2. Kuptimi mbi marrëdhëniet personale
Janë ato fije që na lidhin me të tjerët.
• Marrëdhëniet me të tjerët ndryshojnë.
• Katër stade të formimit të marrëdhënieve:
1. Shoqërimi
2. Simpatia
3. Miqësia
4. Dashuria
3. Shoqërimi
• Aristoteli – njerëzit janë kafshë sociale
• Ne shpenzojmë nga 20 – 60% të kohës në shoqëri me të
tjerët.
• Shumë studiues thonë që motivimi për të ndërvepruar me të
tjerët është i jashtëm.
• Të tjerë mendojnë se e ka origjinen brenda nesh.
4. Situatat shoqëruese
Krahasim social – procesi përmes të cilit ne
njohim veten tonë duke e krahasuar me të
tjerët.
oPasiguria dhe shoqërimi
oFrika dhe shoqërimi
oVeshtirësitë, shqetësimi dhe shoqërimi
oPersonaliteti dhe shoqërimi
6. Frika dhe shoqërimi
• Goditjen elektrike doni ta merrni me një
person njësoj të frikësuar apo më pak të
frikësuar sesa ju?
1.Kur njerëzit dëshirojnë të vlerësojnë
emocionet e tyre = njerëz të frikësuar.
2.Kur dëshironin të reduktonin friken = njerëz
më pak të frikësuar.
7. Veshtirësia, shqetësimi dhe shoqërimi
Eksperiment:
Situata 1. Të rriturit ftohen të imitojnë sjellje të tilla si
të pirit gji ose thithje të biberonit.
Situata 2. Të rriturit do të kalonin në dy dhoma:
a.Në të paren do të merrnin goditje elektrike.
b.Në të dyten do të shikonin fotografi nudo.
8. Personaliteti dhe shoqërimi
① Personaliteti i shoqëruar (rendi i lindjes)
- Te lidhur me të tjerët.
- I shikojnë me ngrohtësi të tjerët.
- Bashkohen në grupe sociale.
- Komunikojnë me të tjerët në mënyrë miqësore.
- Tentojnë të jenë të pëlqyer dhe pëlqejnë të tjerët.
- Shqetësohen kur ndodhen në vetmi.
- Përballojnë friken në ndërveprim me të tjerët.
② Personaliteti i vetmuar
a. Vetmi emocionale
b. Vetmi sociale
10. Teodor Newcomb (1961) mori studente dhe i grupoi në një
kolegj, duke u krijuar kushte të përshtatshme.
• Ato jetuan bashkë për një vit.
• Studente çdo javë duhej të plotësonin një pyetësor dhe një
formular në lidhje me tipare të personalitetit, qëndrime etj.
• Kur filloi studimi të gjitha studentet ishin të huaja për njëra-
tjetren, ndërsa në fund u miqësuan.
11. • Newcomb (1961)
• Rezultatet:
– Ngjashmëria na udhëheq drej formimit të raporteve
sociale:
• Karakteristika demografike, qëndirme, vlera, tipare të
personalitetit dhe stil komunikimi te ngjashme.
12. Përse ne tërhiqemi nga të tjerët?
1. Pushteti i afërsisë
2. Pamja e jashtme fizike
1. Karakteristikat personale
a. Ngjashmëria
b. Kompensimi
c. Shpërblimi
13. • Festinger, Schachter, dhe Back (1950) studiuan formimin e
miqësive në apartamente të ndryshme të qytetit.
• Rezidentët u caktuan në apartamentët e tyre në mënyrë
rastësore, shumica prej tyre ishin të huaj kur lëvizen.
• Studiuesit u kërkuan rezidentëve të thonin emrat e tre miqve
më të ngushtë në të gjithë kompleksin e ndërtesave.
• Ashtu siç u parashikua, 65% e miqve të emërtuar jetonin në
të njëjtën ndërtesë edhe pse ndërtesat e tjera ishin shumë
afër.
14. Festinger, Schachter, and Back (1950) tracked friendship
formation among the couples in various apartment
buildings.
Residents had been assigned to their apartments at random.
Most ëere strangers ëhen they moved in.
The researchers asked the residents to name their three closest
friends in the entire housing project.
Just as the propinquity effect ëould predict, 65% of the friends
mentioned lived in the same building, even though the other
buildings ëere not far aëay.
Rezultatet:
•41% e fqinjeve tek dera ngjitur u identifikuan si miq
të ngushtë.
•22% e atyre që jetonin dy dyer më pas.
•Vetëm 10% që jetonin në anën tjetër të sallës u
identifikuan si miq të ngushtë.
15. Efekti i afërsisë
(Festinger, Schachter, & Back, 1950)
• 270 të caktuar në mënyrë rastësore në 17- ndërtesa të një kompleksi.
• Iu kërkohet të identifikojne 3 miqtë më të ngushtë brenda në kompleks.
– 65% e miqve të identifikuar janë brenda së njëjtës ndërtesë.
– Nga studentë që jetonin në të njëjtin kat.
# dyer lart % e atyre që i kishin miq të ngushtë
1 41%
2 22%
3 16%
4 10%
16. 1. Pushteti i afërsisë
Ne pëlqejmë njerëzit që na qëndrojnë afër.
Afërsia ose më saktësisht "distanca funksionale"
midis dy njerëzve parashikon pëlqim. Nuk është
distanca gjeografike aq sa ç’është shpeshtësia e
kontakteve dhe “rruga” që njerëzit përshkojnë
sëbashku.
17. 1. Pushteti i afërsisë
① Zhduk pengesat që mund të bllokojnë zhvillimin e simpatisë
(ndjenja pozitive ose negative).
① Lidhja bazohet në një ekspoze të qartë dhe të thjeshtë
(komunikim larg kortezive dhe etiketave).
② Për të ruajtur qëndrueshmerinë përgjatë njohjeve të
ndryshme (reduktim i dizonancës njohëse).
18. 2. Pamja e jashtme fizike
Në tërhiqemi nga ata të cilët i konsiderojmë të bukur.
• Efekti i kontaktit të parë është thelbësor.
• Ne kemi një stereotip të fortë “Cfarë është e bukur është edhe e
mirë” (Dion & Bersheid, 1966).
– Njerëzit tërheqës supozohet të zotërojnë edhe cilësi të tjera si
më të sigurtë, më të lumtur, më aktivë, më seriozë dhe më me
pak fjalë. Ata janë gjykuar si më të ngrohtë, më të
përgjegjshëm, më të ndjeshëm, më të dashur, të fortë dhe të
ekuilibruar, më të shoqërueshem, më modestë, më të
edukuar. Përveç kësaj mendohen si më të suksesshëm në
profesion dhe martesë.
– Ky stereotip – vepron sipas parimit të përmbushjes së
profecisë vetjake. Pse?
19. Supozime në lidhje me njerëzit tërheqës
“Cfarë është e bukur është edhe e mirë” (Dion
& Bersheid, 1966). Njerëzit e bukur janë më
të predispozuar të jenë:
– Socialë
– Ekstravert
– Popullorë
– Sensualë
– Të lumtur
– Të ndjeshëm
20. Supozime në lidhje me njerëzit tërheqës
Njerëzit fizikisht tërheqës zhvillojnë raporte sociale
më të mira dhe janë më të kënaqur. Përse?
Kjo përfshin përmbushje të profecisë vetjake.
Të bukurit, që në fëmijëri, marrin një vëmendje të
madhe shoqërore që i ndihmon ata të zhvillojnë
aftësi të mira shoqërore.
22. Cila fytyrë është më tërheqëse?
• Langlois & Roggman (1990)
– Fytyrat e përbëra janë më tërheqëse se individët
23. Karakteristikat personale
• Në priremi të preferojmë njerëzit që gëzojnë
këto karakteristika:
- Miqësor
- Të gëzuar
- Me humor
- Atletikë
Kemi dy tendenca që na orientojnë drejt të
tjerëve:
1.Me karakteristika të ngjashme.
2.Me karakteristika të ndryshme.
24. 3. Ngjashmëria
Në pëlqejmë njerëzit që janë të ngjashëm në:
• Aspektin fizik
• Qëndrime
• Personalitet
• Sjellje dhe aktivitete
• Prejardhje krahinore
“ZOGJTË E NJË KLLOÇKE SHKOJNË SËBASHKU”
25. 3. Ngjashmëria
• Eksperiment 1.
• 17 subjekte (ndahen në dy grupe: 9 dhe 7 njerëz).
• U kërkohet të zevendësojnë vendet bosh me njerëz
sipas preferencave).
• Zevendësimi bëhët nga persona të ngjashëm si:
sjellja, pikëpamjet, personaliteti etj.
26. 3. Ngjashmëria
Eksperiment 2.
-Subjektet plotësonin një pyetësor në grup.
-Kur rezultatet e testit mes dy subjekteve përputhëshin
50% - 100% ata shprehnin një dëshirë shumë të madhe
për të punuar me njëri – tjetrin.
-Po ashtu çiftet me ngjashmëri në sjellje nga 33 – 67%
janë të predispozuar për tu pëlqyer më tepër.
27. • Teoria e balancës psikologjike (Heider, 1958)
P
O X
-
+
-
P- Përceptimi, përshkrimi i asaj që pëlqehet ose jo.
O – Personi për të cilin ne bëjmë vlerësimin.
X – Disa objekte sociale.
28. Kompensimi
“Në mes çifteve të martuara ngjashmëria mund
të jetë rregulli, por kompensimi do të ishte
pritja”.
Ne preferojmë njerëz që gëzojnë karakteristika
te ndryshme nga ne ose kënaqin kërkesat tona
personale.
29. Shpërblimi
• Ne preferojmë njerëzit që krijojnë një
maksimum shpërblimesh dhe minimum
shpenzimesh.
• Reciprocitet
• Pëlqejmë ata që na pëlqejnë
• Po nëse personi ka vetëvlerësim të ulët?
30. Pëlqimi reciprok
• Vajza: A të pëlqej?
• Djali: Sigurisht!
• Vajza: Por a të pëlqej vërtetë?
• Djali: mirë…po unë?
• Vajza: Të pyeta e para.
31. Cfarë e përcakton tërheqjen mes dy personave?
1. Afërsia fizike (miqë apo partnerë që i kemi afër)
2. Pamja e jashtme fizike (partnerë apo miq tërheqës)
3. Ngjashmëria dhe kompensimi (partnerë miq të ngjashëm
apo të ndryshëm)
4. Shpërblimi (Partnerë dhe miq që ne u pëlqejmë).
