Iraaks Koerdische man uit Maastricht voor de rechtbank voor - geblokkeerde - Syriëgang. Inkijkje in de belevingswereld van de jihadist Mohammed G. „Ik wil vechten, ik wil moorden, ik wil zijn.”

1. © Copyright 2016 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt
uitdrukkelijk voorbehouden. Zaterdag, 04 juni 2016
Huisje,boompje,jihad:
inhethoofdvanMoG.
ACHTERGROND
JIHADISME
D DOOR JOHAN VAN DE BEEK EN CLAIRE VAN DYCK
Drie keer probeerde de Maastrichtse terreurverdachte
Mohammed G. af te reizen naar het kalifaat van Islamitische Staat
(IS). Drie keer werd hij tegengehouden. De laatste keer werd het
gevaar dat ‘Mo’ uit frustratie in Nederland een aanslag zou plegen zó
groot geacht, dat hij terechtkwam op de terroristenafdeling in Vught.
Reis door het ongrijpbare brein van ‘een groot kind’.
HH
et is najaar 2015 in
Maastricht. Mo-
hammed G. (27)
bidt in een appar-
tement in Maas-
tricht met het ge-
zicht richting Mekka. Hij smeekt
Allah hardop of die hem wil helpen
bij het vervullen van zijn grootste,
onvervulde wens: het bereiken van
het grondgebied van Islamitische
Staat (Al Dawla al Islamiya) in Sy-
rië.Ooitheefthij,ineenvanzijnvele
chats op sociale netwerken, een zin
over het kalifaat geschreven die
haastpoëtischis:„Zodichtbijenzo
ver weg’’.
WatMohammedwilofbetergezegd
wat hij zegt en schrijft dat hij wil, is
om in het kalifaat te vechten en te
sterven als shaheed (martelaar).
„Op het slagveld met een AK om de
kuffar (ongelovigen) te bestrijden.”
Hij wil een wedstrijd met broeders
wiedemeestekillstrikesweettebe-
halen, de meeste hoofden. „Ik wil
vechten,ikwilmoorden,ikwilzijn.”
WatMohammednietweet,isdathij
wordt afgeluisterd. Het apparte-
ment waarin hij logeert, is volge-
hangen met elektronische appara-
tuur. Elk woord dat Mo uitspreekt,
elkgeluiddathijmaaktwordtopge-
nomen.
Voor Mohammed is de rust in het
appartement een verademing.
Maandenlang heeft hij bij de op-
vang van het Leger des Heils ver-
keert tussen drugs- en alcoholver-
slaafden. Dat ‘gekkenhuis’ stuit
hem,alsmoslim,tegendeborst.Dat
hij, met zijn welige salafistenbaard,
langeharenenprekenoverdezege-
ningenvandeislamopzijnbeurtan-
deren op de zenuwen werkt, is iets
dat hem ontgaat.
Als ‘Mo’ bij het Leger des Heils Jur-
gen ontmoet die hem uitnodigt om
inzijn appartementindestadteko-
men wonen, neemt hij dat aanbod
aan. Jurgen heeft bovendien een
vriendin in Eindhoven die hij vaak
opzoekt en heeft daarom iemand
nodig die tijdens zijn afwezigheid
parkiet Chico verzorgt. En zo kan
Mohammeddedrukteenstressvan
dedaklozenopvanginruilenvoorde
rustvaneenappartementdathij,zo
denkthijalthans,vaakslechtsdeelt
met de kwetterende Chico.
Jurgen is niet de enige politie-infil-
trant die het leven van Mohammed
isbinnengedrongen.Viasocialeme-
diaverschijntookeenUmmAlham-
dulillah. G. is weliswaar via Skype
islamitisch getrouwd met een
vrouw uit Pakistan, maar hij is toch
geïnteresseerdinUmm.Alsmoslim
heeft hij het recht om meerdere
vrouwen te hebben en bovendien
heefthij „zijnlusten’’.OmUmmhet
bedintekrijgen,probeerthijindruk
te maken door onthoofdingsfilm-
pjes met haar te delen. Ook maakt
hij haar deelgenoot van zijn uitreis-
plannen, waarbij hij suggereert dat
zij hem, als zijn bruid, zal vergezel-
len op de reis richting kalifaat.
Wie is deze Mohammed G.? Is hij,
zoals zijn advocaat André See-
bregts zegt, „een groot kind’’? Een
„onrijpe persoonlijkheid’’? Een
„adolescent’’met„beperktecoping-
strategieën’’? Sinds 2012, toen Mo-
hammed voor het eerst voor de
rechterstondwegensgewelddadige
jihadplannen, breken psychiaters,
psychologen en reclasseringsdes-
kundigen zich het hoofd over deze
man die vele gezichten lijkt te heb-
ben. Het valt op dat dit „grote kind’’
eenimponerendekennisvanzijnei-
gen dossier heeft. In de rechtszaal
blijkt keer op keer dat hij precies
doorheeft waar de zwakke punten
in zijn handelingen en uitspraken
zitten.Alshetechtonmogelijkisom
te ontkennen dat hij iets heeft ge-
zegd (omdat het op band staat bij-
voorbeeld), is hij „verward” ge-
weest.Soms„ziethijdingen”.Soms
is het „grootspraak”, dan weer
wordthijgedrevendoordewensse-
rieusgenomenteworden,„respect”
tekrijgen.Datverklaartwaaromhij
bijvoorbeeld verrukt „Jackpot!”
post alsinBagdad73mensenomko-
men bij een zelfmoordaanslag.
Hij wil, als IS-strijder in wording,
imponeren. En soms is het alsof „ik
in een andere wereld ben, waar ik
een ander persoon ben”.
Die ‘andere persoon’ is voor een
deel te reconstrueren door te bekij-
ken wat Mohammed allemaal op
zijn telefoon heeft staan. Die pro-
beert hij weliswaar te vernietigen
als hij wordt opgepakt, maar de ge-
gevens die erop staan worden ge-
red. En zo zien de opsporingsdien-
stenwathijdoetopapplicatieszoals
Telegram en KIK. Een niet aflaten-
destroomvanfilmpjesvanonthoof-
dingen, martelingen, afgehakte
handen, executies. Hij ontkent het
half. Telegram, ja. Hij is lid van een
nieuwsgroep op die app. Hij is geïn-
teresseerd in berichten uit vader-
land Irak. Die filmpjes komen zo
vanzelf op zijn telefoon.
Dat hij ze ook deelt met mensen in
zijnradicalenetwerkisweereenge-
volg van een staat van verwarring.
Derechtermoetwetendathijsoms
met dertig mensen tegelijk - tik tik
tik - zit te chatten „puur voor de af-
leiding”. Hij weet niet wat hij doet,
maar als hij het niet doet, ziet hij
maar één alternatief: van de brug
springen en eindigen op de bodem
van de Maas.
Voor een zwakbegaafde is G., blijkt
uit rapportages, heel behendig in
het aanpassen van zijn verhaal aan
zijngehoor.Hijvoeltfeilloosaanwat
iemandwilhorenen„lijkt mettwee
monden te spreken”. Uit de ge-
sprekken die hij voert met de infil-
trant,blijktookdathijtrotsontleent
aan het om de tuin leiden van des-
kundigen en zegt hij dat hij geestes-
ziekten zoals psychoses kan faken.
Zijnadvocaatzegtdatjuistditweer
grootspraakisendatG.nietslimge-
noegisomeenheelbataljondeskun-
digen in het ootje te nemen.
Dat faken slaat terug op een rechts-
zaak uit 2013. G. is dan de eerste ji-
hadist in Nederland die wordt ver-
oordeeld voor voorbereiding van
moord,viadeelnameaandegeweld-
dadige jihad. Op dat feit rust een
deelvandecultstatusdieG.insom-
mige kringen op internet geniet.
Vooralzijnonline-bedrevenheiddie
hij etaleert via een ‘universiteit’ die
hij op JustPaste.it onder zijn strij-
dersnaamheeftopgezet,dwingtbe-
wonderingaf.Hiergeefthijinstruc-
tiesinhetversleutelenvanchatver-
keer en anoniem communiceren
(going black) op internet.
Mohammed krijgt in 2013 geen cel-
straf omdat hij volledig ontoereke-
te
ningsvatbaar wordt geacht. Para-
noïde schizofrenie, luidt de diagno-
se.Hij wordteenjaaropgenomenin
een psychiatrische inrichting.
Een belangrijk onderdeel van zijn
‘gekte’ is het geloof in een djinn, de
islamitische versie van een demon,
dieG.opdraagtinSyriëtegaanstrij-
den. Die djinn, die aan hem ver-
schijnt in de vorm van een oude
Koerdische krijger, is al een tijdje
niet meer op bezoek geweest bij G.
Zo blijkt deze week in de rechtbank
Rotterdam. G. gelooft nog steeds in
dedjinn.Diezouzomaarweereens
kunnen terugkeren. Maar nu is hij
weg,ondankshetfeitdatModeme-
dicijnendienodigwarenomdeoude
krijgeropafstandtehouden,nuniet
meerslikt.Die,ookvoordedeskun-
digen, wonderbaarlijk snelle gene-
zing is het zoveelste raadsel dat de
verdachte toevoegt aan zijn per-
soonlijkheid. Hij wordt nu slechts
„enigszins verminderd toereke-
ningsvatbaar’’ geacht.
Wat is hij nu? ‘Gek’ maar niet ‘ge-
vaarlijkgek’zoalsdelokalepolitiein
Maastrichtlangetijddacht?Ofishij
iemand die speelt dat hij een onge-
vaarlijke gek is? Is hij een nepterro-
rist die met palestijnensjaals om
zijn hoofd droomt van grootse da-
den, maar die vooral lijdt onder de
gedachte dat zijn eigen familie hem
als patiënt, als een gestoorde ziet?
Niets is erger in de Arabische cul-
tuurdanhetstigmavaneenahmaq,
de ‘gekke Henkie’. Of zoals hij het
zelf zegt: gekke Mohammed.
Of is hij een tragikomische mujahi-
deen-versie van de Baron von
Münchhausen? Mohammed heeft
de neiging te overdrijven, zeggen
zijn onderzoekers. Zijn misschien
wel spectaculairste verhaal is dat
hij naar Irak reisde en zich onder
het mom van familiebezoek meldde
bij de Peshmerga. Mohammed, van
Koerdische afkomst, ontfutselde
daargeheimenovereenoffensiefbij
Mosul die hij net op tijd kon lekken
naar zijn vrienden van IS in Raqqa.
Sinds de aanslagen van IS in Parijs
van november vorig jaar is hij geen
aanhangermeer. HijheeftdeKoran
bestudeerd. Hij is een voorstander
van het respecteren van mensen-
rechten, zij het volgens de islamiti-
sche wetgeving: de sharia. En daar
passendeaanslageninParijsnietin.
WieofwatMohammed werkelijkis,
blijft ongrijpbaar.
Duidelijk is wel dat de opsporings-
diensten hem gevaarlijk achten en
geen risico’s willen lopen. Moham-
med is iemand die zegt te willen
vechten, moorden. Die, volgens de
inlichtingendienst, op zoek is naar
een semi-automatisch vuurwapen
voor een lone wolf actie. Iemand die
zegt hier „iets” te doen als hij weer
wordtgestoptop wegnaarhetkali-
faat. Iemand die op zoek is naar een
pistool om „alvast te oefenen”.
De nationale politie pakt hem op
wanneer Mohammed daadwerke-
lijk een aanbetaling doet voor de
aankoop van een vals paspoort en
een valse identiteit opgeeft: Hamid
Rachid. Met de geboortedatum van
één van zijn broers, die kan hij na-
melijk makkelijk onthouden. Daar
steektMohammednaarhetoordeel
van het justitie de grens over van
denken naar doen. Van ideologie
naar daad. En is hij strafbaar.
Mohammed vindt dat hij te snel is
opgepakt. Hadden ze hem niet op
z’n minst een nacht erover kunnen
laten slapen? Misschien was hij wel
tot andere gedachten gekomen.
Misschien. Misschien niet.
Er is nog een laatste dialoog die
blijft hangen. Wat wil hij nu, vraagt
deofficier. Mohammedwil,zegthij,
vooral bij een groep horen. Hij wil
ergens wonen waar experts hem
twee keer per week komen bezoe-
ken. Of misschien wel vaker, want
hij is eenzaam. Wil hij soms huisje-
boompje-beestje, is de vraag.
Ja, dat wil ik, zegt Mohammed.
Ikchatsomsmet
dertigmensen
tegelijk.Tik,tik,
tik.Puurvoorde
afleiding.
Mohammed G.
Ikwilvechten,ikwilmoorden,ikwilzijn.
Mohammed G.
Een moslim verzonken in gebed. FOTO STEFAN KOOPMANS
ckpot!”