نظريه کالتو در رفتار اطلاع يابي

1. :‫هَضَع‬
‫يبثي‬ ‫اعالع‬ ‫رفتبر‬ ‫در‬ َ‫کبلت‬ ِ‫ًظري‬
‫راٌّوب‬ ‫اظتبد‬:
‫اصٌبفي‬ ‫دکتر‬ ‫آقبی‬
‫آهَزؼیبر‬:
‫پبکذاهي‬ ‫دکتر‬ ‫خبًن‬
ُ‫دٌّذ‬ ِ‫ارائ‬:
‫پَر‬ ‫جوبل‬ ُ‫فرخٌذ‬far.jam@yahoo.com
‫علن‬‫هباني‬
‫اطالعات‬
‫هاه‬‫آرر‬96

2. ‫هقذهه‬
‫اعالع‬ٍ ‫هجَْالت‬ ‫ظوت‬ ‫از‬ ‫فرد‬ ‫آى‬ ‫عي‬ ِ‫ک‬ ‫اظت‬ ‫فرايٌذی‬ ‫يبثي‬
ِ‫ًبداًعت‬ِ‫ث‬ ‫ّب‬‫هي‬ ‫حرکت‬ ‫آگبّي‬ ٍ ‫داًػ‬ ‫ظوت‬‫کٌذ‬.‫در‬ ،‫حبضر‬ ‫ػصر‬ ‫در‬ ‫اهب‬
ِ‫ًکت‬ ‫ايي‬ ‫داًعتي‬ ،‫ثٌبثرايي‬ ‫ّعتین‬ ِ‫هَاج‬ ‫اعالػبت‬ ‫اًفجبر‬ ُ‫پذيذ‬ ‫ثب‬ ‫ٍاقغ‬
‫خَاٌّذ‬ ُ‫ثْر‬ ‫ػظین‬ ‫اعالػبت‬ ‫ايي‬ ‫از‬ ِ‫ک‬ ‫افرادی‬ ِ‫ک‬ ‫اظت‬ ‫اّویت‬ ‫حبئس‬
‫در‬ ٍ ‫ّعتٌذ‬ ‫هحذٍديت‬ ‫دچبر‬ ‫اعالػبت‬ ِ‫ث‬ ‫پرداختي‬ ‫تَاًبيي‬ ‫در‬ ‫گرفت‬
‫دقیق‬ ٍ ‫هٌبظت‬ ‫اعالػبت‬ ِ‫ثلک‬ ،‫ًذارًذ‬ ‫زيبد‬ ‫اعالػبت‬ ِ‫ث‬ ‫ًیبز‬ ‫آًْب‬ ،‫ٍاقغ‬‫تر‬
‫هي‬‫خَاٌّذ‬.

3. ‫کؽف‬ ‫ًیس‬ ٍ ‫ظؤاالت‬ ‫پبظخ‬ ِ‫ث‬ ‫دظتیبثي‬ ‫هعیر‬ ‫در‬ ‫فرد‬ ِ‫ک‬ ‫رفتبری‬
ِ‫داًعت‬‫هي‬ ‫ًؽبى‬ ‫خَد‬ ‫از‬ ‫جذيذ‬ ‫ّبی‬‫اعالع‬ ‫رفتبر‬ ‫ثیبًگر‬ ‫دّذ‬‫فرد‬ ‫آى‬ ‫يبثي‬
‫هي‬‫ثبؼذ‬.‫پصٍّػ‬ ‫تبکٌَى‬ٍ ‫الگَّب‬ ‫ثررظي‬ ٌِ‫زهی‬ ‫در‬ ‫زيبدی‬ ‫ّبی‬
‫اظت‬ ِ‫گرفت‬ ‫صَرت‬ ‫افراد‬ ‫اعالػبتي‬ ‫رفتبرّبی‬.‫اعالع‬ ‫الگَّبی‬ِ‫ث‬ ‫يبثي‬
ٍ ‫ؼٌبظبيي‬ ِ‫ث‬ ‫هرثَط‬ ‫فرايٌذّبی‬ ٍ ‫ًظری‬ ‫قضبيبی‬ ،‫رٍاثظ‬ ُ‫ظبد‬ ‫رٍؼي‬
‫هي‬ ِ‫ارائ‬ ‫را‬ ‫اعالػبتي‬ ‫ًیبزّبی‬ ِ‫ث‬ ‫پبظخگَيي‬‫کٌٌذ‬.

4. ‫اطالع‬‫یابي‬
‫هبرچیًَیٌي‬ ‫ًظر‬ ‫از‬(Marchionini, 1995)‫اعالع‬ِ‫ک‬ ‫اظت‬ ‫رًٍذی‬ ‫يبثي‬
‫اظت‬ ‫تالغ‬ ‫در‬ ‫داًػ‬ ‫هَقؼیت‬ ‫تغییر‬ ‫ثرای‬ ًِ‫ّذفوٌذا‬ ‫ثؽر‬ ‫آى‬ ‫در‬.‫ٍيصگي‬ ‫ٍی‬
‫اعالع‬‫هي‬ ‫هؽکل‬ ‫حل‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫يبثي‬‫داًذ‬.‫اعالع‬‫ًیبز‬ ‫از‬ ِ‫ک‬ ‫اظت‬ ‫فرآيٌذی‬ ‫يبثي‬
‫از‬ ُ‫اظتفبد‬ ‫ثب‬ ‫اعالػبتي‬ ‫هٌبثغ‬ ٍ ‫اظٌبد‬ ‫هراحلي‬ ‫عي‬ ٍ ُ‫ؼذ‬ ‫آغبز‬ ‫اعالػبتي‬
‫از‬ ‫پط‬ ‫هَردًیبز‬ ‫اعالػبت‬ ‫ظپط‬ ٍ ِ‫گرفت‬ ‫قرار‬ َ‫جعتج‬ ‫هَرد‬ ‫هؼیي‬ ‫اظتراتصی‬
‫هي‬ ‫ثبزيبثي‬ ‫ًْبيت‬ ‫در‬ ٍ ُ‫ؼذ‬ ‫ثررظي‬ ٍ ‫ثبزثیٌي‬ ‫اظتخراج‬ِ‫هعئل‬ ‫حل‬ ِ‫ث‬ ٍ ‫ؼًَذ‬
‫ؼذ‬ ‫خَاّذ‬ ‫هٌجر‬.

5. ‫اطالع‬ ‫رفتار‬‫یابي‬
ِ‫هغبلؼ‬‫اعالع‬ ‫فرايٌذ‬ ‫در‬ ‫کبٍؼگراى‬ ‫رفتبر‬‫در‬ ٍ ‫يبثي‬
‫هحیظ‬ ‫ثب‬ ‫تؼبهل‬‫اعالع‬ ‫رفتبر‬ ‫را‬ ‫اعالػبتي‬ ‫ّبی‬‫يبثي‬
‫هي‬‫گَيٌذ‬.‫اعالع‬ ‫رفتبر‬ ‫در‬،َ‫جعتج‬ ‫چگًَگي‬ ‫يبثي‬
‫جوغ‬‫هحیظ‬ ‫در‬ ‫اعالػبت‬ ‫ثبزيبثي‬ ٍ ‫آٍری‬‫اعالػبتي‬ ‫ّبی‬
‫ًظبم‬ ‫ثب‬ ‫تؼبهل‬ ‫در‬ ‫کبرثراى‬ ‫رفتبرّبی‬ ٍ ‫گًَبگَى‬‫ّبی‬
‫هي‬ ‫قرار‬ ‫ثررظي‬ ‫هَرد‬ ‫اعالػبت‬ ‫ثبزيبثي‬‫گیرد‬..

6. ‫اطالع‬ ‫رفتار‬ ‫هفهوم‬ ‫تاریخي‬ ‫سابقه‬‫یابي‬
‫پط‬‫در‬ ‫فٌي‬ ٍ ‫ػلوي‬ ‫اعالػبت‬ ‫افسايػ‬ ‫ثب‬ ٍ ‫دٍم‬ ‫جْبًي‬ ‫جٌگ‬ ‫از‬
ٌِ‫زهی‬‫اعالع‬ ‫رفتبر‬ ‫ثحث‬ ،‫گًَبگَى‬ ‫ّبی‬‫کٌفراًط‬ ‫در‬ ‫ثبر‬ ‫اٍلیي‬ ‫ثرای‬ ‫يبثي‬
‫ظبل‬ ‫در‬ ‫اًگلعتبى‬ ‫ظلغٌتي‬ ‫اًجوي‬ ‫ػلوي‬ ‫اعالػبت‬1948‫هغرح‬‫ؼذ‬.ُ‫د‬
‫ظبل‬ ‫در‬ ،‫ثؼذ‬ ‫ظبل‬1958‫ثیي‬ ‫کٌفراًط‬ ،‫در‬ ‫ػلوي‬ ‫اعالػبت‬ ‫الوللي‬
‫اعالع‬ ‫رفتبر‬ ‫هغبلؼبت‬ ،‫ٍاؼٌگتي‬‫پیگیری‬ ‫را‬ ‫يبثي‬‫کرد‬.‫اٍلیي‬‫در‬ ‫پصٍّػ‬
‫ظبل‬ ‫در‬ ٌِ‫زهی‬ ‫ايي‬1972-1973ِ‫ک‬ ‫گرفت‬ ‫اًجبم‬ ‫اهريکب‬ ‫ثبلتیوَر‬ ‫در‬
‫تأهیي‬ ‫چگًَگي‬ ،‫ؼْری‬ ِ‫جبهؼ‬ ‫اعالػبتي‬ ‫ًیبزّبی‬ ُ‫درثبر‬ ‫آى‬ ‫هَضَػبت‬
‫ظبزهبى‬ ‫ظَی‬ ‫از‬ ‫ًیبزّب‬ ‫ايي‬ ‫تأهیي‬ ‫اهکبى‬ ٍ ‫آًْب‬‫ثَد‬ ‫ّب‬.‫ًظرهي‬ ِ‫ث‬‫ثرای‬ ‫رظذ‬
ِّ‫د‬ ‫اٍاخر‬ ‫در‬ ‫پبلور‬ ‫ثبر‬ ‫اٍلیي‬1980‫از‬ ‫گرٍّي‬ ‫اعالػبتي‬ ‫رفتبر‬ ِ‫ث‬
‫هي‬ ‫داًؽوٌذاى‬‫پردازد‬.

7. ‫کالتو‬ ‫نظریه‬
َ‫کبلت‬(1993)‫ّوبى‬ ‫اظت‬ ‫هؼتقذ‬‫پیػ‬ ‫اعالػبت‬ ‫جعتجَی‬ ‫رًٍذ‬ ِ‫ک‬ ‫عَر‬
‫هي‬‫هي‬ ‫ثیي‬ ‫از‬ ‫ثَدى‬ ‫غیرهحرز‬ ‫هَرد‬ ‫در‬ ِ‫اٍلی‬ ‫احعبض‬ ،‫رٍد‬‫اػتوبد‬ ٍ ‫رٍد‬
‫هي‬ ‫افسايػ‬‫يبثذ‬.‫هي‬ ‫ّذفوٌذتر‬ ،‫ؼَد‬ ‫هتورکس‬ ‫هَضَػي‬ ‫ثر‬ ‫ؼخص‬ ‫اگر‬‫ؼَد‬
‫هي‬ ‫پیػ‬ ‫خَة‬ ٍ‫ا‬ ‫تحقیق‬ ‫هراحل‬ ٍ‫هي‬ ‫ثیؽتری‬ ‫رضبيت‬ ‫احعبض‬ ٍ ‫رٍد‬‫کٌذ‬.
‫هي‬ ‫تقعین‬ ِ‫پبي‬ ‫ؼػ‬ ِ‫ث‬ ‫را‬ ‫تحقیق‬ ‫هراحل‬ َ‫کبلت‬‫کٌذ‬:،‫اًتخبة‬ ،‫هقذهبتي‬
‫ؼکل‬ ،‫کؽف‬‫ثٌذی‬(‫فرهَل‬‫ثٌذی‬)‫جوغ‬ ،ٍ ‫آٍری‬ِ‫ارائ‬.

8. ‫کبرثر‬‫احعبض‬ ‫را‬ ‫ثیؽتر‬ ‫اعالػبت‬ ‫ثرای‬ ‫ًیبز‬ ‫اثتذا‬ ،‫هقذهبتي‬ ِ‫هرحل‬ ‫در‬
‫هي‬‫کبرثر‬ ‫در‬ ِ‫هرحل‬ ‫ايي‬ ‫در‬ ‫قغؼیت‬ ‫ػذم‬ ٍ ‫ثَدى‬ ‫غیرهحرز‬ ‫احعبض‬ ٍ ‫کٌذ‬
‫ٍجَد‬‫دارد‬.‫عي‬‫هي‬ ‫هؼلَم‬ ‫را‬ ‫هَضَػي‬ ُ‫هحذٍد‬ ‫کبرثر‬ ،‫اًتخبة‬ ِ‫هرحل‬ٍ ‫کٌذ‬
‫هي‬ ‫تحقیق‬ ‫ثرای‬ ‫آهبدگي‬ ِ‫ث‬ ‫را‬ ‫خَد‬ ‫جبی‬ ‫ثَدى‬ ‫غیرهحرز‬ ‫احعبض‬‫دّذ‬.‫در‬
ِ‫داًعت‬ ‫کبرثر‬ ،‫کؽف‬ ‫رًٍذ‬‫هي‬ ‫افسايػ‬ ‫را‬ ‫خَد‬ ‫ّبی‬‫د‬‫ّذ‬.‫ؼکل‬ ِ‫هرحل‬ ‫در‬‫ثٌذی‬
(ِ‫فرهَل‬‫کردى‬)‫هي‬ ‫هتورکس‬ ‫اصلي‬ ‫هَضَع‬ ‫ثر‬ ‫کبرثر‬ ،‫غیرهحرز‬ ‫احعبض‬ ،‫ؼَد‬
‫هي‬ ‫کبّػ‬ ‫ثَدى‬‫هي‬ ‫افسايػ‬ ‫اعویٌبى‬ ٍ ‫يبثذ‬‫يبثذ‬.‫جوغ‬ ِ‫هرحل‬ ‫در‬‫کبرثر‬ ،‫آٍری‬
‫ظیعتن‬ ‫ثب‬‫هي‬ ‫افسايػ‬ ‫اعویٌبى‬ ،‫دارد‬ ‫تؼبهل‬ ‫اعالػبتي‬ ‫ّبی‬ِ‫ث‬ ِ‫ػالق‬ ٍ ‫يبثذ‬
‫هي‬ ‫ػویق‬ ُ‫پرٍش‬‫ؼَد‬.‫هي‬ ‫حل‬ ِ‫هعئل‬ ‫پبيبى‬ ‫در‬‫هي‬ ‫کبهل‬ ‫تحقیق‬ ،‫ؼَد‬‫گردد‬
ِ‫ث‬ ‫کبرثر‬ ‫ثرای‬ ‫رضبيت‬ ‫احعبض‬ ٍ‫هي‬ ‫ٍجَد‬‫آ‬‫يذ‬.

9. ‫جستجو‬ ‫رونذ‬ ‫درهورد‬ ‫کالتو‬ ‫نظریه‬ ‫هراحل‬
‫هؼٌي‬ ٍ ‫ظبختبر‬ ‫فْن‬ ‫از‬ ‫اظت‬ ‫رًٍذی‬ ‫اعالػبت‬ ‫جعتجَی‬ ،‫اٍل‬.‫ايي‬ ‫در‬
‫هي‬ ‫اػتوبد‬ ِ‫ث‬ ‫اثْبم‬ ٍ ‫ثَدى‬ ‫غیرهحرز‬ ‫از‬ ‫کبرثر‬ ‫هَرد‬‫رظذ‬.
‫دٍم‬‫ؼکل‬ ‫ثر‬ ‫هتورکس‬ ،‫فرهَل‬ ‫يب‬ ‫گیری‬ِ‫ًقغ‬ ‫يب‬ ُ‫ايذ‬ ‫کردى‬ ‫ثٌذی‬‫ًظری‬
ِ‫ک‬ ‫اظت‬ِ‫ث‬ ‫تحقیق‬ ‫رًٍذ‬ ‫در‬‫هي‬ ‫کبر‬‫رٍد‬.
‫ثبؼذ‬ ‫فرد‬ ِ‫ث‬ ‫هٌحصر‬ ‫اظت‬ ‫هوکي‬ ‫اعالػبت‬ ،‫ظَم‬.‫از‬ ‫هَرد‬ ‫ايي‬ ‫در‬ ‫کبرثر‬
‫هي‬ ٍ ‫دارد‬ ‫آگبّي‬ ‫قجل‬‫هرتجظ‬ ‫کذام‬ ٍ ‫اظت‬ ‫هرتجظ‬ ‫اعالػبت‬ ‫کذام‬ ‫داًذ‬
‫ًیعت‬.

10. ٍ‫ا‬ ‫رفتبر‬ ‫ثب‬ ‫کبرثر‬ ‫حبلت‬ ‫تأثیر‬ ‫تحت‬ ‫تحقیق‬ ‫در‬ ‫احتوبالت‬ ‫هیساى‬ ،‫چْبرم‬
‫هي‬ ‫تحقیقي‬ ‫کبر‬ ِ‫ث‬ ‫ًعجت‬‫ثبؼذ‬.‫حبلت‬‫تغییر‬ ‫تحقیق‬ ‫رًٍذ‬ ‫در‬ ‫کبرثر‬ ‫يك‬
‫هي‬‫کٌذ‬.
ِ‫هجوَػ‬ ‫تحقیق‬ ‫رًٍذ‬ ‫در‬ ،‫پٌجن‬‫اًتخبة‬ ‫از‬ ‫ای‬‫ؼخصي‬ ٍ ‫ٍاحذ‬ ‫ّبی‬
‫پیػ‬ ‫ثراظبض‬‫ثیٌي‬‫اظتراتصی‬ ٍ ‫اعالػبت‬ ،‫هٌبثغ‬ ‫از‬ ‫اًتظبراتػ‬ ‫يب‬ ٍ‫ا‬ ‫ّبی‬‫ّب‬
‫هي‬ ‫ؼکل‬‫گیرد‬.
‫ظراًجبم‬‫افسايػ‬ ‫تحقیق‬ ‫رًٍذ‬ ‫در‬ ٍ‫ا‬ ‫ّذفوٌذی‬ ‫ظغح‬ ٍ ‫کبرثر‬ ِ‫ػالق‬ ،
‫هي‬‫يبثذ‬.‫فْن‬ ‫تحقیق‬ ‫يك‬ ‫در‬ ‫کبرثر‬ ٍ ‫اظت‬ ‫ثبالتر‬ ‫ثؼذی‬ ‫هراحل‬ ‫در‬ ِ‫ػالق‬
‫آى‬ ‫درگیر‬ ‫ّؽیبری‬ ‫ثب‬ ‫تب‬ ‫دارد‬ ‫هَضَع‬ ‫از‬ ‫کبفي‬‫ؼَد‬.

11. ‫نتیجه‬‫گیری‬
َُ‫ؼی‬ ِ‫ث‬ ‫خَد‬ ‫اعالػبتي‬ ‫ًیبزّبی‬ ‫رفغ‬ ‫ثرای‬ ‫افراد‬‫هي‬ ‫ػول‬ ‫هتفبٍت‬ ‫ّبی‬‫کٌٌذ‬.
،‫اعالػبت‬ ‫جعتجَی‬ ‫ٌّگبم‬ ‫در‬ ِ‫ک‬ ‫اظت‬ ‫ايي‬ ‫اظت‬ ‫هْن‬ ِ‫ک‬ ‫چیسی‬ ‫اهب‬
ِ‫ّو‬‫اعالػبتي‬ ‫ًیبزّبی‬ ‫رفغ‬ ٍ ِ‫هعئل‬ ‫حل‬ ‫ثرای‬ ‫فرد‬ ٍ ُ‫ثَد‬ ‫ّذفوٌذ‬ ‫چیس‬‫خَد‬
‫هي‬ ‫عي‬ ‫را‬ ‫هٌغقي‬ ‫رًٍذی‬‫ًوبيذ‬.‫ظَْر‬‫ًظبم‬‫تٌْب‬ ًِ ‫اعالػبتي‬ ‫جذيذ‬ ‫ّبی‬
‫هي‬ ‫ًیس‬ ‫هغلَة‬ ِ‫ثلک‬ ‫حیبتي‬‫ًظبم‬ ‫ايي‬ ‫در‬ ٍ ‫ثبؼذ‬‫اعالع‬ ٍ ‫کتبثذاراى‬ ،‫ّب‬‫رظبًبى‬
‫اعالع‬ ‫رفتبر‬ ‫ظبختي‬ ‫ّوبٌّگ‬ ‫ثب‬ ،‫پیػ‬ ‫از‬ ‫ثیػ‬‫ًظبم‬ ‫ثب‬ ‫خَد‬ ‫يبثي‬ٍ ‫جذيذ‬ ‫ّبی‬
‫ٍيصگي‬ ‫از‬ ‫کبرآهذ‬ ُ‫اظتفبد‬‫ًظبم‬ ‫ايي‬ ‫ّبی‬‫هي‬ ‫اعالػبت‬ ‫ثبزيبثي‬ ‫ّبی‬‫تَاًٌذ‬
‫رٍغ‬ ‫از‬ ُ‫اظتفبد‬ ِ‫ث‬ ‫چٌذاًي‬ ‫توبيل‬ ِ‫ک‬ ‫کعبًي‬ ِ‫ث‬ ‫را‬ ُ‫ثْر‬ ‫ثیؽتريي‬‫فؼبل‬ ‫ّبی‬
‫ثرظبًٌذ‬ ‫ًذارًذ‬ ‫هَردًیبز‬ ‫اعالػبت‬ ‫ثبزيبثي‬ ‫در‬ ‫هعتقین‬ ٍ.

12. ‫ؼوب‬ ِ‫تَج‬ ‫از‬ ‫ظپبض‬