Achtergrondartikel over de veroordeelde terrorist uit Maaseik die op uitnodiging van het bestuur lezingen gaf in de moskee in Geleen zonder dat politie en justitie daar van op de hoogte waren.

1. © Copyright 2015 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt
uitdrukkelijk voorbehouden. Woensdag, 08 juli 2015
Er kwam een
prediker uit Maaseik
RADICALISERING
Wie is Abdallah Ouabour? Hij zat zes jaar in de cel wegens zijn leidende rol in de Belgische cel
van GICM, een aan Al-Qaida verbonden terroristische organisatie. Hij werd als ‘broeder’ verwel-
komd in de Geleense Al Houda-moskee om te spreken over het geloof. Een reconstructie.
door Johan vd Beek en Claire van Dyck
HH
et is januari 2015. Op de 12e
en 14e van die maand plaatst
Abdallah Ouabour (41) twee
filmfragmenten op zijn Face-
book-pagina. Het eerste film-
pje duurt slechts 22 seconden. We zien,
scheef gefilmd, een man achter een tafel
zitten die gelovigen toespreekt. Er heeft
zojuist een bekering plaatsgevonden. Tak-
bir! Takbir! (afkondiging van de grootheid
van God) wordt luid geroepen. Het beeld
in het tweede filmpje loopt al na een se-
conde vast, maar daarna horen we dezelf-
de man ruim zes minuten lang praten
over de shahada, de geloofsbelijdenis.
Beide filmpjes zijn opgenomen in de Al
Houda-moskee in Geleen. De man zit
achter een tafel naast het spreekgestoelte
waar elke vrijdag de preek wordt uitge-
sproken die de moskee live streamt. En
de man die in de filmpjes spreekt? Dat is
Abdallah Ouabour. Hij wordt zonder eni-
ge aarzeling herkend door mensen die
hem zagen en hoorden op de dag dat hij
sprak. Maar ook andere goed ingelichte
bronnen bevestigen dat dit het gezicht en
de stem zijn van de man die zes jaar ge-
vangen zat in België en bekend stond als
een van de leiders van de Belgische cel
van de Groupe Islamique Combattant
Marocain (GICM), een aan Al-Qaida ver-
bonden terroristische organisatie.
Mogelijk zijn de filmpjes eind december
2014 opgenomen. Dan houdt Ouabour
een lezing in Geleen. Bronnen met wie
deze krant sprak, zagen Ouabour in die
periode in de moskee. De stichting Ra-
yaan, verbonden aan de Al Houda-mos-
kee, kondigt half december via een flyer
een lezing van ene ‘Broeder AbdAllah’
aan op 20 december. De dag dat Ouabour
spreekt is een merkwaardige. Na het ge-
bed wordt de man uit Maaseik voorge-
steld als prediker die aansluitend een le-
zing zal geven, onder andere over de bete-
kenis van de geloofsbelijdenis. De lezing
zal plaatsvinden in het Nederlands. Dat
verklaart meteen waarom de moskee gro-
tendeels leegloopt. De ouderen spreken
of verstaan Arabisch en Berbers en zijn
niet geïnteresseerd in Nederlandse lezin-
gen, zeker niet van iemand die ze niet
kennen en van wie niet duidelijk is waar
die zijn theologische kennis vandaan
haalt.
Het zijn vooral de shabab (jongeren) die
luisteren naar Broeder AbdAllah. Slechts
een enkeling kent Ouabours reputatie en
fronst de wenkbrauwen. Een open discus-
sie over de omstreden gast is echter niet
iets dat mogelijk is in de moskee die een
paar maanden later in het nieuws zal ko-
men door prediker Fouad el Bouch alias
Abou Hafs uit te nodigen. Hafs is een bij
jongeren populaire provocateur die, naar
eigen zeggen, binnen de grenzen van de
Nederlandse wet ‘duurzaam islamitisch
activisme’ nastreeft. Ouabour is een ande-
re categorie. Begin dit jaar keert hij terug
naar Geleen. Ook dat bezoek blijft aan-
vankelijk slechts bekend in kleine kring.
Als gaat rondzingen dat een Belg met een
fors strafblad heeft gesproken in het ge-
bedshuis, is de verontwaardiging groot.
Die wordt ook geuit op een debat naar
aanleiding van de aanslag op Charlie Heb-
do, in het bijzijn van politie, justitie en
de burgemeester. Als bekend wordt dat
Ouabour veroordeeld is voor terrorisme,
slaat die verontwaardiging om in ontzet-
ting. Maar ook dan komt geen openlijke
discussie op gang. Het gonst. Maar toch
verschijnt de naam Ouabour niet op de
radar bij politie en justitie.
GICM wordt verantwoordelijk gehouden
voor aanslagen in Casablanca (2003) en
Madrid (2004) waarbij in totaal meer
dan tweehonderd mensen om het leven
komen. Doel van GICM is de omverwer-
ping van de Marokkaanse regering en de
stichting van een islamitische staat op
basis van de sharia. De leden en leiders
van de Belgische cel worden niet beschul-
digd van directe betrokkenheid bij de
bloedbaden, maar van het verlenen van
(logistieke) steun aan de daders.
Ouabours straf wordt in hoger beroep
met één jaar verhoogd tot zes jaar cel,
omdat hij een van de leiders en niet
slechts een lid was. Het Hof van Beroep
herinnert eraan dat hij op internationaal
niveau bekendstaat als een gevaarlijke ter-
rorist, met nauwe contacten met extre-
misten in Marokko en Spanje. Ouabour
is volgens het hof belast met de coördina-
tie tussen islamitische terreurcellen in
verschillende landen. Volgens inlichtin-
gendiensten had de GICM onder het Tali-
banregime verschillende militaire trai-
ningskampen in Afghanistan. Ouabour
zou daar ook zijn geweest. Hij is er ge-
zien met zijn kompaan Bouloudo, ver-
klaart een getuige.
In het GICM-proces in 2006 staan der-
tien mensen terecht, van wie vier uit
Maaseik. Ouabour is, net als enkele ande-
re verdachten, geboren en getogen in het
Belgisch-Limburgse grensstadje. De vier
uit Maaseik radicaliseren eind jaren ne-
gentig. Jeugdvrienden Ouabour en Bou-
loudo vertrekken eind 1999 naar Syrië.
Ouabour verklaart later tegenover de poli-
tie dat hij er op vakantie is geweest voor
een maand, tijdens de ramadan. Boulou-
do blijft nog een tijd om aan een koran-
school te studeren. Ouabour zegt daarna
nog een keer naar Syrië te zijn geweest.
Volgens het Marokkaanse Openbaar Mi-
nisterie, dat later om diens uitlevering zal
vragen, is Ouabour in Damascus geweest
voor een ideologische studie. In de
maand dat Ouabour in Syrië is, verblij-
ven in zijn appartement in Maaseik vol-
gens de Belgische pers twee omstreden
figuren: de rondreizende prediker Abou
Atim, later opgepakt op verdenking van
betrokkenheid bij de aanslagen in Ma-
drid, en Moussa Zemmouri. Dat is een
van de twee Belgen die door de Amerika-
nen werden opgesloten in Guantanamo
in Cuba en na jaren werd vrijgelaten.
Ouabour ontkent leider of lid te zijn ge-
weest van GICM. Hij ontkent niet con-
tact te hebben met Franse islamisten.
Maar die contacten zijn van vriendschap-
pelijke aard, niet politiek, betoogt hij.
Het is het eerste terrorismeproces na in-
voering van de antiterreurwet die justitie
en politie ruime bevoegdheden geeft om
op te treden tegen terreurverdachten. „Ik
vraag me af of het genoeg is dat iemand
contact heeft met moslimterroristen om
zelf een terrorist genoemd te worden.
Volgens de nieuwe wet is dat zo. Oua-
bour sympathiseert met de GICM maar
hij zweert geweld en terreur af”, zegt zijn
advocaat. Ouabour krijgt uiteindelijk zes
jaar cel, Bouloudo vijf jaar.
Diezelfde Bouloudo wordt er nu van ver-
dacht aan het hoofd van een netwerk
van jihadronselaars te staan, met het ge-
bedshuis Attawasol in Neeroeteren als
uitvalsbasis. Sinds de vier GICM-veroor-
deelden uit Maaseik op vrije voeten zijn
en teruggekeerd zijn naar hun familie in
het stadje, is de radicalisering weer be-
gonnen, melden Vlaamse media op basis
van bronnen binnen de Belgische veilig-
heidsdiensten. Een van de veroordeelden
vertrekt in 2013 naar Syrië om te strijden.
Inmiddels zijn ten minste drie jihadisten
uit Maaseik hem gevolgd. Onenigheid
over de herdenking van de eerste van die
vier uit Maaseik die sneuvelt - iets wat
volgens diverse jongeren als een marte-
laarsdood moet worden gevierd - is in
2013 aanleiding voor een groepje radicale
moslims om zich af te scheiden van de
Al Hidaya-moskee in Maaseik en een ei-
gen moskee, Attawasol, in Neeroeteren te
beginnen.
Ook Ouabour is een regelmatige bezoe-
ker van die moskee en geeft er lezingen.
Dat eindigt wanneer het gebedshuis eind
januari van dit jaar wordt gesloten na
een inval in het kader van een landelijke
antiterreuractie, met elf huiszoekingen in
Maaseik. Problemen met de brandveilig-
heid is de directe reden. Daarnaast is er
sprake van ‘praktijken die niet zouden
mogen in een gebedshuis’, zegt burge-
meester Jan Creemers.
Ouabours veroordeling is niet definitief.
Hoewel hij zijn straf al lang heeft uitgeze-
ten, is zijn verzoek om heropening toege-
wezen door het Hof van Cassatie. Een
unieke ontwikkeling in België. Mogelijk
dit najaar wordt zijn rechtszaak, en die
van kompaan Bouloudo en van de reli-
gieus leider van de Belgische GICM-cel,
overgedaan bij het Hof van Beroep. De
reden: belastende verklaringen van in Ma-
rokko gehoorde personen zijn mogelijk
tot stand gekomen na marteling. Die be-
wering is door het hof nooit onderzocht,
terwijl de verklaringen wel als bewijsma-
teriaal zijn gebruikt. Dat is een schending
van het Europees Verdrag voor de Rech-
ten van de Mens, oordeelde het Europees
Hof voor de Rechten van de Mens.
Ook de uitlevering van Ouabour aan Ma-
rokko mag niet, omdat de kans op marte-
ling van terroristen in dat land aanneme-
lijk is, oordeelde het Europees Hof vorige
maand. België had Ouabour willen uit-
leveren, Ouabour vocht dat besluit aan.
Het hof wees hem een vergoeding van
6500 euro toe.
Is Ouabour nog steeds radicaal? Zeker is
dat hij in het openbaar geen afstand
heeft genomen van het radicale gedachte-
goed. Zijn afkeer van de Westerse samen-
leving is zeker niet afgenomen, blijkt uit
zijn tijdlijn op Facebook. Uit recent on-
derzoek in Nederland blijkt verder dat de
begeleiding van mensen die hebben vast-
gezeten wegens terrorisme, tekortschiet.
Dat vergroot de kans dat ze verder radica-
liseren en een gevaar (blijven) vormen.
Dat concluderen terrorismedeskundigen
Daan Weggemans en Beatrice de Graaf
in Na de vrijlating (mei 2015), een studie
naar recidive en re-integratie van veroor-
deelde jihadisten. Met het stigma van ter-
rorist is het lastig om werk en een wo-
ning te vinden. Als sanctiemaatregelen,
zoals het bevriezen van financiële tegoe-
den, het opbouwen van een nieuw leven
belemmeren, ligt terugvallen op het
oude radicale netwerk voor de hand, con-
stateren de onderzoekers.
Oubour zelf zwijgt, diens advocaat geeft
geen commentaar. Waarom moskee Al
Houda Ouabour uitnodigde, blijft een
raadsel. Het bestuur wil niet reageren.
Praktijken die niet zouden
mogen in een gebedshuis.
ᮣ
Moskee Al Houda in Geleen.
foto Ermindo Armino
Beeld uit een filmpje dat Abdallah Ouabour op zijn Facebook-tijdlijn plaatste.