1. Hfst 13: Monopolie & onvolmaakte
mededinging
Los 13.3, 13.4, deels 13.5
Ch 13: Monopolistic & imperfect
competition
Leave 13.3, 13.4, part of 13.5

2. Hfst 13: Monopolie & onvolmaakte
mededinging
Los 13.3, 13.4, deels 13.5
Ch 13: Monopolistic & imperfect
competition
Leave 13.3, 13.4, part of 13.5

3. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 3
Uitkomstes / Outcomes
 Onderskei tussen
verskillende markvorme
 Verduidelik (monopolie)
 KT ewewig
 LT ewewig
 Prysdiskriminasie
 natuurlike monopolieë
 voor- en nadele
 beleid
 Bereken en teken
 TR, MR, AR
 Ewewig
 Natuurlike monopolieë
 Differentiate between
different market forms
 Explain (monopoly)
 SR equilibrium
 LR equilibrium
 Price discrimination
 Natural monopolies
 Pro’s & Con’s
 Policy
 Calculate & graph
 TR, MR, AR
 Equilibrium
 Natural monopolies

4. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 4
Hersien VM / Review PC
 Volmaakte mededinging
 Wins maksimering by …
 Vraag kromme is …
 Prys vasgestel deur …
 Sluitingsreel
 Tbl 13-1
 Volmaakte mededinging
 Monopolie
 Perfect competition
 Profit max at …
 DEMAND curve is …
 Price determined by …
 Shut down rule
 Tbl 13-1
 Perfect competition
 Monopolies

5. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 5
13-1 Markstrukture / Market structures
 8 Kenmerke
 Tbl 13-1
 8 Features
 Tbl 13-1

6. Tbl 13-1
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 6
Kenmerke VM Monopolie
Aantal firmas Baie Kopers en
verkopers
Een
Aard v produk Homogeen Slegs een produk
sonder sub
Toetrede Algeheel vry Blokkeer
Info Volledig Volledig
Samespanning Onmoontlik Irrelevant
Firma se beheer oor
die prys
Geen Aansienlik
Vraagkromme Horisontaal Dieselfde as Mark
vraag
LT Eco wins Normale wins +

7. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 7
13.2 Monopolie / Monopoly
 Wat is dit?
 NB.
 VRAAG = MARKVRAAG
 negatiewe helling
 beperking (AR)
 LR
 abnormale wins moontlik
 Kwasi monopolieë
 Natuurlike monopolieë
 Raam 13-1
 9 versperrings
 What is it?
 NB.
 DEMAND = MARKET
DEMAND
 Negative slope
 Limitation (AR)
 LR
 possible abnormal profit
 Quasi monopolies
 Natural monopolies
 Box 13-1
 9 restrictions

8. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 8
Beperkings op toetrede
 Bpk omvang vd mark
 Geografie, klein, afgesonder
 Uitsluitlike besit van
grondstowwe
 De Beers Consolidated Mines
 Patente
 Lisensiering
 MTN & Vodacom
 Alleenreg
 Rupert Murdoch
 Invoerbeperkings
 Roofprysbepaling
 Oormaatkapasiteit
 Limited size of market
 Geograpy
 Exclusive ownership
 De Beers Consolidated Mines
 Patents
 Licensing
 MTN & Vodacom
 Sole rights
 Rupert Murdoch
 Import restrictions
 Predatory pricing
 Excess capacity
Restrictions to enter

9. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 9
Alle mark strukture / All market structures
 Gemiddeld / Average
 Totaal / Total
 Grens / Marginal
 Profit Max?
MR = MC
Quantity
Total
Ave =.
RQTotal ×=
QuantityinChange
TotalinChange
inalM =arg

10. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 10
Ewewig (Mono) / Equilibrium (Mono)
 NB!!!
 AR = VRAAG kromme
 AR ≠ MR
 Koste struktuur NB (MC)
 Prys NIE vas NIE!!!
 2 Reëls
 Sluitingsreël
 P = AR < AVC, TR < TVC
 Winsmaksimeringsreël
 MR = MC
 Produseer ...
 MR = MC
 KT: AR > AVC
 LT: AR > AC
 NB!!!
 AR = DEMAND curve
 AR ≠ MR
 Cost Structure NB (MC)
 Price NOT fixed
 2 Rules
 Shut Down
 P = AR < AVC, TR < TVC
 Profit max
 MR = MC
 Produce …
 MR = MC
 SR: AR > AVC
 LR: AR > AC

11. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 11
Tbl 13-1 & Fig. 13-1
 Totale Inkome (TR)
 P x Q … (AR x Q)
 Gemiddelde Inkome (AR)
 TR ÷ Q
 Vraagkromme / DEMAND
 Marginale Inkome (MR)
 (TRX – TRX-1) ÷ (QX - QX-1)
 Negatiewe helling / Negative
slope
 MR ≠ AR !!!
 NB !!!
 P = AR, maar / but …
 P ≠ MR, AR ≠ MR
Vraag Kromme
Demand curve
TRmax@ MR=0

12. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 12
Tbl 13-1 & Fig. 13-1
 Fig. 13-1(a): MR & AR
 MR < AR,
 AR reguit / straight,
 MR = ½ AR & 0
 Fig. 13-1(b): TR
 TR styg / increases,
 MR > 0
 TR max
 MR = 0
 TR daal / decreases,
 MR < 0

13. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 13
Raam/Box 13-2: MR & elastisiteit / elasticity
 Monopolis produseer in die
relatief elastiese sone
 Monopolist produces in the
relatively elastic zone
 MR > 0, Ep > 1, Q... TR
 MR = 0, Ep = 1, TRmax
 NB NOT PROFIT max
 NB NIE WINS maks.
 MR < 0, Ep < 1, Q...TR
TRmax@ MR=0
@ E=1
NB. Elasties / Elastic
Monopolis se produksie sone
Monopoly production zone

14. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 14

15. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 15
Fig.13-2 KT ewewig (mono) / SR equilibrium (mono)
 Wins maks / Profit max
 MR = MC
 NB! Q = ? @ MR=MC
 Trek vertikale lyn van ...
 Draw vertical line from ...
 Q ... AR (VRAAG / DEMAND)
 Trek horisontale lyn van ...
 Draw horizontal line from ...
 AR ... P
 Wins is steeds / Profit is still ...
 TR – TC
 (P x Q) – (AC x Q)
 (P - AC)Q
 NB! Geen AANBOD / No SUPPLY,
MR=MC

16. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 16
LT ewewig / LR equilibrium
 Ekonomiese / Abnormale
wins moontlik
 Waarom?
 Economic / Abnormal profit
possible
 Why?

17. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 17
Prysdiskriminasie / Price discrimination
 Wat?
 Doel
 bekom verbruikerssurplus
 2 Vereistes
 Prys MAKER
 Verbruikers markte
onafhanklik
 3 Tipes
 1ste Graad
 2de Graad
 3de Graad
 What?
 Aim
 Obtain consumer surplus
 2 Requirements
 Price MAKER
 Separate consumer
markets
 3 Types
 1st
Degree
 2nd
Degree
 3rd
Degree

18. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 18
Prysdiskriminasie / Price discrimination
 1ste Graad  1st
Degree

19. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 19
Prysdiskriminasie / Price discrimination
 2de Graad
 Hoeveelhede
 2nd
Degree
 Quantity based

20. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 20
Prysdiskriminasie / Price discrimination
 3de Graad
 ‘Split’ markte
 3rd
Degree
 ‘Split’ markets

21. QUESTION 1
 Wins max van ‘n monopolie?
 Profit max of a monopoly?
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 21

22. QUESTION 2
 As MR + is sal TR?
 If MR is + then TR shall?
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 22

23. QUESTION 3
 Oor die langtermyn kan ‘n monopolie
watse wins maak? En ‘n VM?
 In the long run what type of profit does a
monopoly make? And a PC?
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 23

24. QUESTION 4
 Sluitingsreel vir beide Monopolie en VM?
 Shutdown rule for both the Monopoly and
PC?
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 24

25. MAANDAG / MONDAY
 Res van CH 13
 Toetse
 Game
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging

26. Hfst 13: Monopolie & onvolmaakte
mededinging
Los 13.3, 13.4, deels 13.5
Ch 13: Monopolistic & imperfect
competition
Leave 13.3, 13.4, part of 13.5

27. Hfst 13: Monopolie & onvolmaakte
mededinging
Los 13.3, 13.4, deels 13.5
Ch 13: Monopolistic & imperfect
competition
Leave 13.3, 13.4, part of 13.5

28. Monopolie
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 28
o Monopolie??
o Wins max?
o LT wins?
o1ste, 2de en 3de graadse
prysdiskriminasie

29. Monopolie
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 29

30.  Wanneer daar in ‘n bedryf slegs genoeg ruimte vir een firma is om
‘n produk doelmatig te produseer. Daardie een firma produseer ‘n
produk baie goedkoper as wat twee of meer firmas daardie produk
kan produseer.
 AC sal  selfs al bereik die gevraagde hoeveelheid ‘n maksimum.
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 30
Natuurlike monopolie / Natural monopolies
Qmax
LR: LRACmin

31. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 31
Fig.13-4 Natuurlike monopolie pryse?
Fig.13-4 Natural monopoly pricing?
• Idiaal Produseer waar: MR = MC
• Allokasie: P=MC
• Produksie Doeltref: AC min
• P=MC .....verlies.... AC>AR
•WAT NOU??
•Gov self produk vervaardig
•Privaat en sub
•P=AC en dus normale wins
•Prys dis toepas

32. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 32
Fig.13-4 Natuurlike monopolie pryse?
Fig.13-4 Natural monopoly pricing?
• Idiaal Produseer waar: MR = MC
• Allokasie: P=MC
• Produksie Doeltref: AC min
• P=MC .....verlies.... AC>AR
•WAT NOU??
•Gov self produk vervaardig
•Privaat en sub
•P=AC en dus normale wins
•Prys dis toepas

33. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 33
Fig.13-4 Natuurlike monopolie pryse?
Fig.13-4 Natural monopoly pricing?
• Idiaal Produseer waar: MR = MC
• Allokasie: P=MC
• Produksie Doeltref: AC min
(BUT not the case)
• P=MC .....verlies.... AC>AR
•WAT NOU??
•Gov self produk vervaardig
•Privaat en sub
•P=AC en dus normale wins
•Prys dis toepas

34. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 34
Fig.13-4 Natuurlike monopolie pryse?
Fig.13-4 Natural monopoly pricing?
• Idiaal Produseer waar: MR = MC
• Allokasie: P=MC
• Produksie Doeltref: AC min
(BUT not the case)
• P=MC .....verlies.... AC>AR
•WAT NOU??
•Gov self produk vervaardig
•Privaat en sub
•P=AC en dus normale wins
•Prys dis toepas

35. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 35
Fig.13-4 Natuurlike monopolie pryse?
Fig.13-4 Natural monopoly pricing?
• Idiaal Produseer waar: MR = MC
• Allokasie: P=MC
• Produksie Doeltref: AC min
(BUT not the case)
• P=MC .....verlies.... AC>AR
•WAT NOU??
•Gov self produk vervaardig
•Privaat en sub
•P=AC en dus normale wins
•Prysdiskriminasie toepas

36. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 36
Recap PC vs Monopolist
 Volmaakte mededinging
 WINS maksimering by …
 VRAAG kromme is …
 PRYS vasgestel deur …
 BESLUIT slegs …
 P = AR = MR
 Monopolie
 WINS maksimering by …
 VRAAG kromme is …
 PRYS vasgestel deur …
 BESLUIT slegs …
 P = AR ≠ MR
 Perfect competition
 PROFIT max at …
 DEMAND curve is …
 PRICE set by …
 DECIDE on …
 P = AR = MR
 Monopoly
 PROFIT max at …
 DEMAND curve is …
 PRICE set by ...
 DECIDE on …
 P = AR ≠ MR

37. LT ewewig van VM vs Mono
 ‘n Monopolie word vergelyk met die
situasie wat sou geheers het indien daar
‘n groot aantal firmas was wat die produk
onder toestande van VM geproduseer het.
 Kom ons kyk hoe lyk dit....
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 37

38. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 38
Fig.13-7 Vergelyk mono vs VM / Compare mono vs PC
 AR = VRAAG / DEMAND
 MC = AANBOD / SUPPLY
 Monopolis / Monopolist
 Pm, Qm @ MR = MC
 VM / PC
 Pc, Qc @ S = D

39. Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 39
Fig.13-9 Die sosiale koste van ’n monopolie / DWL of mono
 Selfde as Fig.13-7
 Same as Fig.13-7
 Onder monopolie…
 Verbruiker verloor A+B
 Produsent verloor C
 Produsent wen A
 DWL = B+C
 Under monopoly …
 Consumer loses A+B
 Producer loses C
 Producer gains A
 DWL = B+C

40. Is monopolie ‘n slegte ding?
 Wanopvattings
 Enige prys vra (D)
 Hoogste prys vra
(MR=MC)
 SLEGS econ wins (D)
 Ontasbaar (Potensiele
Med)
 Misperceptions
 Any price
 Highest price
 Economic profit
 No competition
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 40

41. Selfstudie
Self study
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 41

42. Nadele / Drawbacks
 Laer produksie
 Hoër prys
 Minder innovasie
 Bestuursondoelmatigheid
 Hoekostefirmas kan oorleef
 Swak kwaliteit
 Onregverdige inkome
verdeling
 Pagsoekery
 Invloedryk
 Lower output
 Higher price
 Less innovation
 Managerial inefficiency
 Bad quality
 Unfair income
distribution
 Rent seeking
 Influential
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 42

43. 13-6 Beleid / Policy
 Belasting
 Owerheidsbesit
 Regulering
 Wette, reëls en regulasies
 Mededingingsbeleid
 Monopoliebeleid
 M te keer om mag te misbruik
 Samesmeltingsbeleid
 Om groei van markte tov
samesmelting te reg.
 Beleid op beperkende
praktyke
 Mededingingskommiss
ie
 Taxation
 Government ownership
 Regulation
 Laws, rules and
regulations
 Competition policy
 Monopoly policy
 Merger policy
 Restrictive practice policy
 Competition commission
Hoofstuk 13 Monopolie en onvolmaakte mededinging 43