬‫میدهد‬(‫این‬‫بار‬‫فاصله‬
‫کودک‬‫را‬‫از‬‫میز‬‫تغییر‬‫داده‬‫و‬‫ارزیابی‬‫را‬‫تکرار‬‫میکنیم‬)‫قبل‬‫از‬‫ارزیابی‬‫تعداد‬‫تصاویر‬
،‫بیشتر‬‫میتوان‬‫همان‬‫تعداد‬‫تصاویر‬‫را‬‫هنگامی‬‫که‬‫کودک‬‫در‬‫فاصله‬‫یک‬،‫متری‬5/1،‫متری‬
2‫متری‬‫و‬5/2‫متری‬‫قرار‬‫میگیرد‬‫انجام‬‫داد‬‫و‬‫بعد‬‫به‬‫سری‬‫بعدی‬‫که‬‫تصاویر‬‫بیشتری‬‫چیده‬
‫خواهند‬،‫شد‬‫رفت‬.‫بدین‬‫ترتیب‬‫کودک‬‫میباید‬‫کلمات‬‫مربوط‬‫را‬‫مدت‬‫زمان‬‫بیشتری‬‫در‬‫حافظه‬
‫شنیداری‬‫خود‬‫نگهدارد‬.

11. d)‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫تصاویر‬‫میتواند‬‫به‬‫این‬‫صورت‬‫انجام‬‫گیرد‬‫که‬‫ابتدا‬
‫در‬‫هر‬‫نوبت‬‫و‬‫در‬‫ارتباط‬‫با‬‫هر‬‫سری‬(‫سه‬،‫تایی‬‫چهارتایی‬‫و‬‫پنج‬‫تایی‬)‫از‬‫تصاویر‬‫تنها‬‫یک‬
‫تصویر‬‫نام‬‫برده‬‫شود‬‫و‬‫بالفاصله‬‫ارزیابی‬‫در‬‫سری‬‫بعدی‬‫انجام‬‫شود‬‫و‬‫مجددا‬‫به‬‫سری‬‫اول‬
(‫سه‬‫تایی‬)‫برگشته‬‫و‬‫دو‬‫تصویر‬‫از‬‫هر‬‫کدام‬‫سری‬‫ها‬‫نام‬‫برده‬‫شود‬‫و‬...‫تا‬‫اینکه‬‫در‬‫هر‬
‫سری‬‫تعداد‬‫تصاویر‬‫نام‬‫برده‬‫شده‬‫با‬‫تعداد‬‫تصاویر‬‫چیده‬‫شده‬‫در‬‫هر‬‫سری‬‫یکسان‬‫شود‬‫و‬‫بعد‬
‫فاکتور‬‫فاصله‬(‫با‬‫مدت‬‫زمان‬‫نگهداری‬‫کلمات‬‫در‬‫حافظه‬‫شنیداری‬)‫را‬‫در‬‫ارزیابی‬‫وارد‬
‫ساخت‬.
*‫کارت‬‫های‬‫مورد‬‫استفاده‬‫در‬‫این‬‫قسمت‬‫از‬‫ارزیابی‬‫میباید‬‫در‬‫حیطه‬‫شناخت‬‫کالمی‬
(‫واژگانی‬)‫کودک‬‫باشد‬‫هرچند‬‫که‬‫در‬‫واژگان‬‫بیانی‬‫کودک‬‫نیست‬.
*‫در‬‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫تصاویر‬‫باید‬‫دقت‬‫داشت‬:
‫اوال‬:‫کودک‬‫به‬‫گفتار‬‫آزمونگر‬‫متمرکز‬‫باشد‬.‫برای‬‫این‬‫منظور‬‫آزمونگر‬‫وکودک‬‫باید‬‫ارتباط‬
‫چهره‬‫به‬‫چهره‬‫داشته‬‫باشند‬.
‫دوما‬:‫قبل‬‫و‬‫بعد‬‫از‬‫بیان‬‫ر‬‫کلمه‬‫و‬‫جمله‬‫و‬‫یا‬‫در‬‫بین‬‫هر‬‫دو‬‫یا‬‫چند‬‫کلمه‬(‫جمله‬‫،عبارت‬)
‫سکوت‬‫وجود‬‫داشته‬‫باشد،تا‬‫از‬‫وارد‬‫شدن‬‫عوامل‬‫مزاحم‬‫به‬‫حافظه‬‫و‬‫ذهن‬‫کودک‬‫جلوگیری‬
‫بعمل‬‫آید‬.
A-2)‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫کارتهای‬‫مربوط‬‫به‬‫فعالیتهای‬‫مختلف‬:
‫مواد‬‫آزمون‬­12‫تصویر‬‫که‬‫فعالیت‬‫خاصی‬‫را‬‫نشان‬‫میدهد‬.(Action Pictures)

12. ‫نحوه‬‫اجرا‬­‫همچون‬‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬،‫تصاویر‬‫ارزیاب‬‫در‬‫نوبت‬‫های‬
‫مختلف‬‫و‬‫جداگانه‬‫تصاویر‬‫را‬‫در‬‫سری‬‫های‬‫سه‬،‫تایی‬‫چهار‬،‫تایی‬‫پنج‬‫تایی‬‫روی‬‫میز‬
‫قرارمیدهد‬‫و‬‫در‬‫هر‬‫نوبت‬‫در‬‫ارتباط‬‫با‬‫هر‬‫سری‬(‫مثال‬‫سه‬‫تایی‬)‫ابتدا‬‫یک‬‫تصویر‬‫را‬
‫توصیف‬‫میکند‬(‫مثال‬‫آقا‬‫غذا‬‫میخورد‬)‫و‬‫بعد‬‫دو‬‫تصویر‬‫را‬‫توصیف‬‫میکند‬(‫مثال‬‫آقا‬‫غذا‬
،‫میخورد‬‫پسر‬‫گریه‬‫میکند‬)‫و‬‫بعد‬‫سه‬‫تصویر‬‫را‬‫توصیف‬،‫میکند‬‫و‬‫در‬‫هر‬‫نوبت‬‫ذکر‬‫شده‬
‫کودک‬‫باید‬‫تصویر‬‫یا‬‫تصاویر‬‫توصیف‬‫شده‬‫را‬‫به‬‫ارزیاب‬‫بدهد‬.
‫مراحل‬‫و‬‫سایر‬‫ویژگی‬‫های‬‫انجام‬‫آزمون‬‫همچون‬‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬
‫تصاویر‬‫میباشد‬.
B-1)‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫دستورهای‬‫حرکتی‬:
‫مواد‬‫آزمون‬­‫وسیله‬‫ای‬‫چون‬،‫کتاب‬،‫لیوان‬‫ماشین‬،‫بزرگ‬،‫مداد‬‫پاک‬‫کن‬...
‫نحوه‬‫اجرا‬­‫ارزیاب‬‫در‬‫نوبت‬‫های‬‫مختلف‬‫و‬‫جداگانه‬‫به‬‫کودک‬‫دستورات‬‫یک‬،‫قسمتی‬
،‫دوقسمتی‬‫سه‬‫قسمتی‬‫و‬‫چهارقسمتی‬‫را‬‫میدهد‬.‫دستورات‬‫میتواند‬‫تک‬‫کلمه‬‫ای‬‫یا‬‫یک‬‫جمله‬
‫کامل‬‫باشد‬‫که‬‫از‬‫ساده‬‫به‬‫پیچیده‬‫تغییر‬‫میکند‬.‫مثال‬‫دستورات‬‫تک‬‫کلمه‬‫ای‬،‫بشین‬،‫پاشو،بخند‬
‫بیا،برو‬‫که‬‫در‬‫نوبت‬‫های‬‫مختلف‬‫در‬‫ترکیبات‬‫یک‬،‫قسمتی‬‫دو‬‫قسمتی،سه‬‫قسمتی‬‫و‬
‫چهارقسمتی‬‫به‬‫کودک‬‫ارائه‬‫خواهند‬‫شد‬.‫از‬‫هر‬‫نمونه‬‫سه‬‫مورد‬‫به‬‫کودک‬‫ارائه‬‫خواهد‬‫شد‬.
‫مثال‬‫دستورات‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫جمالت‬‫ساده‬‫مثال‬"‫در‬‫را‬‫ببند‬"،"‫توپ‬‫را‬‫بده‬"،"‫دستت‬‫را‬‫بر‬
‫باال‬"،"‫مهره‬‫را‬‫توی‬‫لیوان‬‫بینداز‬"،"‫عروسک‬‫بزرگ‬‫را‬‫بده‬‫به‬‫من‬".

13. ‫درجمالت‬‫ساده‬‫حداقل‬‫یک‬‫یاقید‬‫مورد‬‫استفاده‬‫قرارگرفته‬‫است‬‫که‬‫حتما‬‫یکسان‬‫وثابت‬
‫نیست،دستورات‬‫دراین‬‫تست‬‫می‬‫تواند‬‫هریک‬‫به‬‫تنهایی‬‫ویا‬‫درآن‬‫واحد‬‫دو‬‫یا‬‫سه‬‫دستور‬‫به‬
‫طور‬‫همزمان‬‫به‬‫کودک‬‫ارائه‬،‫شود‬‫از‬‫هر‬‫نمونه‬‫یک‬،‫دستوری‬‫دو‬،‫دستوری‬‫سه‬‫مورد‬‫به‬
‫کودک‬‫ارائه‬‫خواهد‬،‫شد‬‫مثال‬‫دستورات‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫جمالت‬‫پیچیده‬:
‫توپ‬‫را‬‫بگذار‬‫کنار‬‫عروسک‬‫بزرگ‬.
‫ماشین‬‫آبی‬‫را‬‫توی‬‫جعبه‬‫بگذار‬.
‫لیوان‬‫کنار‬‫کتاب‬‫را‬‫روی‬‫جعبه‬‫بگار‬.
‫دستورات‬‫این‬‫قسمت‬‫نیز‬‫میتواند‬‫هر‬‫یک‬‫به‬‫تنهایی‬‫و‬‫یا‬‫در‬‫آن‬‫واحد‬‫دو‬‫یا‬‫سه‬‫دستور‬‫به‬‫طور‬
‫همزمان‬‫به‬‫کودک‬‫ارائه‬‫شود‬.‫در‬‫این‬‫قسمت‬‫نیز‬‫از‬‫هر‬‫نمونه‬‫تک‬‫دستوری‬‫و‬‫دو‬‫دستوری‬...
‫سه‬‫مورد‬‫به‬‫کودک‬‫ارائه‬‫خواهد‬‫شد‬.‫درک‬‫دستورات‬‫پیچیده‬‫دو‬‫قید‬‫و‬‫یا‬‫دو‬‫صفت‬‫و‬‫یا‬‫درک‬
‫جمله‬‫بکار‬‫رفته‬‫اند‬.‫دستورات‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫جمالت‬‫ساده‬‫و‬‫پیچیده‬‫میتوانند‬‫جداگانه‬‫و‬‫یا‬‫در‬
‫ترکیب‬‫با‬‫یکدیگر‬‫به‬‫کودک‬‫ارائه‬‫شوند‬.
‫همان‬‫طور‬‫که‬‫قبال‬‫ذکر‬‫شد‬‫در‬‫ارزیابی‬‫حافظه‬‫شنیداری‬‫در‬‫قسمت‬‫های‬‫ارائه‬‫دستورات‬‫تک‬
‫کلمه‬‫ای،جمالت‬‫ساده‬‫و‬‫جمالت‬‫پیچیده‬‫حداقل‬3­4‫نمونه‬‫دستور‬‫به‬‫کودک‬‫ارائه‬‫میشود‬‫و‬
‫دستورات‬‫همراه‬‫با‬‫پاسخ‬‫کودک‬‫در‬‫برگه‬‫ارزیابی‬‫ثبت‬‫خواهند‬‫شد‬.
*‫در‬‫ارزیابی‬‫دقت‬‫و‬‫حافظه‬‫بینایی‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫مکعب‬‫ها‬‫باید‬‫دقت‬‫داشت‬:

14. -‫طرح‬‫های‬‫الگو‬‫داده‬‫شده‬‫توسط‬‫درمانگر‬‫به‬‫طور‬‫واضح‬‫در‬‫برگه‬‫ارزیابی‬‫ثبت‬‫شود‬.
-‫زمانی‬‫که‬‫طرح‬‫ها‬‫در‬‫معرض‬‫بینایی‬‫کودک‬‫قرار‬‫داده‬‫شده‬‫و‬‫باید‬‫به‬‫آن‬‫ها‬‫دقت‬‫کند‬‫ثبت‬
‫میگردد‬.
-‫مشخص‬‫شده‬‫از‬‫هر‬‫تعداد‬‫مکعب‬‫چند‬‫مکعب‬‫را‬‫با‬‫توجه‬‫به‬‫الگوی‬‫داده‬،‫شده‬‫در‬‫جای‬
‫درست‬‫قرارمیدهد‬.
-‫پس‬‫از‬‫چندبار‬‫آزمایش‬‫و‬،‫خطا‬‫یک‬‫بار‬‫طرح‬‫مورد‬‫نظر‬‫را‬‫به‬‫درستی‬‫ساخته‬
‫است‬(.‫معموال‬‫در‬‫ارزیابی‬‫هر‬‫زمینه‬‫از‬‫بخش‬‫ها‬‫و‬‫زیر‬‫بخش‬‫ها‬3‫بار‬‫انجام‬‫خواهد‬‫ش‬